📜
๗-๑๒. ปจฺจนียปฏฺานวณฺณนา
๑. อิทานิ กุสลาทีนํ ปทานํ ปฏิกฺเขปวเสน ธมฺมานํ ปจฺจนียตาย ลทฺธนามํ ปจฺจนียปฏฺานํ ทสฺเสตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจาติ กุสลสฺส ปจฺจยภาวํ วาเรติ. นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชตีติ กุสลสฺส อุปฺปตฺตึ วาเรติ, ตสฺมา ‘‘อกุสลาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ อกุสลาพฺยากตา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูป’’นฺติ เอวมาทินา นเยเนตฺถ ปฺหํ วิสฺสชฺชิตพฺพํ. ตสฺมึ ตสฺมึ ปจฺจเย ลทฺธคณนา ปน ปาฬิยํ วุตฺตาเยว. เยปิ วารา สทิสวิสฺสชฺชนา, เตปิ ตตฺเถว ทสฺสิตา. ตสฺมา สพฺพเมตฺถ เหฏฺา วุตฺตนยานุสาเรน ¶ ปาฬึ อุปปริกฺขิตฺวา เวทิตพฺพํ. ยถา เจตฺถ, เอวํ ทุกปฏฺาเน, ทุกติกปฏฺาเน, ติกทุกปฏฺาเน ติกติกปฏฺาเน, ทุกทุกปฏฺาเน จ.
เอตฺตาวตา ¶ –
ติกฺจ ปฏฺานวรํ ทุกุตฺตมํ,
ทุกํ ติกฺเจว ติกํ ทุกฺจ;
ติกํ ติกฺเจว, ทุกํ ทุกฺจ,
ฉ ปจฺจนียมฺหิ นยา สุคมฺภีราติ. –
อฏฺกถายํ ¶ วุตฺตคาถาย ทีปิตา. ธมฺมปจฺจนียปฏฺาเน ฉ นยา นิทฺทิฏฺา โหนฺติ. ปจฺจยวเสน ปเนตฺถ เอเกกสฺมึ ปฏฺาเน อนุโลมาทโย จตฺตาโร จตฺตาโร นยาติ เอเกน ปริยาเยน จตุวีสตินยปฏิมณฺฑิตํ ปจฺจนียปฏฺานฺเว เวทิตพฺพํ.
ปจฺจนียปฏฺานวณฺณนา.