📜

๒๐. อชฺฌตฺตตฺติกํ

๑. ปฏิจฺจวาโร

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๑. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ ตโย มหาภูตา…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ ตโย มหาภูตา…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

อารมฺมณปจฺจโย

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ ปฏิจฺจ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. (๑)

อธิปติปจฺจโย

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อธิปติปจฺจยา – อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อธิปติปจฺจยา – พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

อนนฺตรปจฺจยาทิ

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อนนฺตรปจฺจยา , สมนนฺตรปจฺจยา, สหชาตปจฺจยา – อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ ตโย มหาภูตา…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ สหชาตปจฺจยา – พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. (๑)

อฺมฺปจฺจยาทิ

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อฺมฺปจฺจยา… นิสฺสยปจฺจยา… อุปนิสฺสยปจฺจยา… ปุเรชาตปจฺจยา… อาเสวนปจฺจยา (ปุเรชาเตปิ อาเสวเนปิ ปฏิสนฺธิ นตฺถิ)… กมฺมปจฺจยา… วิปากปจฺจยา… อาหารปจฺจยา… อินฺทฺริยปจฺจยา… ฌานปจฺจยา… มคฺคปจฺจยา… สมฺปยุตฺตปจฺจยา… วิปฺปยุตฺตปจฺจยา… อตฺถิปจฺจยา… นตฺถิปจฺจยา… วิคตปจฺจยา… อวิคตปจฺจยา.

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

. เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว.

อนุโลมํ.

๒. ปจฺจยปจฺจนียํ

๑. วิภงฺควาโร

นเหตุปจฺจโย

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ…เป… มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ. วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

นอารมฺมณปจฺจโย

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. ปฏิสนฺธิกฺขเณ อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ…เป… เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – พหิทฺธา ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. ปฏิสนฺธิกฺขเณ พหิทฺธา ขนฺเธ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ…เป… เอกํ มหาภูตํ…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

นอธิปติปจฺจยาทิ

. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา…เป… (อนุโลมสหชาตสทิสํ, นินฺนานากรณํ) นอนนฺตรปจฺจยา… นสมนนฺตรปจฺจยา … นอฺมฺปจฺจยา … นอุปนิสฺสยปจฺจยา, นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ…เป… อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. ปฏิสนฺธิกฺขเณ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ ปฏิจฺจ…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป….

๑๐. พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… พหิทฺธา ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. ปฏิสนฺธิกฺขเณ (ปริปุณฺณํ) เอกํ มหาภูตํ…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป….

นปจฺฉาชาตปจฺจยาทิ

๑๑. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปจฺฉาชาตปจฺจยา, นอาเสวนปจฺจยา, นกมฺมปจฺจยา – อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺตา เจตนา. อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – พหิทฺธา ขนฺเธ ปฏิจฺจ พหิทฺธา เจตนา. พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ…. (๑)

นวิปากปจฺจยาทิ

๑๒. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นวิปากปจฺจยา (ปฏิสนฺธิ นตฺถิ), นอาหารปจฺจยา – อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาหารปจฺจยา – พาหิรํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอินฺทฺริยปจฺจยา – อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ… มหาภูเต ปฏิจฺจ รูปชีวิตินฺทฺริยํ. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอินฺทฺริยปจฺจยา – พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ… มหาภูเต ปฏิจฺจ รูปชีวิตินฺทฺริยํ. (๑)

นฌานปจฺจโย

๑๓. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นฌานปจฺจยา – ปฺจวิฺาณสหคตํ…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นฌานปจฺจยา – ปฺจวิฺาณสหคตํ…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

นมคฺคปจฺจยาทิ

๑๔. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นมคฺคปจฺจยา… (นเหตุสทิสํ. โมโห นตฺถิ) นสมฺปยุตฺตปจฺจยา… นวิปฺปยุตฺตปจฺจยา – อรูเป…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปฏิจฺจ พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นวิปฺปยุตฺตปจฺจยา – อรูเป…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป… โนนตฺถิปจฺจยา, โนวิคตปจฺจยา.

๒. ปจฺจยปจฺจนียํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

๑๕. นเหตุยา ทฺเว, นอารมฺมเณ ทฺเว, นอธิปติยา ทฺเว, นอนนฺตเร ทฺเว, นสมนนฺตเร ทฺเว (สํขิตฺตํ, สพฺพตฺถ ทฺเว), โนวิคเต ทฺเว (เอวํ คเณตพฺพํ).

ปจฺจนียํ.

๓. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ

๑๖. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ทฺเว…เป… นวิปาเก นสมฺปยุตฺเต นวิปฺปยุตฺเต โนนตฺถิยา โนวิคเต ทฺเว (เอวํ คเณตพฺพํ).

อนุโลมปจฺจนียํ.

๔. ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ

๑๗. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ทฺเว, อนนฺตเร ทฺเว…เป… มคฺเค ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว (เอวํ คเณตพฺพํ).

ปจฺจนียานุโลมํ.

ปฏิจฺจวาโร.

๒. สหชาตวาโร

(สหชาตวาโร ปฏิจฺจวารสทิโส.)

๓. ปจฺจยวาโร

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๑. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

๑๘. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ (ปริปุณฺณํ). เอกํ มหาภูตํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อชฺฌตฺตา ขนฺธา. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปจฺจยา พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – พหิทฺธา เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… เอกํ มหาภูตํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา พหิทฺธา ขนฺธา. (๑)

อารมฺมณปจฺจโย

๑๙. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา (ปฏิจฺจวารสทิสํ), จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อชฺฌตฺตา ขนฺธา. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปจฺจยา พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา (ปฏิจฺจวารสทิสํ), จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา พหิทฺธา ขนฺธา. (๑)

อธิปติปจฺจยาทิ

๒๐. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อธิปติปจฺจยา… (วตฺถุํ อติเรกํ, ปฏิจฺจวารสทิสํ) อนนฺตรปจฺจยา… สมนนฺตรปจฺจยา… สหชาตปจฺจยา… (สหชาตวาเร ปริปุณฺณา) มหาภูเต ปจฺจยา…เป… (มหาภูตานํ ขนฺธานฺจ ปจฺฉา ปฺจายตนานิ จ วตฺถุ จ กาตพฺพา) อฺมฺปจฺจยา… นิสฺสยปจฺจยา…เป… อวิคตปจฺจยา.

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

๒๑. เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ…เป… อวิคเต ทฺเว.

อนุโลมํ.

๒. ปจฺจยปจฺจนียํ

๑. วิภงฺควาโร

นเหตุปจฺจโย

๒๒. อชฺฌตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา อชฺฌตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อชฺฌตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปจฺจยา วตฺถุ, วตฺถุํ ปจฺจยา ขนฺธา. เอกํ มหาภูตํ…เป… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป… จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา อชฺฌตฺตา ขนฺธา. วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

พหิทฺธา ธมฺมํ ปจฺจยา พหิทฺธา ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (ปวตฺติปฏิสนฺธิปิ มหาภูตาปิ กาตพฺพา) – จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา พหิทฺธา ขนฺธา. วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

นอารมฺมณปจฺจยาทิ

๒๓. นอารมฺมณปจฺจยา… นอธิปติปจฺจยา (สหชาตสทิสํ)… นอนนฺตรปจฺจยา… นสมนนฺตรปจฺจยา… นอฺมฺปจฺจยา… นอุปนิสฺสยปจฺจยา… นปุเรชาตปจฺจยา (ปฏิจฺจวารสทิสํ)… นปจฺฉาชาตปจฺจยา… นอาเสวนปจฺจยา… นกมฺมปจฺจยา…เป… นวิปฺปยุตฺตปจฺจยา (ปฏิจฺจวารปจฺจนีเย วิปฺปยุตฺตสทิสํ)… โนนตฺถิปจฺจยา… โนวิคตปจฺจยา….

๒. ปจฺจยปจฺจนียํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

๒๔. นเหตุยา ทฺเว, นอารมฺมเณ ทฺเว…เป… โนวิคเต ทฺเว.

ปจฺจนียํ.

๓. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ

๒๕. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ทฺเว, นอธิปติยา ทฺเว…เป… นวิปาเก นสมฺปยุตฺเต นวิปฺปยุตฺเต โนนตฺถิยา โนวิคเต ทฺเว.

อนุโลมปจฺจนียํ.

๔. ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ

๒๖. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว.

ปจฺจนียานุโลมํ.

ปจฺจยวาโร

๔-๖. นิสฺสย-สํสฏฺ-สมฺปยุตฺตวาโร

(นิสฺสยวาโร ปจฺจยวารสทิโส. สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ วิตฺถาเรตพฺโพ.)

๗. ปฺหาวาโร

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๑. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

๒๗. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อชฺฌตฺตา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – พหิทฺธา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

อารมฺมณปจฺจโย

๒๘. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ กิเลเส ชานนฺติ. อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… กายํ… รูเป…เป… โผฏฺพฺเพ… วตฺถุํ… อชฺฌตฺเต ขนฺเธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตุธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺตา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ปโร อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… อชฺฌตฺเต ขนฺเธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. เจโตปริยาเณน อชฺฌตฺตจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ. อชฺฌตฺตํ รูปายตนํ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนํ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺตา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส , ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๙. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ปโร ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ปจฺจเวกฺขติ, ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ… นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ. นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อริยา ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… ปโร พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… พหิทฺธา ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. เจโตปริยาเณน พหิทฺธา จิตฺตสมงฺคิสฺส…เป… อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา รูปายตนํ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนํ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ. นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… พหิทฺธา ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. เจโตปริยาเณน พหิทฺธา จิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ. พหิทฺธา รูปายตนํ อชฺฌตฺตํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนํ อชฺฌตฺตํ กายวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อธิปติปจฺจโย

๓๐. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา, ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ. อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – อชฺฌตฺตาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ปโร อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… อชฺฌตฺเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๓๑. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ปโร ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา, ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลํ ครุํ กตฺวา…เป… นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ. นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… พหิทฺธา ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – พหิทฺธาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – อริยา นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ. นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ… พหิทฺธา ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ, อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค…เป… ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

อนนฺตรปจฺจโย

๓๒. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อชฺฌตฺตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส, อนุโลมํ โวทานสฺส, โคตฺรภุ มคฺคสฺส, โวทานํ มคฺคสฺส, มคฺโค ผลสฺส, ผลํ ผลสฺส, อนุโลมํ ผลสมาปตฺติยา, นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย (ปุริมา ปุริมา พหิทฺธาติ นานากรณํ, ตํเยว คมนํ). (๑)

สมนนฺตรปจฺจยาทิ

๓๓. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… (อนนฺตรสทิสํ)… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

อุปนิสฺสยปจฺจโย

๓๔. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – อชฺฌตฺตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ…เป… ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ. อชฺฌตฺตํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ…เป… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ. อชฺฌตฺตา สทฺธา…เป… ปฺา, ราโค…เป… ปตฺถนา, กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… เสนาสนํ อชฺฌตฺตาย สทฺธาย…เป… ปฺาย, ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย, กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ปโร อชฺฌตฺตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ . ปโร อชฺฌตฺตํ สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ. อชฺฌตฺตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ พหิทฺธา สทฺธาย…เป… มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๓๕. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ปโร พหิทฺธา สทฺธํ…เป… ปตฺถนํ, กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ พหิทฺธา สทฺธา…เป… เสนาสนํ พหิทฺธา สทฺธาย…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – พหิทฺธา สทฺธํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ. พหิทฺธา สทฺธา…เป… เสนาสนํ อชฺฌตฺตาย สทฺธาย…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ปุเรชาตปจฺจโย

๓๖. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณปุเรชาตํ – ปโร อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. อชฺฌตฺตํ รูปายตนํ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนํ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๓๗. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – ปโร พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. พหิทฺธา รูปายตนํ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนํ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – พหิทฺธา จกฺขายตนํ…เป… กายายตนํ…เป… วตฺถุ พหิทฺธา ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณปุเรชาตํ – พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. พหิทฺธา รูปายตนํ อชฺฌตฺตสฺส จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนํ อชฺฌตฺตสฺส กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๓๘. อชฺฌตฺโต จ พหิทฺธา จ ธมฺมา อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. พหิทฺธา รูปายตนฺจ อชฺฌตฺตํ จกฺขายตนฺจ อชฺฌตฺตสฺส จกฺขุวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนฺจ อชฺฌตฺตํ กายายตนฺจ อชฺฌตฺตสฺส กายวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา รูปายตนฺจ อชฺฌตฺตํ วตฺถุ จ…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนฺจ อชฺฌตฺตํ วตฺถุ จ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต จ พหิทฺธา จ ธมฺมา พหิทฺธา ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อชฺฌตฺตํ รูปายตนฺจ พหิทฺธา จกฺขายตนฺจ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนฺจ พหิทฺธา กายายตนฺจ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺตํ รูปายตนฺจ พหิทฺธา วตฺถุ จ…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนฺจ พหิทฺธา วตฺถุ จ พหิทฺธา ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ปจฺฉาชาตปจฺจโย

๓๙. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – ปจฺฉาชาตา อชฺฌตฺตา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – ปจฺฉาชาตา พหิทฺธา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อาเสวนปจฺจโย

๔๐. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อชฺฌตฺตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย. อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส… อนุโลมํ โวทานสฺส… โคตฺรภุ มคฺคสฺส… โวทานํ มคฺคสฺส อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา…เป… (อชฺฌตฺตสทิสํเยว).

กมฺมปจฺจโย

๔๑. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – อชฺฌตฺตา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – อชฺฌตฺตา เจตนา วิปากานํ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – พหิทฺธา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – พหิทฺธา เจตนา วิปากานํ พหิทฺธา ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

วิปากปจฺจโย

๔๒. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… (ปริปุณฺณํ, ปฏิจฺจวารสทิสํ).

อาหารปจฺจโย

๔๓. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย – อชฺฌตฺตา อาหารา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย – อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร พหิทฺธา กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย (ปวตฺติปฏิสนฺธิ) พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร พหิทฺธา กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย – พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๔. อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย – อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร จ อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย – อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กายสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อินฺทฺริยปจฺจยาทิ

๔๕. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย, อชฺฌตฺติกา อินฺทฺริยา (รูปชีวิตินฺทฺริยมฺปิ วิตฺถาเรตพฺพํ)… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (มาติกาปทานิ อนุมชฺชนฺเตน วิตฺถาเรตพฺพานิ).

พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ).

อตฺถิปจฺจโย

๔๖. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาโต – อชฺฌตฺโต เอโก ขนฺโธ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺธา วตฺถุสฺส …เป… วตฺถุ ขนฺธานํ…เป… เอกํ มหาภูตํ…เป… อสฺสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ ติณฺณนฺนํ มหาภูตานํ…เป…. ปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ (ปุเรชาตสทิสํ), วตฺถุ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – อชฺฌตฺตา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส…เป… รูปชีวิตินฺทฺริยํ กฏตฺตารูปานํ…เป…. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุเรชาตํ, อาหารํ. ปุเรชาตํ – ปโร อชฺฌตฺตํ จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, อชฺฌตฺตํ รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร พหิทฺธา กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๗. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (พหิทฺธา นินฺนานากรณํ, มาติกาปทานิ วิตฺถาเรตพฺพานิ). (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุเรชาตํ, อาหารํ. ปุเรชาตํ – พหิทฺธา จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ…เป… ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, พหิทฺธา รูปายตนํ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ อชฺฌตฺตสฺส กายวิฺาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๘. อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุเรชาตํ, อาหารํ. ปุเรชาตํ – พหิทฺธา รูปายตนฺจ อชฺฌตฺตํ จกฺขุ จ อชฺฌตฺตสฺส จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนฺจ อชฺฌตฺตํ กายายตนฺจ อชฺฌตฺตสฺส กายวิฺาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. พหิทฺธา รูปายตนฺจ อชฺฌตฺตํ วตฺถุ จ…เป… พหิทฺธา โผฏฺพฺพายตนฺจ อชฺฌตฺตํ วตฺถุ จ อชฺฌตฺตานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. อาหารํ – อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร จ อชฺฌตฺตสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุเรชาตํ, อาหารํ. ปุเรชาตํ – อชฺฌตฺตํ รูปายตนฺจ พหิทฺธา จกฺขายตนฺจ พหิทฺธา จกฺขุวิฺาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนฺจ พหิทฺธา กายายตนฺจ พหิทฺธา กายวิฺาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. อชฺฌตฺตํ รูปายตนฺจ พหิทฺธา วตฺถุ จ พหิทฺธา ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… อชฺฌตฺตํ โผฏฺพฺพายตนฺจ พหิทฺธา วตฺถุ จ พหิทฺธา ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. อาหารํ – อชฺฌตฺโต กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กพฬีกาโร อาหาโร จ พหิทฺธา กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นตฺถิวิคตาวิคตปจฺจยา

๔๙. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๑. ปจฺจยานุโลมํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

สุทฺธํ

๕๐. เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ, อนนฺตเร ทฺเว, สมนนฺตเร ทฺเว, สหชาเต อฺมฺเ นิสฺสเย ทฺเว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ฉ, ปจฺฉาชาเต อาเสวเน กมฺเม วิปาเก ทฺเว, อาหาเร ฉ, อินฺทฺริเย ทฺเว, ฌาเน มคฺเค สมฺปยุตฺเต วิปฺปยุตฺเต ทฺเว, อตฺถิยา ฉ, นตฺถิยา ทฺเว, วิคเต ทฺเว, อวิคเต ฉ (เอวํ คเณตพฺพํ).

อนุโลมํ.

ปจฺจนียุทฺธาโร

๕๑. อชฺฌตฺโต ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๕๒. พหิทฺธา ธมฺโม พหิทฺธา ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

พหิทฺธา ธมฺโม อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๕๓. อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ อชฺฌตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตํ, อาหารํ. (๑)

อชฺฌตฺโต ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺโม จ พหิทฺธา ธมฺมสฺส ปุเรชาตํ, อาหารํ. (๒)

๒. ปจฺจยปจฺจนียํ

๒. สงฺขฺยาวาโร

๕๔. นเหตุยา ฉ, นอารมฺมเณ ฉ, นอธิปติยา ฉ (สํขิตฺตํ, สพฺพตฺถ ฉ กาตพฺพา), นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนอตฺถิยา จตฺตาริ, โนนตฺถิยา ฉ, โนวิคเต ฉ, โนอวิคเต จตฺตาริ (เอวํ คเณตพฺพํ)

ปจฺจนียํ.

๓. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ

เหตุทุกํ

๕๕. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ทฺเว, นอธิปติยา นอนนฺตเร นสมนนฺตเร นอฺมฺเ นอุปนิสฺสเย ทฺเว (สํขิตฺตํ, สพฺพตฺถ ทฺเว), นสมฺปยุตฺเต นวิปฺปยุตฺเต โนนตฺถิยา โนวิคเต ทฺเว (เอวํ คเณตพฺพํ).

อนุโลมปจฺจนียํ.

๔. ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ

๕๖. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ (อนุโลมปทานิ คเณตพฺพานิ), อวิคเต ฉ (เอวํ คเณตพฺพํ).

ปจฺจนียานุโลมํ.

ปฺหาวาโร.

อชฺฌตฺตตฺติกํ นิฏฺิตํ.