📜
ปนฺนรสโม ปริจฺเฉโท
๑๕. ราสิสงฺคหกถา
เตตฺตึส เจว ทฺวตฺตึส, เอกตึส จ ตึส จ;
เอกทฺวตฺตึสหีนา จ, ตึส ธมฺมานวชฺชเก.
ทส ธมฺมา ตุ สาวชฺเช, ฉปฺจจตุราธิกา;
เอกาทส ทส นว, สตฺตธาเหตุเก ปน.
อิตฺถํ จุทฺทสธา ภินฺนา, โกฏฺาสา ตุ สรูปโต;
วิภตฺตา เตหิ ยุตฺตา จ, จิตฺตุปฺปาทา ยถากฺกมํ.
ติกฏฺกา ปฺจวีส, ทส ปฺจาธิกา นว;
อฏฺารเสติ สตฺเตเต, อนวชฺชา ตเถตเร.
ทฺเว จตฺตาโร ฉเฬกํ ทฺเว,
ปฺจาถ ทสธาปเร;
สาวชฺชาเหตุกา เจติ,
โกฏฺาสา โหนฺติ จุทฺทส.
นว ¶ จาปิ ฉ จตฺตาโร, จตุปฺจฉสตฺตกา;
นว ทฺเว ทฺเว ตเถโก จ, เยวาปนกสงฺคหา.
เตหิ ¶ ยุตฺตา ปนฏฺาถ, วีเสกตึส มานสา;
ทฺเว ทฺเว ทฺเว ตีณิ เจกํ ทฺเว, อฏฺ ทส ยถากฺกมํ.
สตฺตตึสกโต ยาว, เอกตึสานวชฺชเก;
ติกฏฺกาทิเก สตฺต, ิตา นิยตสงฺคหา.
ปาเปสุ วีส เจกูน-วีสฏฺารส โสฬส;
จตุธา ทฺวีสุ จตูสุ, จตูสุ ทฺวีสุ จฏฺิตา.
เอกทฺวิปฺจทสสุ, จ ทฺวิธาเหตุเกสุ จ;
ติกทฺเวกาธิกา ธมฺมา, ทสฏฺ จ ยถากฺกมํ.
ปฺจทฺเวกทฺวิภิปฺจ, โกฏฺาสา นิยตา ิตา;
เตหิ ยุตฺตา ปนฏฺาถ, วีส ทฺเว ทฺเว ติเกกกา.
ปุพฺพาปรทฺวยาปฺุเ, กามปาเก อเหตุเก;
ปฺจมานุตฺตรารุปฺเป, นตฺถานิยตสมฺภโว.
ฉตฺตึสมานเสสฺเวว, ลพฺภนฺตานิยตา น วา;
เตปฺาสาวเสสา ตุ, สพฺเพ นิยตโยคิโน.
นิยตานิยเต กตฺวา, ลพฺภนฺโตภยถา ตถา;
สรูปเยโวภยกา, ติวิเธวํ ตุ สงฺคหา.
เยฺยา วุตฺตานุสาเรน, เตหิ ยุตฺตาว มานสา;
ตโต ปุน วิภาเวยฺย, สพฺพสงฺคาหิกํ นยํ.
เอกูนตาลีสกโต, ยาเวกตฺตึสกา ิตา;
นวธา อนวชฺเชสุ, เตหิ ยุตฺตา จ มานสา.
ทฺเว จตฺตาโร ทเสวาถ, ติกปฺจาธิกา ทส;
เตวีส กมโต สตฺต, ทฺเว จ ปฺจทสาปเร.
ทฺเว จ ทฺเว ติกทฺเว ทฺเวกา, สาวชฺเชสุ จ โสฬส;
เอกูนวีส วีสาถ, วีเสกทฺวิตยาธิกา.
อเหตุเก ¶ ¶ ปนฏฺาถ, ทเสกทฺวิตยาธิกา;
ทสปฺจ ทฺวิเกกาติ, ภวนฺเตกูนวีสติ.
ลพฺภมานานุสาเรน, ธมฺมานํ ปน สงฺคโห;
สกฺกา วุตฺตนเยเนว, วิฺาตุํ ปน วิฺุนาติ.
อิติ เจตสิกวิภาเค ราสิสงฺคหกถา นิฏฺิตา.
ปนฺนรสโม ปริจฺเฉโท.