มูล > อภิธมฺมปิฏก > ปฏฺานปาฬิ-๓

๑. นีวรณํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ [ถีนมิทฺธนีวรณํ (สฺยา.)] อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, พฺยาปาทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, พฺยาปาทนีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, พฺยาปาทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ กุกฺกุจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, พฺยาปาทนีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ กุกฺกุจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, วิจิกิจฺฉานีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณํ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรเณ ปฏิจฺจ ¶ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๒)

นีวรณํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ (จกฺกํ). (๓)

๒. โนนีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรเณ ขนฺเธ ปฏิจฺจ นีวรณา. (๒)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา นีวรณา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๓. นีวรณฺจ ¶ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ). (๑)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ นีวรณฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… นีวรเณ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… (จกฺกํ. สํขิตฺตํ). (๓)

๔. เหตุยา ¶ ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ, อาหาเร นว…เป… อวิคเต นว.

๕. นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณํ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณํ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

โนนีวรณํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๒)

๖. นีวรณฺจ ¶ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

๗. นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – นีวรเณ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – โนนีวรเณ ขนฺเธ ¶ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – นีวรเณ จ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ)… นอธิปติปจฺจยา… นอนนฺตรปจฺจยา… นสมนนฺตรปจฺจยา… นอฺมฺปจฺจยา… นอุปนิสฺสยปจฺจยา.

๘. นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, อรูเป กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, อรูเป วิจิกิจฺฉานีวรณํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ, อรูเป อุทฺธจฺจนีวรณํ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป นีวรเณ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, นีวรเณ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (อวเสสา ปฺหา สพฺเพ วิตฺถาเรตพฺพา. อรูปํ ปมํ กาตพฺพํ, รูปํ ปจฺฉา ยถา ลภติ.)

๙. นีวรณฺจ ¶ ¶ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป โนนีวรเณ ขนฺเธ จ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ (จกฺกํ). (๑)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ นีวรเณ จ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… นีวรเณ จ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, นีวรเณ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ จ โนนีวรโณ ¶ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ. สํขิตฺตํ). (๓)

๑๐. นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต นว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๑๑. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว (สํขิตฺตํ).

๑๒. นเหตุปจฺจยา ¶ อารมฺมเณ จตฺตาริ…เป… มคฺเค ตีณิ…เป… อวิคเต จตฺตาริ.

(สหชาตวาโรปิ เอวํ วิตฺถาเรตพฺโพ).

๑๓. นีวรณํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปจฺจยา โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา), วตฺถุํ ปจฺจยา โนนีวรณา ขนฺธา. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม ¶ อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรเณ ขนฺเธ ปจฺจยา นีวรณา, วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณา. (๒)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา นีวรณา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา. (๓)

๑๔. นีวรณฺจ ¶ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปจฺจยา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ). กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ). (๑)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ นีวรณฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… นีวรณฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, นีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, นีวรเณ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ ¶ อวิชฺชานีวรณํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป… (จกฺกํ). กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา (จกฺกํ. สํขิตฺตํ). (๓)

๑๕. เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๑๖. นีวรณํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณํ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณํ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปจฺจยา โนนีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ โนนีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา โนนีวรณา ขนฺธา. (๑)

โนนีวรณํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ. (๒)

๑๗. นีวรณฺจ โนนีวรณฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ, วิจิกิจฺฉานีวรณฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ (สํขิตฺตํ). (๑)

๑๘. นเหตุยา ¶ ¶ จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน ¶ นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต นว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๑๙. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว (สํขิตฺตํ).

๒๐. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ จตฺตาริ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ…เป… มคฺเค ตีณิ, อวิคเต จตฺตาริ.

๒๑. นีวรณํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ สํสฏฺํ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ. สพฺพํ นีวรณํ วิตฺถาเรตพฺพํ).

๒๒. เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๒๓. นีวรณํ ¶ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณํ สํสฏฺํ อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณํ สํสฏฺํ อวิชฺชานีวรณํ (สํขิตฺตํ).

๒๔. นเหตุยา จตฺตาริ, นอธิปติยา นว, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต นว.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๕. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ ¶ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – โนนีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๒๖. นีวรโณ ¶ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ โนนีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๒๗. โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ…เป… ผลํ…เป… นิพฺพานํ…เป… นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส ¶ , มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา โนนีวรเณ ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. เจโตปริยาเณน โนนีวรณจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส…เป… อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส…เป… รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… โนนีวรณา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนนีวรโณ ¶ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ …เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

นีวรโณ ¶ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (อารพฺภ ¶ กาตพฺพา).

๒๘. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – นีวรเณ ครุํ กตฺวา นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ… ตีณิ (อารมฺมณสทิสํ). (๓)

๒๙. โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ…เป… ผลํ…เป… นิพฺพานํ…เป… นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – โนนีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ ¶ . อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – โนนีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส ¶ จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนนีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – โนนีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นีวรโณ ¶ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิ (อารมฺมณาธิปติเยว).

๓๐. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นีวรณา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา นีวรณา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนนีวรณานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; นีวรณา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา นีวรณา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๑. โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา โนนีวรณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนนีวรณานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ ¶ ) ปุริมา ปุริมา โนนีวรณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา นีวรณานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ¶ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา โนนีวรณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา นีวรณานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๒. นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนนีวรณานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณานฺจ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๓. นีวรโณ ¶ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

๓๔. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นีวรณานิ นีวรณานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๓๕. โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ¶ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ…เป… มานํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา ¶ …เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย, ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย, กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิ อุปนิสฺสยา). ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ นีวรณานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ ¶ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นีวรโณ ¶ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา นีวรณานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๓๖. โนนีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ…เป… ตีณิ (ปุเรชาตํ อารมฺมณสทิสํ กุสลากุสลสฺส วิภชิตพฺพํ).

๓๗. นีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๓๘. โนนีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – โนนีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – โนนีวรณา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) โนนีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) โนนีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๙. โนนีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๔๐. นีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (เอวํ อวเสสา จตฺตาริ ปฺหา กาตพฺพา).

๔๑. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ถินมิทฺธนีวรณสฺส อุทฺธจฺจนีวรณสฺส อวิชฺชานีวรณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (จกฺกํ). (๑)

นีวรโณ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (เอวํ นีวรณมูเล ตีณิ ). (๓)

๔๒. โนนีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). (๑)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). (๒)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ) (๓)

๔๓. นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาตํ – กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ถินมิทฺธนีวรณสฺส อุทฺธจฺจนีวรณสฺส อวิชฺชานีวรณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย; กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ วตฺถุ จ ถินมิทฺธนีวรณสฺส อุทฺธจฺจนีวรณสฺส อวิชฺชานีวรณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาโต – โนนีวรโณ เอโก ขนฺโธ จ นีวรณา จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา…เป… นีวรณา จ วตฺถุ จ โนนีวรณานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย; นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ ; นีวรณา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – โนนีวรโณ เอโก ขนฺโธ จ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ ถินมิทฺธนีวรณสฺส อุทฺธจฺจนีวรณสฺส อวิชฺชานีวรณสฺส ¶ จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย; ทฺเว ขนฺธา จ…เป… กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ¶ วตฺถุ จ ถินมิทฺธนีวรณสฺส อุทฺธจฺจนีวรณสฺส อวิชฺชานีวรณสฺส จ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (จกฺกํ). (๓)

๔๔. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ตีณิ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร ตีณิ, อินฺทฺริเย ตีณิ, ฌาเน ตีณิ, มคฺเค ตีณิ, สมฺปยุตฺเต นว, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๔๕. นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๔๖. โนนีวรโณ ¶ ธมฺโม โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนนีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๔๗. นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา โนนีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ จ โนนีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส จ โนนีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๔๘. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ นว, นอธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), โนวิคเต นว, โนอวิคเต นว.

๔๙. เหตุปจฺจยา ¶ ¶ นอารมฺมเณ จตฺตาริ…เป… นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นมคฺเค จตฺตาริ, นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๕๐. นเหตุปจฺจยา ¶ อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (อนุโลมมาติกา)…เป… อวิคเต นว.

๕๑. นีวรณิยํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณิโย ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา…เป… (นีวรณิยทุกํ ยถา โลกิยทุกํ เอวํ กาตพฺพํ นินฺนานากรณํ).

ทฺวิกฺขตฺตุํ กามจฺฉนฺเทน, จตุกฺขตฺตุํ ปฏิเฆน จ;

อุทฺธจฺจํ วิจิกิจฺฉา จ, อุโภเปเต สกึ สกึ;

นีวรณานํ นีวรเณหิ, อฏฺวิธํ ปโยชนํ.

๕๒. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต ¶ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๕๓. นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณวิปฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา). (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ¶ นีวรณวิปฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ).

๕๔. เหตุยา ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปฺจ…เป… นตฺถิยา ทฺเว…เป… อวิคเต ปฺจ.

๕๕. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นีวรณวิปฺปยุตฺตํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา. สํขิตฺตํ).

๕๖. นเหตุยา ¶ ¶ ทฺเว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ปฺจ, นอนนฺตเร นสมนนฺตเร นอฺมฺเ นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต ปฺจ, นอาเสวเน ¶ ปฺจ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๕๗. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ปฺจ, นปุเรชาเต จตฺตาริ…เป… นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๕๘. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ทฺเว…เป… มคฺเค เอกํ…เป… อวิคเต ทฺเว.

๕๙. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณวิปฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… เอกํ มหาภูตํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณวิปฺปยุตฺตา ขนฺธา. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา. (๒)

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ ¶ รูปํ. (๓)

๖๐. นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ¶ นีวรณวิปฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ). (๓)

๖๑. เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร จตฺตาริ…เป… วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๖๒. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นีวรณวิปฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… (ยาว ¶ อสฺสตฺตา), จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา นีวรณวิปฺปยุตฺตา ¶ ขนฺธา. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห (สํขิตฺตํ). (๑)

๖๓. นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ…เป… นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว…เป… นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๖๔. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา…เป….

เหตุยา ¶ ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว (สพฺพตฺถ ทฺเว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต ทฺเว.

๖๕. นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห.

นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ สํสฏฺโ… (สํขิตฺตํ).

นเหตุยา ¶ ทฺเว, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๖๖. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺตา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา ¶ เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา ¶ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณวิปฺปยุตฺตา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๖๗. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ราคํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺึ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; วิจิกิจฺฉํ อารพฺภ วิจิกิจฺฉา…เป… ทิฏฺิ…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อุทฺธจฺจํ อารพฺภ อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา, โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; โทมนสฺสํ อารพฺภ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺิ ¶ …เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา นีวรณสมฺปยุตฺเต ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ กิเลเส ชานนฺติ; นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, เจโตปริยาเณน นีวรณสมฺปยุตฺตจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ; นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๖๘. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา ¶ วุฏฺหิตฺวา ฌานํ…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ…เป… ผลํ…เป… นิพฺพานํ…เป… นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณวิปฺปยุตฺเต ขนฺเธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ (ยาว อาวชฺชนาย). (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณวิปฺปยุตฺเต ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ ¶ , ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๖๙. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺึ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ…เป…. สหชาตาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺตาธิปติ นีวรณสมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺตาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๐. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลํ…เป… นิพฺพานํ…เป… นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ . สหชาตาธิปติ – นีวรณวิปฺปยุตฺตาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณวิปฺปยุตฺเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๗๑. นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณสมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย (อิธ ปุริมา ปุริมาติ นตฺถิ). (๒)

(มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) ปุริมา ปุริมา นีวรณวิปฺปยุตฺตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นีวรณวิปฺปยุตฺตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส…เป… ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อาวชฺชนา นีวรณสมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๗๒. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

๗๓. นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; โทสํ… โมหํ… มานํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ¶ ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; ราโค…เป… ปตฺถนา ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ… มคฺคํ… อภิฺํ… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; โทสํ…เป… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; ราโค…เป… ปตฺถนา สทฺธาย ¶ …เป… ปฺาย… กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๗๔. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, สีลํ…เป… ปฺํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย…เป… มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ, กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ¶ ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๗๕. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ. ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ นีวรณวิปฺปยุตฺตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค… โทโส… โมโห…. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ นีวรณสมฺปยุตฺตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๗๖. นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว, อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๗๗. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) สหชาตา, นานากฺขณิกา ¶ . สหชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา (สํขิตฺตํ). วิปากปจฺจยา… เอกํ.

๗๘. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๗๙. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ นีวรณสมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๘๐. นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺโต เอโก ขนฺโธ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป…. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ. สหชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺโต เอโก ขนฺโธ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา ทฺวินฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๑. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; วตฺถุ นีวรณสมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๘๒. นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – นีวรณสมฺปยุตฺโต เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ ¶ วตฺถุ จ ทฺวินฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ ¶ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นีวรณสมฺปยุตฺตา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๘๓. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๘๔. นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๕. นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปุเรชาตํ. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา นีวรณวิปฺปยุตฺตสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. (๒)

๘๖. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต, นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, นสหชาเต ปฺจ, นอฺมฺเ ปฺจ, นนิสฺสเย ปฺจ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต ฉ…เป… นมคฺเค สตฺต, นสมฺปยุตฺเต ปฺจ, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ ¶ , โนอตฺถิยา จตฺตาริ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต จตฺตาริ.

๘๗. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร จตฺตาริ, นสมนนฺตเร ¶ จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นมคฺเค จตฺตาริ, นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๘๘. นเหตุปจฺจยา ¶ อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ (อนุโลมคณนา)…เป… อวิคเต สตฺต.

นีวรณสมฺปยุตฺตทุกํ นิฏฺิตํ.

๘๙. นีวรณฺเจว ¶ นีวรณิยฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ. (เอวํ สพฺเพ คณนา วิภชิตพฺพา, นีวรณทุกสทิสํ นินฺนานากรณํ.)

๙๐. นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณิยา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ เจว ¶ นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณิยา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ นีวรณิยสฺส เจว ¶ โน จ นีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา ¶ เจว นีวรณิยา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๙๑. นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ… วิจิกิจฺฉา… อุทฺธจฺจํ… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา โคตฺรภุํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ…เป… ปหีเน กิเลเส ¶ …เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… (ยาว อาวชฺชนา ตาว กาตพฺพา). (๑)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… ทิฏฺิ… วิจิกิจฺฉา… อุทฺธจฺจํ… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

นีวรณิโย ¶ เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา ¶ …เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ (เอวํ อิตเรปิ ตีณิ กาตพฺพา). (๓)

(อารมฺมณสทิสา อธิปติปจฺจยา, ปุเรชาตมฺปิ อารมฺมณสทิสํ. อุปนิสฺสเยปิ โลกุตฺตรํ น กาตพฺพํ. สํขิตฺตํ, เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ ยถา นีวรณทุกํ, เอวํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา กาตพฺพํ.)

๙๒. นีวรณฺเจว ¶ ¶ นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ. สพฺเพปิ นีวรณา กาตพฺพา). (๑)

นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรเณ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา (จกฺกํ). (๓)

๙๓. นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ ¶ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว ¶ โน จ นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ ปฏิจฺจ นีวรณา. (๒)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา นีวรณา จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๙๔. นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํ). (๑)

นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ นีวรณฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๒)

นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ เอกํ ขนฺธฺจ กามจฺฉนฺทนีวรณฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… (จกฺกํ. สํขิตฺตํ.). (๓)

๙๕. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), กมฺเม นว, อาหาเร นว…เป… อวิคเต นว.

๙๖. นีวรณฺเจว ¶ นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณํ ¶ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณํ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ. (๑)

นีวรณฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตฺจ นีวรณสมฺปยุตฺตฺเจว โน จ นีวรณฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉานีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ, อุทฺธจฺจนีวรณฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํ (สํขิตฺตํ). (๑)

๙๗. นเหตุยา ¶ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นวิปฺปยุตฺเต นว.

๙๘. เหตุปจฺจยา นอธิปติยา นว…เป… นวิปฺปยุตฺเต นว.

๙๙. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ตีณิ, อนนฺตเร ตีณิ, สมนนฺตเร ตีณิ (สพฺพตฺถ ตีณิ), มคฺเค ตีณิ…เป… อวิคเต ตีณิ.

๒-๖. สหชาต-ปจฺจย-นิสฺสย-สํสฏฺ-สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ ปฏิจฺจวารสทิสา นินฺนานากรณา.)

๑๐๐. นีวรโณ ¶ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส ¶ ¶ จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณสมฺปยุตฺตา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณสมฺปยุตฺตา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณสมฺปยุตฺตา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๐๑. นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อารพฺภ นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อารพฺภ นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา ¶ จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

นีวรโณ ¶ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ. (๓)

๑๐๒. นีวรโณ ¶ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิ (ครุการมฺมณาเยว).

นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) อารมฺมณาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) อารมฺมณาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺเต เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๐๓. นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิ. (๓)

อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย (อาวชฺชนาปิ วุฏฺานมฺปิ นตฺถิ, สพฺพตฺถ ปุริมา ปุริมา กาตพฺพา)… สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว (อารมฺมณสทิสํ, วิปาโก นตฺถิ)… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ.

๑๐๔. นีวรณสมฺปยุตฺโต ¶ ¶ เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ นีวรณานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ) นีวรณสมฺปยุตฺตา เจว โน จ นีวรณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานฺจ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๐๕. นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … นว.

๑๐๖. เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, อาเสวเน นว, กมฺเม ตีณิ, อาหาเร ตีณิ, อินฺทฺริเย ตีณิ, ฌาเน ตีณิ, มคฺเค ตีณิ, สมฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๑๐๗. นีวรโณ ¶ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณสมฺปยุตฺตสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (เอวํ นวปิ ตีสุ ปเทสุ ปริวตฺเตตพฺพา).

๑๐๘. นเหตุยา ¶ นว, นอารมฺมเณ นว…เป… โนอวิคเต นว.

๑๐๙. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ตีณิ, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ…เป… นมคฺเค ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ตีณิ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๑๑๐. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (อนุโลมมาติกา)…เป… อวิคเต นว.

นีวรณนีวรณสมฺปยุตฺตทุกํ นิฏฺิตํ.

๔๙. นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยทุกํ

๑๑๑. นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ¶ ¶ นีวรณิยํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต นีวรณิโย ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณวิปฺปยุตฺตํ นีวรณิยํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (สํขิตฺตํ).

(ยถา จูฬนฺตรทุเก โลกิยทุกํ เอวํ กาตพฺพํ นินฺนานากรณํ.)

นีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิยทุกํ นิฏฺิตํ.