📜
ธมฺมปจฺจนีเย ทุกติกปฏฺานํ
๑-๑. เหตุทุก-กุสลตฺติกํ
๑-๗. ปฏิจฺจวาราทิ
ปจฺจยจตุกฺกํ
เหตุปจฺจโย
๑. นเหตุํ ¶ ¶ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นเหตุํ อกุสลํ อพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. นเหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุํ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นเหตู อกุสเล อพฺยากเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ เหตู. นเหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล จ นนเหตุ นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นนเหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล จ นนเหตุ นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นเหตุํ ¶ นกุสลฺจ นนเหตุํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นกุสลฺจ นนเหตุํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นกุสลฺจ นนเหตุํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นกุสโล จ นนเหตุ นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓) (สํขิตฺตํ.)
๒. เหตุยา ¶ ¶ นว…เป… อวิคเต นว.
นเหตุยา ทฺเว.
(สหชาตวาเรปิ…เป… สมฺปยุตฺตวาเรปิ สพฺพตฺถ วิตฺถาโร.)
เหตุ-อารมฺมณปจฺจยา
๓. นนเหตุ นกุสโล ธมฺโม นนเหตุสฺส นกุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. นนเหตุ นกุสโล ธมฺโม นเหตุสฺส นกุสลสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. นนเหตุ นกุสโล ธมฺโม นเหตุสฺส นกุสลสฺส จ นนเหตุสฺส นกุสลสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)
นเหตุ นกุสโล ธมฺโม นเหตุสฺส นกุสลสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (สํขิตฺตํ.)
๔. เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ นว…เป… อวิคเต นว. (ปฺหาวารํ เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ).
๕. นเหตุํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นเหตุํ กุสลํ อพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… นเหตุํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นเหตู กุสเล อพฺยากเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ เหตู. นเหตุํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอกุสโล จ นนเหตุ นอกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นนเหตุํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ ¶ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ ¶ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอกุสโล จ นนเหตุ นอกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นเหตุํ นอกุสลฺจ นนเหตุํ นอกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอกุสลฺจ นนเหตุํ นอกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ . นเหตุํ นอกุสลฺจ นนเหตุํ นอกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอกุสโล จ นนเหตุ นอกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓) (สํขิตฺตํ).
เหตุยา นว…เป… อวิคเต นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๖. นเหตุํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กุสลากุสลํ นเหตุํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา, ตโย ขนฺเธ ปฏิจฺจ เอโก ขนฺโธ. นเหตุํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอพฺยากโต จ นนเหตุ นอพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นนเหตุํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.
นเหตุํ นอพฺยากตฺจ นนเหตุํ นอพฺยากตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอพฺยากตฺจ ¶ นนเหตุํ นอพฺยากตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอพฺยากตฺจ นนเหตุํ นอพฺยากตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอพฺยากโต จ นนเหตุ นอพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว…เป… อวิคเต นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๑-๒ เหตุทุก-เวทนาตฺติกํ
๗. นเหตุํ ¶ นสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๘. นเหตุํ นทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๙. นเหตุํ ¶ นอทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๑-๓-๙. เหตุทุก-วิปากาทิตฺติกานิ
๑๐. นเหตุํ นวิปากํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นวิปากธมฺมธมฺมํ ¶ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นเนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๑. นเหตุํ นอุปาทินฺนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอนุปาทินฺนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอนุปาทินฺนอนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๒. นเหตุํ นสํกิลิฏฺสํกิเลสิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ ¶ นอสํกิลิฏฺสํกิเลสิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอสํกิลิฏฺอสํกิเลสิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๓. นเหตุํ นสวิตกฺกสวิจารํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอวิตกฺกวิจารมตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอวิตกฺกอวิจารํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๔. นเหตุํ นปีติสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นสุขสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๕. นเหตุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นภาวนาย ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นเนวทสฺสเนน นภาวนาย ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๖. นเหตุํ ¶ ¶ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นเนวทสฺสเนน นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑-๑๐-๒๑. เหตุทุก-อาจยคามาทิตฺติกานิ
๑๗. นเหตุํ นอาจยคามึ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอปจยคามึ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นเนวอาจยคามึ นาปจยคามึ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๘. นเหตุํ ¶ นเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นเนวเสกฺขนาเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑๙. นเหตุํ นปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นมหคฺคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอปฺปมาณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๐. นเหตุํ นปริตฺตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นมหคฺคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอปฺปมาณารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๑. นเหตุํ นหีนํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นมชฺฌิมํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ …เป….
นเหตุํ นปณีตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๒. นเหตุํ นมิจฺฉตฺตนิยตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นสมฺมตฺตนิยตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอนิยตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๓. นเหตุํ ¶ นมคฺคารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นมคฺคเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นมคฺคาธิปตึ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๔. นเหตุํ ¶ นอนุปฺปนฺนํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอุปฺปาทึ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๕. นเหตุํ นอตีตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอนาคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๖. นเหตุํ นอตีตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นอนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๗. นเหตุํ นอชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นพหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๒๘. นเหตุํ ¶ นอชฺฌตฺตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
นเหตุํ นพหิทฺธารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๑-๒๒. เหตุทุก-สนิทสฺสนตฺติกํ
๑-๗. ปฏิจฺจวาราทิ
ปจฺจยจตุกฺกํ
เหตุปจฺจโย
๒๙. นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ ¶ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม ¶ อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว…เป… อวิคเต นว. (สพฺพตฺถ นว.)
๓๐. นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นนเหตุํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว…เป… อวิคเต นว. (สหชาตวาเรปิ…เป… สมฺปยุตฺตวาเรปิ สพฺพตฺถ วิตฺถาโร.)
เหตุ-อารมฺมณปจฺจยา
๓๑. นนเหตุ ¶ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม นนเหตุสฺส นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม นเหตุสฺส นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. นนเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม นเหตุสฺส นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส จ นนเหตุสฺส นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)
นเหตุ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม นเหตุสฺส นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ นว…เป… อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ตีณิ, วิปาเก นว, อาหาเร ตีณิ, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน ตีณิ, มคฺเค สมฺปยุตฺเต นว, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ…เป… อวิคเต นว. (ปฺหาวารํ เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ.)
๓๒. นเหตุํ นอนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา เอกํ. (สพฺพตฺถ วิตฺถาโร.)
๒-๓-๑. สเหตุกทุกาทิ-กุสลตฺติกํ
๓๓. นสเหตุกํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสเหตุโก นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ – วิจิกิจฺฉาสหคตํ อุทฺธจฺจสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ ตโย มหาภูตา…เป… ทฺเว มหาภูเต…เป… นสเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ อุทฺธจฺจสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ สเหตุกา ขนฺธา. นสเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสเหตุโก นกุสโล จ นอเหตุโก นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นอเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.
นสเหตุกํ ¶ นกุสลฺจ นอเหตุกํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสเหตุโก นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
๓๔. นสเหตุกํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสเหตุโก นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.
นอเหตุกํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.
นสเหตุกํ นอกุสลฺจ นอเหตุกํ นอกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสเหตุโก นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
๓๕. นสเหตุกํ ¶ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นอเหตุกํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นสเหตุกํ ¶ นอพฺยากตฺจ นอเหตุกํ นอพฺยากตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ตีณิ.
(เหตุสมฺปยุตฺตทุกํ สเหตุกทุกสทิสํ.)
๔-๕-๑. เหตุสเหตุกทุกาทิ-กุสลตฺติกํ
๓๖. นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ เจว นอเหตุโก จ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก เจว นน จ เหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ เจว นอเหตุโก จ นกุสโล จ นอเหตุโก เจว นน จ เหตุ นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นอเหตุกฺเจว ¶ นน จ เหตุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอเหตุโก เจว นน จ เหตุ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.
นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นกุสลฺจ นอเหตุกฺเจว นน จ เหตุํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ เจว นอเหตุโก จ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ¶ นว.
๓๗. นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ เจว นอเหตุโก จ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
๓๘. นเหตฺุเจว นอเหตุกฺจ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ เจว นอเหตุโก จ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
(เหตุเหตุสมฺปยุตฺตทุกํ ¶ เหตุสเหตุกทุกสทิสํ.)
๖-๑. นเหตุสเหตุกทุก-กุสลตฺติกํ
๓๙. นเหตุํ นสเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสเหตุโก นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
๔๐. นเหตุํ นสเหตุกํ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นสเหตุโก นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา นว.
๔๑. นเหตุํ นอเหตุกํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นเหตุ นอเหตุโก นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (เอกปฺหเมว. เอเตน อุปาเยน กุสลากุสลทุกํ กุสลตฺติกเมว เอตฺถ วฏฺฏติ.)
๗-๑๓-๑. จูฬนฺตรทุกานิ-กุสลตฺติกํ
๔๒. นอปจฺจยํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป…. (สพฺพตฺถ เอกํ.) นอสงฺขตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป….
๔๓. นสนิทสฺสนํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๔๔. นสปฺปฏิฆํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอปฺปฏิฆํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๔๕. นรูปึ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอรูปึ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ ….
๔๖. นโลกิยํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นโลกุตฺตรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๔๗. นเกนจิ ¶ วิฺเยฺยํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนเกนจิ วิฺเยฺยํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๑๔-๑๙-๑. อาสวโคจฺฉก-กุสลตฺติกํ
๔๘. นอาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นโนอาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๔๙. นสาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนาสวํ กุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๐. นอาสวสมฺปยุตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอาสววิปฺปยุตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๑. นอาสวฺเจว นอนาสวฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนาสวฺเจว นโน จ อาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๒. นอาสวฺเจว นอาสววิปฺปยุตฺตฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอาสววิปฺปยุตฺตฺเจว นโน จ อาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๓. อาสววิปฺปยุตฺตํ นสาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… อาสววิปฺปยุตฺตํ นอนาสวํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๒๐-๕๔-๑. ฉโคจฺฉกานิ-กุสลตฺติกํ
๕๔. โนสฺโชนํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นโนสฺโชนํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๕. โนคนฺถํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… โนโอฆํ…เป… โนโยคํ…เป… โนนีวรณํ.
โนปรามาสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๕-๑. มหนฺตรทุก-กุสลตฺติกํ
๕๖. นสารมฺมณํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนารมฺมณํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๗. นจิตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นโนจิตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๕๘. นเจตสิกํ นกุสลํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…. (สํขิตฺตํ.)
๕๙. นจิตฺตสมฺปยุตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…. (สํขิตฺตํ.)
๖๐. นจิตฺตสํสฏฺํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๑. โนจิตฺตสมุฏฺานํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๒. โนจิตฺตสหภุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๓. โนจิตฺตานุปริวตฺตึ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป…. โนจิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… โนจิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานสหภุํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… โนจิตฺตสํสฏฺสมุฏฺานานุปริวตฺตึ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๔. นอชฺฌตฺติกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นพาหิรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๕. นอุปาทา นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๖. นอุปาทินฺนํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๙-๗๔-๑. อุปาทานโคจฺฉก-กุสลตฺติกํ
๖๗. โนอุปาทานํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๕-๘๒-๑. กิเลสโคจฺฉก-กุสลตฺติกํ
๖๘. โนกิเลสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นโนกิเลสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๖๙. นสํกิเลสิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอสํกิเลสิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๐. นสํกิลิฏฺํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอสํกิลิฏฺํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๑. นกิเลสสมฺปยุตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นกิเลสวิปฺปยุตฺตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๒. นกิเลสฺเจว นอสํกิเลสิกฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอสํกิเลสิกฺเจว นโน จ กิเลสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๓. นกิเลสฺเจว นอสํกิลิฏฺฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอสํกิลิฏฺฺเจว ¶ นโน จ กิเลสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นกิเลสฺเจว นกิเลสวิปฺปยุตฺตฺจ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นกิเลสวิปฺปยุตฺตฺเจว นโน จ กิเลสํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… (สพฺพตฺถ นว, วิปากํ นตฺถิ).
กิเลสวิปฺปยุตฺตํ นสํกิเลสิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… กิเลสวิปฺปยุตฺตํ นอสํกิเลสิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๘๓-๑. ปิฏฺิทุก-กุสลตฺติกํ
๗๔. นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนทสฺสเนน ปหาตพฺพํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๕. นภาวนาย ปหาตพฺพํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนภาวนาย ปหาตพฺพํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๖. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๗. นสวิตกฺกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอวิตกฺกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นสวิจารํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอวิจารํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นสปฺปีติกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอปฺปีติกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ …เป… นปีติสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนปีติสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นสุขสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนสุขสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอุเปกฺขาสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนอุเปกฺขาสหคตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ ….
๗๘. นกามาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนกามาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นรูปาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนรูปาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๗๙. นอรูปาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นนอรูปาวจรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๘๐. นปริยาปนฺนํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอปริยาปนฺนํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๘๑. นนิยฺยานิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนิยฺยานิกํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…. (สํขิตฺตํ. สพฺพตฺถ เอกํ.)
นนิยตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนิยตํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…. (สํขิตฺตํ.)
๘๒. นสอุตฺตรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นอนุตฺตรํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…. (สํขิตฺตํ.)
๘๓. นสรณํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นอรณํ ¶ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรโณ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นกุสโล จ นอรโณ นกุสโล จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นสรณํ นกุสลฺจ นอรณํ นกุสลฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
๘๔. นสรณํ ¶ นอกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.) เหตุยา ¶ เอกํ. (สพฺพตฺถ เอกํ.)
๘๕. นสรณํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นอรณํ นอพฺยากตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรโณ นอพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว.
(สหชาตวาเรปิ…เป… ปฺหาวาเรปิ สพฺพตฺถ วิตฺถาโร.)
๑๐๐-๒. สรณทุก-เวทนาทิตฺติกานิ
ปจฺจยจตุกฺกํ
เหตุปจฺจโย
๘๖. นสรณํ นสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นสรณํ นทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ…เป… นสรณํ นอทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๘๗. นสรณํ นวิปากํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
นสรณํ นวิปากธมฺมธมฺมํ ปฏิจฺจ….
นสรณํ นเนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๘๘. นสรณํ ¶ นอุปาทินฺนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
นสรณํ นอนุปาทินฺนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
นสรณํ นอนุปาทินฺนอนุปาทานิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ….
๑๐๐-๒๒. สรณทุก-สนิทสฺสนตฺติกํ
๘๙. นสรณํ ¶ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นอรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ นอรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นสรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นอรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นสนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ปฺจ.
๙๐. นสรณํ นสนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑)
นอรณํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. นอรณํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ¶ จ นอรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา. (๓)
นสรณํ ¶ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ นอรณํ นอนิทสฺสนสปฺปฏิฆฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (๑) (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว…เป… อวิคเต ปฺจ.
(สหชาตวาเรปิ…เป… ปฺหาวาเรปิ สพฺพตฺถ วิตฺถาเรตพฺพํ.)
๙๑. นสรณํ ¶ นอนิทสฺสนอปฺปฏิฆํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสรโณ นอนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ.)
เหตุยา เอกํ. (สพฺพตฺถ วิตฺถาโร.)
ธมฺมปจฺจนีเย ทุกติกปฏฺานํ นิฏฺิตํ.