📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
อภิธมฺมปิฏเก
วิภงฺคปาฬิ
๑. ขนฺธวิภงฺโค
๑. สุตฺตนฺตภาชนียํ
๑. ปฺจกฺขนฺธา ¶ ¶ ¶ ¶ – รูปกฺขนฺโธ, เวทนากฺขนฺโธ, สฺากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑. รูปกฺขนฺโธ
๒. ตตฺถ ¶ กตโม รูปกฺขนฺโธ? ยํ กิฺจิ รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, ตเทกชฺฌํ อภิสฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา – อยํ วุจฺจติ รูปกฺขนฺโธ.
๓. ตตฺถ กตมํ รูปํ อตีตํ? ยํ รูปํ อตีตํ นิรุทฺธํ วิคตํ วิปริณตํ อตฺถงฺคตํ อพฺภตฺถงฺคตํ อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตํ อตีตํ อตีตํเสน สงฺคหิตํ, จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ อตีตํ.
ตตฺถ กตมํ รูปํ อนาคตํ? ยํ รูปํ อชาตํ อภูตํ อสฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตํ อนุปฺปนฺนํ อสมุปฺปนฺนํ อนุฏฺิตํ อสมุฏฺิตํ อนาคตํ อนาคตํเสน สงฺคหิตํ, จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ อนาคตํ.
ตตฺถ ¶ กตมํ รูปํ ปจฺจุปฺปนฺนํ? ยํ รูปํ ชาตํ ภูตํ สฺชาตํ นิพฺพตฺตํ อภินิพฺพตฺตํ ปาตุภูตํ อุปฺปนฺนํ ¶ สมุปฺปนฺนํ อุฏฺิตํ สมุฏฺิตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตํ, จตฺตาโร ¶ จ มหาภูตา จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ ปจฺจุปฺปนฺนํ.
๔. ตตฺถ กตมํ รูปํ อชฺฌตฺตํ? ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ, จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ อชฺฌตฺตํ.
ตตฺถ กตมํ รูปํ พหิทฺธา? ยํ รูปํ เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ, จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนฺจ มหาภูตานํ อุปาทายรูปํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ พหิทฺธา.
๕. ตตฺถ ¶ กตมํ รูปํ โอฬาริกํ? จกฺขายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ – อิทํ วุจฺจติ รูปํ โอฬาริกํ.
ตตฺถ กตมํ รูปํ สุขุมํ? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร [กพฬึกาโร (สี. สฺยา.)] อาหาโร – อิทํ วุจฺจติ รูปํ สุขุมํ.
๖. ตตฺถ กตมํ รูปํ หีนํ? ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อฺุาตํ อวฺาตํ หีฬิตํ ปริภูตํ อจิตฺตีกตํ หีนํ หีนมตํ หีนสมฺมตํ อนิฏฺํ อกนฺตํ อมนาปํ, รูปา สทฺทา คนฺธา รสา โผฏฺพฺพา – อิทํ วุจฺจติ รูปํ หีนํ.
ตตฺถ กตมํ รูปํ ปณีตํ? ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อนฺุาตํ อนวฺาตํ อหีฬิตํ อปริภูตํ จิตฺตีกตํ ปณีตํ ปณีตมตํ ปณีตสมฺมตํ อิฏฺํ กนฺตํ มนาปํ, รูปา สทฺทา คนฺธา รสา โผฏฺพฺพา – อิทํ วุจฺจติ รูปํ ปณีตํ. ตํ ตํ วา ปน ¶ รูปํ อุปาทายุปาทาย รูปํ หีนํ ปณีตํ ทฏฺพฺพํ.
๗. ตตฺถ กตมํ รูปํ ทูเร? อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ อนาสนฺเน อนุปกฏฺเ ทูเร อสนฺติเก – อิทํ วุจฺจติ รูปํ ทูเร.
ตตฺถ ¶ ¶ กตมํ รูปํ สนฺติเก? จกฺขายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ อาสนฺเน อุปกฏฺเ อวิทูเร สนฺติเก – อิทํ วุจฺจติ รูปํ สนฺติเก. ตํ ตํ วา ปน รูปํ อุปาทายุปาทาย รูปํ ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพํ.
๒. เวทนากฺขนฺโธ
๘. ตตฺถ กตโม เวทนากฺขนฺโธ? ยา กาจิ เวทนา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา, ตเทกชฺฌํ อภิสฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา – อยํ วุจฺจติ เวทนากฺขนฺโธ.
๙. ตตฺถ ¶ กตมา เวทนา อตีตา? ยา เวทนา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา, สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา – อยํ วุจฺจติ เวทนา อตีตา.
ตตฺถ กตมา เวทนา อนาคตา? ยา เวทนา อชาตา อภูตา อสฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา, สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา – อยํ วุจฺจติ เวทนา อนาคตา.
ตตฺถ กตมา เวทนา ปจฺจุปฺปนฺนา? ยา เวทนา ชาตา ภูตา สฺชาตา ¶ นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา, สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา – อยํ วุจฺจติ เวทนา ปจฺจุปฺปนฺนา.
๑๐. ตตฺถ กตมา เวทนา อชฺฌตฺตา? ยา เวทนา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา – อยํ วุจฺจติ เวทนา อชฺฌตฺตา.
ตตฺถ กตมา เวทนา พหิทฺธา? ยา เวทนา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา – อยํ วุจฺจติ เวทนา พหิทฺธา.
๑๑. ตตฺถ ¶ กตมา เวทนา โอฬาริกา สุขุมา? อกุสลา เวทนา โอฬาริกา, กุสลาพฺยากตา เวทนา สุขุมา. กุสลากุสลา เวทนา โอฬาริกา, อพฺยากตา เวทนา สุขุมา. ทุกฺขา ¶ เวทนา โอฬาริกา, สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา สุขุมา. สุขทุกฺขา เวทนา โอฬาริกา, อทุกฺขมสุขา เวทนา สุขุมา. อสมาปนฺนสฺส เวทนา โอฬาริกา, สมาปนฺนสฺส เวทนา สุขุมา. สาสวา เวทนา โอฬาริกา, อนาสวา เวทนา สุขุมา. ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทายุปาทาย เวทนา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา.
๑๒. ตตฺถ ¶ กตมา เวทนา หีนา ปณีตา? อกุสลา เวทนา หีนา, กุสลาพฺยากตา ¶ เวทนา ปณีตา. กุสลากุสลา เวทนา หีนา, อพฺยากตา เวทนา ปณีตา. ทุกฺขา เวทนา หีนา, สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา ปณีตา. สุขทุกฺขา เวทนา หีนา, อทุกฺขมสุขา เวทนา ปณีตา. อสมาปนฺนสฺส เวทนา หีนา, สมาปนฺนสฺส เวทนา ปณีตา. สาสวา เวทนา หีนา, อนาสวา เวทนา ปณีตา. ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทายุปาทาย เวทนา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา.
๑๓. ตตฺถ กตมา เวทนา ทูเร? อกุสลา เวทนา กุสลาพฺยากตาหิ เวทนาหิ ทูเร; กุสลาพฺยากตา เวทนา อกุสลาย เวทนาย ทูเร; กุสลา เวทนา อกุสลาพฺยากตาหิ เวทนาหิ ทูเร; อกุสลาพฺยากตา เวทนา กุสลาย เวทนาย ทูเร; อพฺยากตา เวทนา กุสลากุสลาหิ เวทนาหิ ทูเร; กุสลากุสลา เวทนา อพฺยากตาย เวทนาย ทูเร. ทุกฺขา เวทนา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ ทูเร; สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา ทุกฺขาย เวทนาย ทูเร; สุขา เวทนา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ ทูเร; ทุกฺขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา สุขาย เวทนาย ทูเร; อทุกฺขมสุขา เวทนา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ ทูเร; สุขทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย ทูเร. อสมาปนฺนสฺส เวทนา สมาปนฺนสฺส เวทนาย ทูเร; สมาปนฺนสฺส เวทนา อสมาปนฺนสฺส เวทนาย ทูเร. สาสวา เวทนา อนาสวาย เวทนาย ทูเร; อนาสวา เวทนา สาสวาย เวทนาย ทูเร – อยํ วุจฺจติ เวทนา ทูเร.
ตตฺถ กตมา เวทนา สนฺติเก? อกุสลา เวทนา อกุสลาย ¶ เวทนาย สนฺติเก; กุสลา เวทนา กุสลาย เวทนาย สนฺติเก; อพฺยากตา ¶ เวทนา อพฺยากตาย เวทนาย สนฺติเก. ทุกฺขา เวทนา ทุกฺขาย เวทนาย สนฺติเก; สุขา เวทนา สุขาย เวทนาย สนฺติเก; อทุกฺขมสุขา เวทนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สนฺติเก ¶ . อสมาปนฺนสฺส เวทนา อสมาปนฺนสฺส เวทนาย สนฺติเก; สมาปนฺนสฺส เวทนา สมาปนฺนสฺส เวทนาย สนฺติเก. สาสวา เวทนา สาสวาย เวทนาย สนฺติเก; อนาสวา เวทนา อนาสวาย เวทนาย สนฺติเก. อยํ วุจฺจติ เวทนา สนฺติเก. ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทายุปาทาย เวทนา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา.
๓. สฺากฺขนฺโธ
๑๔. ตตฺถ ¶ กตโม สฺากฺขนฺโธ? ยา กาจิ สฺา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา – อยํ วุจฺจติ สฺากฺขนฺโธ.
๑๕. ตตฺถ กตมา สฺา อตีตา? ยา สฺา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา โสตสมฺผสฺสชา สฺา ฆานสมฺผสฺสชา สฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา กายสมฺผสฺสชา สฺา มโนสมฺผสฺสชา สฺา – อยํ วุจฺจติ สฺา อตีตา.
ตตฺถ กตมา สฺา อนาคตา? ยา สฺา อชาตา อภูตา อสฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา ¶ อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา โสตสมฺผสฺสชา สฺา ฆานสมฺผสฺสชา สฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา กายสมฺผสฺสชา สฺา มโนสมฺผสฺสชา สฺา – อยํ วุจฺจติ สฺา อนาคตา.
ตตฺถ กตมา สฺา ปจฺจุปฺปนฺนา? ยา สฺา ชาตา ภูตา สฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา โสตสมฺผสฺสชา สฺา ฆานสมฺผสฺสชา สฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา กายสมฺผสฺสชา สฺา มโนสมฺผสฺสชา สฺา – อยํ วุจฺจติ สฺา ปจฺจุปฺปนฺนา.
๑๖. ตตฺถ ¶ กตมา สฺา อชฺฌตฺตา? ยา สฺา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา โสตสมฺผสฺสชา สฺา ฆานสมฺผสฺสชา สฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา กายสมฺผสฺสชา สฺา มโนสมฺผสฺสชา สฺา – อยํ วุจฺจติ สฺา อชฺฌตฺตา.
ตตฺถ ¶ กตมา สฺา พหิทฺธา? ยา สฺา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา โสตสมฺผสฺสชา สฺา ฆานสมฺผสฺสชา สฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา กายสมฺผสฺสชา สฺา มโนสมฺผสฺสชา สฺา – อยํ วุจฺจติ สฺา พหิทฺธา.
๑๗. ตตฺถ ¶ กตมา สฺา โอฬาริกา สุขุมา? ปฏิฆสมฺผสฺสชา สฺา โอฬาริกา, อธิวจนสมฺผสฺสชา สฺา สุขุมา. อกุสลา สฺา โอฬาริกา, กุสลาพฺยากตา สฺา สุขุมา. กุสลากุสลา สฺา โอฬาริกา, อพฺยากตา สฺา สุขุมา. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา โอฬาริกา, สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา สุขุมา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา โอฬาริกา ¶ , อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา สุขุมา. อสมาปนฺนสฺส สฺา โอฬาริกา, สมาปนฺนสฺส สฺา สุขุมา. สาสวา สฺา โอฬาริกา, อนาสวา สฺา สุขุมา. ตํ ตํ วา ปน สฺํ อุปาทายุปาทาย สฺา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา.
๑๘. ตตฺถ กตมา สฺา หีนา ปณีตา? อกุสลา สฺา หีนา, กุสลาพฺยากตา สฺา ปณีตา. กุสลากุสลา สฺา หีนา, อพฺยากตา สฺา ปณีตา. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา หีนา, สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา ปณีตา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา หีนา, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา ปณีตา. อสมาปนฺนสฺส สฺา หีนา, สมาปนฺนสฺส สฺา ปณีตา. สาสวา สฺา หีนา, อนาสวา สฺา ปณีตา. ตํ ตํ วา ปน สฺํ อุปาทายุปาทาย สฺา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา.
๑๙. ตตฺถ กตมา สฺา ทูเร? อกุสลา สฺา กุสลาพฺยากตาหิ สฺาหิ ทูเร; กุสลาพฺยากตา สฺา อกุสลาย สฺาย ¶ ทูเร; กุสลา สฺา อกุสลาพฺยากตาหิ สฺาหิ ทูเร; อกุสลาพฺยากตา สฺา กุสลาย สฺาย ทูเร. อพฺยากตา สฺา กุสลากุสลาหิ สฺาหิ ทูเร; กุสลากุสลา สฺา อพฺยากตาย สฺาย ทูเร. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย ¶ จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สฺาหิ ทูเร; สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย ¶ สฺาย ทูเร; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สฺาหิ ทูเร; ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สฺาย ทูเร; อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สฺาหิ ทูเร; สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สฺา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สฺาย ทูเร. อสมาปนฺนสฺส สฺา สมาปนฺนสฺส สฺาย ทูเร; สมาปนฺนสฺส ¶ สฺา อสมาปนฺนสฺส สฺาย ทูเร. สาสวา สฺา อนาสวาย สฺาย ทูเร; อนาสวา สฺา สาสวาย สฺาย ทูเร – อยํ วุจฺจติ สฺา ทูเร.
ตตฺถ กตมา สฺา สนฺติเก? อกุสลา สฺา อกุสลาย สฺาย สนฺติเก; กุสลา สฺา กุสลาย สฺาย สนฺติเก; อพฺยากตา สฺา อพฺยากตาย สฺาย สนฺติเก. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สฺาย สนฺติเก; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สฺาย สนฺติเก; อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สฺา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สฺาย สนฺติเก. อสมาปนฺนสฺส สฺา อสมาปนฺนสฺส สฺาย สนฺติเก; สมาปนฺนสฺส สฺา สมาปนฺนสฺส สฺาย สนฺติเก. สาสวา สฺา ¶ สาสวาย สฺาย สนฺติเก; อนาสวา สฺา อนาสวาย สฺาย สนฺติเก. อยํ วุจฺจติ สฺา สนฺติเก. ตํ ตํ วา ปน สฺํ อุปาทายุปาทาย สฺา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา.
๔. สงฺขารกฺขนฺโธ
๒๐. ตตฺถ กตโม สงฺขารกฺขนฺโธ? เย เกจิ สงฺขารา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา ¶ วา ปณีตา วา เย ทูเร สนฺติเก วา, ตเทกชฺฌํ อภิสฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา – อยํ วุจฺจติ สงฺขารกฺขนฺโธ.
๒๑. ตตฺถ กตเม สงฺขารา อตีตา? เย สงฺขารา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา ¶ โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา เจตนา – อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อตีตา.
ตตฺถ กตเม สงฺขารา อนาคตา? เย สงฺขารา อชาตา อภูตา อสฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา เจตนา – อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อนาคตา.
ตตฺถ กตเม สงฺขารา ปจฺจุปฺปนฺนา? เย สงฺขารา ชาตา ภูตา สฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ¶ ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา, จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา ¶ เจตนา – อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา ปจฺจุปฺปนฺนา.
๒๒. ตตฺถ กตเม สงฺขารา อชฺฌตฺตา? เย สงฺขารา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา เจตนา – อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อชฺฌตฺตา.
ตตฺถ กตเม สงฺขารา พหิทฺธา? เย สงฺขารา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา, จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา เจตนา – อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา พหิทฺธา.
๒๓. ตตฺถ ¶ กตเม สงฺขารา โอฬาริกา สุขุมา? อกุสลา สงฺขารา โอฬาริกา, กุสลาพฺยากตา สงฺขารา สุขุมา. กุสลากุสลา สงฺขารา โอฬาริกา, อพฺยากตา สงฺขารา สุขุมา. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา โอฬาริกา, สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ ¶ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขุมา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา โอฬาริกา, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขุมา. อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา โอฬาริกา, สมาปนฺนสฺส สงฺขารา สุขุมา. สาสวา สงฺขารา โอฬาริกา, อนาสวา สงฺขารา สุขุมา. เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทายุปาทาย สงฺขารา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา.
๒๔. ตตฺถ กตเม สงฺขารา หีนา ปณีตา? อกุสลา สงฺขารา หีนา, กุสลาพฺยากตา สงฺขารา ปณีตา. กุสลากุสลา สงฺขารา หีนา, อพฺยากตา สงฺขารา ปณีตา. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา หีนา ¶ , สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ปณีตา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา หีนา, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ปณีตา. อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา หีนา, สมาปนฺนสฺส สงฺขารา ปณีตา. สาสวา สงฺขารา หีนา, อนาสวา สงฺขารา ปณีตา. เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทายุปาทาย สงฺขารา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา.
๒๕. ตตฺถ กตเม สงฺขารา ทูเร? อกุสลา สงฺขารา กุสลาพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; กุสลาพฺยากตา สงฺขารา อกุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; กุสลา สงฺขารา อกุสลาพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; อกุสลาพฺยากตา สงฺขารา กุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; อพฺยากตา ¶ สงฺขารา กุสลากุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; กุสลากุสลา สงฺขารา อพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; อทุกฺขมสุขาย ¶ เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร ¶ . อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา สมาปนฺนสฺส สงฺขาเรหิ ทูเร; สมาปนฺนสฺส สงฺขารา อสมาปนฺนสฺส สงฺขาเรหิ ทูเร. สาสวา สงฺขารา อนาสเวหิ สงฺขาเรหิ ทูเร; อนาสวา สงฺขารา สาสเวหิ สงฺขาเรหิ ทูเร. อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา ทูเร.
ตตฺถ ¶ กตเม สงฺขารา สนฺติเก? อกุสลา สงฺขารา อกุสลานํ สงฺขารานํ สนฺติเก; กุสลา สงฺขารา กุสลานํ สงฺขารานํ สนฺติเก; อพฺยากตา สงฺขารา อพฺยากตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก; อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก. อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา อสมาปนฺนสฺส สงฺขารานํ สนฺติเก; สมาปนฺนสฺส สงฺขารา สมาปนฺนสฺส สงฺขารานํ สนฺติเก. สาสวา สงฺขารา สาสวานํ สงฺขารานํ สนฺติเก; อนาสวา สงฺขารา อนาสวานํ สงฺขารานํ สนฺติเก. อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา สนฺติเก. เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทายุปาทาย สงฺขารา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา.
๕. วิฺาณกฺขนฺโธ
๒๖. ตตฺถ กตโม วิฺาณกฺขนฺโธ? ยํ กิฺจิ วิฺาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, ตเทกชฺฌํ อภิสฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา – อยํ วุจฺจติ วิฺาณกฺขนฺโธ.
๒๗. ตตฺถ ¶ กตมํ วิฺาณํ อตีตํ? ยํ ¶ วิฺาณํ อตีตํ นิรุทฺธํ วิคตํ วิปริณตํ อตฺถงฺคตํ อพฺภตฺถงฺคตํ อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตํ อตีตํ อตีตํเสน สงฺคหิตํ, จกฺขุวิฺาณํ โสตวิฺาณํ ฆานวิฺาณํ ชิวฺหาวิฺาณํ กายวิฺาณํ มโนวิฺาณํ – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ อตีตํ.
ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ อนาคตํ? ยํ วิฺาณํ อชาตํ อภูตํ อสฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตํ อนุปฺปนฺนํ อสมุปฺปนฺนํ อนุฏฺิตํ อสมุฏฺิตํ ¶ อนาคตํ อนาคตํเสน สงฺคหิตํ, จกฺขุวิฺาณํ โสตวิฺาณํ ฆานวิฺาณํ ชิวฺหาวิฺาณํ กายวิฺาณํ มโนวิฺาณํ – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ อนาคตํ.
ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ ปจฺจุปฺปนฺนํ? ยํ วิฺาณํ ชาตํ ภูตํ สฺชาตํ นิพฺพตฺตํ อภินิพฺพตฺตํ ปาตุภูตํ อุปฺปนฺนํ สมุปฺปนฺนํ อุฏฺิตํ สมุฏฺิตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตํ, จกฺขุวิฺาณํ ¶ โสตวิฺาณํ ฆานวิฺาณํ ชิวฺหาวิฺาณํ กายวิฺาณํ มโนวิฺาณํ – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ ปจฺจุปฺปนฺนํ.
๒๘. ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ อชฺฌตฺตํ? ยํ วิฺาณํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ, จกฺขุวิฺาณํ โสตวิฺาณํ ฆานวิฺาณํ ชิวฺหาวิฺาณํ กายวิฺาณํ มโนวิฺาณํ – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ อชฺฌตฺตํ.
ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ พหิทฺธา? ยํ วิฺาณํ เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ, จกฺขุวิฺาณํ โสตวิฺาณํ ฆานวิฺาณํ ชิวฺหาวิฺาณํ กายวิฺาณํ มโนวิฺาณํ – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ พหิทฺธา.
๒๙. ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ โอฬาริกํ สุขุมํ? อกุสลํ วิฺาณํ โอฬาริกํ, กุสลาพฺยากตา วิฺาณา สุขุมา. กุสลากุสลา วิฺาณา โอฬาริกา ¶ , อพฺยากตํ วิฺาณํ สุขุมํ. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ โอฬาริกํ, สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา สุขุมา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา โอฬาริกา, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ สุขุมํ. อสมาปนฺนสฺส วิฺาณํ โอฬาริกํ, สมาปนฺนสฺส วิฺาณํ สุขุมํ. สาสวํ วิฺาณํ โอฬาริกํ, อนาสวํ วิฺาณํ สุขุมํ. ตํ ตํ วา ปน วิฺาณํ อุปาทายุปาทาย วิฺาณํ โอฬาริกํ สุขุมํ ทฏฺพฺพํ.
๓๐. ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ หีนํ ปณีตํ? อกุสลํ วิฺาณํ หีนํ, กุสลาพฺยากตา วิฺาณา ปณีตา ¶ . กุสลากุสลา วิฺาณา หีนา, อพฺยากตํ วิฺาณํ ปณีตํ. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ หีนํ, สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา ปณีตา. สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา หีนา, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย ¶ สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ ปณีตํ. อสมาปนฺนสฺส วิฺาณํ หีนํ, สมาปนฺนสฺส วิฺาณํ ปณีตํ. สาสวํ วิฺาณํ หีนํ, อนาสวํ วิฺาณํ ปณีตํ. ตํ ตํ วา ปน วิฺาณํ อุปาทายุปาทาย วิฺาณํ หีนํ ปณีตํ ทฏฺพฺพํ.
๓๑. ตตฺถ ¶ กตมํ วิฺาณํ ทูเร? อกุสลํ วิฺาณํ กุสลาพฺยากเตหิ วิฺาเณหิ ทูเร; กุสลาพฺยากตา วิฺาณา อกุสลา วิฺาณา ทูเร; กุสลํ วิฺาณํ อกุสลาพฺยากเตหิ วิฺาเณหิ ทูเร; อกุสลาพฺยากตา วิฺาณา กุสลา วิฺาณา ทูเร; อพฺยากตํ วิฺาณํ กุสลากุสเลหิ ¶ วิฺาเณหิ ทูเร; กุสลากุสลา วิฺาณา อพฺยากตา วิฺาณา ทูเร. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิฺาเณหิ ทูเร; สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิฺาณา ทูเร; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิฺาเณหิ ทูเร; ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิฺาณา ทูเร; อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิฺาเณหิ ทูเร; สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิฺาณา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิฺาณา ทูเร. อสมาปนฺนสฺส วิฺาณํ สมาปนฺนสฺส วิฺาณา ทูเร; สมาปนฺนสฺส วิฺาณํ อสมาปนฺนสฺส วิฺาณา ทูเร. สาสวํ วิฺาณํ อนาสวา วิฺาณา ทูเร; อนาสวํ วิฺาณํ สาสวา วิฺาณา ทูเร – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ ทูเร.
ตตฺถ กตมํ วิฺาณํ สนฺติเก? อกุสลํ วิฺาณํ อกุสลสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก; กุสลํ ¶ วิฺาณํ กุสลสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก; อพฺยากตํ วิฺาณํ อพฺยากตสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก. ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก; สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิฺาณํ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก; อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ¶ วิฺาณํ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก. อสมาปนฺนสฺส วิฺาณํ อสมาปนฺนสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก; สมาปนฺนสฺส วิฺาณํ สมาปนฺนสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก. สาสวํ วิฺาณํ สาสวสฺส วิฺาณสฺส ¶ สนฺติเก; อนาสวํ วิฺาณํ อนาสวสฺส วิฺาณสฺส สนฺติเก – อิทํ วุจฺจติ วิฺาณํ สนฺติเก. ตํ ตํ วา ปน วิฺาณํ อุปาทายุปาทาย วิฺาณํ ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพํ.
สุตฺตนฺตภาชนียํ.
๒. อภิธมฺมภาชนียํ
๓๒. ปฺจกฺขนฺธา ¶ – รูปกฺขนฺโธ, เวทนากฺขนฺโธ, สฺากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑. รูปกฺขนฺโธ
๓๓. ตตฺถ กตโม รูปกฺขนฺโธ? เอกวิเธน รูปกฺขนฺโธ – สพฺพํ รูปํ น เหตุ, อเหตุกํ, เหตุวิปฺปยุตฺตํ, สปฺปจฺจยํ, สงฺขตํ, รูปํ, โลกิยํ, สาสวํ, สํโยชนิยํ, คนฺถนิยํ, โอฆนิยํ, โยคนิยํ, นีวรณิยํ, ปรามฏฺํ, อุปาทานิยํ, สํกิเลสิกํ, อพฺยากตํ, อนารมฺมณํ, อเจตสิกํ, จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ, เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมํ, อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกํ, น สวิตกฺกสวิจารํ, น อวิตกฺกวิจารมตฺตํ, อวิตกฺกอวิจารํ, น ปีติสหคตํ, น สุขสหคตํ, น อุเปกฺขาสหคตํ, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพํ, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ, เนวาจยคามินาปจยคามี, เนวเสกฺขนาเสกฺขํ, ปริตฺตํ, กามาวจรํ, น รูปาวจรํ, น อรูปาวจรํ, ปริยาปนฺนํ, โน อปริยาปนฺนํ, อนิยตํ, อนิยฺยานิกํ, อุปฺปนฺนํ, ฉหิ วิฺาเณหิ ¶ วิฺเยฺยํ, อนิจฺจํ, ชราภิภูตํ. เอวํ เอกวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
ทุวิเธน ¶ รูปกฺขนฺโธ – อตฺถิ รูปํ อุปาทา, อตฺถิ รูปํ โน อุปาทา [นุปาทา (สี. ก.)]. อตฺถิ รูปํ อุปาทินฺนํ, อตฺถิ รูปํ อนุปาทินฺนํ. อตฺถิ รูปํ อุปาทินฺนุปาทานิยํ, อตฺถิ รูปํ อนุปาทินฺนุปาทานิยํ. อตฺถิ รูปํ สนิทสฺสนํ, อตฺถิ รูปํ อนิทสฺสนํ. อตฺถิ รูปํ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ รูปํ อปฺปฏิฆํ. อตฺถิ รูปํ อินฺทฺริยํ, อตฺถิ รูปํ น อินฺทฺริยํ. อตฺถิ รูปํ มหาภูตํ, อตฺถิ รูปํ น มหาภูตํ. อตฺถิ รูปํ วิฺตฺติ, อตฺถิ รูปํ น วิฺตฺติ. อตฺถิ รูปํ จิตฺตสมุฏฺานํ, อตฺถิ รูปํ น จิตฺตสมุฏฺานํ. อตฺถิ รูปํ จิตฺตสหภุ, อตฺถิ รูปํ น จิตฺตสหภุ. อตฺถิ รูปํ จิตฺตานุปริวตฺติ, อตฺถิ รูปํ น ¶ จิตฺตานุปริวตฺติ. อตฺถิ รูปํ อชฺฌตฺติกํ, อตฺถิ รูปํ พาหิรํ. อตฺถิ รูปํ โอฬาริกํ, อตฺถิ รูปํ สุขุมํ. อตฺถิ รูปํ ทูเร, อตฺถิ รูปํ สนฺติเก…เป… อตฺถิ รูปํ กพฬีกาโร อาหาโร, อตฺถิ รูปํ น กพฬีกาโร อาหาโร. เอวํ ทุวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
(ยถา ¶ รูปกณฺเฑ วิภตฺตํ, ตถา อิธ วิภชิตพฺพํ.)
ติวิเธน รูปกฺขนฺโธ – ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ ตํ อุปาทา, ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ ตํ อตฺถิ อุปาทา, อตฺถิ โน อุปาทา. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ ตํ อุปาทินฺนํ, ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนํ. ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ ตํ อุปาทินฺนุปาทานิยํ, ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิยํ…เป… ยํ ตํ รูปํ อชฺฌตฺติกํ ตํ น กพฬีกาโร อาหาโร, ยํ ตํ รูปํ พาหิรํ ตํ ¶ อตฺถิ กพฬีกาโร อาหาโร, อตฺถิ น กพฬีกาโร อาหาโร. เอวํ ติวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
จตุพฺพิเธน รูปกฺขนฺโธ – ยํ ตํ รูปํ อุปาทา ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนํ; ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนํ. ยํ ตํ รูปํ อุปาทา ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิยํ; ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ตํ อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิยํ, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิยํ. ยํ ตํ รูปํ อุปาทา ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ; ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ตํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ ¶ . ยํ ตํ รูปํ อุปาทา ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ; ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ตํ อตฺถิ โอฬาริกํ, อตฺถิ สุขุมํ. ยํ ตํ รูปํ อุปาทา ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก; ยํ ตํ รูปํ โน อุปาทา ตํ อตฺถิ ทูเร, อตฺถิ สนฺติเก…เป… ทิฏฺํ, สุตํ, มุตํ, วิฺาตํ รูปํ. เอวํ จตุพฺพิเธน รูปกฺขนฺโธ.
ปฺจวิเธน รูปกฺขนฺโธ – ปถวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ, วาโยธาตุ, ยฺจ รูปํ อุปาทา. เอวํ ปฺจวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
ฉพฺพิเธน รูปกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺเยฺยํ รูปํ. เอวํ ฉพฺพิเธน รูปกฺขนฺโธ.
สตฺตวิเธน รูปกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ. เอวํ สตฺตวิเธน รูปกฺขนฺโธ ¶ .
อฏฺวิเธน ¶ ¶ รูปกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺเยฺยํ รูปํ, โสตวิฺเยฺยํ รูปํ, ฆานวิฺเยฺยํ รูปํ, ชิวฺหาวิฺเยฺยํ รูปํ, กายวิฺเยฺยํ รูปํ อตฺถิ สุขสมฺผสฺสํ, อตฺถิ ทุกฺขสมฺผสฺสํ, มโนธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ, มโนวิฺาณธาตุวิฺเยฺยํ รูปํ. เอวํ อฏฺวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
นววิเธน รูปกฺขนฺโธ – จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, ยฺจ รูปํ น อินฺทฺริยํ. เอวํ นววิเธน รูปกฺขนฺโธ.
ทสวิเธน รูปกฺขนฺโธ – จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, น อินฺทฺริยํ รูปํ อตฺถิ สปฺปฏิฆํ, อตฺถิ อปฺปฏิฆํ. เอวํ ทสวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
เอกาทสวิเธน รูปกฺขนฺโธ – จกฺขายตนํ, โสตายตนํ, ฆานายตนํ, ชิวฺหายตนํ, กายายตนํ, รูปายตนํ, สทฺทายตนํ, คนฺธายตนํ, รสายตนํ, โผฏฺพฺพายตนํ, ยฺจ รูปํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ. เอวํ เอกาทสวิเธน รูปกฺขนฺโธ.
อยํ วุจฺจติ รูปกฺขนฺโธ.
๒. เวทนากฺขนฺโธ
๓๔. ตตฺถ ¶ กตโม เวทนากฺขนฺโธ? เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต.
จตุพฺพิเธน เวทนากฺขนฺโธ ¶ – อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน.
ปฺจวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขินฺทฺริยํ, อตฺถิ ทุกฺขินฺทฺริยํ, อตฺถิ โสมนสฺสินฺทฺริยํ, อตฺถิ โทมนสฺสินฺทฺริยํ, อตฺถิ อุเปกฺขินฺทฺริยํ. เอวํ ปฺจวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
ฉพฺพิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ ฉพฺพิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อฏฺวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา อตฺถิ สุขา, อตฺถิ ทุกฺขา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ อฏฺวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
นววิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ นววิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา อตฺถิ สุขา, อตฺถิ ทุกฺขา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๓๕. เอกวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก. อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ ¶ อวิตกฺกอวิจาโร. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี. อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ. อตฺถิ ¶ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ. อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต. อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ. อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที. อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน. อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ. อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ. อตฺถิ ¶ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๓๖. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ น เหตุสเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร. อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ ¶ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว. อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย. อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย. อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย. อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต ¶ . อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย. อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย. อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย. อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย. อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ ¶ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย. อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ อนีวรณิโย. อตฺถิ นีวรณสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิโย, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิโย. อตฺถิ ปรามฏฺโ, อตฺถิ อปรามฏฺโ. อตฺถิ ปรามาสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺโต ¶ . อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺโ, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺโ. อตฺถิ อุปาทินฺโน, อตฺถิ อนุปาทินฺโน. อตฺถิ อุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทานิโย. อตฺถิ อุปาทานสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิโย, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิเลสิโก. อตฺถิ สํกิลิฏฺโ, อตฺถิ อสํกิลิฏฺโ. อตฺถิ กิเลสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิโก, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิโก. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ สวิตกฺโก, อตฺถิ อวิตกฺโก. อตฺถิ สวิจาโร, อตฺถิ อวิจาโร. อตฺถิ ¶ สปฺปีติโก, อตฺถิ อปฺปีติโก. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ น ปีติสหคโต. อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ น กามาวจโร. อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ น รูปาวจโร. อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ น อรูปาวจโร. อตฺถิ ปริยาปนฺโน, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. อตฺถิ นิยฺยานิโก, อตฺถิ อนิยฺยานิโก. อตฺถิ นิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ สอุตฺตโร, อตฺถิ อนุตฺตโร. อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๓๗. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ ¶ , อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
ทุกมูลกํ.
๓๘. เอกวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๓๙. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๐. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ น เหตุสเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร. อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว…เป… อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๑. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. ¶ อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย ¶ , อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก. อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี. อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ. อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ. อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต. อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ. อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที. อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน. อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ. อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ. อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๒. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ น เหตุสเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร. อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย ¶ , อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว. อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย…เป… อตฺถิ สรโณ ¶ , อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
ติกมูลกํ.
๔๓. เอกวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๔. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๕. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ น เหตุสเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๖. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๗. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย ¶ , อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๘. เอกวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๔๙. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๐. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๑. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๒. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต ¶ .
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๓. เอกวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๔. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๕. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๖. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๗. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๘. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ ¶ – อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๕๙. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๖๐. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย.
ติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
๖๑. เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อุภโตวฑฺฒกํ.
สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อปโรปิ สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ ¶ , อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
จตุวีสติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ จตุวีสติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อปโรปิ จตุวีสติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… มโนสมฺผสฺสชา เวทนา; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ ¶ อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา…เป… มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ จตุวีสติวิเธน ¶ เวทนากฺขนฺโธ.
ตึสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ ตึสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล ¶ , อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อปโรปิ พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร ¶ , อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา เวทนากฺขนฺโธ อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ ¶ , อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร ¶ , อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนสมฺผสฺสชา เวทนา. เอวํ พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ.
อยํ วุจฺจติ เวทนากฺขนฺโธ.
๓. สฺากฺขนฺโธ
๖๒. ตตฺถ กตโม สฺากฺขนฺโธ? เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต.
จตุพฺพิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน.
ปฺจวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โสมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โทมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุเปกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต. เอวํ ปฺจวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
ฉพฺพิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา, โสตสมฺผสฺสชา สฺา, ฆานสมฺผสฺสชา สฺา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา, กายสมฺผสฺสชา สฺา, มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ ฉพฺพิเธน สฺากฺขนฺโธ.
สตฺตวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา, โสตสมฺผสฺสชา สฺา, ฆานสมฺผสฺสชา ¶ สฺา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา, กายสมฺผสฺสชา ¶ สฺา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา สฺา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ สตฺตวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
อฏฺวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… กายสมฺผสฺสชา สฺา อตฺถิ สุขสหคตา, อตฺถิ ทุกฺขสหคตา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา สฺา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ อฏฺวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
นววิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… กายสมฺผสฺสชา สฺา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา สฺา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา สฺา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ นววิเธน สฺากฺขนฺโธ.
ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… กายสมฺผสฺสชา สฺา อตฺถิ สุขสหคตา, อตฺถิ ทุกฺขสหคตา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา สฺา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา สฺา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๓. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๔. เอกวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ ¶ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก. อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี. อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ. อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ. อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต. อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ. อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที. อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน. อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ. อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ. อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป… เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๕. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ น เหตุสเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร ¶ . อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ ¶ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว ¶ , อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว. อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย. อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย. อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย. อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย. อตฺถิ โอฆนิโย ¶ , อตฺถิ อโนฆนิโย. อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย. อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย. อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย. อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ อนีวรณิโย. อตฺถิ นีวรณสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิโย, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิโย. อตฺถิ ปรามฏฺโ, อตฺถิ อปรามฏฺโ. อตฺถิ ปรามาสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺโ, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺโ. อตฺถิ อุปาทินฺโน, อตฺถิ อนุปาทินฺโน. อตฺถิ อุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทานิโย. อตฺถิ อุปาทานสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิโย, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิเลสิโก ¶ , อตฺถิ อสํกิเลสิโก. อตฺถิ สํกิลิฏฺโ, อตฺถิ อสํกิลิฏฺโ. อตฺถิ กิเลสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิโก, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิโก. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ สวิตกฺโก, อตฺถิ อวิตกฺโก. อตฺถิ สวิจาโร, อตฺถิ อวิจาโร. อตฺถิ สปฺปีติโก, อตฺถิ อปฺปีติโก. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ น ปีติสหคโต. อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ น สุขสหคโต. อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต, อตฺถิ น อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ น กามาวจโร. อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ น รูปาวจโร. อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ น อรูปาวจโร. อตฺถิ ปริยาปนฺโน ¶ , อตฺถิ อปริยาปนฺโน. อตฺถิ ¶ นิยฺยานิโก, อตฺถิ อนิยฺยานิโก. อตฺถิ นิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ สอุตฺตโร, อตฺถิ อนุตฺตโร. อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๖. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต. อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ ¶ , อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
(ยถา กุสลตฺติเก วิตฺถาโร, เอวํ สพฺเพปิ ติกา วิตฺถาเรตพฺพา.)
ทุกมูลกํ.
๖๗. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๘. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๖๙. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ¶ . อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๐. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ.
ติกมูลกํ.
๗๑. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๒. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๓. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ น เหตุ สเหตุโก, อตฺถิ น เหตุ อเหตุโก.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๔. เอกวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๕. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ ¶ – อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๖. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๗. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๘. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๗๙. เอกวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๐. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต ¶ .
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๑. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๒. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๓. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๔. เอกวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๕. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย.
ติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ ¶ อนิยโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๖. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๗. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๘. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๘๙. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๙๐. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
๙๑. เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ ¶ อนีวรณิโย.
ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
อุภโตวฑฺฒกํ.
สตฺตวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
อปโรปิ สตฺตวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
จตุวีสติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ ¶ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา, โสตสมฺผสฺสชา สฺา, ฆานสมฺผสฺสชา สฺา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา, กายสมฺผสฺสชา สฺา, มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ จตุวีสติวิเธน ¶ สฺากฺขนฺโธ.
อปโรปิ จตุวีสติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… มโนสมฺผสฺสชา สฺา. โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ จตุวีสติวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
ตึสติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ …เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ ตึสติวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
พหุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, โสตสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ …เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร ¶ , อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา…เป… มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ พหุวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
อปโรปิ ¶ พหุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สฺากฺขนฺโธ อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, จกฺขุสมฺผสฺสชา สฺา, โสตสมฺผสฺสชา สฺา, ฆานสมฺผสฺสชา สฺา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สฺา, กายสมฺผสฺสชา สฺา, มโนสมฺผสฺสชา สฺา. เอวํ พหุวิเธน สฺากฺขนฺโธ.
อยํ วุจฺจติ สฺากฺขนฺโธ.
๔. สงฺขารกฺขนฺโธ
๙๒. ตตฺถ ¶ กตโม สงฺขารกฺขนฺโธ? เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล ¶ , อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต.
จตุพฺพิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน.
ปฺจวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โสมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โทมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุเปกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต. เอวํ ปฺจวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
ฉพฺพิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ ฉพฺพิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
สตฺตวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา ¶ เจตนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ สตฺตวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อฏฺวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… กายสมฺผสฺสชา เจตนา อตฺถิ สุขสหคตา, อตฺถิ ทุกฺขสหคตา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา ¶ . เอวํ อฏฺวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
นววิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… มโนธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ นววิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… กายสมฺผสฺสชา เจตนา อตฺถิ สุขสหคตา, อตฺถิ ทุกฺขสหคตา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนวิฺาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา อตฺถิ กุสลา, อตฺถิ ¶ อกุสลา, อตฺถิ อพฺยากตา. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๙๓. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต. อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก. อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี. อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ. อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ. อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต. อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ. อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ ¶ อุปฺปาที. อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน. อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ. อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ ¶ . อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๙๔. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก. อตฺถิ ¶ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ เหตุ เจว สเหตุโก จ, อตฺถิ สเหตุโก เจว น จ เหตุ. อตฺถิ เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต เจว น จ เหตุ. อตฺถิ น เหตุ สเหตุโก, อตฺถิ น เหตุ อเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร. อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ อาสโว, อตฺถิ โน อาสโว. อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อาสโว เจว สาสโว จ, อตฺถิ สาสโว เจว โน จ อาสโว. อตฺถิ อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อาสโว. อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว. อตฺถิ สํโยชนํ, อตฺถิ โน สํโยชนํ. อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย. อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ สํโยชนฺเจว สํโยชนิโย จ, อตฺถิ สํโยชนิโย เจว โน จ สํโยชนํ. อตฺถิ สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต ¶ ¶ เจว โน จ สํโยชนํ. อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
อตฺถิ คนฺโถ, อตฺถิ โน คนฺโถ. อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย. อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ คนฺโถ เจว คนฺถนิโย จ, อตฺถิ คนฺถนิโย เจว โน จ คนฺโถ. อตฺถิ คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต เจว โน จ คนฺโถ. อตฺถิ ¶ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย. อตฺถิ โอโฆ, อตฺถิ โน โอโฆ. อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย. อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โอโฆ เจว โอฆนิโย จ, อตฺถิ โอฆนิโย เจว โน จ โอโฆ. อตฺถิ โอโฆ เจว โอฆสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต เจว โน จ โอโฆ. อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย. อตฺถิ โยโค, อตฺถิ โน โยโค. อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย. อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โยโค เจว โยคนิโย จ, อตฺถิ ¶ โยคนิโย เจว โน จ โยโค. อตฺถิ โยโค เจว โยคสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต เจว โน จ โยโค. อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย. อตฺถิ นีวรณํ, อตฺถิ โน นีวรณํ. อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ อนีวรณิโย. อตฺถิ นีวรณสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ นีวรณฺเจว นีวรณิโย จ, อตฺถิ นีวรณิโย เจว โน จ นีวรณํ. อตฺถิ นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรณํ. อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิโย, อตฺถิ ¶ นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิโย.
อตฺถิ ปรามาโส, อตฺถิ โน ปรามาโส. อตฺถิ ปรามฏฺโ, อตฺถิ อปรามฏฺโ. อตฺถิ ปรามาสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ ปรามาโส เจว ปรามฏฺโ จ, อตฺถิ ปรามฏฺโ เจว โน จ ปรามาโส. อตฺถิ ¶ ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺโ, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺโ. อตฺถิ อุปาทินฺโน, อตฺถิ อนุปาทินฺโน. อตฺถิ อุปาทานํ, อตฺถิ โน อุปาทานํ. อตฺถิ อุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทานิโย. อตฺถิ อุปาทานสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อุปาทานฺเจว อุปาทานิโย จ, อตฺถิ อุปาทานิโย เจว โน จ อุปาทานํ. อตฺถิ อุปาทานฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺโต จ ¶ , อตฺถิ อุปาทานสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อุปาทานํ. อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิโย, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิโย.
อตฺถิ กิเลโส, อตฺถิ โน กิเลโส. อตฺถิ สํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิเลสิโก. อตฺถิ สํกิลิฏฺโ, อตฺถิ อสํกิลิฏฺโ. อตฺถิ กิเลสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ, อตฺถิ สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส. อตฺถิ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ, อตฺถิ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส. อตฺถิ กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ กิเลสสมฺปยุตฺโต เจว โน จ กิเลโส. อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิโก, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิโก. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก.
อตฺถิ สวิตกฺโก, อตฺถิ อวิตกฺโก. อตฺถิ สวิจาโร, อตฺถิ อวิจาโร. อตฺถิ สปฺปีติโก ¶ , อตฺถิ อปฺปีติโก. อตฺถิ ¶ ปีติสหคโต, อตฺถิ น ปีติสหคโต. อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ น สุขสหคโต. อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต, อตฺถิ น อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ น กามาวจโร. อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ น รูปาวจโร. อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ น อรูปาวจโร. อตฺถิ ปริยาปนฺโน, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. อตฺถิ นิยฺยานิโก, อตฺถิ อนิยฺยานิโก. อตฺถิ นิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ สอุตฺตโร, อตฺถิ อนุตฺตโร. อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๙๕. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
ทุกมูลกํ.
๙๖. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ ¶ .
๙๗. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๙๘. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๙๙. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
ติกมูลกํ.
๑๐๐. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๑. เอกวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ ¶ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๒. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๓. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ เจว สเหตุโก จ, อตฺถิ สเหตุโก เจว น จ เหตุ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๔. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต เจว น จ เหตุ.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๕. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ น เหตุ สเหตุโก, อตฺถิ น เหตุ อเหตุโก.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๖. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๗. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๘. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสโว, อตฺถิ โน อาสโว.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๐๙. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๐. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๑. เอกวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสโว เจว สาสโว จ, อตฺถิ สาสโว เจว โน จ อาสโว ¶ .
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๒. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อาสโว.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๓. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสวิปฺปยุตฺตอนาสโว.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๔. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนํ, อตฺถิ โน สํโยชนํ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๕. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๖. เอกวิเธน ¶ ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๗. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต ¶ .
ทุวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนฺเจว สํโยชนิโย จ, อตฺถิ สํโยชนิโย เจว โน จ สํโยชนํ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๘. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺโต จ, อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต เจว โน จ สํโยชนํ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๑๙. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
ติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
๑๒๐. เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺโถ, อตฺถิ โน คนฺโถ.
ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อุภโตวฑฺฒกํ.
สตฺตวิเธน ¶ ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อปโรปิ สตฺตวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต; อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
จตุวีสติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ จตุวีสติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อปโรปิ ¶ จตุวีสติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… มโนสมฺผสฺสชา เจตนา; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ จตุวีสติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
ตึสติวิเธน ¶ สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน ¶ ; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ …เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา…เป… มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ ตึสติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อปโรปิ พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ ¶ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา สงฺขารกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ¶ …เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนสมฺผสฺสชา เจตนา. เอวํ พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ.
อยํ วุจฺจติ สงฺขารกฺขนฺโธ.
๕. วิฺาณกฺขนฺโธ
๑๒๑. ตตฺถ ¶ กตโม วิฺาณกฺขนฺโธ? เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต.
จตุพฺพิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน.
ปฺจวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โสมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โทมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุเปกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺโต. เอวํ ปฺจวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
ฉพฺพิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ ฉพฺพิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
สตฺตวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ. เอวํ สตฺตวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
อฏฺวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ อตฺถิ สุขสหคตํ, อตฺถิ ทุกฺขสหคตํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ ¶ . เอวํ อฏฺวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
นววิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ อตฺถิ กุสลํ, อตฺถิ อกุสลํ, อตฺถิ อพฺยากตํ. เอวํ นววิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายวิฺาณํ อตฺถิ สุขสหคตํ, อตฺถิ ทุกฺขสหคตํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ อตฺถิ กุสลํ, อตฺถิ อกุสลํ, อตฺถิ อพฺยากตํ. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๒. เอกวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต. อตฺถิ ¶ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก. อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต ¶ , อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ¶ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี, อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี. อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ. อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ. อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต. อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ. อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที. อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน. อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ. อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ. อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๓. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ น เหตุ สเหตุโก, อตฺถิ น เหตุ อเหตุโก. อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร. อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย. อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว. อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต ¶ , อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว. อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย. อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต ¶ , อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย. อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย. อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย. อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย. อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย. อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต ¶ . อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย. อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ อนีวรณิโย. อตฺถิ นีวรณสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิโย, อตฺถิ นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิโย.
อตฺถิ ¶ ปรามฏฺโ, อตฺถิ อปรามฏฺโ. อตฺถิ ปรามาสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺโ, อตฺถิ ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺโ. อตฺถิ อุปาทินฺโน, อตฺถิ อนุปาทินฺโน. อตฺถิ อุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทานิโย. อตฺถิ อุปาทานสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิโย, อตฺถิ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิโย. อตฺถิ สํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิเลสิโก. อตฺถิ สํกิลิฏฺโ, อตฺถิ อสํกิลิฏฺโ. อตฺถิ กิเลสสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺโต. อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิโก, อตฺถิ กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิโก. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ¶ , อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก. อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก.
อตฺถิ สวิตกฺโก, อตฺถิ อวิตกฺโก. อตฺถิ สวิจาโร, อตฺถิ อวิจาโร. อตฺถิ สปฺปีติโก, อตฺถิ อปฺปีติโก. อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ น ปีติสหคโต. อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ น สุขสหคโต. อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต, อตฺถิ น อุเปกฺขาสหคโต. อตฺถิ กามาวจโร ¶ , อตฺถิ น กามาวจโร. อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ น รูปาวจโร. อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ น อรูปาวจโร, อตฺถิ ปริยาปนฺโน, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. อตฺถิ นิยฺยานิโก, อตฺถิ อนิยฺยานิโก. อตฺถิ นิยโต, อตฺถิ อนิยโต. อตฺถิ สอุตฺตโร, อตฺถิ อนุตฺตโร. อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๔. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต. อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
ทุกมูลกํ.
๑๒๕. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๖. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๗. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ¶ . อตฺถิ วิปาโก…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๒๘. เอกวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ สรโณ, อตฺถิ อรโณ.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
ติกมูลกํ.
๑๒๙. เอกวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๐. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ เหตุวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย ¶ สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๑. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ น เหตุ สเหตุโก, อตฺถิ น เหตุอเหตุโก.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ วิปาโก, อตฺถิ วิปากธมฺมธมฺโม, อตฺถิ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๒. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โลกิโย, อตฺถิ โลกุตฺตโร.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนุปาทานิโย, อตฺถิ อนุปาทินฺนอนุปาทานิโย…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๓. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เกนจิ วิฺเยฺโย, อตฺถิ เกนจิ น วิฺเยฺโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก, อตฺถิ อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิโก…เป…. เอวํ ¶ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๔. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สาสโว, อตฺถิ อนาสโว.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สวิตกฺกสวิจาโร, อตฺถิ อวิตกฺกวิจารมตฺโต, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจาโร…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๕. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสวสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปีติสหคโต, อตฺถิ สุขสหคโต, อตฺถิ อุเปกฺขาสหคโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๖. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว, อตฺถิ อาสววิปฺปยุตฺตอนาสโว.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺโพ, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๗. เอกวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนิโย, อตฺถิ อสํโยชนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก, อตฺถิ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๘. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อาจยคามี, อตฺถิ อปจยคามี ¶ , อตฺถิ เนวาจยคามินาปจยคามี…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๓๙. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย, อตฺถิ สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ เสกฺโข, อตฺถิ อเสกฺโข, อตฺถิ เนวเสกฺขนาเสกฺโข…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๐. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถนิโย, อตฺถิ อคนฺถนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺโต, อตฺถิ มหคฺคโต, อตฺถิ อปฺปมาโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๑. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ ปริตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ มหคฺคตารมฺมโณ, อตฺถิ อปฺปมาณารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๒. เอกวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย, อตฺถิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ หีโน, อตฺถิ มชฺฌิโม, อตฺถิ ปณีโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๓. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆนิโย, อตฺถิ อโนฆนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ มิจฺฉตฺตนิยโต, อตฺถิ สมฺมตฺตนิยโต, อตฺถิ อนิยโต…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ ¶ .
๑๔๔. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ มคฺคารมฺมโณ, อตฺถิ มคฺคเหตุโก, อตฺถิ มคฺคาธิปติ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๕. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตโอฆนิโย, อตฺถิ โอฆวิปฺปยุตฺตอโนฆนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อุปฺปนฺโน, อตฺถิ อนุปฺปนฺโน, อตฺถิ อุปฺปาที…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๖. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคนิโย, อตฺถิ อโยคนิโย.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีโต, อตฺถิ อนาคโต, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺโน…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๗. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โยคสมฺปยุตฺโต, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺโต.
ติวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อตีตารมฺมโณ, อตฺถิ อนาคตารมฺมโณ, อตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๘. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตโยคนิโย, อตฺถิ โยควิปฺปยุตฺตอโยคนิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺโต, อตฺถิ พหิทฺโธ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺโธ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๔๙. เอกวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ ¶ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต.
ทุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ นีวรณิโย, อตฺถิ อนีวรณิโย.
ติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ…เป…. เอวํ ทสวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
อุภโตวฑฺฒกํ.
สตฺตวิเธน ¶ วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ ¶ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
อปโรปิ สตฺตวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน. เอวํ สตฺตวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
จตุวีสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต; จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ ¶ , ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ จตุวีสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ ¶ .
อปโรปิ จตุวีสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ; จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ จตุวีสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
ตึสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ …เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุวิฺาณํ ¶ , โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ ตึสติวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
พหุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, จกฺขุวิฺาณํ…เป… มโนวิฺาณํ; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา ¶ …เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน, จกฺขุวิฺาณํ…เป… มโนวิฺาณํ. เอวํ พหุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
อปโรปิ ¶ พหุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ – จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; โสตสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ฆานสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… กายสมฺผสฺสปจฺจยา…เป… มโนสมฺผสฺสปจฺจยา วิฺาณกฺขนฺโธ อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต…เป… อตฺถิ อชฺฌตฺตารมฺมโณ, อตฺถิ พหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมโณ, อตฺถิ กามาวจโร, อตฺถิ รูปาวจโร, อตฺถิ อรูปาวจโร, อตฺถิ อปริยาปนฺโน; จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ พหุวิเธน วิฺาณกฺขนฺโธ.
อยํ วุจฺจติ วิฺาณกฺขนฺโธ.
อภิธมฺมภาชนียํ.
๓. ปฺหาปุจฺฉกํ
๑๕๐. ปฺจกฺขนฺธา ¶ – รูปกฺขนฺโธ, เวทนากฺขนฺโธ, สฺากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, วิฺาณกฺขนฺโธ.
๑๕๑. ปฺจนฺนํ ขนฺธานํ กติ กุสลา, กติ ¶ อกุสลา, กติ อพฺยากตา…เป… กติ สรณา, กติ อรณา?
๑. ติกํ
๑๕๒. รูปกฺขนฺโธ ¶ อพฺยากโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา กุสลา, สิยา อกุสลา, สิยา อพฺยากตา. ทฺเว ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ, ‘‘ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ, ‘‘อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ. ตโย ขนฺธา สิยา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา, สิยา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา, สิยา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺโม. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา วิปากา, สิยา วิปากธมฺมธมฺมา, สิยา เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมา. รูปกฺขนฺโธ สิยา อุปาทินฺนุปาทานิโย, สิยา อนุปาทินฺนุปาทานิโย ¶ . จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทินฺนอนุปาทานิยา.
รูปกฺขนฺโธ อสํกิลิฏฺสํกิเลสิโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สํกิลิฏฺสํกิเลสิกา, สิยา อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกา, สิยา อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิกา. รูปกฺขนฺโธ อวิตกฺกอวิจาโร. ตโย ขนฺธา สิยา สวิตกฺกสวิจารา, สิยา อวิตกฺกวิจารมตฺตา, สิยา อวิตกฺกอวิจารา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา สวิตกฺกสวิจาโร, สิยา อวิตกฺกวิจารมตฺโต, สิยา อวิตกฺกอวิจาโร, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘สวิตกฺกสวิจาโร’’ติปิ, ‘‘อวิตกฺกวิจารมตฺโต’’ติปิ, ‘‘อวิตกฺกอวิจาโร’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘ปีติสหคโต’’ติปิ, ‘‘สุขสหคโต’’ติปิ, ‘‘อุเปกฺขาสหคโต’’ติปิ. เวทนากฺขนฺโธ สิยา ปีติสหคโต น สุขสหคโต น อุเปกฺขาสหคโต, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘ปีติสหคโต’’ติ. ตโย ¶ ขนฺธา สิยา ¶ ปีติสหคตา, สิยา สุขสหคตา, สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปีติสหคตา’’ติปิ, ‘‘สุขสหคตา’’ติปิ, ‘‘อุเปกฺขาสหคตา’’ติปิ.
รูปกฺขนฺโธ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺโพ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา, สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพา, สิยา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพา. รูปกฺขนฺโธ เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. รูปกฺขนฺโธ เนวาจยคามินาปจยคามี. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อาจยคามิโน, สิยา อปจยคามิโน, สิยา เนวาจยคามินาปจยคามิโน. รูปกฺขนฺโธ เนวเสกฺขนาเสกฺโข. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา เสกฺขา, สิยา อเสกฺขา, สิยา เนวเสกฺขนาเสกฺขา. รูปกฺขนฺโธ ปริตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปริตฺตา, สิยา มหคฺคตา, สิยา อปฺปมาณา. รูปกฺขนฺโธ อนารมฺมโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปริตฺตารมฺมณา, สิยา มหคฺคตารมฺมณา, สิยา อปฺปมาณารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปริตฺตารมฺมณา’’ติปิ ¶ , ‘‘มหคฺคตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อปฺปมาณารมฺมณา’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ มชฺฌิโม. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา หีนา, สิยา มชฺฌิมา, สิยา ปณีตา. รูปกฺขนฺโธ อนิยโต ¶ . จตฺตาโร ขนฺธา สิยา มิจฺฉตฺตนิยตา, สิยา สมฺมตฺตนิยตา, สิยา อนิยตา.
รูปกฺขนฺโธ อนารมฺมโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา มคฺคารมฺมณา, สิยา มคฺคเหตุกา, สิยา มคฺคาธิปติโน, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘มคฺคารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘มคฺคเหตุกา’’ติปิ ¶ , ‘‘มคฺคาธิปติโน’’ติปิ; สิยา อุปฺปนฺนา, สิยา อนุปฺปนฺนา, สิยา อุปฺปาทิโน; สิยา อตีตา, สิยา อนาคตา, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนา. รูปกฺขนฺโธ อนารมฺมโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อตีตารมฺมณา, สิยา อนาคตารมฺมณา, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อตีตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อนาคตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา’’ติปิ; สิยา อชฺฌตฺตา, สิยา พหิทฺธา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธา. รูปกฺขนฺโธ อนารมฺมโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อชฺฌตฺตารมฺมณา, สิยา พหิทฺธารมฺมณา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อชฺฌตฺตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘พหิทฺธารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา’’ติปิ. จตฺตาโร ขนฺธา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา. รูปกฺขนฺโธ สิยา สนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ, สิยา อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ, สิยา อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ.
๒. ทุกํ
๑๕๓. จตฺตาโร ¶ ขนฺธา น เหตู. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา เหตุ, สิยา น เหตุ. รูปกฺขนฺโธ อเหตุโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สเหตุกา, สิยา อเหตุกา. รูปกฺขนฺโธ เหตุวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา เหตุสมฺปยุตฺตา, สิยา เหตุวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘เหตุ เจว สเหตุโก จา’’ติปิ, ‘‘สเหตุโก เจว น จ เหตู’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘เหตู เจว สเหตุกา จา’’ติ, สิยา สเหตุกา เจว น จ เหตู, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สเหตุกา เจว น จ เหตู’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา เหตุ เจว สเหตุโก จ, สิยา ¶ สเหตุโก เจว น จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘เหตุ เจว สเหตุโก จา’’ติปิ, ‘‘สเหตุโก เจว น จ เหตู’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘เหตุสมฺปยุตฺโต เจว น จ เหตู’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘เหตู เจว เหตุสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา เหตุสมฺปยุตฺตา เจว น จ เหตู, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘เหตุสมฺปยุตฺตา เจว น จ เหตู’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จ, สิยา เหตุสมฺปยุตฺโต เจว น ¶ จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘เหตุสมฺปยุตฺโต เจว น จ เหตู’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น เหตุ อเหตุโก ¶ . ตโย ขนฺธา สิยา น เหตู สเหตุกา, สิยา น เหตู อเหตุกา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา น เหตุ สเหตุโก, สิยา น เหตุ อเหตุโก, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘น เหตุ สเหตุโก’’ติปิ, ‘‘น เหตุ อเหตุโก’’ติปิ.
สปฺปจฺจยา, สงฺขตา.
จตฺตาโร ขนฺธา อนิทสฺสนา. รูปกฺขนฺโธ สิยา สนิทสฺสโน, สิยา อนิทสฺสโน. จตฺตาโร ขนฺธา อปฺปฏิฆา. รูปกฺขนฺโธ สิยา สปฺปฏิโฆ, สิยา อปฺปฏิโฆ. รูปกฺขนฺโธ รูปํ. จตฺตาโร ขนฺธา อรูปา. รูปกฺขนฺโธ โลกิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา โลกิยา, สิยา โลกุตฺตรา; เกนจิ วิฺเยฺยา, เกนจิ น วิฺเยฺยา.
จตฺตาโร ขนฺธา โน อาสวา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อาสโว, สิยา โน อาสโว. รูปกฺขนฺโธ สาสโว. จตฺตาโร ขนฺธา ¶ สิยา สาสวา, สิยา อนาสวา. รูปกฺขนฺโธ อาสววิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อาสวสมฺปยุตฺตา, สิยา อาสววิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ ¶ น วตฺตพฺโพ – ‘‘อาสโว เจว สาสโว จา’’ติ, สาสโว เจว โน จ อาสโว. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสวา เจว สาสวา จา’’ติ, สิยา สาสวา เจว โน จ อาสวา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สาสวา เจว โน จ อาสวา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อาสโว เจว สาสโว จ, สิยา สาสโว เจว โน จ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘อาสโว เจว สาสโว จา’’ติปิ, ‘‘สาสโว เจว โน จ อาสโว’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘อาสวสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อาสโว’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสวา เจว อาสวสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา อาสวสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อาสวา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสวสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อาสวา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺโต จ, สิยา อาสวสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘อาสวสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อาสโว’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ อาสววิปฺปยุตฺตสาสโว. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา, สิยา อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา, สิยา ¶ น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา’’ติปิ, ‘‘อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา’’ติปิ.
จตฺตาโร ขนฺธา โน สํโยชนา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา สํโยชนํ, สิยา โน สํโยชนํ. รูปกฺขนฺโธ สํโยชนิโย. จตฺตาโร ขนฺธา ¶ สิยา สํโยชนิยา, สิยา อสํโยชนิยา. รูปกฺขนฺโธ สํโยชนวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺตา, สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนิโย จา’’ติ, ‘‘สํโยชนิโย เจว โน จ สํโยชนํ’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนา เจว สํโยชนิยา จา’’ติ, สิยา สํโยชนิยา เจว ¶ โน จ สํโยชนา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนิยา เจว โน จ สํโยชนา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา สํโยชนฺเจว สํโยชนิโย จ, สิยา สํโยชนิโย เจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนิโย จา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนิโย เจว โน จ สํโยชน’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺโต เจว โน จ สํโยชน’’นฺติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนา เจว สํโยชนสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺตา เจว โน จ สํโยชนา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺตา เจว โน จ สํโยชนา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺโต จ, สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺโต เจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺโต ¶ จา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺโต เจว โน จ สํโยชน’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิยา, สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิยา, สิยา น ¶ วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิยา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิยา’’ติปิ.
จตฺตาโร ขนฺธา โน คนฺถา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา คนฺโถ, สิยา โน คนฺโถ. รูปกฺขนฺโธ คนฺถนิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา คนฺถนิยา, สิยา อคนฺถนิยา. รูปกฺขนฺโธ คนฺถวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา คนฺถสมฺปยุตฺตา, สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถนิโย จา’’ติ, ‘‘คนฺถนิโย เจว โน จ คนฺโถ’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา ¶ – ‘‘คนฺถา เจว คนฺถนิยา จา’’ติ, สิยา คนฺถนิยา เจว โน จ คนฺถา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถนิยา เจว โน จ คนฺถา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา คนฺโถ เจว คนฺถนิโย จ, สิยา คนฺถนิโย เจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถนิโย จา’’ติปิ, ‘‘คนฺถนิโย เจว โน จ คนฺโถ’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺโต เจว โน จ คนฺโถ’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถา เจว คนฺถสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา คนฺถสมฺปยุตฺตา เจว โน จ คนฺถา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺตา เจว โน จ คนฺถา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺโต จ, สิยา คนฺถสมฺปยุตฺโต เจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺโต เจว โน จ คนฺโถ’’ติ ปิ. รูปกฺขนฺโธ คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา ¶ , สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา’’ติปิ, ‘‘คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา’’ติปิ.
จตฺตาโร ขนฺธา โน โอฆา…เป… โน โยคา…เป… โน ¶ นีวรณา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา นีวรณํ, สิยา โน นีวรณํ. รูปกฺขนฺโธ นีวรณิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา นีวรณิยา, สิยา อนีวรณิยา. รูปกฺขนฺโธ นีวรณวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา นีวรณสมฺปยุตฺตา, สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณิโย จา’’ติ, ‘‘นีวรณิโย เจว โน จ นีวรณํ’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณา เจว นีวรณิยา จา’’ติ, สิยา นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา นีวรณฺเจว นีวรณิโย ¶ จ, สิยา นีวรณิโย เจว โน จ นีวรณํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณิโย จา’’ติปิ, ‘‘นีวรณิโย เจว โน จ นีวรณ’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรณ’’นฺติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณา เจว นีวรณสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ, สิยา นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรณํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน ¶ จ นีวรณ’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ ¶ นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยา, สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยา’’ติปิ, ‘‘นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิยา’’ติปิ.
จตฺตาโร ขนฺธา โน ปรามาสา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา ปรามาโส, สิยา โน ปรามาโส. รูปกฺขนฺโธ ปรามฏฺโ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปรามฏฺา, สิยา อปรามฏฺา. รูปกฺขนฺโธ ปรามาสวิปฺปยุตฺโต. ตโย ขนฺธา สิยา ปรามาสสมฺปยุตฺตา, สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา ปรามาสสมฺปยุตฺโต, สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺโต, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘ปรามาสสมฺปยุตฺโต’’ติปิ, ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺโต’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘ปรามาโส เจว ปรามฏฺโ จา’’ติ, ‘‘ปรามฏฺโ เจว โน จ ปรามาโส’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปรามาสา เจว ปรามฏฺา จา’’ติ, สิยา ปรามฏฺา เจว โน จ ปรามาสา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปรามฏฺา เจว โน จ ปรามาสา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา ปรามาโส เจว ปรามฏฺโ จ, สิยา ปรามฏฺโ เจว โน จ ปรามาโส, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘ปรามาโส เจว ปรามฏฺโ จา’’ติปิ, ‘‘ปรามฏฺโ เจว โน จ ปรามาโส’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺโ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺา, สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺา ¶ , สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺา’’ติปิ, ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺา’’ติปิ.
รูปกฺขนฺโธ ¶ อนารมฺมโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สารมฺมณา. วิฺาณกฺขนฺโธ จิตฺตํ. จตฺตาโร ขนฺธา โน จิตฺตา. ตโย ขนฺธา เจตสิกา. ทฺเว ขนฺธา อเจตสิกา. ตโย ขนฺธา จิตฺตสมฺปยุตฺตา ¶ . รูปกฺขนฺโธ จิตฺตวิปฺปยุตฺโต. วิฺาณกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘จิตฺเตน สมฺปยุตฺโต’’ติปิ, ‘‘จิตฺเตน วิปฺปยุตฺโต’’ติปิ. ตโย ขนฺธา จิตฺตสํสฏฺา. รูปกฺขนฺโธ จิตฺตวิสํสฏฺโ. วิฺาณกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘จิตฺเตน สํสฏฺโ’’ติปิ, ‘‘จิตฺเตน วิสํสฏฺโ’’ติปิ. ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานา. วิฺาณกฺขนฺโธ โน จิตฺตสมุฏฺาโน. รูปกฺขนฺโธ สิยา จิตฺตสมุฏฺาโน, สิยา โน จิตฺตสมุฏฺาโน. ตโย ขนฺธา จิตฺตสหภุโน. วิฺาณกฺขนฺโธ โน จิตฺตสหภู. รูปกฺขนฺโธ สิยา จิตฺตสหภู, สิยา โน จิตฺตสหภู. ตโย ขนฺธา จิตฺตานุปริวตฺติโน. วิฺาณกฺขนฺโธ โน จิตฺตานุปริวตฺติ. รูปกฺขนฺโธ ¶ สิยา จิตฺตานุปริวตฺติ, สิยา โน จิตฺตานุปริวตฺติ. ตโย ขนฺธา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานา. ทฺเว ขนฺธา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานา. ตโย ขนฺธา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุโน. ทฺเว ขนฺธา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุโน. ตโย ขนฺธา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติโน. ทฺเว ขนฺธา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติโน.
วิฺาณกฺขนฺโธ อชฺฌตฺติโก. ตโย ขนฺธา พาหิรา. รูปกฺขนฺโธ สิยา อชฺฌตฺติโก, สิยา พาหิโร. จตฺตาโร ขนฺธา โน อุปาทา. รูปกฺขนฺโธ สิยา อุปาทา, สิยา โน อุปาทา, สิยา อุปาทินฺนา, สิยา อนุปาทินฺนา. จตฺตาโร ¶ ขนฺธา โน อุปาทานา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อุปาทานํ, สิยา โน อุปาทานํ. รูปกฺขนฺโธ อุปาทานิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อุปาทานิยา, สิยา อนุปาทานิยา. รูปกฺขนฺโธ อุปาทานวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตา, สิยา อุปาทานวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานิโย จา’’ติ, ‘‘อุปาทานิโย เจว โน จ อุปาทานํ’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานิยา จา’’ติ, สิยา อุปาทานิยา เจว โน จ อุปาทานา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานิยา เจว โน จ อุปาทานา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อุปาทานฺเจว อุปาทานิโย จ, สิยา อุปาทานิโย เจว โน จ อุปาทานํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานิโย จา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานิโย เจว โน จ อุปาทาน’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺโต ¶ จา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อุปาทาน’’นฺติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานา เจว อุปาทานสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อุปาทานา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อุปาทานา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา อุปาทานฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺโต จ, สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อุปาทานํ, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘อุปาทานฺเจว ¶ อุปาทานสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺโต เจว โน จ อุปาทาน’’นฺติปิ. รูปกฺขนฺโธ อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิโย. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิยา, สิยา อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิยา ¶ , สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิยา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิยา’’ติปิ.
จตฺตาโร ขนฺธา โน กิเลสา. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา กิเลโส, สิยา โน กิเลโส. รูปกฺขนฺโธ สํกิเลสิโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สํกิเลสิกา ¶ , สิยา อสํกิเลสิกา. รูปกฺขนฺโธ อสํกิลิฏฺโ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สํกิลิฏฺา, สิยา อสํกิลิฏฺา. รูปกฺขนฺโธ กิเลสวิปฺปยุตฺโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา กิเลสสมฺปยุตฺตา, สิยา กิเลสวิปฺปยุตฺตา. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จา’’ติ, ‘‘สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส’’. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสา เจว สํกิเลสิกา จา’’ติ, สิยา สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ, สิยา สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จา’’ติปิ, ‘‘สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จา’’ติปิ, ‘‘สํกิลิฏฺโ เจว โน ¶ จ กิเลโส’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลโส เจว สํกิลิฏฺา จา’’ติ, สิยา สํกิลิฏฺา เจว โน จ กิเลสา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํกิลิฏฺา เจว โน จ กิเลสา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ, สิยา สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จา’’ติปิ, ‘‘สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส’’ติปิ.
รูปกฺขนฺโธ น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘กิเลสสมฺปยุตฺโต เจว โน จ กิเลโส’’ติปิ. ตโย ขนฺธา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสา เจว กิเลสสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, สิยา กิเลสสมฺปยุตฺตา เจว โน จ กิเลสา, สิยา น วตฺตพฺพา – กิเลสสมฺปยุตฺตา เจว โน จ กิเลสา’’ติ. สงฺขารกฺขนฺโธ สิยา กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺโต จ, สิยา กิเลสสมฺปยุตฺโต เจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺโพ – ‘‘กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺโต จา’’ติปิ, ‘‘กิเลสสมฺปยุตฺโต เจว โน จ กิเลโส’’ติปิ. รูปกฺขนฺโธ กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกา ¶ , สิยา ¶ กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิกา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกา’’ติปิ, ‘‘กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิกา’’ติปิ.
รูปกฺขนฺโธ น ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา, สิยา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพา. รูปกฺขนฺโธ น ภาวนาย ปหาตพฺโพ ¶ . จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพา, สิยา น ภาวนาย ปหาตพฺพา. รูปกฺขนฺโธ น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา. รูปกฺขนฺโธ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. รูปกฺขนฺโธ อวิตกฺโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สวิตกฺกา, สิยา อวิตกฺกา. รูปกฺขนฺโธ อวิจาโร. จตฺตาโร ¶ ขนฺธา สิยา สวิจารา, สิยา อวิจารา. รูปกฺขนฺโธ อปฺปีติโก, จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สปฺปีติกา, สิยา อปฺปีติกา. รูปกฺขนฺโธ น ปีติสหคโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปีติสหคตา, สิยา น ปีติสหคตา. ทฺเว ขนฺธา น สุขสหคตา. ตโย ขนฺธา สิยา สุขสหคตา, สิยา น สุขสหคตา. ทฺเว ขนฺธา น อุเปกฺขาสหคตา. ตโย ขนฺธา สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น อุเปกฺขาสหคตา.
รูปกฺขนฺโธ กามาวจโร. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา กามาวจรา, สิยา น กามาวจรา. รูปกฺขนฺโธ น รูปาวจโร. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา รูปาวจรา, สิยา น รูปาวจรา. รูปกฺขนฺโธ น อรูปาวจโร. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา อรูปาวจรา, สิยา น อรูปาวจรา. รูปกฺขนฺโธ ปริยาปนฺโน. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา ปริยาปนฺนา, สิยา อปริยาปนฺนา. รูปกฺขนฺโธ อนิยฺยานิโก. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา นิยฺยานิกา, สิยา อนิยฺยานิกา. รูปกฺขนฺโธ อนิยโต. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา นิยตา, สิยา อนิยตา. รูปกฺขนฺโธ สอุตฺตโร. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สอุตฺตรา, สิยา อนุตฺตรา. รูปกฺขนฺโธ อรโณ. จตฺตาโร ขนฺธา สิยา สรณา, สิยา อรณาติ.
ปฺหาปุจฺฉกํ.
ขนฺธวิภงฺโค นิฏฺิโต.