📜
๑๐. โพชฺฌงฺควิภงฺโค
๑. สุตฺตนฺตภาชนียํ
๔๖๖. สตฺต ¶ ¶ ¶ โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๖๗. ตตฺถ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ สติมา โหติ ปรเมน สติเนปกฺเกน สมนฺนาคโต, จิรกตมฺปิ จิรภาสิตมฺปิ สริตา โหติ อนุสฺสริตา – อยํ วุจฺจติ ‘‘สติสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
โส ตถา สโต วิหรนฺโต ตํ ธมฺมํ ปฺาย ปวิจินติ ปวิจรติ ปริวีมํสมาปชฺชติ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตสฺส ตํ ธมฺมํ ปฺาย ปวิจินโต ปวิจรโต ปริวีมํสมาปชฺชโต อารทฺธํ โหติ วีริยํ อสลฺลีนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
อารทฺธวีริยสฺส อุปฺปชฺชติ ปีติ นิรามิสา – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ปีติมนสฺส กาโยปิ ปสฺสมฺภติ, จิตฺตมฺปิ ปสฺสมฺภติ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ปสฺสทฺธกายสฺส ¶ สุขิโน จิตฺตํ สมาธิยติ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค’’ ¶ .
โส ตถา สมาหิตํ จิตฺตํ สาธุกํ อชฺฌุเปกฺขิตา โหติ – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
๔๖๘. สตฺต โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๖๙. ตตฺถ ¶ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ สติ, อตฺถิ พหิทฺธา ธมฺเมสุ สติ. ยทปิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ สติ ตทปิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ พหิทฺธา ¶ ธมฺเมสุ สติ ตทปิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
ตตฺถ กตโม ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ ปวิจโย, อตฺถิ พหิทฺธา ธมฺเมสุ ปวิจโย. ยทปิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ ปวิจโย ตทปิ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ พหิทฺธา ธมฺเมสุ ปวิจโย ตทปิ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
ตตฺถ กตโม วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ กายิกํ วีริยํ, อตฺถิ เจตสิกํ วีริยํ. ยทปิ กายิกํ วีริยํ ตทปิ วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ เจตสิกํ วีริยํ ตทปิ วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ ¶ .
ตตฺถ กตโม ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ สวิตกฺกสวิจารา ปีติ, อตฺถิ อวิตกฺกอวิจารา ปีติ. ยทปิ สวิตกฺกสวิจารา ปีติ ตทปิ ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ อวิตกฺกอวิจารา ปีติ ตทปิ ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
ตตฺถ ¶ กตโม ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ กายปสฺสทฺธิ [กายปฺปสฺสทฺธิ (สฺยา. ก.)], อตฺถิ จิตฺตปสฺสทฺธิ [จิตฺตปฺปสฺสทฺธิ (สฺยา. ก.)]. ยทปิ กายปสฺสทฺธิ ตทปิ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ จิตฺตปสฺสทฺธิ ตทปิ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
ตตฺถ กตโม สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ, อตฺถิ อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ. ยทปิ สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ ตทปิ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ ตทปิ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
ตตฺถ กตโม อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค? อตฺถิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ อุเปกฺขา, อตฺถิ พหิทฺธา ธมฺเมสุ อุเปกฺขา. ยทปิ อชฺฌตฺตํ ธมฺเมสุ อุเปกฺขา ตทปิ อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ. ยทปิ ¶ พหิทฺธา ธมฺเมสุ อุเปกฺขา ตทปิ ¶ อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ.
๔๗๐. สตฺต ¶ โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๑. ตตฺถ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ สติสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามึ, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ…เป… วีริยสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… ปีติสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามึ.
สุตฺตนฺตภาชนียํ.
๒. อภิธมฺมภาชนียํ
๔๗๒. สตฺต ¶ โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๓. ตตฺถ กตเม สตฺต โพชฺฌงฺคา? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ตสฺมึ สมเย สตฺต โพชฺฌงฺคา โหนฺติ – สติสมฺโพชฺฌงฺโค…เป… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๔. ตตฺถ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา สติ อนุสฺสติ…เป… สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สติสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ ¶ ¶ กตโม ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา ปฺา ปชานนา…เป… อโมโห ธมฺมวิจโย สมฺมาทิฏฺิ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ กตโม วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค? โย เจตสิโก วีริยารมฺโภ…เป… สมฺมาวายาโม วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ กตโม ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา ปีติ ปาโมชฺชํ อาโมทนา ปโมทนา หาโส ปหาโส วิตฺติ โอทคฺยํ [โอทคฺคํ (สี.) ธ. ส. ๙] อตฺตมนตา จิตฺตสฺส ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ ¶ กตโม ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา เวทนากฺขนฺธสฺส สฺากฺขนฺธสฺส สงฺขารกฺขนฺธสฺส วิฺาณกฺขนฺธสฺส ปสฺสทฺธิ ปฏิปฺปสฺสทฺธิ ปสฺสมฺภนา ปฏิปฺปสฺสมฺภนา ปฏิปฺปสฺสมฺภิตตฺตํ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ ¶ กตโม สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา จิตฺตสฺส ิติ…เป… สมฺมาสมาธิ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค’’.
ตตฺถ กตโม อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา อุเปกฺขา อุเปกฺขนา อชฺฌุเปกฺขนา มชฺฌตฺตตา จิตฺตสฺส อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’’. อิเม วุจฺจนฺติ สตฺต โพชฺฌงฺคา. อวเสสา ธมฺมา สตฺตหิ โพชฺฌงฺเคหิ ¶ สมฺปยุตฺตา.
๔๗๕. สตฺต โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค…เป… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๖. ตตฺถ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ยา ตสฺมึ สมเย สติ อนุสฺสติ สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สติสมฺโพชฺฌงฺโค’’. อวเสสา ธมฺมา สติสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ¶ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา วีริยสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตโม อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ยา ตสฺมึ สมเย อุเปกฺขา อุเปกฺขนา อชฺฌุเปกฺขนา มชฺฌตฺตตา จิตฺตสฺส อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’’. อวเสสา ธมฺมา อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา.
๔๗๗. สตฺต ¶ ¶ โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค…เป… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๘. ตตฺถ กตเม สตฺต โพชฺฌงฺคา? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ ¶ …เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, โย ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ – อิเม ธมฺมา กุสลา. ตสฺเสว โลกุตฺตรสฺส กุสลสฺส ฌานสฺส กตตฺตา ภาวิตตฺตา วิปากํ วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ สฺุตํ, ตสฺมึ สมเย สตฺต โพชฺฌงฺคา โหนฺติ – สติสมฺโพชฺฌงฺโค…เป… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๗๙. ตตฺถ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา สติ อนุสฺสติ…เป… สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สติสมฺโพชฺฌงฺโค’’…เป….
ตตฺถ กตโม อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค? ยา อุเปกฺขา อุเปกฺขนา อชฺฌุเปกฺขนา มชฺฌตฺตตา จิตฺตสฺส อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’’. อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘สตฺต โพชฺฌงฺคา’’. อวเสสา ธมฺมา สตฺตหิ โพชฺฌงฺเคหิ สมฺปยุตฺตา.
๔๘๐. สตฺต โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค…เป… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๘๑. ตตฺถ ¶ กตโม สติสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ ¶ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ. อิเม ธมฺมา กุสลา. ตสฺเสว โลกุตฺตรสฺส กุสลสฺส ฌานสฺส กตตฺตา ภาวิตตฺตา วิปากํ วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ยา ตสฺมึ สมเย สติ อนุสฺสติ สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค มคฺคงฺคํ มคฺคปริยาปนฺนํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สติสมฺโพชฺฌงฺโค’’. อวเสสา ธมฺมา สติสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา ¶ …เป… อวเสสา ธมฺมา วีริยสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา…เป… อวเสสา ธมฺมา สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา.
ตตฺถ กตโม อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมึ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ ¶ อปจยคามึ ทิฏฺิคตานํ ปหานาย ปมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ, ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ…เป… อวิกฺเขโป โหติ. อิเม ธมฺมา กุสลา. ตสฺเสว โลกุตฺตรสฺส กุสลสฺส ฌานสฺส กตตฺตา ภาวิตตฺตา วิปากํ วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป… ปมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิฺํ สฺุตํ, ยา ตสฺมึ สมเย อุเปกฺขา อุเปกฺขนา อชฺฌุเปกฺขนา มชฺฌตฺตตา จิตฺตสฺส อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค’’ ¶ . อวเสสา ธมฺมา อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสมฺปยุตฺตา.
อภิธมฺมภาชนียํ.
๓. ปฺหาปุจฺฉกํ
๔๘๒. สตฺต โพชฺฌงฺคา – สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค, ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค, สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค, อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค.
๔๘๓. สตฺตนฺนํ ¶ โพชฺฌงฺคานํ กติ กุสลา, กติ อกุสลา, กติ อพฺยากตา…เป… กติ สรณา, กติ อรณา?
๑. ติกํ
๔๘๔. สิยา กุสลา, สิยา อพฺยากตา. ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต; ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา, สิยา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา. สิยา วิปากา, สิยา วิปากธมฺมธมฺมา. อนุปาทินฺนอนุปาทานิยา. อสํกิลิฏฺอสํกิเลสิกา. สิยา สวิตกฺกสวิจารา, สิยา อวิตกฺกวิจารมตฺตา, สิยา อวิตกฺกอวิจารา. ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค น ปีติสหคโต, สุขสหคโต, น อุเปกฺขาสหคโต; ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา ปีติสหคตา, สิยา สุขสหคตา, สิยา อุเปกฺขาสหคตา. เนว ทสฺสเนน น ภาวนาย ปหาตพฺพา. เนว ทสฺสเนน ¶ น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. สิยา อปจยคามิโน, สิยา เนวาจยคามินาปจยคามิโน. สิยา เสกฺขา, สิยา อเสกฺขา. อปฺปมาณา. อปฺปมาณารมฺมณา. ปณีตา. สิยา สมฺมตฺตนิยตา ¶ , สิยา อนิยตา. น มคฺคารมฺมณา, สิยา มคฺคเหตุกา, สิยา มคฺคาธิปติโน; สิยา น วตฺตพฺพา มคฺคเหตุกาติปิ, มคฺคาธิปติโนติปิ. สิยา อุปฺปนฺนา, สิยา ¶ อนุปฺปนฺนา, สิยา อุปฺปาทิโน. สิยา อตีตา, สิยา อนาคตา, สิยา ปจฺจุปฺปนฺนา. น วตฺตพฺพา อตีตารมฺมณาติปิ, อนาคตารมฺมณาติปิ, ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาติปิ. สิยา อชฺฌตฺตา, สิยา พหิทฺธา, สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธา. พหิทฺธารมฺมณา. อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา.
๒. ทุกํ
๔๘๕. ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค เหตุ, ฉ โพชฺฌงฺคา เหตุสมฺปยุตฺตา. ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค เหตุ เจว สเหตุโก จ, ฉ โพชฺฌงฺคา น วตฺตพฺพา เหตู เจว สเหตุกา จาติ, สเหตุกา เจว น จ เหตู. ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค เหตุ เจว เหตุสมฺปยุตฺโต จ, ฉ โพชฺฌงฺคา น วตฺตพฺพา เหตู เจว เหตุสมฺปยุตฺตา จาติ, เหตุสมฺปยุตฺตา เจว น จ เหตู. ฉ โพชฺฌงฺคา น เหตู สเหตุกา, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค น วตฺตพฺโพ น เหตุสเหตุโกติปิ, น เหตุอเหตุโกติปิ. สปฺปจฺจยา. สงฺขตา. อนิทสฺสนา. อปฺปฏิฆา. อรูปา. โลกุตฺตรา. เกนจิ วิฺเยฺยา, เกนจิ ¶ น วิฺเยฺยา. โน อาสวา. อนาสวา อาสววิปฺปยุตฺตา. น วตฺตพฺพา อาสวา เจว สาสวา จาติปิ, สาสวา เจว โน จ อาสวาติปิ. อาสวา เจว อาสวสมฺปยุตฺตา จาติปิ, อาสวสมฺปยุตฺตา เจว โน จ อาสวาติปิ. อาสววิปฺปยุตฺตา. อนาสวา. โน สํโยชนา…เป… โน คนฺถา…เป… โน โอฆา…เป… โน โยคา…เป… โน นีวรณา…เป… โน ปรามาสา…เป… สารมฺมณา. โน จิตฺตา. เจตสิกา. จิตฺตสมฺปยุตฺตา. จิตฺตสํสฏฺา ¶ . จิตฺตสมุฏฺานา. จิตฺตสหภุโน. จิตฺตานุปริวตฺติโน. จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานา. จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุโน. จิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺติโน. พาหิรา. โน อุปาทา. อนุปาทินฺนา. โน อุปาทานา…เป… โน กิเลสา…เป… น ทสฺสเนน ปหาตพฺพา. น ภาวนาย ปหาตพฺพา. น ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา. น ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา. สิยา สวิตกฺกา, สิยา อวิตกฺกา. สิยา สวิจารา, สิยา อวิจารา.
ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค ¶ อปฺปีติโก, ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา สปฺปีติกา, สิยา อปฺปีติกา. ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค น ปีติสหคโต, ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา ปีติสหคตา, สิยา น ปีติสหคตา. ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค สุขสหคโต, ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา ¶ สุขสหคตา, สิยา น สุขสหคตา. ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค น อุเปกฺขาสหคโต, ฉ โพชฺฌงฺคา สิยา อุเปกฺขาสหคตา, สิยา น อุเปกฺขาสหคตา. น กามาวจรา. น รูปาวจรา. น อรูปาวจรา. อปริยาปนฺนา. สิยา นิยฺยานิกา, สิยา อนิยฺยานิกา. สิยา นิยตา, สิยา อนิยตา. อนุตฺตรา. อรณาติ.
ปฺหาปุจฺฉกํ.
โพชฺฌงฺควิภงฺโค นิฏฺิโต.