📜
๒. อายตนวิภงฺโค
๑. สุตฺตนฺตภาชนียํ
๑๕๔. ทฺวาทสายตนานิ ¶ ¶ ¶ ¶ – จกฺขายตนํ, รูปายตนํ, โสตายตนํ, สทฺทายตนํ, ฆานายตนํ, คนฺธายตนํ, ชิวฺหายตนํ, รสายตนํ, กายายตนํ, โผฏฺพฺพายตนํ, มนายตนํ, ธมฺมายตนํ.
จกฺขุํ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา วิปริณามธมฺมํ. รูปา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. โสตํ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา วิปริณามธมฺมํ. สทฺทา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. ฆานํ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา วิปริณามธมฺมํ. คนฺธา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. ชิวฺหา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. รสา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. กาโย อนิจฺโจ ทุกฺโข อนตฺตา วิปริณามธมฺโม. โผฏฺพฺพา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา. มโน อนิจฺโจ ทุกฺโข อนตฺตา วิปริณามธมฺโม. ธมฺมา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา วิปริณามธมฺมา.
สุตฺตนฺตภาชนียํ.
๒. อภิธมฺมภาชนียํ
๑๕๕. ทฺวาทสายตนานิ ¶ – จกฺขายตนํ, โสตายตนํ, ฆานายตนํ, ชิวฺหายตนํ, กายายตนํ, มนายตนํ, รูปายตนํ, สทฺทายตนํ, คนฺธายตนํ, รสายตนํ, โผฏฺพฺพายตนํ, ธมฺมายตนํ.
๑๕๖. ตตฺถ กตมํ จกฺขายตนํ? ยํ จกฺขุ [จกฺขุํ (สี. สฺยา. ก.) ธ. ส. ๕๙๖-๕๙๙] จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน จกฺขุนา ¶ อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ปสฺสิ วา ปสฺสติ วา ปสฺสิสฺสติ วา ปสฺเส วา, จกฺขุมฺเปตํ จกฺขายตนมฺเปตํ จกฺขุธาตุเปสา จกฺขุนฺทฺริยมฺเปตํ โลโกเปโส ทฺวาราเปสา สมุทฺโทเปโส ปณฺฑรมฺเปตํ เขตฺตมฺเปตํ วตฺถุมฺเปตํ เนตฺตมฺเปตํ นยนมฺเปตํ โอริมํ ตีรมฺเปตํ สฺุโ คาโมเปโส. อิทํ วุจฺจติ ‘‘จกฺขายตนํ’’ ¶ .
๑๕๗. ตตฺถ ¶ กตมํ โสตายตนํ? ยํ โสตํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน โสเตน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน สทฺทํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ สุณิ วา สุณาติ วา สุณิสฺสติ วา สุเณ วา, โสตมฺเปตํ โสตายตนมฺเปตํ โสตธาตุเปสา โสตินฺทฺริยมฺเปตํ โลโกเปโส ทฺวาราเปสา สมุทฺโทเปโส ปณฺฑรมฺเปตํ เขตฺตมฺเปตํ วตฺถุมฺเปตํ โอริมํ ตีรมฺเปตํ สฺุโ คาโมเปโส. อิทํ วุจฺจติ ‘‘โสตายตนํ’’.
๑๕๘. ตตฺถ กตมํ ฆานายตนํ? ยํ ฆานํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน ฆาเนน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน คนฺธํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ฆายิ วา ฆายติ วา ฆายิสฺสติ วา ฆาเย วา, ฆานมฺเปตํ ฆานายตนมฺเปตํ ฆานธาตุเปสา ฆานินฺทฺริยมฺเปตํ โลโกเปโส ทฺวาราเปสา สมุทฺโทเปโส ปณฺฑรมฺเปตํ เขตฺตมฺเปตํ วตฺถุมฺเปตํ โอริมํ ตีรมฺเปตํ สฺุโ คาโมเปโส. อิทํ วุจฺจติ ‘‘ฆานายตนํ’’.
๑๕๙. ตตฺถ กตมํ ชิวฺหายตนํ? ยา ชิวฺหา จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยาย ชิวฺหาย อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย รสํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ สายิ วา สายติ วา สายิสฺสติ วา สาเย วา, ชิวฺหาเปสา ชิวฺหายตนมฺเปตํ ¶ ชิวฺหาธาตุเปสา ชีวฺหินฺทฺริยมฺเปตํ โลโกเปโส ทฺวาราเปสา สมุทฺโทเปโส ปณฺฑรมฺเปตํ เขตฺตมฺเปตํ วตฺถุมฺเปตํ โอริมํ ตีรมฺเปตํ สฺุโ คาโมเปโส. อิทํ วุจฺจติ ‘‘ชิวฺหายตนํ’’.
๑๖๐. ตตฺถ กตมํ กายายตนํ? โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท อตฺตภาวปริยาปนฺโน อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, เยน กาเยน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน โผฏฺพฺพํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ผุสิ วา ผุสติ วา ผุสิสฺสติ วา ผุเส วา, กาโยเปโส กายายตนมฺเปตํ กายธาตุเปสา กายินฺทฺริยมฺเปตํ โลโกเปโส ทฺวาราเปสา สมุทฺโทเปโส ปณฺฑรมฺเปตํ เขตฺตมฺเปตํ วตฺถุมฺเปตํ โอริมํ ตีรมฺเปตํ สฺุโ คาโมเปโส. อิทํ วุจฺจติ ‘‘กายายตนํ’’.
๑๖๑. ตตฺถ ¶ กตมํ มนายตนํ? เอกวิเธน มนายตนํ – ผสฺสสมฺปยุตฺตํ.
ทุวิเธน มนายตนํ – อตฺถิ สเหตุกํ, อตฺถิ อเหตุกํ.
ติวิเธน มนายตนํ – อตฺถิ กุสลํ, อตฺถิ อกุสลํ, อตฺถิ อพฺยากตํ.
จตุพฺพิเธน มนายตนํ – อตฺถิ กามาวจรํ, อตฺถิ รูปาวจรํ, อตฺถิ อรูปาวจรํ, อตฺถิ อปริยาปนฺนํ.
ปฺจวิเธน มนายตนํ – อตฺถิ สุขินฺทฺริยสมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ ทุกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ โสมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ โทมนสฺสินฺทฺริยสมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ อุเปกฺขินฺทฺริยสมฺปยุตฺตํ.
ฉพฺพิเธน มนายตนํ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนวิฺาณํ. เอวํ ฉพฺพิเธน มนายตนํ.
สตฺตวิเธน มนายตนํ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ. เอวํ สตฺตวิเธน มนายตนํ.
อฏฺวิเธน มนายตนํ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ ¶ อตฺถิ สุขสหคตํ, อตฺถิ ทุกฺขสหคตํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ. เอวํ อฏฺวิเธน มนายตนํ.
นววิเธน มนายตนํ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ อตฺถิ กุสลํ, อตฺถิ อกุสลํ, อตฺถิ อพฺยากตํ. เอวํ นววิเธน มนายตนํ.
ทสวิเธน มนายตนํ – จกฺขุวิฺาณํ, โสตวิฺาณํ, ฆานวิฺาณํ, ชิวฺหาวิฺาณํ, กายวิฺาณํ อตฺถิ สุขสหคตํ, อตฺถิ ทุกฺขสหคตํ, มโนธาตุ, มโนวิฺาณธาตุ อตฺถิ กุสลํ, อตฺถิ อกุสลํ, อตฺถิ อพฺยากตํ. เอวํ ทสวิเธน มนายตนํ.
เอกวิเธน มนายตนํ – ผสฺสสมฺปยุตฺตํ.
ทุวิเธน มนายตนํ – อตฺถิ สเหตุกํ, อตฺถิ อเหตุกํ.
ติวิเธน ¶ มนายตนํ – อตฺถิ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, อตฺถิ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ…เป…. เอวํ พหุวิเธน มนายตนํ. อิทํ วุจฺจติ ‘‘มนายตนํ’’.
๑๖๒. ตตฺถ ¶ กตมํ รูปายตนํ? ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ [ปีตํ โลหิตํ (สี.)] โอทาตํ กาฬกํ มฺชิฏฺกํ [มฺเชฏฺกํ (สี. สฺยา.)] หริ หริวณฺณํ อมฺพงฺกุรวณฺณํ ทีฆํ รสฺสํ อณุํ ถูลํ วฏฺฏํ ปริมณฺฑลํ จตุรสฺสํ ฉฬํสํ อฏฺํสํ โสฬสํสํ นินฺนํ ถลํ ฉายา อาตโป อาโลโก อนฺธกาโร อพฺภา มหิกา ธูโม รโช จนฺทมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา สูริยมณฺฑลสฺส [สุริยมณฺฑลสฺส (สี. สฺยา. กํ.)] วณฺณนิภา ตารกรูปานํ วณฺณนิภา อาทาสมณฺฑลสฺส วณฺณนิภา มณิสงฺขมุตฺตเวฬุริยสฺส วณฺณนิภา ชาตรูปรชตสฺส วณฺณนิภา, ยํ วา ปนฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ, ยํ รูปํ สนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ จกฺขุนา อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ปสฺสิ วา ปสฺสติ วา ปสฺสิสฺสติ วา ปสฺเส วา, รูปมฺเปตํ รูปายตนมฺเปตํ รูปธาตุเปสา. อิทํ วุจฺจติ ‘‘รูปายตนํ’’.
๑๖๓. ตตฺถ ¶ กตมํ สทฺทายตนํ? โย สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ เภริสทฺโท มุทิงฺคสทฺโท [มุติงฺคสทฺโธ (สี.)] สงฺขสทฺโท ปณวสทฺโท คีตสทฺโท วาทิตสทฺโท สมฺมสทฺโท ปาณิสทฺโท สตฺตานํ นิคฺโฆสสทฺโท ธาตูนํ สนฺนิฆาตสทฺโท วาตสทฺโท อุทกสทฺโท มนุสฺสสทฺโท อมนุสฺสสทฺโท, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ สทฺโท จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ สทฺทํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ โสเตน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน สุณิ วา สุณาติ วา สุณิสฺสติ วา สุเณ วา, สทฺโทเปโส สทฺทายตนมฺเปตํ สทฺทธาตุเปสา. อิทํ วุจฺจติ ‘‘สทฺทายตนํ’’.
๑๖๔. ตตฺถ กตมํ คนฺธายตนํ? โย คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลคนฺโธ สารคนฺโธ ตจคนฺโธ ปตฺตคนฺโธ ปุปฺผคนฺโธ ผลคนฺโธ อามคนฺโธ วิสฺสคนฺโธ สุคนฺโธ ทุคฺคนฺโธ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ คนฺโธ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ ¶ , ยํ คนฺธํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ฆาเนน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ฆายิ วา ฆายติ วา ฆายิสฺสติ วา ฆาเย วา, คนฺโธเปโส คนฺธายตนมฺเปตํ คนฺธธาตุเปสา. อิทํ วุจฺจติ ‘‘คนฺธายตนํ’’.
๑๖๕. ตตฺถ กตมํ รสายตนํ? โย รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ มูลรโส ขนฺธรโส ตจรโส ปตฺตรโส ปุปฺผรโส ผลรโส อมฺพิลํ มธุรํ ติตฺตกํ กฏุกํ โลณิกํ [ลปิลกํ (สี.), ลมฺปิกํ (ก. สี.)] ขาริกํ ลมฺพิกํ กสาโว สาทุ อสาทุ, โย วา ปนฺโปิ อตฺถิ รโส จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย อนิทสฺสโน สปฺปฏิโฆ, ยํ รสํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ ชิวฺหาย อนิทสฺสนาย สปฺปฏิฆาย สายิ วา สายติ วา สายิสฺสติ วา สาเย วา, รโสเปโส รสายตนมฺเปตํ รสธาตุเปสา. อิทํ วุจฺจติ ‘‘รสายตนํ’’.
๑๖๖. ตตฺถ กตมํ โผฏฺพฺพายตนํ? ปถวีธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ กกฺขฬํ มุทุกํ สณฺหํ ผรุสํ สุขสมฺผสฺสํ ทุกฺขสมฺผสฺสํ ครุกํ ลหุกํ, ยํ โผฏฺพฺพํ อนิทสฺสนํ สปฺปฏิฆํ กาเยน อนิทสฺสเนน สปฺปฏิเฆน ผุสิ วา ผุสติ วา ผุสิสฺสติ วา ผุเส วา, โผฏฺพฺโพเปโส โผฏฺพฺพายตนมฺเปตํ โผฏฺพฺพธาตุเปสา. อิทํ วุจฺจติ ‘‘โผฏฺพฺพายตนํ’’.
๑๖๗. ตตฺถ ¶ กตมํ ธมฺมายตนํ? เวทนากฺขนฺโธ, สฺากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, ยฺจ รูปํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ, อสงฺขตา จ ธาตุ.
ตตฺถ กตโม เวทนากฺขนฺโธ? เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต. ทุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก. ติวิเธน เวทนากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป… เอวํ ทสวิเธน เวทนากฺขนฺโธ…เป… เอวํ พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ. อยํ วุจฺจติ ‘‘เวทนากฺขนฺโธ’’.
ตตฺถ กตโม สฺากฺขนฺโธ? เอกวิเธน สฺากฺขนฺโธ – ผสฺสสมฺปยุตฺโต. ทุวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ สเหตุโก, อตฺถิ อเหตุโก. ติวิเธน สฺากฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ ¶ อพฺยากโต…เป… เอวํ ทสวิเธน สฺากฺขนฺโธ…เป… เอวํ พหุวิเธน สฺากฺขนฺโธ. อยํ วุจฺจติ ‘‘สฺากฺขนฺโธ’’.
ตตฺถ กตโม สงฺขารกฺขนฺโธ? เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – จิตฺตสมฺปยุตฺโต. ทุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ เหตุ, อตฺถิ น เหตุ. ติวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ – อตฺถิ กุสโล, อตฺถิ อกุสโล, อตฺถิ อพฺยากโต…เป… เอวํ ทสวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ…เป… เอวํ พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ. อยํ วุจฺจติ ‘‘สงฺขารกฺขนฺโธ’’.
ตตฺถ กตมํ ¶ รูปํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ? อิตฺถินฺทฺริยํ ปุริสินฺทฺริยํ…เป… กพฬีกาโร อาหาโร. อิทํ วุจฺจติ รูปํ ‘‘อนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ’’.
ตตฺถ กตมา อสงฺขตา ธาตุ? ราคกฺขโย ¶ , โทสกฺขโย, โมหกฺขโย – อยํ วุจฺจติ ‘‘อสงฺขตา ธาตุ’’.
อิทํ วุจฺจติ ธมฺมายตนํ.
อภิธมฺมภาชนียํ.
๓. ปฺหาปุจฺฉกํ
๑๖๘. ทฺวาทสายตนานิ ¶ – จกฺขายตนํ, รูปายตนํ, โสตายตนํ, สทฺทายตนํ, ฆานายตนํ, คนฺธายตนํ, ชิวฺหายตนํ, รสายตนํ, กายายตนํ, โผฏฺพฺพายตนํ, มนายตนํ, ธมฺมายตนํ.
๑๖๙. ทฺวาทสนฺนํ อายตนานํ กติ กุสลา, กติ อกุสลา, กติ อพฺยากตา…เป… กติ สรณา, กติ อรณา?
๑. ติกํ
๑๗๐. ทสายตนา อพฺยากตา. ทฺวายตนา สิยา กุสลา, สิยา อกุสลา, สิยา อพฺยากตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ, ‘‘ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ, ‘‘อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา’’ติปิ. มนายตนํ สิยา สุขาย เวทนาย ¶ สมฺปยุตฺตํ, สิยา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, สิยา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ. ธมฺมายตนํ สิยา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, สิยา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, สิยา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺต’’นฺติปิ, ‘‘ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺต’’นฺติปิ, ‘‘อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺต’’นฺติปิ. ทสายตนา เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมา. ทฺวายตนา สิยา วิปากา, สิยา วิปากธมฺมธมฺมา, สิยา เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมา.
ปฺจายตนา อุปาทินฺนุปาทานิยา. สทฺทายตนํ ¶ อนุปาทินฺนุปาทานิยํ. จตฺตาโร อายตนา สิยา อุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทานิยา. ทฺวายตนา สิยา อุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทินฺนุปาทานิยา, สิยา อนุปาทินฺนอนุปาทานิยา. ทสายตนา อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกา. ทฺวายตนา สิยา สํกิลิฏฺสํกิเลสิกา, สิยา อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกา, สิยา อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิกา. ทสายตนา อวิตกฺกอวิจารา. มนายตนํ สิยา สวิตกฺกสวิจารํ, สิยา อวิตกฺกวิจารมตฺตํ, สิยา อวิตกฺกอวิจารํ. ธมฺมายตนํ สิยา สวิตกฺกสวิจารํ, สิยา อวิตกฺกวิจารมตฺตํ, สิยา อวิตกฺกอวิจารํ ¶ , สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สวิตกฺกสวิจาร’’นฺติปิ, ‘‘อวิตกฺกวิจารมตฺต’’นฺติปิ, ‘‘อวิตกฺกอวิจาร’’นฺติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปีติสหคตา’’ติปิ, ‘‘สุขสหคตา’’ติปิ, ‘‘อุเปกฺขาสหคตา’’ติปิ. ทฺวายตนา สิยา ปีติสหคตา, สิยา ¶ สุขสหคตา, สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปีติสหคตา’’ติปิ, ‘‘สุขสหคตา’’ติปิ, ‘‘อุเปกฺขาสหคตา’’ติปิ.
ทสายตนา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพา. ทฺวายตนา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา, สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพา, สิยา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพา. ทสายตนา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. ทฺวายตนา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. ทสายตนา เนวาจยคามินาปจยคามิโน. ทฺวายตนา สิยา อาจยคามิโน, สิยา อปจยคามิโน, สิยา เนวาจยคามินาปจยคามิโน. ทสายตนา ¶ เนวเสกฺขนาเสกฺขา. ทฺวายตนา สิยา เสกฺขา, สิยา อเสกฺขา ¶ , สิยา เนวเสกฺขนาเสกฺขา. ทสายตนา ปริตฺตา. ทฺวายตนา สิยา ปริตฺตา, สิยา มหคฺคตา, สิยา อปฺปมาณา. ทสายตนา อนารมฺมณา. ทฺวายตนา สิยา ปริตฺตารมฺมณา, สิยา มหคฺคตารมฺมณา, สิยา อปฺปมาณารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปริตฺตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘มหคฺคตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อปฺปมาณารมฺมณา’’ติปิ. ทสายตนา มชฺฌิมา. ทฺวายตนา สิยา หีนา, สิยา มชฺฌิมา, สิยา ปณีตา. ทสายตนา อนิยตา. ทฺวายตนา สิยา มิจฺฉตฺตนิยตา, สิยา สมฺมตฺตนิยตา, สิยา อนิยตา.
ทสายตนา อนารมฺมณา. ทฺวายตนา สิยา มคฺคารมฺมณา, สิยา มคฺคเหตุกา, สิยา มคฺคาธิปติโน, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘มคฺคารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘มคฺคเหตุกา’’ติปิ, ‘‘มคฺคาธิปติโน’’ติปิ. ปฺจายตนา สิยา อุปฺปนฺนา, สิยา อุปฺปาทิโน, น วตฺตพฺพา – ‘‘อนุปฺปนฺนา’’ติ. สทฺทายตนํ สิยา อุปฺปนฺนํ, สิยา อนุปฺปนฺนํ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปฺปาที’’ติ. ปฺจายตนา สิยา อุปฺปนฺนา, สิยา อนุปฺปนฺนา, สิยา อุปฺปาทิโน. ธมฺมายตนํ สิยา อุปฺปนฺนํ, สิยา อนุปฺปนฺนํ, สิยา อุปฺปาทิ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปฺปนฺน’’นฺติปิ, ‘‘อนุปฺปนฺน’’นฺติปิ, ‘‘อุปฺปาที’’ติปิ. เอกาทสายตนา สิยา อตีตา, สิยา อนาคตา, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนา. ธมฺมายตนํ สิยา อตีตํ, สิยา อนาคตํ, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตีต’’นฺติปิ, ‘‘อนาคต’’นฺติปิ, ‘‘ปจฺจุปฺปนฺน’’นฺติปิ. ทสายตนา อนารมฺมณา. ทฺวายตนา สิยา ¶ อตีตารมฺมณา, สิยา อนาคตารมฺมณา ¶ , สิยา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา ¶ – ‘‘อตีตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อนาคตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา’’ติปิ; สิยา อชฺฌตฺตา, สิยา พหิทฺธา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธา. ทสายตนา อนารมฺมณา. ทฺวายตนา สิยา อชฺฌตฺตารมฺมณา, สิยา พหิทฺธารมฺมณา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อชฺฌตฺตารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘พหิทฺธารมฺมณา’’ติปิ, ‘‘อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา’’ติปิ. รูปายตนํ สนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ. นวายตนา อนิทสฺสนสปฺปฏิฆา. ทฺวายตนา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา.
๒. ทุกํ
๑๗๑. เอกาทสายตนา น เหตู. ธมฺมายตนํ สิยา เหตุ, สิยา น เหตุ. ทสายตนา อเหตุกา. ทฺวายตนา สิยา สเหตุกา, สิยา อเหตุกา. ทสายตนา เหตุวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา เหตุสมฺปยุตฺตา, สิยา เหตุวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘เหตู ¶ เจว สเหตุกา จา’’ติปิ, ‘‘สเหตุกา เจว น จ เหตู’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘เหตุ เจว สเหตุกฺจา’’ติ, สิยา สเหตุกฺเจว น จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สเหตุกฺเจว น จ เหตู’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา เหตุ เจว สเหตุกฺจ, สิยา สเหตุกฺเจว น จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘เหตุ เจว สเหตุกฺจา’’ติปิ, ‘‘สเหตุกฺเจว น จ เหตู’’ติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘เหตู เจว เหตุสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘เหตุสมฺปยุตฺตา เจว น จ เหตู’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา เหตุสมฺปยุตฺตฺเจว น จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘เหตุสมฺปยุตฺตฺเจว น ¶ จ เหตู’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา เหตุสมฺปยุตฺตฺเจว น จ เหตุ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘เหตุสมฺปยุตฺตฺเจว น จ เหตู’’ติปิ. ทสายตนา น เหตูอเหตุกา. มนายตนํ สิยา น เหตุสเหตุกํ, สิยา น เหตุอเหตุกํ. ธมฺมายตนํ สิยา น เหตุสเหตุกํ, สิยา น เหตุอเหตุกํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘น เหตุสเหตุก’’นฺติปิ, ‘‘น เหตุอเหตุก’’นฺติปิ.
เอกาทสายตนา สปฺปจฺจยา. ธมฺมายตนํ สิยา สปฺปจฺจยํ, สิยา อปฺปจฺจยํ. เอกาทสายตนา สงฺขตา. ธมฺมายตนํ สิยา สงฺขตํ, สิยา อสงฺขตํ. รูปายตนํ สนิทสฺสนํ. เอกาทสายตนา ¶ อนิทสฺสนา. ทสายตนา ¶ สปฺปฏิฆา. ทฺวายตนา อปฺปฏิฆา. ทสายตนา รูปา. มนายตนํ อรูปํ. ธมฺมายตนํ สิยา รูปํ, สิยา อรูปํ. ทสายตนา โลกิยา. ทฺวายตนา สิยา โลกิยา, สิยา โลกุตฺตรา; เกนจิ วิฺเยฺยา, เกนจิ น วิฺเยฺยา.
เอกาทสายตนา โน อาสวา. ธมฺมายตนํ สิยา อาสโว, สิยา โน อาสโว. ทสายตนา สาสวา. ทฺวายตนา สิยา สาสวา, สิยา อนาสวา. ทสายตนา อาสววิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา อาสวสมฺปยุตฺตา, สิยา อาสววิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสวา เจว สาสวา จา’’ติ, ‘‘สาสวา เจว โน จ อาสวา’’. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาสโว เจว สาสวฺจา’’ติ, สิยา สาสวฺเจว โน จ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สาสวฺเจว โน จ อาสโว’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา อาสโว เจว สาสวฺจ, สิยา สาสวฺเจว โน จ ¶ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาสโว เจว สาสวฺจา’’ติปิ, ‘‘สาสวฺเจว โน จ อาสโว’’ติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสวา เจว อาสวสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘อาสวสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อาสวา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา อาสวสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาสวสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อาสโว’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา ¶ อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา อาสวสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อาสโว, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาสโว เจว อาสวสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘อาสวสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อาสโว’’ติปิ. ทสายตนา อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา. ทฺวายตนา สิยา อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา, สิยา อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา’’ติปิ, ‘‘อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา’’ติปิ.
เอกาทสายตนา โน สํโยชนา. ธมฺมายตนํ สิยา สํโยชนํ, สิยา โน สํโยชนํ. ทสายตนา สํโยชนิยา. ทฺวายตนา สิยา สํโยชนิยา, สิยา อสํโยชนิยา. ทสายตนา สํโยชนวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺตา, สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนา เจว สํโยชนิยา จา’’ติ, สํโยชนิยา เจว โน จ สํโยชนา. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนิยฺจา’’ติ, สิยา สํโยชนิยฺเจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนิยฺเจว โน จ สํโยชน’’นฺติ. ธมฺมายตนํ ¶ สิยา สํโยชนฺเจว สํโยชนิยฺจ, สิยา สํโยชนิยฺเจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนฺเจว ¶ สํโยชนิย’’นฺติปิ, ‘‘สํโยชนิยฺเจว โน จ สํโยชน’’นฺติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนา เจว สํโยชนสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺตา เจว โน จ สํโยชนา’’ติปิ. มนายตนํ ¶ น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ สํโยชน’’นฺติ. ธมฺมายตนํ สิยา สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา สํโยชนสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ สํโยชนํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํโยชนฺเจว สํโยชนสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ สํโยชน’’นฺติปิ. ทสายตนา สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิยา ¶ . ทฺวายตนา สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิยา, สิยา สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘สํโยชนวิปฺปยุตฺตสํโยชนิยา’’ติปิ, ‘‘สํโยชนวิปฺปยุตฺตอสํโยชนิยา’’ติปิ.
เอกาทสายตนา โน คนฺถา. ธมฺมายตนํ สิยา คนฺโถ, สิยา โน คนฺโถ. ทสายตนา คนฺถนิยา. ทฺวายตนา สิยา คนฺถนิยา, สิยา อคนฺถนิยา. ทสายตนา คนฺถวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา คนฺถสมฺปยุตฺตา, สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถา เจว คนฺถนิยา จา’’ติ, คนฺถนิยา เจว โน จ คนฺถา. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ ¶ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถนิยฺจา’’ติ, สิยา คนฺถนิยฺเจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘คนฺถนิยฺเจว โน จ คนฺโถ’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา คนฺโถ เจว คนฺถนิยฺจ, สิยา คนฺถนิยฺเจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถนิยฺจา’’ติปิ, ‘‘คนฺถนิยฺเจว โน จ คนฺโถ’’ติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถา เจว คนฺถสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺตา เจว โน จ คนฺถา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา คนฺถสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ คนฺโถ’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา คนฺถสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ คนฺโถ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘คนฺโถ เจว คนฺถสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘คนฺถสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ คนฺโถ’’ติปิ. ทสายตนา คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา. ทฺวายตนา สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา, สิยา คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา’’ติปิ, ‘‘คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา’’ติปิ.
เอกาทสายตนา โน โอฆา…เป… โน โยคา…เป… โน นีวรณา. ธมฺมายตนํ สิยา ¶ นีวรณํ, สิยา โน นีวรณํ. ทสายตนา นีวรณิยา. ทฺวายตนา สิยา ¶ นีวรณิยา, สิยา อนีวรณิยา. ทสายตนา นีวรณวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา นีวรณสมฺปยุตฺตา, สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณา เจว นีวรณิยา จา’’ติ, นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณิยฺจา’’ติ ¶ , สิยา นีวรณิยฺเจว โน จ นีวรณํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณิยฺเจว โน จ นีวรณ’’นฺติ. ธมฺมายตนํ สิยา นีวรณฺเจว นีวรณิยฺจ, สิยา นีวรณิยฺเจว โน จ นีวรณํ, สิยา ¶ น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณิยฺจา’’ติปิ, ‘‘นีวรณิยฺเจว โน จ นีวรณ’’นฺติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณา เจว นีวรณสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณ’’นฺติ. ธมฺมายตนํ สิยา นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณ’’นฺติปิ. ทสายตนา นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยา. ทฺวายตนา สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยา, สิยา นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยา’’ติปิ, ‘‘นีวรณวิปฺปยุตฺตอนีวรณิยา’’ติปิ.
เอกาทสายตนา โน ปรามาสา. ธมฺมายตนํ สิยา ปรามาโส, สิยา โน ปรามาโส. ทสายตนา ปรามฏฺา. ทฺวายตนา สิยา ปรามฏฺา, สิยา อปรามฏฺา. ทสายตนา ปรามาสวิปฺปยุตฺตา. มนายตนํ สิยา ปรามาสสมฺปยุตฺตํ, สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตํ. ธมฺมายตนํ สิยา ปรามาสสมฺปยุตฺตํ, สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปรามาสสมฺปยุตฺต’’นฺติปิ, ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺต’’นฺติปิ. ทสายตนา น ¶ วตฺตพฺพา – ‘‘ปรามาสา เจว ปรามฏฺา จา’’ติ, ‘‘ปรามฏฺา เจว โน จ ปรามาสา’’. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปรามาโส เจว ปรามฏฺฺจา’’ติ, สิยา ปรามฏฺฺเจว โน จ ปรามาโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปรามฏฺฺเจว โน จ ปรามาโส’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา ปรามาโส เจว ปรามฏฺฺจ, สิยา ปรามฏฺฺเจว โน จ ปรามาโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปรามาโส เจว ปรามฏฺฺจา’’ติปิ, ‘‘ปรามฏฺฺเจว โน จ ปรามาโส’’ติปิ. ทสายตนา ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺา. ทฺวายตนา สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺา ¶ , สิยา ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺา’’ติปิ ¶ , ‘‘ปรามาสวิปฺปยุตฺตอปรามฏฺา’’ติปิ.
ทสายตนา อนารมฺมณา. มนายตนํ สารมฺมณํ. ธมฺมายตนํ สิยา สารมฺมณํ, สิยา อนารมฺมณํ. มนายตนํ จิตฺตํ. เอกาทสายตนา โน จิตฺตา. เอกาทสายตนา อเจตสิกา. ธมฺมายตนํ สิยา เจตสิกํ, สิยา อเจตสิกํ. ทสายตนา จิตฺตวิปฺปยุตฺตา. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสมฺปยุตฺตํ, สิยา จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘จิตฺเตน สมฺปยุตฺต’’นฺติปิ ¶ , ‘‘จิตฺเตน วิปฺปยุตฺต’’นฺติปิ. ทสายตนา จิตฺตวิสํสฏฺา. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสํสฏฺํ, สิยา จิตฺตวิสํสฏฺํ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘จิตฺเตน สํสฏฺ’’นฺติปิ, ‘‘จิตฺเตน วิสํสฏฺ’’นฺติปิ. ฉายตนา โน จิตฺตสมุฏฺานา. ฉายตนา สิยา จิตฺตสมุฏฺานา, สิยา โน จิตฺตสมุฏฺานา. เอกาทสายตนา โน จิตฺตสหภุโน. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสหภู ¶ , สิยา โน จิตฺตสหภู. เอกาทสายตนา โน จิตฺตานุปริวตฺติโน. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตานุปริวตฺติ, สิยา โน จิตฺตานุปริวตฺติ. เอกาทสายตนา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานา. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานํ, สิยา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานํ. เอกาทสายตนา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุโน. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภู, สิยา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภู. เอกาทสายตนา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติโน. ธมฺมายตนํ สิยา จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติ, สิยา โน จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติ.
ฉายตนา อชฺฌตฺติกา. ฉายตนา พาหิรา. นวายตนา อุปาทา. ทฺวายตนา โน อุปาทา. ธมฺมายตนํ สิยา อุปาทา, สิยา โน อุปาทา. ปฺจายตนา อุปาทินฺนา. สทฺทายตนํ อนุปาทินฺนํ. ฉายตนา สิยา อุปาทินฺนา, สิยา อนุปาทินฺนา. เอกาทสายตนา โน อุปาทานา. ธมฺมายตนํ สิยา อุปาทานํ, สิยา โน อุปาทานํ. ทสายตนา อุปาทานิยา. ทฺวายตนา สิยา อุปาทานิยา, สิยา อนุปาทานิยา. ทสายตนา อุปาทานวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตา, สิยา อุปาทานวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานา เจว อุปาทานิยา จา’’ติ, อุปาทานิยา เจว โน จ อุปาทานา. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานิยฺจา’’ติ, สิยา อุปาทานิยฺเจว โน จ อุปาทานํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานิยฺเจว โน จ อุปาทาน’’นฺติ. ธมฺมายตนํ สิยา อุปาทานฺเจว ¶ อุปาทานิยฺจ, สิยา อุปาทานิยฺเจว โน จ อุปาทานํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานฺเจว ¶ ¶ อุปาทานิยฺจา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานิยฺเจว โน จ อุปาทาน’’นฺติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานา เจว อุปาทานสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อุปาทานา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานิยฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ, สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อุปาทานํ, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อุปาทาน’’นฺติ. ธมฺมายตนํ สิยา อุปาทานฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อุปาทานํ ¶ , สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานฺเจว อุปาทานสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ อุปาทาน’’นฺติปิ. ทสายตนา อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิยา. ทฺวายตนา สิยา อุปาทานสมฺปยุตฺตอุปาทานิยา, สิยา อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิยา, สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘อุปาทานวิปฺปยุตฺตอุปาทานิยา’’ติปิ, ‘‘อุปาทานวิปฺปยุตฺตอนุปาทานิยา’’ติปิ.
เอกาทสายตนา โน กิเลสา. ธมฺมายตนํ สิยา กิเลโส, สิยา โน กิเลโส. ทสายตนา สํกิเลสิกา. ทฺวายตนา สิยา สํกิเลสิกา, สิยา อสํกิเลสิกา. ทสายตนา อสํกิลิฏฺา. ทฺวายตนา สิยา สํกิลิฏฺา, สิยา อสํกิลิฏฺา. ทสายตนา กิเลสวิปฺปยุตฺตา. ทฺวายตนา สิยา กิเลสสมฺปยุตฺตา, สิยา กิเลสวิปฺปยุตฺตา. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสา เจว สํกิเลสิกา จา’’ติ, ‘‘สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา’’. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิเลสิกฺจา’’ติ, สิยา สํกิเลสิกฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํกิเลสิกฺเจว โน จ กิเลโส’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา กิเลโส เจว สํกิเลสิกฺจ, สิยา สํกิเลสิกฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิเลสิกฺจา’’ติปิ, ‘‘สํกิเลสิกฺเจว โน จ กิเลโส’’ติปิ. ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสา เจว สํกิลิฏฺา จา’’ติปิ, ‘‘สํกิลิฏฺา เจว โน จ ¶ กิเลสา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิลิฏฺฺจา’’ติ, สิยา สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลโส’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา กิเลโส เจว สํกิลิฏฺฺจ, สิยา สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว สํกิลิฏฺฺจา’’ติปิ, ‘‘สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลโส’’ติปิ.
ทสายตนา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสา เจว กิเลสสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘กิเลสสมฺปยุตฺตา เจว โน จ น กิเลสา’’ติปิ. มนายตนํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺตฺจา’’ติ ¶ , สิยา กิเลสสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลสสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ กิเลโส’’ติ. ธมฺมายตนํ สิยา กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺตฺจ, สิยา กิเลสสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ กิเลโส, สิยา น วตฺตพฺพํ – ‘‘กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺตฺจา’’ติปิ, ‘‘กิเลสสมฺปยุตฺตฺเจว โน ¶ จ กิเลโส’’ติปิ. ทสายตนา กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกา. ทฺวายตนา สิยา กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกา, สิยา กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิกา ¶ , สิยา น วตฺตพฺพา – ‘‘กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกา’’ติปิ, ‘‘กิเลสวิปฺปยุตฺตอสํกิเลสิกา’’ติปิ ¶ .
ทสายตนา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพา. ทฺวายตนา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา, สิยา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพา. ทสายตนา น ภาวนาย ปหาตพฺพา. ทฺวายตนา สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพา, สิยา น ภาวนาย ปหาตพฺพา. ทสายตนา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา. ทฺวายตนา สิยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา. ทสายตนา น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. ทฺวายตนา สิยา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, สิยา น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. ทสายตนา อวิตกฺกา. ทฺวายตนา สิยา สวิตกฺกา, สิยา อวิตกฺกา. ทสายตนา อวิจารา. ทฺวายตนา สิยา สวิจารา, สิยา อวิจารา. ทสายตนา อปฺปีติกา. ทฺวายตนา สิยา สปฺปีติกา, สิยา อปฺปีติกา. ทสายตนา น ปีติสหคตา. ทฺวายตนา สิยา ปีติสหคตา, สิยา น ปีติสหคตา. ทสายตนา น สุขสหคตา. ทฺวายตนา สิยา สุขสหคตา, สิยา น สุขสหคตา. ทสายตนา น อุเปกฺขาสหคตา. ทฺวายตนา สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น อุเปกฺขาสหคตา.
ทสายตนา กามาวจรา. ทฺวายตนา สิยา กามาวจรา, สิยา น กามาวจรา. ทสายตนา น รูปาวจรา. ทฺวายตนา สิยา รูปาวจรา, สิยา น รูปาวจรา. ทสายตนา น อรูปาวจรา. ทฺวายตนา สิยา อรูปาวจรา, สิยา น อรูปาวจรา. ทสายตนา ปริยาปนฺนา. ทฺวายตนา สิยา ปริยาปนฺนา, สิยา อปริยาปนฺนา. ทสายตนา อนิยฺยานิกา. ทฺวายตนา สิยา นิยฺยานิกา ¶ , สิยา อนิยฺยานิกา. ทสายตนา อนิยตา. ทฺวายตนา สิยา นิยตา, สิยา อนิยตา. ทสายตนา สอุตฺตรา. ทฺวายตนา สิยา สอุตฺตรา, สิยา อนุตฺตรา. ทสายตนา อรณา. ทฺวายตนา สิยา สรณา, สิยา อรณาติ.
ปฺหาปุจฺฉกํ.
อายตนวิภงฺโค นิฏฺิโต.