📜
๑๓-๑๘. อนุโลมปจฺจนียปฏฺานวณฺณนา
๑. อิทานิ กุสลาทีสุ ธมฺเมสุ ปจฺจยธมฺมํ อปฺปฏิกฺขิปิตฺวา ปจฺจยุปฺปนฺนสฺส กุสลาทิภาวปฏิกฺเขปวเสน ธมฺมานํ อนุโลมปจฺจนียตาย ลทฺธนามํ อนุโลมปจฺจนียปฏฺานํ ทสฺเสตุํ กุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ น กุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ กุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจาติ กุสลสฺส ปจฺจยภาวํ อนุชานาติ. น กุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชตีติ กุสลสฺเสว อุปฺปตฺตึ วาเรติ. ตสฺมา ‘‘กุสเล ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูป’’นฺติอาทินา นเยน วิสฺสชฺชนํ ทสฺสิตํ, ตํ สพฺพํ ปาฬึ โอโลเกตฺวา สาธุกํ สลฺลกฺเขตพฺพํ. ยมฺปิ เยน สทิสํ, ยฺจ ยตฺถ ลพฺภติ, โย จ เยสํ วิสฺสชฺชนานํ เยสุ ปจฺจเยสุ คณนปริจฺเฉโท, โส สพฺโพ ปาฬิยํ ทสฺสิโต, ตสฺมา ปาฬิเยว เอตฺถ อตฺโถ. ยถา เจตฺถ, เอวํ ทุกปฏฺานาทีสุปีติ.
เอตฺตาวตา –
ติกฺจ ¶ ปฏฺานวรํ ทุกุตฺตมํ,
ทุกํ ติกฺเจว ติกํ ทุกฺจ;
ติกํ ติกฺเจว ทุกํ ทุกฺจ,
ฉ อนุโลมปจฺจนียมฺหิ นยา สุคมฺภีราติ. –
อฏฺกถายํ วุตฺตคาถาย ทีปิตา ธมฺมานุโลมปจฺจนียปฏฺาเน ฉ นยา นิทฺทิฏฺา โหนฺติ. ปจฺจยวเสน ปเนตฺถ เอเกกสฺมึ ปฏฺาเน อนุโลมาทโย จตฺตาโร จตฺตาโร นยาติ เอเกน ปริยาเยน จตุวีสตินยปฏิมณฺฑิตํ อนุโลมปจฺจนียปฏฺานฺเว เวทิตพฺพํ.
อนุโลมปจฺจนียปฏฺานวณฺณนา.