📜

๒. รูปกณฺฑํ

อุทฺเทโส

๕๘๓. กตเม ¶ ¶ ¶ ธมฺมา อพฺยากตา? กุสลากุสลานํ ธมฺมานํ วิปากา กามาวจรา รูปาวจรา อรูปาวจรา อปริยาปนฺนา เวทนากฺขนฺโธ สฺากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ วิฺาณกฺขนฺโธ, เย จ ธมฺมา กิริยา เนว กุสลา นากุสลา น จ กมฺมวิปากา, สพฺพฺจ รูปํ, อสงฺขตา จ ธาตุ – อิเม ธมฺมา อพฺยากตา.

มาติกา

เอกกํ

๕๘๔. ตตฺถ กตมํ สพฺพํ รูปํ? จตฺตาโร จ มหาภูตา, จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ – อิทํ วุจฺจติ สพฺพํ รูปํ. สพฺพํ รูปํ น เหตุ, อเหตุกํ, เหตุวิปฺปยุตฺตํ, สปฺปจฺจยํ ¶ , สงฺขตํ, รูปํ [รูปิยํ (สี.)], โลกิยํ, สาสวํ, สํโยชนิยํ, คนฺถนิยํ, โอฆนิยํ, โยคนิยํ, นีวรณิยํ, ปรามฏฺํ, อุปาทานิยํ, สํกิเลสิกํ, อพฺยากตํ, อนารมฺมณํ, อเจตสิกํ, จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ, เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมํ, อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกํ, น สวิตกฺกสวิจารํ, น อวิตกฺกวิจารมตฺตํ, อวิตกฺกอวิจารํ, น ปีติสหคตํ, น สุขสหคตํ, น อุเปกฺขาสหคตํ, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพํ, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ, เนว อาจยคามิ น อปจยคามิ, เนวเสกฺขนาเสกฺขํ, ปริตฺตํ, กามาวจรํ, น รูปาวจรํ, น ¶ อรูปาวจรํ, ปริยาปนฺนํ, โน อปริยาปนฺนํ, อนิยตํ, อนิยฺยานิกํ, อุปฺปนฺนํ, ฉหิ วิฺาเณหิ วิฺเยฺยํ, อนิจฺจํ, ชราภิภูตํ.

เอวํ เอกวิเธน รูปสงฺคโห.

เอกกํ.

ทุกํ

ทุวิเธน ¶ ¶ รูปสงฺคโห –

อตฺถิ รูปํ อุปาทา, อตฺถิ รูปํ โน อุปาทา.

อตฺถิ รูปํ อุปาทิณฺณํ, อตฺถิ รูปํ อนุปาทิณฺณํ.

อตฺถิ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, อตฺถิ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

อตฺถิ รูปํ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ รูปํ อนิทสฺสนํ.

อตฺถิ รูปํ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ รูปํ อปฺปฏิฆํ.

อตฺถิ รูปํ อินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น อินฺทฺริยํ.

อตฺถิ รูปํ มหาภูตํ, อตฺถิ รูปํ น มหาภูตํ.

อตฺถิ รูปํ วิฺตฺติ, อตฺถิ รูปํ น วิฺตฺติ.

อตฺถิ รูปํ จิตฺตสมุฏฺานํ, อตฺถิ รูปํ น จิตฺตสมุฏฺานํ.

อตฺถิ รูปํ จิตฺตสหภุ, อตฺถิ รูปํ น จิตฺตสหภุ.

อตฺถิ รูปํ จิตฺตานุปริวตฺติ, อตฺถิ รูปํ น จิตฺตานุปริวตฺติ.

อตฺถิ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, อตฺถิ รูปํ พาหิรํ.

อตฺถิ รูปํ โอฬาริกํ, อตฺถิ รูปํ สุขุมํ.

อตฺถิ รูปํ ทูเร, อตฺถิ รูปํ สนฺติเก.

อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ, อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ. อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย ¶ เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ, อตฺถิ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

อตฺถิ รูปํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ¶ ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ, อตฺถิ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ. อตฺถิ รูปํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย ¶ …เป… กายวิฺาณสฺส วตฺถุ, อตฺถิ รูปํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. อตฺถิ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส นารมฺมณํ.

อตฺถิ รูปํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ¶ ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. อตฺถิ รูปํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ รูปํ กายวิฺาณสฺส นารมฺมณํ.

อตฺถิ รูปํ จกฺขายตนํ, อตฺถิ รูปํ น จกฺขายตนํ. อตฺถิ รูปํ โสตายตนํ…เป… ฆานายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ…เป… กายายตนํ, อตฺถิ รูปํ น กายายตนํ.

อตฺถิ รูปํ รูปายตนํ, อตฺถิ รูปํ น รูปายตนํ. อตฺถิ รูปํ สทฺทายตนํ…เป… คนฺธายตนํ…เป… รสายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ, อตฺถิ รูปํ น โผฏฺพฺพายตนํ.

อตฺถิ รูปํ จกฺขุธาตุ, อตฺถิ รูปํ น จกฺขุธาตุ. อตฺถิ รูปํ โสตธาตุ…เป… ฆานธาตุ…เป… ชิวฺหาธาตุ…เป… กายธาตุ, อตฺถิ รูปํ น กายธาตุ.

อตฺถิ รูปํ รูปธาตุ, อตฺถิ รูปํ น รูปธาตุ. อตฺถิ รูปํ สทฺทธาตุ…เป… คนฺธธาตุ…เป… รสธาตุ…เป… โผฏฺพฺพธาตุ, อตฺถิ รูปํ น โผฏฺพฺพธาตุ.

อตฺถิ ¶ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น จกฺขุนฺทฺริยํ. อตฺถิ รูปํ โสตินฺทฺริยํ…เป… ฆานินฺทฺริยํ…เป… ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น กายินฺทฺริยํ.

อตฺถิ รูปํ อิตฺถินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น อิตฺถินฺทฺริยํ.

อตฺถิ รูปํ ปุริสินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น ปุริสินฺทฺริยํ.

อตฺถิ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น ชีวิตินฺทฺริยํ.

อตฺถิ รูปํ กายวิฺตฺติ, อตฺถิ รูปํ น กายวิฺตฺติ.

อตฺถิ รูปํ วจีวิฺตฺติ, อตฺถิ รูปํ น วจีวิฺตฺติ.

อตฺถิ รูปํ อากาสธาตุ, อตฺถิ รูปํ น อากาสธาตุ.

อตฺถิ รูปํ ¶ อาโปธาตุ, อตฺถิ รูปํ น อาโปธาตุ.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส ลหุตา, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น ลหุตา.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส มุทุตา, อตฺถิ รูปํ ¶ รูปสฺส น มุทุตา.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส กมฺมฺตา, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น กมฺมฺตา.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส อุปจโย, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น อุปจโย.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส สนฺตติ, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น สนฺตติ.

อตฺถิ ¶ รูปํ รูปสฺส ชรตา, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น ชรตา.

อตฺถิ รูปํ รูปสฺส อนิจฺจตา, อตฺถิ รูปํ รูปสฺส น อนิจฺจตา.

อตฺถิ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร, อตฺถิ รูปํ น กพฬีกาโร อาหาโร.

เอวํ ทุวิเธน รูปสงฺคโห.

ทุกํ.

ติกํ

ติวิเธน ¶ รูปสงฺคโห –

๕๘๕. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อุปาทา. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อุปาทา, อตฺถิ โน อุปาทา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อุปาทิณฺณํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อนิทสฺสนํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ อนิทสฺสนํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ สปฺปฏิฆํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อินฺทฺริยํ, อตฺถิ น อินฺทฺริยํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น มหาภูตํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ น มหาภูตํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น วิฺตฺติ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ วิฺตฺติ, อตฺถิ น วิฺตฺติ.

ยํ ¶ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น จิตฺตสมุฏฺานํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ จิตฺตสมุฏฺานํ, อตฺถิ น จิตฺตสมุฏฺานํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น จิตฺตสหภุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ ¶ จิตฺตสหภุ, อตฺถิ น จิตฺตสหภุ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น จิตฺตานุปริวตฺติ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ จิตฺตานุปริวตฺติ, อตฺถิ น จิตฺตานุปริวตฺติ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ โอฬาริกํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ ¶ อตฺถิ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ, อตฺถิ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ, อตฺถิ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ, อตฺถิ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ กายวิฺาณสฺส วตฺถุ, อตฺถิ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ ¶ จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ จกฺขุวิฺาณสฺส นารมฺมณํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ กายสมฺผสฺสสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ ¶ , ตํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส นารมฺมณํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ, อตฺถิ กายวิฺาณสฺส นารมฺมณํ.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น จกฺขายตนํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ จกฺขายตนํ, อตฺถิ น จกฺขายตนํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น โสตายตนํ…เป… น ฆานายตนํ…เป… น ชิวฺหายตนํ…เป… น กายายตนํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ กายายตนํ, อตฺถิ น กายายตนํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น รูปายตนํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปายตนํ, อตฺถิ น รูปายตนํ ¶ . ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น สทฺทายตนํ…เป… น คนฺธายตนํ…เป… น รสายตนํ…เป… น โผฏฺพฺพายตนํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ โผฏฺพฺพายตนํ, อตฺถิ น โผฏฺพฺพายตนํ.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น จกฺขุธาตุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ จกฺขุธาตุ, อตฺถิ น จกฺขุธาตุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น โสตธาตุ…เป… น ฆานธาตุ…เป… น ชิวฺหาธาตุ…เป… น กายธาตุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ กายธาตุ, อตฺถิ น กายธาตุ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น รูปธาตุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปธาตุ, อตฺถิ น รูปธาตุ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น สทฺทธาตุ…เป… น คนฺธธาตุ…เป… น ¶ รสธาตุ…เป… น โผฏฺพฺพธาตุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ โผฏฺพฺพธาตุ, อตฺถิ น โผฏฺพฺพธาตุ.

ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น จกฺขุนฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ จกฺขุนฺทฺริยํ, อตฺถิ น จกฺขุนฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ น โสตินฺทฺริยํ…เป… น ฆานินฺทฺริยํ…เป… น ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… น กายินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ อตฺถิ กายินฺทฺริยํ, อตฺถิ น กายินฺทฺริยํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น อิตฺถินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อิตฺถินฺทฺริยํ, อตฺถิ น อิตฺถินฺทฺริยํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น ปุริสินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ ปุริสินฺทฺริยํ, อตฺถิ น ปุริสินฺทฺริยํ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น ชีวิตินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ ชีวิตินฺทฺริยํ, อตฺถิ น ชีวิตินฺทฺริยํ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น กายวิฺตฺติ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ กายวิฺตฺติ, อตฺถิ น กายวิฺตฺติ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น วจีวิฺตฺติ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ วจีวิฺตฺติ, อตฺถิ น วจีวิฺตฺติ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น อากาสธาตุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อากาสธาตุ, อตฺถิ น อากาสธาตุ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น อาโปธาตุ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ อาโปธาตุ, อตฺถิ น อาโปธาตุ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น ลหุตา. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส ลหุตา, อตฺถิ รูปสฺส น ลหุตา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น มุทุตา. ยํ ตํ รูปํ ¶ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส มุทุตา, อตฺถิ รูปสฺส น มุทุตา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น กมฺมฺตา. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส กมฺมฺตา, อตฺถิ รูปสฺส น กมฺมฺตา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น อุปจโย. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส อุปจโย, อตฺถิ ¶ รูปสฺส น อุปจโย.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น สนฺตติ. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส สนฺตติ, อตฺถิ รูปสฺส น สนฺตติ.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น ชรตา. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส ชรตา, อตฺถิ รูปสฺส น ชรตา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ รูปสฺส น อนิจฺจตา. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ รูปสฺส อนิจฺจตา, อตฺถิ รูปสฺส น อนิจฺจตา.

ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, ตํ น กพฬีกาโร อาหาโร. ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ, ตํ อตฺถิ กพฬีกาโร อาหาโร, อตฺถิ น กพฬีกาโร อาหาโร.

เอวํ ติวิเธน รูปสงฺคโห.

ติกํ.

จตุกฺกํ

จตุพฺพิเธน ¶ ¶ รูปสงฺคโห –

๕๘๖. ยํ ตํ รูปํ อุปาทา, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณํ. ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทา, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ. ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา, ตํ อตฺถิ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทา, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ. ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทา, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทา, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ อนิทสฺสนํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ อนิทสฺสนํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ อตฺถิ อปฺปฏิฆํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ ¶ น มหาภูตํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ ¶ , อตฺถิ น มหาภูตํ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ อนิทสฺสนํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ อนิทสฺสนํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ น มหาภูตํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ น มหาภูตํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ยํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ, ตํ อตฺถิ อินฺทฺริยํ, อตฺถิ น อินฺทฺริยํ. ยํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ, ตํ อตฺถิ อินฺทฺริยํ, อตฺถิ น อินฺทฺริยํ.

ยํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ น มหาภูตํ. ยํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ, ตํ อตฺถิ มหาภูตํ, อตฺถิ น มหาภูตํ.

ยํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ¶ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ยํ ตํ รูปํ มหาภูตํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ, ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ.

ยํ ตํ รูปํ มหาภูตํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ ¶ สนฺติเก. ยํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ, ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก.

ทิฏฺํ สุตํ มุตํ วิฺาตํ รูปํ.

เอวํ จตุพฺพิเธน รูปสงฺคโห.

จตุกฺกํ.

ปฺจกํ

ปฺจวิเธน ¶ ¶ รูปสงฺคโห –

๕๘๗. ปถวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ, วาโยธาตุ, ยฺจ รูปํ อุปาทา.

เอวํ ปฺจวิเธน รูปสงฺคโห.

ปฺจกํ.

ฉกฺกํ

ฉพฺพิเธน รูปสงฺคโห –

๕๘๘. จกฺขุวิฺเยฺยํ ¶ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ ฉพฺพิเธน รูปสงฺคโห.

ฉกฺกํ.

สตฺตกํ

สตฺตวิเธน รูปสงฺคโห –

๕๘๙. จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ สตฺตวิเธน รูปสงฺคโห.

สตฺตกํ.

อฏฺกํ

อฏฺวิเธน รูปสงฺคโห –

๕๙๐. จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ, อตฺถิ สุขสมฺผสฺสํ, อตฺถิ ทุกฺขสมฺผสฺสํ, มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ อฏฺวิเธน รูปสงฺคโห.

อฏฺกํ.

นวกํ

นววิเธน ¶ ¶ ¶ รูปสงฺคโห –

๕๙๑. จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ กายินฺทฺริยํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, ยฺจ รูปํ น อินฺทฺริยํ.

เอวํ นววิเธน รูปสงฺคโห.

นวกํ.

ทสกํ

ทสวิเธน ¶ รูปสงฺคโห –

๕๙๒. จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ กายินฺทฺริยํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, น อินฺทฺริยํ รูปํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ.

เอวํ ทสวิเธน รูปสงฺคโห.

ทสกํ.

เอกาทสกํ

เอกาทสวิเธน รูปสงฺคโห –

๕๙๓. จกฺขายตนํ, โสตายตนํ, ฆานายตนํ, ชิวฺหายตนํ, กายายตนํ, รูปายตนํ, สทฺทายตนํ ¶ , คนฺธายตนํ, รสายตนํ, โผฏฺพฺพายตนํ, ยฺจ รูปํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ [อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ (สี. สฺยา.)] ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ.

เอวํ เอกาทสวิเธน รูปสงฺคโห.

เอกาทสกํ.

มาติกา.

รูปวิภตฺติ

เอกกนิทฺเทโส

๕๙๔. สพฺพํ ¶ รูปํ น เหตุเมว, อเหตุกเมว, เหตุวิปฺปยุตฺตเมว, สปฺปจฺจยเมว, สงฺขตเมว, รูปเมว, โลกิยเมว, สาสวเมว, สํโยชนิยเมว, คนฺถนิยเมว, โอฆนิยเมว, โยคนิยเมว, นีวรณิยเมว, ปรามฏฺเมว, อุปาทานิยเมว, สํกิเลสิกเมว, อพฺยากตเมว, อนารมฺมณเมว, อเจตสิกเมว, จิตฺตวิปฺปยุตฺตเมว, เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมเมว, อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกเมว, น สวิตกฺกสวิจารเมว, น อวิตกฺกวิจารมตฺตเมว, อวิตกฺกอวิจารเมว ¶ , น ปีติสหคตเมว, น สุขสหคตเมว, น อุเปกฺขาสหคตเมว, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเมว, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกเมว, เนว อาจยคามิ น อปจยคามิเมว, เนวเสกฺขนาเสกฺขเมว, ปริตฺตเมว, กามาวจรเมว, น รูปาวจรเมว, น อรูปาวจรเมว, ปริยาปนฺนเมว, โน อปริยาปนฺนเมว, อนิยตเมว, อนิยฺยานิกเมว, อุปฺปนฺนํ ฉหิ วิฺาเณหิ วิฺเยฺยเมว, อนิจฺจเมว, ชราภิภูตเมว.

เอวํ เอกวิเธน รูปสงฺคโห.

เอกกนิทฺเทโส.

ทุกนิทฺเทโส

อุปาทาภาชนียํ

๕๙๕. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ อุปาทา? จกฺขายตนํ, โสตายตนํ, ฆานายตนํ, ชิวฺหายตนํ, กายายตนํ, รูปายตนํ, สทฺทายตนํ, คนฺธายตนํ, รสายตนํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, กายวิฺตฺติ, วจีวิฺตฺติ, อากาสธาตุ, รูปสฺส ลหุตา, รูปสฺส มุทุตา, รูปสฺส กมฺมฺตา, รูปสฺส อุปจโย, รูปสฺส สนฺตติ, รูปสฺส ชรตา, รูปสฺส อนิจฺจตา, กพฬีกาโร อาหาโร.

๕๙๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ [จกฺขุํ (สี. สฺยา.)] จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน จกฺขุนา อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปสฺสิ วา ปสฺสติ วา ปสฺสิสฺสติ วา ปสฺเส วา, จกฺขุํ เปตํ จกฺขายตนํ เปตํ จกฺขุธาตุ เปสา จกฺขุนฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ เนตฺตํ เปตํ นยนํ เปตํ โอริมํ ¶ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโมเปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ.

๕๙๗. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ จกฺขุมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, จกฺขุํ เปตํ จกฺขายตนํ เปตํ จกฺขุธาตุ เปสา จกฺขุนฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ เนตฺตํ เปตํ นยนํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ.

๕๙๘. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ จกฺขุ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ รูปมฺหิ สนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, จกฺขุํ เปตํ จกฺขายตนํ เปตํ จกฺขุธาตุ เปสา จกฺขุนฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา ¶ สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ เนตฺตํ เปตํ นยนํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ.

๕๙๙. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ จกฺขุํ ¶ นิสฺสาย รูปํ อารพฺภ จกฺขุสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ จกฺขุํ นิสฺสาย รูปํ อารพฺภ จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… จกฺขุวิฺาณํ ¶ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ จกฺขุํ นิสฺสาย รูปารมฺมโณ จกฺขุสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ จกฺขุํ นิสฺสาย รูปารมฺมณา จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… จกฺขุวิฺาณํ ¶ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, จกฺขุํ เปตํ จกฺขายตนํ เปตํ จกฺขุธาตุ เปสา จกฺขุนฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ เนตฺตํ เปตํ นยนํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ.

๖๐๐. กตมํ ตํ รูปํ โสตายตนํ? ยํ โสตํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน โสเตน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน สทฺทํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ สุณิ วา สุณาติ วา สุณิสฺสติ วา สุเณ วา, โสตํ เปตํ โสตายตนํ เปตํ โสตธาตุ เปสา โสตินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ โสตายตนํ.

๖๐๑. กตมํ ตํ รูปํ โสตายตนํ? ยํ โสตํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ โสตมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ สทฺโท อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, โสตํ เปตํ โสตายตนํ เปตํ โสตธาตุ เปสา โสตินฺทฺริยํ เปตํ ¶ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ โสตายตนํ.

๖๐๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ โสตายตนํ? ยํ โสตํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ โสตํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ สทฺทมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, โสตํ เปตํ โสตายตนํ เปตํ โสตธาตุ เปสา โสตินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ โสตายตนํ.

๖๐๓. กตมํ ตํ รูปํ โสตายตนํ? ยํ ¶ โสตํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ โสตํ นิสฺสาย สทฺทํ อารพฺภ โสตสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โสตํ นิสฺสาย สทฺทํ อารพฺภ โสตสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… โสตวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โสตํ นิสฺสาย สทฺทารมฺมโณ โสตสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โสตํ นิสฺสาย สทฺทารมฺมณา โสตสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… โสตวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, โสตํ เปตํ โสตายตนํ เปตํ โสตธาตุ เปสา โสตินฺทฺริยํ เปตํ โลโก ¶ เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ โสตายตนํ.

๖๐๔. กตมํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ? ยํ ฆานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน ฆาเนน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน คนฺธํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ฆายิ วา ฆายติ วา ฆายิสฺสติ วา ฆาเย วา, ฆานํ เปตํ ฆานายตนํ เปตํ ฆานธาตุ เปสา ฆานินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ.

๖๐๕. กตมํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ? ยํ ฆานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ ฆานมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ คนฺโธ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, ฆานํ ¶ เปตํ ฆานายตนํ เปตํ ฆานธาตุ เปสา ฆานินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ.

๖๐๖. กตมํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ? ยํ ฆานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ ฆานํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ คนฺธมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, ฆานํ เปตํ ฆานายตนํ เปตํ ¶ ฆานธาตุ เปสา ฆานินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท ¶ เปโส ¶ ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโมเปโส – อิทํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ.

๖๐๗. กตมํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ? ยํ ฆานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ ฆานํ นิสฺสาย คนฺธํ อารพฺภ ฆานสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ฆานํ นิสฺสาย คนฺธํ อารพฺภ ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ฆานวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ฆานํ นิสฺสาย คนฺธารมฺมโณ ฆานสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ฆานํ นิสฺสาย คนฺธารมฺมณา ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ฆานวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, ฆานํ เปตํ ฆานายตนํ เปตํ ฆานธาตุ เปสา ฆานินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ฆานายตนํ.

๖๐๘. กตมํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ? ยา ชิวฺหา จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยาย ชิวฺหาย อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย รสํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ สายิ วา สายติ วา สายิสฺสติ วา สาเย วา, ชิวฺหา เปสา ชิวฺหายตนํ เปตํ ชิวฺหาธาตุ เปสา ชิวฺหินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ¶ ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ.

๖๐๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ? ยา ชิวฺหา จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยาย ชิวฺหาย อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย รโส อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, ชิวฺหา เปสา ชิวฺหายตนํ เปตํ ชิวฺหาธาตุ เปสา ชิวฺหินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ.

๖๑๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ? ยา ชิวฺหา จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยา ¶ ชิวฺหา อนิทสฺสนา สปฺปฏิฆา รสมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, ชิวฺหา เปสา ชิวฺหายตนํ เปตํ ชิวฺหาธาตุ เปสา ชิวฺหินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ.

๖๑๑. กตมํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ? ยา ชิวฺหา จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ ชิวฺหํ นิสฺสาย รสํ อารพฺภ ชิวฺหาสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ชิวฺหํ นิสฺสาย รสํ อารพฺภ ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ชิวฺหาวิฺาณํ ¶ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ชิวฺหํ นิสฺสาย รสารมฺมโณ ชิวฺหาสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ ชิวฺหํ นิสฺสาย รสารมฺมณา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ชิวฺหาวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, ชิวฺหา เปสา ชิวฺหายตนํ เปตํ ชิวฺหาธาตุ เปสา ชิวฺหินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ ชิวฺหายตนํ.

๖๑๒. กตมํ ตํ รูปํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน กาเยน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน โผฏฺพฺพํ อนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ¶ ผุสิ วา ผุสติ วา ผุสิสฺสติ วา ผุเส วา, กาโย เปโส กายายตนํ เปตํ กายธาตุ เปสา กายินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายายตนํ.

๖๑๓. กตมํ ตํ รูปํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ กายมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ โผฏฺพฺโพ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ ¶ วา ปฏิหฺเ วา, กาโย เปโส กายายตนํ เปตํ กายธาตุ เปสา กายินฺทฺริยํ ¶ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ ¶ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายายตนํ.

๖๑๔. กตมํ ตํ รูปํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, โย กาโย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ โผฏฺพฺพมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, กาโย เปโส กายายตนํ เปตํ กายธาตุ เปสา กายินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายายตนํ.

๖๑๕. กตมํ ตํ รูปํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ กายํ นิสฺสาย โผฏฺพฺพํ อารพฺภ กายสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ กายํ นิสฺสาย โผฏฺพฺพํ อารพฺภ กายสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… กายวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ กายํ นิสฺสาย โผฏฺพฺพารมฺมโณ กายสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ กายํ นิสฺสาย โผฏฺพฺพารมฺมณา กายสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… กายวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ วา อุปฺปชฺเช วา, กาโย เปโส กายายตนํ เปตํ กายธาตุ เปสา กายินฺทฺริยํ เปตํ โลโก เปโส ทฺวารา ¶ เปสา สมุทฺโท เปโส ปณฺฑรํ เปตํ เขตฺตํ เปตํ วตฺถุํ เปตํ โอริมํ ตีรํ เปตํ สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายายตนํ.

๖๑๖. กตมํ ตํ รูปํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ กาฬกํ มฺชิฏฺกํ [มฺเชฏฺกํ (สี. สฺยา.)] หริ หริวณฺณํ อมฺพงฺกุรวณฺณํ ทีฆํ รสฺสํ อณุํ ถูลํ วฏฺฏํ ปริมณฺฑลํ จตุรํสํ [จตุรสฺสํ (สี. ก.)] ฉฬํสํ อฏฺํสํ โสฬสํสํ นินฺนํ ถลํ ฉายา อาตโป อาโลโก อนฺธกาโร อพฺภา มหิกา ธูโม รโช จนฺทมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา สูริยมณฺฑลสฺส [สุริยมณฺฑลสฺส (สี. สฺยา.)] วณฺณนิภา ตารกรูปานํ ¶ วณฺณนิภา อาทาสมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา มณิสงฺขมุตฺตาเวฬุริยสฺส วณฺณนิภา ชาตรูปรชตสฺส วณฺณนิภา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ, ยํ รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ จกฺขุนา อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ปสฺสิ วา ปสฺสติ วา ปสฺสิสฺสติ วา ปสฺเส วา, รูปํ เปตํ รูปายตนํ เปตํ รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รูปายตนํ.

๖๑๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ กาฬกํ มฺชิฏฺกํ หริ หริวณฺณํ อมฺพงฺกุรวณฺณํ ทีฆํ รสฺสํ อณุํ ถูลํ วฏฺฏํ ปริมณฺฑลํ จตุรํสํ ฉฬํสํ อฏฺํสํ โสฬสํสํ นินฺนํ ถลํ ฉายา อาตโป อาโลโก อนฺธกาโร ¶ อพฺภา มหิกา ธูโม รโช จนฺทมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา สูริยมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา ตารกรูปานํ วณฺณนิภา อาทาสมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา มณิสงฺขมุตฺตาเวฬุริยสฺส วณฺณนิภา ชาตรูปรชตสฺส วณฺณนิภา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ, ยมฺหิ รูปมฺหิ สนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ จกฺขุํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, รูปํ เปตํ รูปายตนํ เปตํ รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รูปายตนํ.

๖๑๘. กตมํ ตํ รูปํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ กาฬกํ มฺชิฏฺกํ หริ หริวณฺณํ อมฺพงฺกุรวณฺณํ ทีฆํ รสฺสํ อณุํ ถูลํ วฏฺฏํ ปริมณฺฑลํ จตุรํสํ ฉฬํสํ อฏฺํสํ โสฬสํสํ นินฺนํ ถลํ ฉายา อาตโป อาโลโก อนฺธกาโร อพฺภา มหิกา ธูโม รโช จนฺทมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา สูริยมณฺฑลสฺส ¶ วณฺณนิภา ตารกรูปานํ วณฺณนิภา อาทาสมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา มณิสงฺขมุตฺตาเวฬุริยสฺส วณฺณนิภา ชาตรูปรชตสฺส วณฺณนิภา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ, ยํ รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ จกฺขุมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, รูปํ เปตํ รูปายตนํ เปตํ รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รูปายตนํ.

๖๑๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รูปายตนํ? ยํ ¶ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ กาฬกํ มฺชิฏฺกํ หริ หริวณฺณํ อมฺพงฺกุรวณฺณํ ทีฆํ รสฺสํ อณุํ ถูลํ วฏฺฏํ ปริมณฺฑลํ จตุรํสํ ฉฬํสํ อฏฺํสํ โสฬสํสํ นินฺนํ ถลํ ฉายา อาตโป อาโลโก อนฺธกาโร อพฺภา มหิกา ธูโม รโช จนฺทมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา สูริยมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา ตารกรูปานํ วณฺณนิภา อาทาสมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา มณิสงฺขมุตฺตาเวฬุริยสฺส วณฺณนิภา ชาตรูปรชตสฺส วณฺณนิภา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ, ยํ รูปํ อารพฺภ จกฺขุํ นิสฺสาย จกฺขุสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รูปํ อารพฺภ จกฺขุํ นิสฺสาย จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… จกฺขุวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รูปารมฺมโณ จกฺขุํ นิสฺสาย จกฺขุสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รูปารมฺมณา จกฺขุํ นิสฺสาย จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… จกฺขุวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, รูปํ เปตํ รูปายตนํ เปตํ รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รูปายตนํ.

๖๒๐. กตมํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ? โย สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ¶ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ เภริสทฺโท มุทิงฺคสทฺโท สงฺขสทฺโท ปณวสทฺโท คีตสทฺโท วาทิตสทฺโท สมฺมสทฺโท ปาณิสทฺโท สตฺตานํ นิคฺโฆสสทฺโท ธาตูนํ สนฺนิฆาตสทฺโท วาตสทฺโท อุทกสทฺโท มนุสฺสสทฺโท อมนุสฺสสทฺโท, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ สทฺทํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ โสเตน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน สุณิ วา ¶ สุณาติ วา สุณิสฺสติ วา สุเณ วา, สทฺโท เปโส สทฺทายตนํ เปตํ สทฺทธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ.

๖๒๑. กตมํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ? โย ¶ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ เภริสทฺโท มุทิงฺคสทฺโท สงฺขสทฺโท ปณวสทฺโท คีตสทฺโท วาทิตสทฺโท สมฺมสทฺโท ปาณิสทฺโท สตฺตานํ นิคฺโฆสสทฺโท ธาตูนํ สนฺนิฆาตสทฺโท วาตสทฺโท อุทกสทฺโท มนุสฺสสทฺโท อมนุสฺสสทฺโท, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ ¶ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ สทฺทมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ โสตํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, สทฺโท เปโส สทฺทายตนํ เปตํ สทฺทธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ.

๖๒๒. กตมํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ? โย สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ เภริสทฺโท มุทิงฺคสทฺโท สงฺขสทฺโท ปณวสทฺโท คีตสทฺโท วาทิตสทฺโท สมฺมสทฺโท ปาณิสทฺโท สตฺตานํ นิคฺโฆสสทฺโท ธาตูนํ สนฺนิฆาตสทฺโท วาตสทฺโท อุทกสทฺโท ¶ มนุสฺสสทฺโท อมนุสฺสสทฺโท, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, โย สทฺโท อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ โสตมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, สทฺโท เปโส สทฺทายตนํ เปตํ สทฺทธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ.

๖๒๓. กตมํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ? โย สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ เภริสทฺโท มุทิงฺคสทฺโท สงฺขสทฺโท ปณวสทฺโท คีตสทฺโท วาทิตสทฺโท สมฺมสทฺโท ปาณิสทฺโท สตฺตานํ นิคฺโฆสสทฺโท ธาตูนํ สนฺนิฆาตสทฺโท วาตสทฺโท อุทกสทฺโท มนุสฺสสทฺโท อมนุสฺสสทฺโท, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ สทฺทํ อารพฺภ โสตํ นิสฺสาย โสตสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ สทฺทํ อารพฺภ โสตํ นิสฺสาย โสตสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… โสตวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ สทฺทารมฺมโณ โสตํ นิสฺสาย โสตสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ สทฺทารมฺมณา ¶ โสตํ นิสฺสาย โสตสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… โสตวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, สทฺโท เปโส สทฺทายตนํ เปตํ สทฺทธาตุ เปสา – อิทํ ¶ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ.

๖๒๔. กตมํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ? โย คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามกคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธ ¶ , โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ คนฺธํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ฆาเนน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ฆายิ วา ฆายติ วา ฆายิสฺสติ วา ฆาเย วา, คนฺโธ เปโส คนฺธายตนํ เปตํ คนฺธธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ.

๖๒๕. กตมํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ? โย คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามกคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ คนฺธมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ฆานํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ ¶ วา, คนฺโธ เปโส คนฺธายตนํ เปตํ คนฺธธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ.

๖๒๖. กตมํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ? โย คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามกคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, โย ¶ คนฺโธ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ฆานมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, คนฺโธ เปโส คนฺธายตนํ เปตํ คนฺธธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ.

๖๒๗. กตมํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ? โย คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามกคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ¶ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ คนฺธํ อารพฺภ ฆานํ นิสฺสาย ฆานสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ คนฺธํ อารพฺภ ฆานํ นิสฺสาย ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ฆานวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ คนฺธารมฺมโณ ฆานํ นิสฺสาย ฆานสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ คนฺธารมฺมณา ฆานํ นิสฺสาย ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ฆานวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, คนฺโธ เปโส คนฺธายตนํ เปตํ คนฺธธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ คนฺธายตนํ.

๖๒๘. กตมํ ตํ รูปํ รสายตนํ? โย รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ¶ ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิกํ ขาริกํ ลมฺพิลํ [ลปิลกํ (สี.)] กสาโว สาทุ อสาทุ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ รสํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ชิวฺหาย อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย สายิ วา สายติ วา สายิสฺสติ วา สาเย วา, รโส เปโส รสายตนํ เปตํ รสธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รสายตนํ.

๖๒๙. กตมํ ตํ รูปํ รสายตนํ? โย รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิกํ ขาริกํ ลมฺพิลํ กสาโว สาทุ อสาทุ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยมฺหิ รสมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ ชิวฺหา อนิทสฺสนา สปฺปฏิฆา ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, รโส เปโส รสายตนํ เปตํ รสธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รสายตนํ.

๖๓๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รสายตนํ? โย รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิกํ ขาริกํ ลมฺพิลํ กสาโว สาทุ อสาทุ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, โย รโส อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ชิวฺหาย ¶ อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ¶ ปฏิหฺเ วา, รโส เปโส รสายตนํ เปตํ รสธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รสายตนํ.

๖๓๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รสายตนํ? โย รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิกํ ขาริกํ ลมฺพิลํ กสาโว สาทุ อสาทุ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ รสํ อารพฺภ ชิวฺหํ นิสฺสาย ชิวฺหาสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รสํ อารพฺภ ชิวฺหํ นิสฺสาย ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ชิวฺหาวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รสารมฺมโณ ชิวฺหํ นิสฺสาย ชิวฺหาสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ รสารมฺมณา ชิวฺหํ นิสฺสาย ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… ชิวฺหาวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, รโส เปโส รสายตนํ เปตํ รสธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รสายตนํ.

๖๓๒. กตมํ ตํ รูปํ อิตฺถินฺทฺริยํ? ยํ อิตฺถิยา อิตฺถิลิงฺคํ อิตฺถินิมิตฺตํ อิตฺถิกุตฺตํ อิตฺถากปฺโป อิตฺถตฺตํ อิตฺถิภาโว [อิตฺถิตฺตํ อิตฺถีภาโว (สฺยา.)] – อิทํ ตํ รูปํ อิตฺถินฺทฺริยํ.

๖๓๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ ปุริสินฺทฺริยํ? ยํ ปุริสสฺส ปุริสลิงฺคํ ปุริสนิมิตฺตํ ปุริสกุตฺตํ ปุริสากปฺโป ปุริสตฺตํ ปุริสภาโว – อิทํ ตํ รูปํ ปุริสินฺทฺริยํ.

๖๓๔. กตมํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ? โย เตสํ รูปีนํ ธมฺมานํ อายุ ิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ.

๖๓๕. กตมํ ตํ รูปํ กายวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา อภิกฺกมนฺตสฺส วา ปฏิกฺกมนฺตสฺส วา อาโลเกนฺตสฺส วา วิโลเกนฺตสฺส วา สมิฺเชนฺตสฺส วา ปสาเรนฺตสฺส วา กายสฺส ถมฺภนา สนฺถมฺภนา สนฺถมฺภิตตฺตํ วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺตฺติ.

๖๓๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ วจีวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา วาจา คิรา พฺยปฺปโถ อุทีรณํ โฆโส โฆสกมฺมํ วาจา วจีเภโท ¶ – อยํ วุจฺจติ วาจา. ยา ตาย วาจาย วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ วจีวิฺตฺติ.

๖๓๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อากาสธาตุ? โย อากาโส อากาสคตํ อฆํ อฆคตํ วิวโร วิวรคตํ อสมฺผุฏฺํ จตูหิ มหาภูเตหิ – อิทํ ตํ รูปํ อากาสธาตุ.

๖๓๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รูปสฺส ลหุตา? ยา รูปสฺส ลหุตา ลหุปริณามตา อทนฺธนตา อวิตฺถนตา – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส ลหุตา.

๖๓๙. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส มุทุตา? ยา รูปสฺส มุทุตา มทฺทวตา อกกฺขฬตา อกถินตา – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส มุทุตา.

๖๔๐. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส กมฺมฺตา? ยา รูปสฺส กมฺมฺตา กมฺมฺตฺตํ กมฺมฺภาโว – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส กมฺมฺตา.

๖๔๑. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส อุปจโย? โย อายตนานํ อาจโย, โส รูปสฺส อุปจโย – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส อุปจโย.

๖๔๒. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส สนฺตติ? โย รูปสฺส อุปจโย, สา รูปสฺส สนฺตติ – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส สนฺตติ.

๖๔๓. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส ชรตา? ยา รูปสฺส ชรา ชีรณตา ขณฺฑิจฺจํ ปาลิจฺจํ วลิตฺตจตา อายุโน สํหานิ อินฺทฺริยานํ ปริปาโก – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส ชรตา.

๖๔๔. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส อนิจฺจตา? โย รูปสฺส ขโย วโย เภโท ปริเภโท อนิจฺจตา อนฺตรธานํ – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส อนิจฺจตา.

๖๔๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร? โอทโน กุมฺมาโส สตฺตุ มจฺโฉ มํสํ ขีรํ ทธิ สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ ยมฺหิ ยมฺหิ ชนปเท เตสํ เตสํ ¶ สตฺตานํ มุขาสิยํ ทนฺตวิขาทนํ คลชฺโฌหรณียํ กุจฺฉิวิตฺถมฺภนํ, ยาย โอชาย สตฺตา ยาเปนฺติ – อิทํ ตํ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร.

อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา.

อุปาทาภาชนียํ.

รูปกณฺเฑ ปมภาณวาโร.

๖๔๖. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ โน อุปาทา? โผฏฺพฺพายตนํ, อาโปธาตุ.

๖๔๗. กตมํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกํ, ยํ โผฏฺพฺพํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ กาเยน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ผุสิ วา ผุสติ วา ผุสิสฺสติ วา ผุเส วา โผฏฺพฺโพ เปโส โผฏฺพฺพายตนํ เปตํ โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๖๔๘. กตมํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกํ, ยมฺหิ โผฏฺพฺพมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ สปฺปฏิฆมฺหิ กาโย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, โผฏฺพฺโพ เปโส โผฏฺพฺพายตนํ เปตํ โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๖๔๙. กตมํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกํ, โย โผฏฺพฺโพ อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ กายมฺหิ อนิทสฺสนมฺหิ ¶ สปฺปฏิฆมฺหิ ปฏิหฺิ วา ปฏิหฺติ วา ปฏิหฺิสฺสติ วา ปฏิหฺเ วา, โผฏฺพฺโพ เปโส โผฏฺพฺพายตนํ เปตํ โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๖๕๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกํ, ยํ โผฏฺพฺพํ อารพฺภ กายํ นิสฺสาย กายสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โผฏฺพฺพํ อารพฺภ กายํ นิสฺสาย กายสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… กายวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โผฏฺพฺพารมฺมโณ กายํ นิสฺสาย กายสมฺผสฺโส อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา…เป… ยํ โผฏฺพฺพารมฺมณา กายํ นิสฺสาย กายสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… สฺา…เป… เจตนา…เป… กายวิฺาณํ อุปฺปชฺชิ วา อุปฺปชฺชติ วา อุปฺปชฺชิสฺสติ วา อุปฺปชฺเช วา, โผฏฺพฺโพ เปโส โผฏฺพฺพายตนํ เปตํ โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๖๕๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อาโปธาตุ? ยํ ¶ อาโป อาโปคตํ สิเนโห สิเนหคตํ พนฺธนตฺตํ รูปสฺส – อิทํ ตํ รูปํ อาโปธาตุ.

อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา.

๖๕๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ? จกฺขายตนํ โสตายตนํ ฆานายตนํ ชิวฺหายตนํ กายายตนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ.

๖๕๓. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ.

๖๕๔. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๖๕๕. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา, รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ ¶ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๖๕๖. กตมํ ตํ รูปํ สนิทสฺสนํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สนิทสฺสนํ.

๖๕๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนิทสฺสนํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนิทสฺสนํ.

๖๕๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ? จกฺขายตนํ โสตายตนํ ฆานายตนํ ชิวฺหายตนํ กายายตนํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ.

๖๕๙. กตมํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ.

๖๖๐. กตมํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ? จกฺขุนฺทฺริยํ โสตินฺทฺริยํ ฆานินฺทฺริยํ ชิวฺหินฺทฺริยํ กายินฺทฺริยํ อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ.

๖๖๑. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ.

๖๖๒. กตมํ ตํ รูปํ มหาภูตํ? โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ มหาภูตํ.

๖๖๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น มหาภูตํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ.

๖๖๔. กตมํ ตํ รูปํ วิฺตฺติ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ วิฺตฺติ.

๖๖๕. กตมํ ตํ รูปํ น วิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น วิฺตฺติ.

๖๖๖. กตมํ ตํ รูปํ จิตฺตสมุฏฺานํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ ยํ ¶ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จิตฺตชํ จิตฺตเหตุกํ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ จิตฺตสมุฏฺานํ.

๖๖๗. กตมํ ตํ รูปํ น จิตฺตสมุฏฺานํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น จิตฺตชํ น จิตฺตเหตุกํ น จิตฺตสมุฏฺานํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ ¶ คนฺธายตนํ ¶ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จิตฺตสมุฏฺานํ.

๖๖๘. กตมํ ตํ รูปํ จิตฺตสหภุ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ จิตฺตสหภุ.

๖๖๙. กตมํ ตํ รูปํ น จิตฺตสหภุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จิตฺตสหภุ.

๖๗๐. กตมํ ตํ รูปํ จิตฺตานุปริวตฺติ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ จิตฺตานุปริวตฺติ.

๖๗๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น จิตฺตานุปริวตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จิตฺตานุปริวตฺติ.

๖๗๒. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ.

๖๗๓. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ.

๖๗๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ โอฬาริกํ.

๖๗๕. กตมํ ตํ รูปํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ สุขุมํ.

๖๗๖. กตมํ ตํ รูปํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ ทูเร.

๖๗๗. กตมํ ตํ รูปํ สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สนฺติเก.

๖๗๘. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ.

๖๗๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? โสตายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๖๘๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย ¶ …เป… จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ.

๖๘๑. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ? โสตายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

๖๘๒. กตมํ ตํ รูปํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ.

๖๘๓. กตมํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๖๘๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส วตฺถุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส วตฺถุ.

๖๘๕. กตมํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

๖๘๖. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ.

๖๘๗. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๖๘๘. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ.

๖๘๙. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๖๙๐. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส ¶ …เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ.

๖๙๑. กตมํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๖๙๒. กตมํ ตํ รูปํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… ¶ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ.

๖๙๓. กตมํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๖๙๔. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ.

๖๙๕. กตมํ ตํ รูปํ น จกฺขายตนํ? โสตายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จกฺขายตนํ.

๖๙๖. กตมํ ตํ รูปํ โสตายตนํ…เป… ฆานายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ…เป… กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายายตนํ.

๖๙๗. กตมํ ตํ รูปํ น กายายตนํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น กายายตนํ.

๖๙๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา…เป… รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ รูปายตนํ.

๖๙๙. กตมํ ตํ รูปํ น รูปายตนํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น รูปายตนํ.

๗๐๐. กตมํ ตํ รูปํ สทฺทายตนํ…เป… คนฺธายตนํ ¶ …เป… รสายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ…เป… โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๗๐๑. กตมํ ตํ รูปํ น โผฏฺพฺพายตนํ ¶ ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น โผฏฺพฺพายตนํ.

๗๐๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขุธาตุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุธาตุ.

๗๐๓. กตมํ ตํ รูปํ น จกฺขุธาตุ? โสตายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จกฺขุธาตุ.

๗๐๔. กตมํ ตํ รูปํ โสตธาตุ…เป… ฆานธาตุ…เป… ชิวฺหาธาตุ…เป… กายธาตุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ กายธาตุ.

๗๐๕. กตมํ ตํ รูปํ น กายธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น กายธาตุ.

๗๐๖. กตมํ ตํ รูปํ รูปธาตุ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ รูปธาตุ.

๗๐๗. กตมํ ตํ รูปํ น รูปธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น รูปธาตุ.

๗๐๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ สทฺทธาตุ…เป… คนฺธธาตุ…เป… รสธาตุ…เป… โผฏฺพฺพธาตุ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพธาตุ.

๗๐๙. กตมํ ตํ รูปํ น โผฏฺพฺพธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น โผฏฺพฺพธาตุ.

๗๑๐. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ.

๗๑๑. กตมํ ตํ รูปํ น จกฺขุนฺทฺริยํ? โสตายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น จกฺขุนฺทฺริยํ.

๗๑๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ โสตินฺทฺริยํ…เป… ฆานินฺทฺริยํ…เป… ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ กายินฺทฺริยํ.

๗๑๓. กตมํ ตํ รูปํ น กายินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น กายินฺทฺริยํ.

๗๑๔. กตมํ ตํ รูปํ อิตฺถินฺทฺริยํ? ยํ ¶ อิตฺถิยา อิตฺถิลิงฺคํ อิตฺถินิมิตฺตํ อิตฺถิกุตฺตํ อิตฺถากปฺโป อิตฺถตฺตํ อิตฺถิภาโว – อิทํ ตํ รูปํ อิตฺถินฺทฺริยํ.

๗๑๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น อิตฺถินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อิตฺถินฺทฺริยํ.

๗๑๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ ปุริสินฺทฺริยํ? ยํ ปุริสสฺส ปุริสลิงฺคํ ปุริสนิมิตฺตํ ปุริสกุตฺตํ ปุริสากปฺโป ปุริสตฺตํ ปุริสภาโว – อิทํ ตํ รูปํ ปุริสินฺทฺริยํ.

๗๑๗. กตมํ ตํ รูปํ น ปุริสินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น ปุริสินฺทฺริยํ.

๗๑๘. กตมํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ? โย เตสํ รูปีนํ ธมฺมานํ อายุ ิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ.

๗๑๙. กตมํ ตํ รูปํ น ชีวิตินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น ชีวิตินฺทฺริยํ.

๗๒๐. กตมํ ตํ รูปํ กายวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา อภิกฺกมนฺตสฺส วา ปฏิกฺกมนฺตสฺส วา อาโลเกนฺตสฺส วา วิโลเกนฺตสฺส วา สมิฺเชนฺตสฺส ¶ วา ปสาเรนฺตสฺส วา กายสฺส ถมฺภนา สนฺถมฺภนา สนฺถมฺภิตตฺตํ วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ กายวิฺตฺติ.

๗๒๑. กตมํ ตํ รูปํ น กายวิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น กายวิฺตฺติ.

๗๒๒. กตมํ ตํ รูปํ วจีวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา วาจา คิรา พฺยปฺปโถ อุทีรณํ โฆโส โฆสกมฺมํ วาจา วจีเภโท, อยํ วุจฺจติ วาจา. ยา ตาย วาจาย วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ วจีวิฺตฺติ.

๗๒๓. กตมํ ตํ รูปํ น วจีวิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น วจีวิฺตฺติ.

๗๒๔. กตมํ ตํ รูปํ อากาสธาตุ? โย อากาโส อากาสคตํ อฆํ อฆคตํ วิวโร วิวรคตํ อสมฺผุฏฺํ จตูหิ มหาภูเตหิ – อิทํ ตํ รูปํ อากาสธาตุ.

๗๒๕. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ น อากาสธาตุ? จกฺขายตนํ ¶ …เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อากาสธาตุ.

๗๒๖. กตมํ ตํ รูปํ อาโปธาตุ? ยํ อาโป อาโปคตํ สิเนโห สิเนหคตํ พนฺธนตฺตํ รูปสฺส – อิทํ ตํ รูปํ อาโปธาตุ.

๗๒๗. กตมํ ตํ รูปํ น อาโปธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อาโปธาตุ.

๗๒๘. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส ลหุตา? ยา รูปสฺส ลหุตา ลหุปริณามตา อทนฺธนตา อวิตฺถนตา – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส ลหุตา ¶ .

๗๒๙. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น ลหุตา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น ลหุตา.

๗๓๐. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส มุทุตา? ยา รูปสฺส มุทุตา มทฺทวตา อกกฺขฬตา อกถินตา – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส มุทุตา.

๗๓๑. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น มุทุตา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น มุทุตา.

๗๓๒. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส กมฺมฺตา? ยา รูปสฺส กมฺมฺตา กมฺมฺตฺตํ กมฺมฺภาโว – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส กมฺมฺตา.

๗๓๓. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น กมฺมฺตา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น กมฺมฺตา.

๗๓๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ รูปสฺส อุปจโย? โย อายตนานํ อาจโย, โส รูปสฺส อุปจโย – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส อุปจโย.

๗๓๕. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น อุปจโย? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น อุปจโย.

๗๓๖. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส สนฺตติ? โย รูปสฺส อุปจโย, สา รูปสฺส สนฺตติ – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส สนฺตติ.

๗๓๗. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น สนฺตติ? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น สนฺตติ.

๗๓๘. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ รูปสฺส ชรตา? ยา รูปสฺส ชรา ชีรณตา ขณฺฑิจฺจํ ปาลิจฺจํ วลิตฺตจตา อายุโน สํหานิ อินฺทฺริยานํ ปริปาโก ¶ – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส ชรตา.

๗๓๙. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น ชรตา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น ชรตา.

๗๔๐. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส อนิจฺจตา? โย รูปสฺส ขโย วโย เภโท ปริเภโท อนิจฺจตา อนฺตรธานํ – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส อนิจฺจตา.

๗๔๑. กตมํ ตํ รูปํ รูปสฺส น อนิจฺจตา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ รูปสฺส น อนิจฺจตา.

๗๔๒. กตมํ ตํ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร? โอทโน กุมฺมาโส สตฺตุ มจฺโฉ มํสํ ขีรํ ทธิ สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ ยมฺหิ ยมฺหิ ชนปเท เตสํ เตสํ สตฺตานํ มุขาสิยํ ทนฺตวิขาทนํ คลชฺโฌหรณียํ กุจฺฉิวิตฺถมฺภนํ, ยาย โอชาย สตฺตา ยาเปนฺติ – อิทํ ตํ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร.

๗๔๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น กพฬีกาโร อาหาโร? จกฺขายตนํ…เป… รูปสฺส อนิจฺจตา – อิทํ ตํ รูปํ น กพฬีกาโร อาหาโร.

เอวํ ทุวิเธน รูปสงฺคโห.

ทุกนิทฺเทโส.

ติกนิทฺเทโส

๗๔๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทา.

๗๔๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทา.

๗๔๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ โน อุปาทา? โผฏฺพฺพายตนํ ¶ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ โน อุปาทา.

๗๔๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทิณฺณํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทิณฺณํ.

๗๔๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทิณฺณํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทิณฺณํ.

๗๔๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อนุปาทิณฺณํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ¶ ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อนุปาทิณฺณํ.

๗๕๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ. จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๗๕๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๗๕๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ ¶ ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๗๕๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อนิทสฺสนํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อนิทสฺสนํ.

๗๕๔. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ สนิทสฺสนํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ สนิทสฺสนํ.

๗๕๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ อนิทสฺสนํ? สทฺทายตนํ ¶ …เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อนิทสฺสนํ.

๗๕๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ สปฺปฏิฆํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ สปฺปฏิฆํ.

๗๕๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ สปฺปฏิฆํ? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ สปฺปฏิฆํ.

๗๕๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อปฺปฏิฆํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อปฺปฏิฆํ.

๗๕๙. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อินฺทฺริยํ? จกฺขุนฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ อินฺทฺริยํ.

๗๖๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อินฺทฺริยํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อินฺทฺริยํ.

๗๖๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร ¶ อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อินฺทฺริยํ.

๗๖๒. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น มหาภูตํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น มหาภูตํ.

๗๖๓. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ มหาภูตํ? โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ มหาภูตํ.

๗๖๔. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น มหาภูตํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น มหาภูตํ.

๗๖๕. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น วิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น วิฺตฺติ?

๗๖๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ วิฺตฺติ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ วิฺตฺติ.

๗๖๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น วิฺตฺติ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น วิฺตฺติ.

๗๖๘. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตสมุฏฺานํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตสมุฏฺานํ.

๗๖๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตสมุฏฺานํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จิตฺตชํ จิตฺตเหตุกํ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตสมุฏฺานํ.

๗๗๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตสมุฏฺานํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ ¶ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น จิตฺตชํ น จิตฺตเหตุกํ น จิตฺตสมุฏฺานํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตสมุฏฺานํ.

๗๗๑. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตสหภุ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตสหภุ.

๗๗๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตสหภุ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตสหภุ.

๗๗๓. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตสหภุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตสหภุ?

๗๗๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตานุปริวตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จิตฺตานุปริวตฺติ.

๗๗๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตานุปริวตฺติ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จิตฺตานุปริวตฺติ.

๗๗๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตานุปริวตฺติ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จิตฺตานุปริวตฺติ.

๗๗๗. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ ¶ …เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ โอฬาริกํ.

๗๗๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ โอฬาริกํ? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ โอฬาริกํ.

๗๗๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร ¶ อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ สุขุมํ.

๗๘๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ สนฺติเก.

๗๘๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ ทูเร.

๗๘๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ สนฺติเก? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ สนฺติเก.

๗๘๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๗๘๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ.

๗๘๕. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? โสตายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๗๘๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

๗๘๗. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุวิฺาณสฺส วตฺถุ.

๗๘๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ? โสตายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุวิฺาณสฺส น วตฺถุ?

๗๘๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๗๙๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสสฺส วตฺถุ.

๗๙๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ? จกฺขายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสสฺส น วตฺถุ.

๗๙๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

๗๙๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายวิฺาณสฺส วตฺถุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายวิฺาณสฺส วตฺถุ.

๗๙๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ? จกฺขายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายวิฺาณสฺส น วตฺถุ.

๗๙๕. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๗๙๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ.

๗๙๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? สทฺทายตนํ…เป… ¶ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๗๙๘. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๗๙๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุวิฺาณสฺส อารมฺมณํ.

๘๐๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? สทฺทายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ จกฺขุวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๘๐๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ โสตสมฺผสฺสสฺส…เป… ฆานสมฺผสฺสสฺส…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสสฺส…เป… กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… ¶ กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๘๐๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสสฺส อารมฺมณํ.

๘๐๓. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายสมฺผสฺสสฺส น อารมฺมณํ.

๘๐๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายสมฺผสฺสชาย เวทนาย…เป… สฺาย…เป… เจตนาย…เป… กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? จกฺขายตนํ…เป… ¶ กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๘๐๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ? โผฏฺพฺพายตนํ ¶ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณํ.

๘๐๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺาณสฺส น อารมฺมณํ.

๘๐๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขายตนํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขายตนํ.

๘๐๘. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขายตนํ.

๘๐๙. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขายตนํ? โสตายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขายตนํ.

๘๑๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น โสตายตนํ…เป… น ฆานายตนํ…เป… น ชิวฺหายตนํ…เป… น กายายตนํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กายายตนํ.

๘๑๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายายตนํ.

๘๑๒. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายายตนํ? จกฺขายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายายตนํ.

๘๑๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น รูปายตนํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ ¶ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น รูปายตนํ.

๘๑๔. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา…เป… รูปธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปายตนํ.

๘๑๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น รูปายตนํ? สทฺทายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น รูปายตนํ.

๘๑๖. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น สทฺทายตนํ…เป… ¶ น คนฺธายตนํ…เป… น รสายตนํ…เป… น โผฏฺพฺพายตนํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น โผฏฺพฺพายตนํ.

๘๑๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ…เป… โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๘๑๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น โผฏฺพฺพายตนํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น โผฏฺพฺพายตนํ.

๘๑๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขุธาตุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขุธาตุ.

๘๒๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุธาตุ? จกฺขายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุธาตุ.

๘๒๑. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขุธาตุ? โสตายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขุธาตุ.

๘๒๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น โสตธาตุ…เป… น ฆานธาตุ…เป… น ชิวฺหาธาตุ…เป… น กายธาตุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กายธาตุ.

๘๒๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ ¶ อชฺฌตฺติกํ กายธาตุ? กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายธาตุ.

๘๒๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายธาตุ.

๘๒๕. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น รูปธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น รูปธาตุ.

๘๒๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปธาตุ? รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปธาตุ.

๘๒๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น รูปธาตุ? สทฺทายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น รูปธาตุ.

๘๒๘. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น สทฺทธาตุ…เป… ¶ น คนฺธธาตุ…เป… น รสธาตุ ¶ …เป… น โผฏฺพฺพธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น โผฏฺพฺพธาตุ.

๘๒๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ โผฏฺพฺพธาตุ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ โผฏฺพฺพธาตุ.

๘๓๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น โผฏฺพฺพธาตุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น โผฏฺพฺพธาตุ.

๘๓๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขุนฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น จกฺขุนฺทฺริยํ.

๘๓๒. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุนฺทฺริยํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ จกฺขุนฺทฺริยํ.

๘๓๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขุนฺทฺริยํ? โสตายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น จกฺขุนฺทฺริยํ.

๘๓๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น โสตินฺทฺริยํ…เป… น ฆานินฺทฺริยํ…เป… น ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… น กายินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กายินฺทฺริยํ.

๘๓๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายินฺทฺริยํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ กายินฺทฺริยํ.

๘๓๖. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายินฺทฺริยํ.

๘๓๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อิตฺถินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อิตฺถินฺทฺริยํ.

๘๓๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อิตฺถินฺทฺริยํ? ยํ อิตฺถิยา อิตฺถิลิงฺคํ อิตฺถินิมิตฺตํ อิตฺถิกุตฺตํ อิตฺถากปฺโป อิตฺถตฺตํ อิตฺถิภาโว – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อิตฺถินฺทฺริยํ.

๘๓๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น อิตฺถินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อิตฺถินฺทฺริยํ.

๘๔๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น ปุริสินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น ปุริสินฺทฺริยํ.

๘๔๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ ปุริสินฺทฺริยํ? ยํ ปุริสสฺส ปุริสลิงฺคํ ปุริสนิมิตฺตํ ปุริสกุตฺตํ ปุริสากปฺโป ปุริสตฺตํ ปุริสภาโว – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ ปุริสินฺทฺริยํ.

๘๔๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น ปุริสินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น ปุริสินฺทฺริยํ.

๘๔๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น ชีวิตินฺทฺริยํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ ¶ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น ชีวิตินฺทฺริยํ.

๘๔๔. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ ชีวิตินฺทฺริยํ? โย เตสํ รูปีนํ ธมฺมานํ อายุ ิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ ชีวิตินฺทฺริยํ.

๘๔๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น ชีวิตินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น ชีวิตินฺทฺริยํ.

๘๔๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายวิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กายวิฺตฺติ.

๘๔๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา อภิกฺกมนฺตสฺส วา ปฏิกฺกมนฺตสฺส วา อาโลเกนฺตสฺส วา วิโลเกนฺตสฺส วา สมิฺเชนฺตสฺส วา ปสาเรนฺตสฺส วา กายสฺส ถมฺภนา สนฺถมฺภนา สนฺถมฺภิตตฺตํ วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กายวิฺตฺติ.

๘๔๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กายวิฺตฺติ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กายวิฺตฺติ.

๘๔๙. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น วจีวิฺตฺติ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น วจีวิฺตฺติ.

๘๕๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ วจีวิฺตฺติ? ยา กุสลจิตฺตสฺส วา อกุสลจิตฺตสฺส วา อพฺยากตจิตฺตสฺส วา วาจา คิรา พฺยปฺปโถ อุทีรณํ โธโส โฆสกมฺมํ วาจา วจีเภโท, อยํ วุจฺจติ วาจา. ยา ตาย วาจาย วิฺตฺติ วิฺาปนา วิฺาปิตตฺตํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ วจีวิฺตฺติ ¶ .

๘๕๑. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น วจีวิฺตฺติ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น วจีวิฺตฺติ.

๘๕๒. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อากาสธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อากาสธาตุ.

๘๕๓. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อากาสธาตุ? โย อากาโส อากาสคตํ อฆํ อฆคตํ วิวโร วิวรคตํ อสมฺผุฏฺํ จตูหิ มหาภูเตหิ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อากาสธาตุ.

๘๕๔. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น อากาสธาตุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อากาสธาตุ.

๘๕๕. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อาโปธาตุ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น อาโปธาตุ.

๘๕๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ อาโปธาตุ? ยํ อาโป อาโปคตํ สิเนโห สิเนหคตํ พนฺธนตฺตํ รูปสฺส – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ อาโปธาตุ.

๘๕๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อาโปธาตุ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น อาโปธาตุ.

๘๕๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น ลหุตา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น ลหุตา.

๘๕๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส ลหุตา? ยา รูปสฺส ลหุตา ลหุปริณามตา อทนฺธนตา อวิตฺถนตา – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส ลหุตา.

๘๖๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น ลหุตา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น ลหุตา.

๘๖๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น มุทุตา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น มุทุตา.

๘๖๒. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส มุทุตา? ยา ¶ รูปสฺส มุทุตา มทฺทวตา อกกฺขฬตา อกถินตา – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส มุทุตา.

๘๖๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น มุทุตา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น มุทุตา.

๘๖๔. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น กมฺมฺตา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น กมฺมฺตา.

๘๖๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส กมฺมฺตา? ยา รูปสฺส กมฺมฺตา กมฺมฺตฺตํ กมฺมฺภาโว – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส กมฺมฺตา.

๘๖๖. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น กมฺมฺตา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น กมฺมฺตา.

๘๖๗. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น อุปจโย? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น อุปจโย.

๘๖๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส อุปจโย? โย อายตนานํ อาจโย, โส รูปสฺส อุปจโย – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส อุปจโย.

๘๖๙. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น อุปจโย? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น อุปจโย.

๘๗๐. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น สนฺตติ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น สนฺตติ.

๘๗๑. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส สนฺตติ? โย รูปสฺส อุปจโย, สา รูปสฺส สนฺตติ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส สนฺตติ.

๘๗๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น สนฺตติ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น สนฺตติ.

๘๗๓. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น ชรตา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น ชรตา.

๘๗๔. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส ชรตา? ยา รูปสฺส ชรา ชีรณตา ขณฺฑิจฺจํ ปาลิจฺจํ วลิตฺตจตา อายุโน สํหานิ อินฺทฺริยานํ ปริปาโก – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส ชรตา.

๘๗๕. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น ชรตา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น ชรตา.

๘๗๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น อนิจฺจตา? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ รูปสฺส น อนิจฺจตา.

๘๗๗. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส อนิจฺจตา? โย รูปสฺส ขโย วโย เภโท ปริเภโท อนิจฺจตา อนฺตรธานํ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส อนิจฺจตา.

๘๗๘. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น อนิจฺจตา? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ รูปสฺส น อนิจฺจตา.

๘๗๙. กตมํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กพฬีกาโร อาหาโร? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ น กพฬีกาโร อาหาโร ¶ .

๘๘๐. กตมํ ตํ รูปํ พาหิรํ กพฬีกาโร อาหาโร? โอทโน กุมฺมาโส สตฺตุ มจฺโฉ มํสํ ขีรํ ทธิ สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ ยมฺหิ ยมฺหิ ¶ ชนปเท เตสํ เตสํ สตฺตานํ มุขาสิยํ ทนฺตวิขาทนํ คลชฺโฌหรณียํ กุจฺฉิวิตฺถมฺภนํ ยาย โอชาย สตฺตา ยาเปนฺติ – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ กพฬีกาโร อาหาโร.

๘๘๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ พาหิรํ น กพฬีกาโร อาหาโร? รูปายตนํ…เป… รูปสฺส อนิจฺจตา – อิทํ ตํ รูปํ พาหิรํ น กพฬีกาโร อาหาโร.

เอวํ ติวิเธน รูปสงฺคโห.

ติกนิทฺเทโส.

จตุกฺกํ

๘๘๒. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา อุปาทิณฺณํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา อุปาทิณฺณํ.

๘๘๓. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา อนุปาทิณฺณํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา ¶ รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา อนุปาทิณฺณํ.

๘๘๔. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อุปาทิณฺณํ? กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ¶ ตํ รูปํ โน อุปาทา อุปาทิณฺณํ.

๘๘๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ โน อุปาทา อนุปาทิณฺณํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อนุปาทิณฺณํ.

๘๘๖. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา อุปาทิณฺณุปาทานิยํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา อุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๘๘๗. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ¶ ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๘๘๘. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อุปาทิณฺณุปาทานิยํ? กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๘๘๙. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ.

๘๙๐. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา สปฺปฏิฆํ? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา สปฺปฏิฆํ.

๘๙๑. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา ¶ อปฺปฏิฆํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา อปฺปฏิฆํ.

๘๙๒. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สปฺปฏิฆํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สปฺปฏิฆํ.

๘๙๓. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ โน อุปาทา อปฺปฏิฆํ? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา อปฺปฏิฆํ.

๘๙๔. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา โอฬาริกํ.

๘๙๕. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา สุขุมํ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา สุขุมํ.

๘๙๖. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา โอฬาริกํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา โอฬาริกํ.

๘๙๗. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สุขุมํ? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สุขุมํ.

๘๙๘. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา ทูเร.

๘๙๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทา สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา สนฺติเก.

๙๐๐. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ทูเร? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ทูเร.

๙๐๑. กตมํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สนฺติเก? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ โน อุปาทา สนฺติเก.

๙๐๒. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สนิทสฺสนํ? กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สนิทสฺสนํ.

๙๐๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ อนิทสฺสนํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา ¶ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ อนิทสฺสนํ.

๙๐๔. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สนิทสฺสนํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สนิทสฺสนํ.

๙๐๕. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ อนิทสฺสนํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา ¶ , ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ อนิทสฺสนํ.

๙๐๖. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สปฺปฏิฆํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สปฺปฏิฆํ.

๙๐๗. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ อปฺปฏิฆํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ อปฺปฏิฆํ.

๙๐๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สปฺปฏิฆํ? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สปฺปฏิฆํ.

๙๐๙. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ อปฺปฏิฆํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ ¶ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ ¶ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ อปฺปฏิฆํ.

๙๑๐. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ มหาภูตํ? กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ มหาภูตํ.

๙๑๑. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ น มหาภูตํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ น มหาภูตํ.

๙๑๒. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ มหาภูตํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ มหาภูตํ.

๙๑๓. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ น มหาภูตํ? สทฺทายตนํ ¶ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ น มหาภูตํ.

๙๑๔. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ ¶ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ โอฬาริกํ.

๙๑๕. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส ¶ อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สุขุมํ.

๙๑๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ โอฬาริกํ? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ โอฬาริกํ.

๙๑๗. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สุขุมํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สุขุมํ.

๙๑๘. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ ทูเร.

๙๑๙. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณํ สนฺติเก.

๙๒๐. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ ทูเร? กายวิฺตฺติ ¶ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส ¶ กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ ทูเร.

๙๒๑. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สนฺติเก? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณํ สนฺติเก.

๙๒๒. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนิทสฺสนํ? กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนิทสฺสนํ.

๙๒๓. กตมํ ¶ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ อนิทสฺสนํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ อนิทสฺสนํ.

๙๒๔. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนิทสฺสนํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนิทสฺสนํ.

๙๒๕. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ อนิทสฺสนํ? สทฺทายตนํ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ อากาสธาตุ อาโปธาตุ ¶ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ อนิทสฺสนํ.

๙๒๖. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สปฺปฏิฆํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ ¶ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สปฺปฏิฆํ.

๙๒๗. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ อปฺปฏิฆํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ อปฺปฏิฆํ.

๙๒๘. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สปฺปฏิฆํ? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สปฺปฏิฆํ.

๙๒๙. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ อปฺปฏิฆํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ¶ ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ อปฺปฏิฆํ.

๙๓๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ มหาภูตํ? กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ มหาภูตํ ¶ .

๙๓๑. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ น มหาภูตํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ น มหาภูตํ.

๙๓๒. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ มหาภูตํ? น กมฺมสฺส กตตฺตา โผฏฺพฺพายตนํ อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ มหาภูตํ.

๙๓๓. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ น มหาภูตํ? สทฺทายตนํ ¶ กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ อากาสธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ น มหาภูตํ.

๙๓๔. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ โอฬาริกํ.

๙๓๕. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ ¶ สุขุมํ.

๙๓๖. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ โอฬาริกํ? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ โอฬาริกํ.

๙๓๗. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สุขุมํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สุขุมํ.

๙๓๘. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ ทูเร.

๙๓๙. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนฺติเก จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนฺติเก.

๙๔๐. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ ทูเร? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ รูปสฺส ลหุตา รูปสฺส มุทุตา รูปสฺส กมฺมฺตา รูปสฺส ชรตา รูปสฺส อนิจฺจตา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา อากาสธาตุ อาโปธาตุ รูปสฺส อุปจโย รูปสฺส สนฺตติ ¶ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ ทูเร.

๙๔๑. กตมํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนฺติเก? สทฺทายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ น กมฺมสฺส กตตฺตา รูปายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ อนุปาทิณฺณุปาทานิยํ สนฺติเก.

๙๔๒. กตมํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ อินฺทฺริยํ? จกฺขุนฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ อินฺทฺริยํ.

๙๔๓. กตมํ ¶ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ น อินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ น อินฺทฺริยํ.

๙๔๔. กตมํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ อินฺทฺริยํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ อินฺทฺริยํ.

๙๔๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ น อินฺทฺริยํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ น อินฺทฺริยํ.

๙๔๖. กตมํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ มหาภูตํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ มหาภูตํ.

๙๔๗. กตมํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ น มหาภูตํ? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ สปฺปฏิฆํ น มหาภูตํ.

๙๔๘. กตมํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ มหาภูตํ? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ มหาภูตํ.

๙๔๙. กตมํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ น มหาภูตํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อปฺปฏิฆํ น มหาภูตํ.

๙๕๐. กตมํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ โอฬาริกํ? จกฺขุนฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ โอฬาริกํ.

๙๕๑. กตมํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ ¶ สุขุมํ.

๙๕๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ โอฬาริกํ? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ โอฬาริกํ.

๙๕๓. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สุขุมํ? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สุขุมํ.

๙๕๔. กตมํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ ทูเร.

๙๕๕. กตมํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ สนฺติเก? จกฺขุนฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ อินฺทฺริยํ สนฺติเก.

๙๕๖. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ ทูเร? กายวิฺตฺติ วจีวิฺตฺติ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ ทูเร.

๙๕๗. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สนฺติเก? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สนฺติเก.

๙๕๘. กตมํ ตํ รูปํ มหาภูตํ โอฬาริกํ? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ มหาภูตํ โอฬาริกํ.

๙๕๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ มหาภูตํ สุขุมํ? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ มหาภูตํ สุขุมํ.

๙๖๐. กตมํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ โอฬาริกํ.

๙๖๑. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น มหาภูตํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ สุขุมํ.

๙๖๒. กตมํ ตํ รูปํ มหาภูตํ ทูเร? อาโปธาตุ – อิทํ ตํ รูปํ มหาภูตํ ทูเร.

๙๖๓. กตมํ ตํ รูปํ มหาภูตํ สนฺติเก? โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ มหาภูตํ สนฺติเก.

๙๖๔. กตมํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ¶ กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ ทูเร.

๙๖๕. กตมํ ¶ ตํ รูปํ น มหาภูตํ สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… รสายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ น มหาภูตํ สนฺติเก.

๙๖๖. รูปายตนํ ทิฏฺํ, สทฺทายตนํ สุตํ, คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ มุตํ, สพฺพํ รูปํ มนสา วิฺาตํ รูปํ.

เอวํ จตุพฺพิเธน รูปสงฺคโห.

จตุกฺกํ.

ปฺจกํ

๙๖๗. กตมํ ตํ รูปํ ปถวีธาตุ? ยํ กกฺขฬํ ขรคตํ [ขริคตํ (ก.)] กกฺขฬตฺตํ กกฺขฬภาโว อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา อุปาทิณฺณํ วา อนุปาทิณฺณํ วา – อิทํ ตํ รูปํ ปถวีธาตุ.

๙๖๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ อาโปธาตุ? ยํ อาโป อาโปคตํ สิเนโห สิเนหคตํ พนฺธนตฺตํ รูปสฺส อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา อุปาทิณฺณํ วา อนุปาทิณฺณํ วา – อิทํ ตํ รูปํ อาโปธาตุ.

๙๖๙. กตมํ ¶ ตํ รูปํ เตโชธาตุ? ยํ เตโช เตโชคตํ อุสฺมา อุสฺมาคตํ อุสุมํ อุสุมคตํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา อุปาทิณฺณํ วา อนุปาทิณฺณํ วา – อิทํ ตํ รูปํ เตโชธาตุ.

๙๗๐. กตมํ ตํ รูปํ วาโยธาตุ? ยํ วาโย วาโยคตํ ถมฺภิตตฺตํ รูปสฺส อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา อุปาทิณฺณํ วา อนุปาทิณฺณํ วา – อิทํ ตํ รูปํ วาโยธาตุ.

๙๗๑. กตมํ ตํ รูปํ อุปาทา? จกฺขายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อุปาทา.

เอวํ ปฺจวิเธน รูปสงฺคโห.

ปฺจกํ.

ฉกฺกํ

๙๗๒. รูปายตนํ ¶ จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, สทฺทายตนํ โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, คนฺธายตนํ ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, รสายตนํ ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺเยฺยํ รูปํ, สพฺพํ รูปํ มโนวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ ฉพฺพิเธน รูปสงฺคโห.

ฉกฺกํ.

สตฺตกํ

๙๗๓. รูปายตนํ ¶ ¶ จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, สทฺทายตนํ โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, คนฺธายตนํ ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, รสายตนํ ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺเยฺยํ รูปํ, รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, สพฺพํ รูปํ มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ สตฺตวิเธน รูปสงฺคโห.

สตฺตกํ.

อฏฺกํ

๙๗๔. รูปายตนํ ¶ จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, สทฺทายตนํ โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, คนฺธายตนํ ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, รสายตนํ ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, มนาปิโย โผฏฺพฺโพ สุขสมฺผสฺโส กายวิฺเยฺยํ รูปํ, อมนาปิโย โผฏฺพฺโพ ทุกฺขสมฺผสฺโส กายวิฺเยฺยํ รูปํ, รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺพฺพายตนํ มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, สพฺพํ รูปํ มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ.

เอวํ อฏฺวิเธน รูปสงฺคโห.

อฏฺกํ.

นวกํ

๙๗๕. กตมํ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ .

๙๗๖. กตมํ ตํ รูปํ โสตินฺทฺริยํ…เป… ฆานินฺทฺริยํ…เป… ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ ¶ …เป… อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ…เป… ชีวิตินฺทฺริยํ? โย เตสํ รูปีนํ ธมฺมานํ อายุ ิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ.

๙๗๗. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ? รูปายตนํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ.

เอวํ นววิเธน รูปสงฺคโห.

นวกํ.

ทสกํ

๙๗๘. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขุนฺทฺริยํ.

๙๗๙. กตมํ ตํ รูปํ โสตินฺทฺริยํ…เป… ฆานินฺทฺริยํ…เป… ชิวฺหินฺทฺริยํ…เป… กายินฺทฺริยํ…เป… อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ…เป… ชีวิตินฺทฺริยํ? โย เตสํ รูปีนํ ธมฺมานํ ¶ อายุ ิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ – อิทํ ตํ รูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ.

๙๘๐. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สปฺปฏิฆํ? รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ สปฺปฏิฆํ.

๙๘๑. กตมํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ อปฺปฏิฆํ? กายวิฺตฺติ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ น อินฺทฺริยํ อปฺปฏิฆํ.

เอวํ ทสวิเธน รูปสงฺคโห.

ทสกํ.

เอกาทสกํ

๙๘๒. กตมํ ¶ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท…เป… สุฺโ คาโม เปโส – อิทํ ตํ รูปํ จกฺขายตนํ ¶ .

๙๘๓. กตมํ ตํ รูปํ โสตายตนํ…เป… ฆานายตนํ…เป… ชิวฺหายตนํ…เป… กายายตนํ…เป… รูปายตนํ…เป… สทฺทายตนํ…เป… คนฺธายตนํ…เป… รสายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ…เป… โผฏฺพฺพธาตุ เปสา – อิทํ ตํ รูปํ โผฏฺพฺพายตนํ.

๙๘๔. กตมํ ตํ รูปํ อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร – อิทํ ตํ รูปํ อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ.

เอวํ เอกาทสวิเธน รูปสงฺคโห.

เอกาทสกํ.

อฏฺมภาณวาโร.

รูปวิภตฺติ.

รูปกณฺฑํ นิฏฺิตํ.