📜
๙. เหวตฺถิกถา
๓๐๔. อตีตํ อตฺถีติ? เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ, นตฺถฏฺโ อตฺถฏฺโ, อตฺถิภาโว นตฺถิภาโว, นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว, อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา, นตฺถีติ วา ¶ อตฺถีติ วา เอเสเส เอกฏฺเ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
อนาคตํ อตฺถีติ? เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ, นตฺถฏฺโ อตฺถฏฺโ, อตฺถิภาโว ¶ นตฺถิภาโว, นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว, อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา, นตฺถีติ วา อตฺถีติ วา เอเสเส เอกฏฺเ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
ปจฺจุปฺปนฺนํ ¶ อตฺถีติ? เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา ¶ . อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
๓๐๕. อตีตํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. กินฺตตฺถิ, กินฺติ นตฺถีติ? อตีตํ อตีตนฺติ เหวตฺถิ, อตีตํ อนาคตนฺติ เหว นตฺถิ, อตีตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ, นตฺถฏฺโ อตฺถฏฺโ, อตฺถิภาโว นตฺถิภาโว, นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว, อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา, นตฺถีติ วา อตฺถีติ วา เอเสเส เอกฏฺเ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
อนาคตํ ¶ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. กินฺตตฺถิ, กินฺติ นตฺถีติ? อนาคตํ อนาคตนฺติ เหวตฺถิ, อนาคตํ อตีตนฺติ เหว นตฺถิ, อนาคตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ, นตฺถฏฺโ อตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. กินฺตตฺถิ, กินฺติ นตฺถีติ? ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ, ปจฺจุปฺปนฺนํ ¶ อตีตนฺติ เหว นตฺถิ, ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตนฺติ เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตีตํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถิ; อนาคตํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถิ; ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถี’’ติ? อามนฺตา. อตีตํ อนาคตนฺติ เหวตฺถิ, อตีตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ, อนาคตํ อตีตนฺติ เหวตฺถิ, อนาคตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ, ปจฺจุปฺปนฺนํ อตีตนฺติ เหวตฺถิ ¶ , ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตนฺติ เหวตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ.…เป…. เตน หิ อตีตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถิ, อนาคตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถิ, ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ.
๓๐๖. รูปํ อตฺถีติ? เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ ¶ ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ, นตฺถฏฺโ ¶ อตฺถฏฺโ, อตฺถิภาโว นตฺถิภาโว, นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว, อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา, นตฺถีติ วา อตฺถีติ วา เอเสเส เอกฏฺเ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
เวทนา… สฺา… สงฺขารา… วิฺาณํ อตฺถีติ? เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ ¶ , เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
รูปํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. กินฺตตฺถิ, กินฺติ นตฺถีติ? รูปํ รูปนฺติ เหวตฺถิ, รูปํ เวทนาติ เหวํ นตฺถิ…เป… รูปํ สฺาติ เหว นตฺถิ…เป… รูปํ สงฺขาราติ เหว นตฺถิ…เป… รูปํ วิฺาณนฺติ เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
เวทนา… สฺา… สงฺขารา… วิฺาณํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. กินฺตตฺถิ, กินฺติ นตฺถีติ? วิฺาณํ วิฺาณนฺติ เหวตฺถิ. วิฺาณํ รูปนฺติ เหว นตฺถิ…เป… วิฺาณํ เวทนาติ เหว นตฺถิ…เป… วิฺาณํ สฺาติ เหว นตฺถิ…เป… วิฺาณํ สงฺขาราติ เหว นตฺถีติ. เสวตฺถิ, เสว นตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เสวตฺถิ ¶ , เสว นตฺถีติ? อามนฺตา. อตฺถฏฺโ นตฺถฏฺโ…เป… สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ? น ¶ เหวํ วตฺตพฺเพ…เป….
น วตฺตพฺพํ – ‘‘รูปํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ; เวทนา… สฺา… สงฺขารา… วิฺาณํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ? อามนฺตา. รูปํ เวทนาติ เหวตฺถิ…เป… รูปํ สฺาติ เหวตฺถิ…เป… รูปํ สงฺขาราติ เหวตฺถิ…เป… รูปํ วิฺาณนฺติ เหวตฺถิ… เวทนา… สฺา ¶ … สงฺขารา… วิฺาณํ รูปนฺติ เหวตฺถิ… วิฺาณํ เวทนาติ เหวตฺถิ… วิฺาณํ สฺาติ เหวตฺถิ… วิฺาณํ สงฺขาราติ เหวตฺถีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป… เตน หิ รูปํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถิ; เวทนา… สฺา… สงฺขารา… วิฺาณํ เหวตฺถิ, เหว นตฺถีติ.
เหวตฺถิกถา นิฏฺิตา.
ตสฺสุทฺทานํ –
อุปลพฺโภ ¶ ปริหานิ, พฺรหฺมจริยวาโส โอธิโส;
ปริฺา กามราคปฺปหานํ, สพฺพตฺถิวาโท อายตนํ;
อตีตานาคโต สุภงฺโค [อตีตานาคเตสุ ภาโค (สฺยา.)], สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺานา.
เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ.
ปมวคฺโค
มหาวคฺโค.