📜
เอกาทสโม ปริจฺเฉโท
๑๑. ราสิสรูปกถา
สพฺพํ ¶ สภาวสามฺ-วิเสเสน ยถารหํ;
คตราสิวเสนาถ, อฏฺารสวิธํ กถํ.
ผสฺสปฺจกราสี จ, ฌานินฺทฺริยมถาปเร;
มคฺคพลเหตุกมฺม-ปถโลกิยราสโย.
นิรวชฺชา ¶ ฉ ปสฺสทฺธิ-อาทิกา จ สตีมตา;
ยุคนนฺธา จ สมถา, ตถา เยวาปนาติ จ.
ผสฺโส จ เวทนา สฺา, เจตนา จิตฺตเมว จ;
ผสฺสปฺจกราสีติ, ปฺจ ธมฺมา ปกาสิตา.
วิตกฺโก จ วิจาโร จ, ปีติ เจกคฺคตา ตถา;
สุขํ ทุกฺขมุเปกฺขาติ, สตฺต ฌานงฺคนามกา.
สทฺธินฺทฺริยฺจ วีริยํ, สติ เจว สมาธิ จ;
ปฺา จตุพฺพิธา วุตฺตา, มโน ปฺจาปิ เวทนา.
ชีวิตินฺทฺริยเมกนฺติ, จกฺขาทีนิ จ สตฺตธา;
พาวีสตินฺทฺริยา นาม, ธมฺมา โสฬส เทสิตา.
อาทิมคฺเค อนฺาต-ฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภเว;
มชฺเฌ อฺินฺทฺริยํ อนฺเต, อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ จ.
ปฺานุตฺตรจิตฺเตสุ, โหนฺติ ตีณินฺทฺริยานิปิ;
ติเหตุเกสุ เสเสสุ, เอกํ ปฺินฺทฺริยํ มตํ.
สุขํ ทุกฺขินฺทฺริยฺเจว, โสมนสฺสินฺทฺริยํ ตถา;
โทมนสฺสมุเปกฺขาติ, ปฺจธา เวทนา กถา.
รูปารูปวสา ทฺเวธา, ชีวิตินฺทฺริยเมกกํ;
จกฺขุโสตฆานชิวฺหากายิตฺถิปุริสินฺทฺริยา.
ตตฺถ ชีวิตรูปฺจ, อฏฺเตฺถ น ตุ คยฺหเร;
ตสฺมา นามินฺทฺริยาเนว, ทสปฺจ วินิทฺทิเส.
สมฺมาทิฏฺิ ¶ จ สงฺกปฺโป, วายาโม วิรติตฺตยํ;
สมฺมาสติ สมาธิ จ, มิจฺฉาทิฏฺิ จ ธมฺมโต.
มคฺคงฺคานิ นเวตานิ, ทฺวาทสาปิ ยโต ทฺวิธา;
สมฺมามิจฺฉาติ สงฺกปฺโป, วายาโม จ สมาธิ จ.
โลกปาลทุกฺเจว ¶ , หิโรตฺตปฺปมถาปรํ;
อหิรีกมโนตฺตปฺปํ, ทุกํ โลกวินาสกํ.
ปฺจ สทฺธาทโย เจติ, พลธมฺมา นเวริตา;
กณฺหสุกฺกวเสนาปิ, ปฏิปกฺเข อกมฺปิยา.
ฉ เหตู เหตุราสิมฺหิ,
โลภาโลภาทิกา ติกา;
โมมูเห กงฺขิตุทฺธจฺจา,
ตตฺถ วุตฺตาติ อฏฺธา.
มิจฺฉาทิฏฺิ อภิชฺฌา จ, พฺยาปาโท วิรติตฺตยํ;
สมฺมาทิฏฺินภิชฺฌา จ, อพฺยาปาโท จ เจตนา.
ทส กมฺมปถาเนตฺถ, วุตฺตา วิรติเจตนา;
โลกปาลวินาสาติ, วุตฺตา โลกทุกา ทฺวิธา.
ปสฺสทฺธิอาทิยุคฬา, นิรวชฺชา ฉ ราสโย;
สติ จ สมฺปชฺฺจ, อุปการทุกํ ภเว.
ยุคนนฺธทุกํ นาม, สมโถ จ วิปสฺสนา;
ปคฺคโห จ อวิกฺเขโป, สมถทฺทุกมีริตํ.
เย สรูเปน นิทฺทิฏฺา, จิตฺตุปฺปาเทสุ ตาทินา;
เต เปตฺวาวเสสา ตุ, เยวาปนกนามกา.
ฉนฺโท จ อธิโมกฺโข จ, ตตฺรมชฺฌตฺตตา ตถา;
อุทฺธจฺจํ มนสิกาโร, ปฺจาปณฺณกนามกา.
มาโน จ ถินมิทฺธฺจ, อิสฺสา มจฺฉริยํ ตถา;
กุกฺกุจฺจมปฺปมฺา จ, ติสฺโส วิรติโยปิ จ.
เอเต ¶ อนิยตา นาม, เอกาทส ยถารหํ;
ตโต จ เสสา สพฺเพปิ, นิยตาติ ปกิตฺติตา.
เกจิ ¶ ราสึ น ภชนฺติ, เกจิ จานิยตา ยโต;
ตสฺมา เยวาปนาเตว, ธมฺมา โสฬส เทสิตา.
สตฺตตึสาวเสสา ตุ, ตตฺถ ตตฺถ ยถารหํ;
สรูเปเนว นิทฺทิฏฺา, จิตฺตุปฺปาเทสุ สพฺพถา.
เทสิตานุตฺตรุทฺธจฺเจ, นามโต วิรตุทฺธวา;
ตถานุตฺตรจิตฺเตสุ, นิยตํ วิรติตฺตยํ.
จิตฺตํ วิตกฺโก สทฺธา จ,
หิโรตฺตปฺปพลทฺวยํ;
อโลโภ จ อโทโส จ,
โลโภ โทโส จ ทิฏฺิ จ.
อหิรีกมโนตฺตปฺปํ,
อุทฺธจฺจํ วิรติตฺตยํ;
โสฬเสเต ยถาโยคํ,
ทฺวีสุ าเนสุ เทสิตา.
เวทนา ตีสุ วีริยํ, สติ จ จตุราสิกา;
สมาธิ ฉสุ ปฺา จ, สตฺตฏฺาเนสุ ทีปิตา.
เอกวีส ปนิจฺเจเต, สวิภตฺติกนามกา;
เสสา ทฺวตฺตึสติ ธมฺมา, สพฺเพปิ อวิภตฺติกาติ.
อิติ เจตสิกวิภาเค ราสิสรูปกถา นิฏฺิตา.
เอกาทสโม ปริจฺเฉโท.