📜
๑๔. สิกฺขาปทวิภงฺโค
๑. อภิธมฺมภาชนียํ
๗๐๓. ปฺจ ¶ ¶ ¶ ¶ สิกฺขาปทานิ – ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ, อทินฺนาทานา เวรมณี สิกฺขาปทํ, กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ, มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ.
๗๐๔. ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย ปาณาติปาตา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย เจตนา สฺเจตนา สฺเจตยิตตฺตํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, โย ตสฺมึ สมเย ¶ ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’ ¶ .
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… ¶ โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย ปาณาติปาตา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต ¶ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา.
๗๐๕. ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย เจตนา สฺเจตนา สฺเจตยิตตฺตํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
๗๐๖. ตตฺถ กตมํ อทินฺนาทานา เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… กาเมสุมิจฺฉาจารา ¶ เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ ¶ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ, ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย เจตนา สฺเจตนา สฺเจตยิตตฺตํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ ¶ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, โย ตสฺมึ สมเย ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
ตตฺถ ¶ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… โสมนสฺสสหคตํ ¶ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา.
๗๐๗. ตตฺถ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย เจตนา สฺเจตนา สฺเจตยิตตฺตํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส ¶ , โย ตสฺมึ สมเย ผสฺโส…เป… ¶ ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
๗๐๘. ปฺจ สิกฺขาปทานิ – ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ, อทินฺนาทานา เวรมณี สิกฺขาปทํ, กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ ¶ , มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ.
๗๐๙. ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ ¶ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย ปาณาติปาตา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย เจตนา สฺเจตนา สฺเจตยิตตฺตํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ ¶ ¶ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ ¶ … ปณีตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, โย ตสฺมึ สมเย ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
ตตฺถ กตมํ ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ ปาณาติปาตา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ ¶ สมเย ปาณาติปาตา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา…เป… ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป ¶ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
๗๑๐. ตตฺถ กตมํ อทินฺนาทานา เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ…เป… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ ¶ … จิตฺตาธิปเตยฺยํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีมํสาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา ¶ …เป… อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา…เป… ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
๗๑๑. ตตฺถ กตมํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ? ยสฺมึ สมเย กามาวจเร กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ ¶ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ… วีริยาธิปเตยฺยํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ… ปณีตํ… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ… มชฺฌิมํ ปณีตํ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา วิรมนฺตสฺส, ยา ตสฺมึ สมเย สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา อารติ วิรติ ปฏิวิรติ เวรมณี อกิริยา อกรณํ อนชฺฌาปตฺติ เวลาอนติกฺกโม ¶ เสตุฆาโต – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’. อวเสสา ธมฺมา เวรมณิยา สมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา เจตนาย สมฺปยุตฺตา…เป… ผสฺโส…เป… ปคฺคาโห อวิกฺเขโป – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ’’.
๗๑๒. กตเม ธมฺมา สิกฺขา? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ รูปารมฺมณํ วา…เป… ธมฺมารมฺมณํ วา ยํ ยํ วา ปนารพฺภ, ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ. อิเม ธมฺมา สิกฺขา.
กตเม ¶ ธมฺมา สิกฺขา? ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… โสมนสฺสสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ ¶ าณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ าณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาเรน รูปารมฺมณํ วา…เป… ธมฺมารมฺมณํ วา ยํ ยํ วา ปนารพฺภ, ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ. อิเม ธมฺมา สิกฺขา.
๗๑๓. กตเม ¶ ธมฺมา สิกฺขา? ยสฺมึ สมเย รูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ…เป… อรูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ…เป… โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ. อิเม ธมฺมา สิกฺขา.
อภิธมฺมภาชนียํ.
๒. ปฺหาปุจฺฉกํ
๗๑๔. ปฺจ สิกฺขาปทานิ – ปาณาติปาตา เวรมณี สิกฺขาปทํ, อทินฺนาทานา เวรมณี สิกฺขาปทํ, กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ, มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณี สิกฺขาปทํ.
๗๑๕. ปฺจนฺนํ ¶ สิกฺขาปทานํ กติ กุสลา, กติ อกุสลา, กติ อพฺยากตา…เป… กติ สรณา, กติ อรณา?
๑. ติกํ
๗๑๖. กุสลาเยว. สิยา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา, สิยา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา, วิปากธมฺมธมฺมา, อนุปาทินฺนุปาทานิยา, อสํกิลิฏฺสํกิเลสิกา, สวิตกฺกสวิจารา, สิยา ปีติสหคตา, สิยา สุขสหคตา, สิยา อุเปกฺขาสหคตา.
เนว ทสฺสเนน น ¶ ภาวนาย ปหาตพฺพา, เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, อาจยคามิโน ¶ , เนวเสกฺขนาเสกฺขา, ปริตฺตา, ปริตฺตารมฺมณา, มชฺฌิมา, อนิยตา, น วตฺตพฺพา มคฺคารมฺมณาติปิ, มคฺคเหตุกาติปิ, มคฺคาธิปติโนติปิ. สิยา อุปฺปนฺนา, สิยา อนุปฺปนฺนา ¶ , น วตฺตพฺพา อุปฺปาทิโนติ, สิยา อตีตา, สิยา อนาคตา, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนา, ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา, สิยา อชฺฌตฺตา, สิยา พหิทฺธา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธา, พหิทฺธารมฺมณา, อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา.
๒. ทุกํ
๗๑๗. น เหตู สเหตุกา, เหตุสมฺปยุตฺตา. น วตฺตพฺพา ‘‘เหตู เจว สเหตุกา จา’’ติ, สเหตุกา เจว น จ เหตู, น วตฺตพฺพา ‘‘เหตู เจว เหตุสมฺปยุตฺตา จา’’ติ, เหตุสมฺปยุตฺตา เจว น จ เหตู, น เหตุ สเหตูกา, สปฺปจฺจยา, สงฺขตา, อนิทสฺสนา, อปฺปฏิฆา, อรูปา, โลกิยา, เกนจิ วิฺเยฺยา, เกนจิ น วิฺเยฺยา.
โน อาสวา, สาสวา, อาสววิปฺปยุตฺตา, น วตฺตพฺพา ‘‘อาสวา เจว สาสวา จา’’ติ, สาสวา เจว โน จ อาสวา, น วตฺตพฺพา ‘‘อาสวา เจว อาสวสมฺปยุตฺตา จา’’ติปิ, ‘‘อาสวสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อาสวา’’ติปิ. อาสววิปฺปยุตฺตา สาสวา, โน สํโยชนา…เป… โน คนฺถา…เป… โน โอฆา…เป… โน โยคา…เป… โน นีวรณา…เป… โน ปรามาสา…เป… สารมฺมณา, โน จิตฺตา, เจตสิกา, จิตฺตสมฺปยุตฺตา, จิตฺตสํสฏฺา ¶ , จิตฺตสมุฏฺานา, จิตฺตสหภุโน, จิตฺตานุปริวตฺติโน, จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานา, จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุโน, จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติโน ¶ , พาหิรา, โน อุปาทา, อนุปาทินฺนา, โน อุปาทานา…เป… โน กิเลสา.
น ทสฺสเนน ปหาตพฺพา, น ภาวนายปหาตพฺพา, น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา, น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา, สวิตกฺกา, สวิจารา, สิยา สปฺปีติกา, สิยา อปฺปีติกา, สิยา ปีติสหคตา, สิยา น ปีติสหคตา, สิยา สุขสหคตา, สิยา น สุขสหคตา, สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น อุเปกฺขาสหคตา, กามาวจรา, น รูปาวจรา, น อรูปาวจรา, ปริยาปนฺนา, อนิยฺยานิกา, อนิยตา, สอุตฺตรา, อรณาติ.
ปฺหาปุจฺฉกํ.
สิกฺขาปทวิภงฺโค นิฏฺิโต.