📜

පාටිදෙසනීයකණ්ඩං

2. තෙලවිඤ්ඤාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා

පාළියං ¶ ¶ අනාගතෙසු පන අට්ඨසුපීති පාළිමුත්තකෙසු සප්පිආදීසු අට්ඨසුපි.

තෙලවිඤ්ඤාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

ඉති කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

විනයත්ථමඤ්ජූසායං ලීනත්ථප්පකාසනියං

භික්ඛුනිපාතිමොක්ඛෙ පාටිදෙසනීයවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

1. පරිමණ්ඩලාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා

සෙඛියානි චෙවාති පඤ්චසත්තති සෙඛියානි චෙව. ‘‘භික්ඛුපාතිමොක්ඛවණ්ණනායං වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බා’’ති ඉමිනා යස්මා තාදිසංයෙවෙත්ථ අත්ථවිනිච්ඡයං විදූ වදන්ති, තස්මා විසුං තෙසං අත්ථවණ්ණනා න වුත්තා. තත්ථ යා වුත්තා, සා ඉධාපි වුත්තායෙවාති දස්සෙති.

පරිමණ්ඩලාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

ඉති කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

විනයත්ථමඤ්ජූසායං ලීනත්ථප්පකාසනියං

භික්ඛුනිපාතිමොක්ඛවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

නිගමනකථාවණ්ණනා

යං ¶ පාතිමොක්ඛස්ස වණ්ණනං ආරභින්ති සම්බන්ධො. ‘‘මහාවිහාරවාසීන’’න්ති ඉදං පුරිමපච්ඡිමපදෙහි සද්ධිං සම්බන්ධිතබ්බං, මහාවිහාරවාසීනං පොරාණට්ඨකථාහි වාති ච. පාළියත්ථඤ්ච කෙවලන්ති සකලං පාළිඅත්ථඤ්ච, උභතොවිභඞ්ගඤ්චාති වුත්තං හොති. එත්ථාති එතිස්සං කඞ්ඛාවිතරණියං. යස්මා ¶ න හි අත්ථීති සම්බන්ධො. යන්ති යං පදං. සීහළට්ඨකථානයන්ති සීහළමාතිකට්ඨකථානයං. අට්ඨකථාසාරන්ති සීහළමාතිකට්ඨකථායං අත්ථසාරං, අථ වා විනයට්ඨකථාසු අත්ථසාරං. තෙනෙතං දස්සෙති – සීහළමාතිකට්ඨකථායං අත්ථසාරං ආදාය ඉමං කඞ්ඛාවිතරණිං කරොන්තො විනයට්ඨකථාසුපි ඉධ විනිච්ඡයෙ යොගක්ඛමං අත්ථසාරං ආදායෙව අකාසින්ති.

ඉදානි සදෙවකස්ස ලොකස්ස අච්චන්තසුඛාධිගමාය අත්තනො පුඤ්ඤං පරිණාමෙන්තො ‘‘යථා ච නිට්ඨං සම්පත්තා’’තිආදිගාථාද්වයමාහ. කල්යාණනිස්සිතාති කුසලනිස්සිතා. සබ්බසත්තානන්ති කාමාවචරාදිභෙදානං සබ්බෙසං සත්තානං.

නිගමනකථාවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

නිගමනකථා

එත්තාවතා ච –

1.

ලඞ්කිස්සරො යො විජිතාරිරාජො;

රාජා පරක්කන්තභුජො යසස්සී;

තිධාගතං සීහළමෙකරජ්ජං;

අකා නිකායඤ්ච තථා සමග්ගං.

2.

පුරෙ පුලත්ථිම්හි වරෙ පුරානං;

මජ්ඣම්හි නානාරතනාකරානං;

අනන්තසම්පත්තිභරාභිරාමෙ;

වරාචලුත්තඞ්ගඝරාභිරාමෙ.

3.

අභෙජ්ජපාකාරසුගොපුරස්මිං ¶ ;

නිරාකුලානෙකකුලාකුලස්මිං;

මුනින්දදාඨඞ්කුරවාසභූතෙ;

යො ලොචනානන්දවහෙ වසන්තො.

4.

සුඵුල්ලිතබ්භොරුහසාදුසීත ¶

පසන්නනීරෙහි ජලාසයෙහි;

සුපුප්ඵිතානෙකකදම්බජම්බු-

පුන්නාගනාගාදිහි වාභිරම්මෙ.

5.

සුධාවදාතෙහි මනොහරෙහි;

පාකාරපන්තීහි ච ගොපුරෙහි;

විකිණ්ණමුත්තාඵලසන්නිභෙහි;

විලොකනීයෙහි සුධාතලෙහි.

6.

කත්වාන පාසාදසහස්සරම්මෙ;

තහිං තහිං පීතිකරෙ විහාරෙ;

මහාදයො ජෙතවනාදයොපි;

සුසංයමානං යතිනං අදාසි.

7.

යො සාදුභූතං චතුපච්චයඤ්ච;

ගුණප්පසන්නො සමණෙසු තෙසු;

නිච්චං මහොඝං විය වත්තයන්තො;

යොජෙති තෙ ගන්ථවිපස්සනාසු.

8.

කාරිතෙසු විහාරෙසු, තෙන තෙසු යසස්සිනා;

රම්මො යො පච්ඡිමාරාමො, පුප්ඵාරාමාදිසොභිතො.

9.

පරිවෙණම්හි නාමෙන, තහිං චොළකුලන්තිකෙ;

පාසාදෙ දස්සනීයම්හි, වසන්තො කරුණාපරො.

10.

සිස්සො ¶ සසීකරස්වච්ඡ-සීලාචාරස්ස ධීමතො;

සාරිපුත්තමහාථෙර-මහාසාමිස්ස තාදිනො.

11.

ධීරානෙකගුණොඝෙන, ථෙරෙන සුචිවුත්තිනා;

විනයට්ඨිතිකාමෙන, සුමෙධෙනාභියාචිතො.

12.

සො බුද්ධනාගත්ථෙරොහං, භික්ඛූනං පරමං හිතං;

මහාවිහාරවාසීනං, යතීනං සමයානුගං.

13.

විනයත්ථාදිමඤ්ජූසං ¶ , ලීනත්ථස්ස පකාසනිං;

මාතිකට්ඨකථායෙමං, අකාසිං සාධු වණ්ණනං.

14.

සායං සුබොධා බුධවණ්ණනීයා;

සංවණ්ණනා සත්තසහස්සමත්තා;

නිරාකරොන්තී විනයම්හි මොහං;

තමං චරන්තී සසි ඛෙව භාතු.

15.

ආකඞ්ඛමානෙන පරත්ථමිට්ඨං;

මහත්ථසාරං සුවිනිච්ඡයඤ්ච;

සංවණ්ණනං සාධු පකුබ්බතා යං;

චිතං මයා පුඤ්ඤමනප්පභූතං.

16.

පුඤ්ඤෙන තෙනාචිතදානසීල-

මයාදිනානෙකවිධෙන චෙව;

සත්තා අනීඝා සුඛිනො අවෙරා;

පප්පොන්තු සබ්බෙ සුගතිං සිවඤ්ච.

17.

සද්ධිං යථොපද්දවමන්තරෙන;

ගතා හි ලීනත්ථපදීපනීයං;

තථා ¶ ජනානං අපි ධම්මයුත්තා;

මනොරථා සිද්ධිමුපෙන්තු නිච්චං.

18.

කාලෙ පවස්සන්තු සදා පයොදා;

ධම්මෙන පාලෙන්තු මහිං මහින්දා;

සත්තා පසන්නා රතනත්තයස්මිං;

දානාදිපුඤ්ඤාභිරතා භවන්තූති.

විනයත්ථමඤ්ජූසා ලීනත්ථප්පකාසනීනාමිකාකඞ්ඛාවිතරණීඅභිනවටීකා නිට්ඨිතා.