📜

නිස්සග්ගියකණ්ඩං

1. පත්තවග්ගො

1. පත්තසන්නිචයසික්ඛාපදවණ්ණනා

පඨමං උත්තානත්ථමෙව.

පත්තසන්නිචයසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

2. අකාලචීවරසික්ඛාපදවණ්ණනා

යං අත්තනා ලද්ධං, තං නිස්සග්ගියං හොතීති යං චීවරං භාජාපිතාය අත්තනා ලද්ධං, තමෙව නිස්සග්ගියං හොති, තං විනයකම්මං කත්වාපි අත්තනා න ලබ්භති. තෙනාහ ‘‘නිස්සට්ඨ’’න්තිආදි. තත්ථ නිස්සට්ඨං පටිලභිත්වාපීති ‘‘අය්යාය, දම්මී’’ති එවං නිස්සට්ඨං පටිලභිත්වාපි. යථාදානෙයෙව උපනෙතබ්බන්ති යථා දායකෙහි දින්නං, තථෙව උපනෙතබ්බං, අකාලචීවරපක්ඛෙයෙව ඨපෙතබ්බන්ති වුත්තං හොති.

අකාලචීවරසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

3. චීවරපරිවත්තනසික්ඛාපදවණ්ණනා

මෙතන්ති මෙ එතං. සකසඤ්ඤාය ගහිතත්තා පාචිත්තියඤ්චෙව දුක්කටඤ්ච වුත්තං, ඉතරථා භණ්ඩග්ඝෙන කාරෙතබ්බං.

චීවරපරිවත්තනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

4. අඤ්ඤවිඤ්ඤාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා

පටිලාභෙනාති පඨමවිඤ්ඤත්තිතො ඌනතරස්සාපි අඤ්ඤස්ස පටිලාභෙන.

තස්මිං අප්පහොන්තෙ පුන තඤ්ඤෙවාති යං පඨමං විඤ්ඤත්තං, ථොකත්තා තස්මිං අප්පහොන්තෙ පුන තඤ්ඤෙව විඤ්ඤාපෙන්තියාති අත්ථො. අඤ්ඤෙනපි අත්ථෙ සතී ති පඨමං විඤ්ඤත්තිතො අඤ්ඤෙනපි අත්ථෙ සති. තෙන සද්ධිං අඤ්ඤඤ්චාති යං පඨමං විඤ්ඤත්තං, තෙන සද්ධිං අඤ්ඤඤ්ච. කිං වුත්තං හොති? සචෙ පඨමං සප්පි විඤ්ඤත්තං, ‘‘යමකං පචිතබ්බ’’න්ති ච වෙජ්ජෙන වුත්තත්තා තෙලෙනාපි අත්ථො හොති. තතො ‘‘තෙලෙනාපි මෙ අත්ථො’’ති එවමාදිනා අඤ්ඤඤ්ච විඤ්ඤාපෙන්තියාති වුත්තං හොති. ආනිසංසං දස්සෙත්වාති ‘‘සචෙ කහාපණස්ස සප්පි ආභතං හොති, ඉමිනා මූලෙන ද්විගුණං තෙලං ලබ්භති, තෙලෙනාපි ච ඉදං කිච්චං නිප්පජ්ජති, තස්මා තෙලං ආහරා’’ති එවං ආනිසංසං දස්සෙත්වා.

අඤ්ඤවිඤ්ඤාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

5. අඤ්ඤචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා

තතො අඤ්ඤං චෙතාපෙය්යාති පඨමං චෙතාපිතතො යං කිඤ්චි අඤ්ඤං චෙතාපෙය්ය.

අඤ්ඤචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

6. පඨමසඞ්ඝිකචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා

අඤ්ඤස්සත්ථාය දින්නෙනාති යං චෙතාපෙති, තතො අඤ්ඤස්සත්ථාය දින්නෙන. අඤ්ඤුද්දිසිකෙනාති පුරිමස්සෙවත්ථදීපනං.

සෙසකං උපනෙන්තියාති යදත්ථාය දින්නො, තං චෙතාපෙත්වා අවසෙසං අඤ්ඤස්සත්ථාය උපනෙන්තියා. සාමිකෙ අපලොකෙත්වාති දායකෙ ආපුච්ඡිත්වා. එවරූපාසූ ආපදාසු උපනෙන්තීනන්ති එවරූපෙසු උපද්දවෙසු අඤ්ඤස්ස යස්ස කස්සචි අත්ථාය උපනෙන්තීනං.

පඨමසඞ්ඝිකචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

7. දුතියසඞ්ඝිකචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා

න කෙවලං තෙනෙව පරික්ඛාරෙනාති ආහ ‘‘සයං යාචිතකෙනාපී’’ති. වුත්තඤ්හෙතං පාළියං ‘‘භික්ඛුනියො තෙන ච පරික්ඛාරෙන සයම්පි යාචිත්වා භෙසජ්ජං චෙතාපෙත්වා පරිභුඤ්ජිංසූ’’ති (පාචි. 763). මාතිකායං පන ගම්යමානත්තා පි-සද්දො නප්පයුත්තො. ගම්යමානත්ථස්ස හි සද්දස්ස පයොගං පති කාමචාරොති යුත්ති.

දුතියසඞ්ඝිකචෙතාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

8-9-10. පඨමගණිකචෙතාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා

අට්ඨමනවමදසමානි උත්තානත්ථානෙව.

පඨමගණිකචෙතාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

පත්තවග්ගො පඨමො.

2. චීවරවග්ගො

11. ගරුපාවුරණසික්ඛාපදවණ්ණනා

යස්මා පවාරිතට්ඨානෙ විඤ්ඤත්ති නාම න පටිසෙධෙතබ්බා, තස්මා භගවා ධම්මනිමන්තනවසෙන පවාරිතට්ඨානෙ ‘‘වදෙථාය්යෙ, යෙනත්ථො’’ති (සාරත්ථ. ටී. පාචිත්තිය 3.784) වුත්තාය චතුක්කංසපරමං විඤ්ඤාපෙතබ්බන්ති පරිච්ඡෙදං දස්සෙතීති වෙදිතබ්බං. තෙනෙව ‘‘චෙතාපෙතබ්බන්ති ඨපෙත්වා සහධම්මිකෙ ච ඤාතකප්පවාරිතෙ ච අඤ්ඤෙන කිස්මිඤ්චිදෙව ගුණෙ පරිතුට්ඨෙන ‘වදෙථාය්යෙ, යෙනත්ථො’ති වුත්තාය විඤ්ඤාපෙතබ්බ’’න්ති වුත්තං. රාජානන්ති පසෙනදිකොසලරාජානං.

ගරුපාවුරණසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

12. ලහුපාවුරණසික්ඛාපදවණ්ණනා

දුතියං උත්තානත්ථමෙව.

ලහුපාවුරණසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

චීවරවග්ගො දුතියො.

ඉති කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

විනයත්ථමඤ්ජූසායං ලීනත්ථප්පකාසනියං

භික්ඛුනිපාතිමොක්ඛෙ නිස්සග්ගියවණ්ණනා නිට්ඨිතා.