📜
วีสติโม ปริจฺเฉโท
๒๐. กลาปกถา
อิติ ¶ วุตฺตปฺปกาเรน, สพฺพํ รูปมฺปิ ปิณฺฑิตํ;
สหวุตฺตินิยาเมน, เอกวีสวิธํ กถํ.
กมฺมํ จิตฺโตตุกาหารสมุฏฺานา ยถากฺกมํ;
นว ฉ จตุโร ทฺเว จ, กลาปา เอกวีสติ.
ชีวิตฺจาวินิพฺโภค-รูปานิ จ ยถากฺกมํ;
จกฺขาทิเกหิ โยเชตฺวา, ทสกา อฏฺ ทีปิตา.
จกฺขุโสตฆานชิวฺหาทสกา จ จตุพฺพิธา;
กายิตฺถิปุมฺภาววตฺถุทสกา จ ตถาปเร.
ชีวิเตนาวินิพฺโภครูปานิ นวกนฺติ จ;
นเวเต กมฺมชา นาม, กลาปา สมุทีริตา.
อวินิพฺโภครูปานิ, สุทฺธฏฺกมถาปรํ;
กายวิฺตฺตินวกํ, กายวิฺตฺติยา สห.
วจีวิฺตฺติทสกํ, สทฺเทน สหวุตฺติโต;
ลหุตาเทกาทสกํ, ติณฺณนฺนํ สห สมฺภวา.
กายวิฺตฺติลหุตาทีหิ ทฺวาทสกํ ภเว;
วจีวิฺตฺติลหุตาทีหิ เตรสกํ ตถา.
อิติ จิตฺตสมุฏฺานา, กลาปา ฉ ปกาสิตา;
รูปาการวิการมฺปิ, สงฺคเหตฺวา ยถารหํ.
สุทฺธฏฺกํ ¶ ตุ ปมํ, สทฺเทน นวกํ ภเว;
ลหุตาเทกาทสกํ, ลหุตาทีหิ ตีหิปิ.
สทฺเทน ¶ ลหุตาทีหิ, ตถา ทฺวาทสกนฺติ จ;
กลาปา อุตุสมฺภูตา, จตุธาว ปกิตฺติตา.
สุทฺธฏฺกฺจ ปมํ, อาหารชมถาปรํ;
ลหุตาเทกาทสกํ, อิติ ทฺเว โอชชา มตา.
กลาปานํ ปริจฺเฉทลกฺขณตฺตา วิจกฺขณา;
น กลาปงฺคมิจฺจาหุ, อากาสํ ลกฺขณานิ จ.
ตตฺถ เจกูนนวุติ, เตสฏฺิ จ ยถากฺกมํ;
ตาลีเสกูนวีสา จ, กลาปงฺคานิ ตานิ จ.
ลกฺขณากาสรูปานิ, กลาเปสุ ตหึ ตหึ;
ปฺจ ปฺเจติ รูปานิ, ติสตํ โสฬสาธิกํ.
อคหีตคฺคหเณน, อฏฺวีสวิธานิปิ;
รูปโกฏฺาสนาเมน, ปฺจวีสติ ภาวเย.
ภูตตฺตยํ ตุ โผฏฺพฺพํ, กตฺวาปจยสนฺตตึ;
ชาติเมกฺจ กตฺวา วา, วินาถ หทยํ ตหึ.
ธมฺมสงฺคณิยํ เหตํ, รูปกณฺเฑ สรูปโต;
วตฺถุรูปํ น นิทฺทิฏฺํ, ปฏฺาเน เทสิตํ ตุ ตํ.
ทฺเว สทฺทนวกา เจว,
ตโย สุทฺธฏฺกาปิ จ;
ทฺเว ทฺเว จิตฺโตตุสมฺภูตา,
เอโก อาหารโชติ จ.
เตสมุฏฺานิกา ปฺจ, กมฺมชานิ นเวติ จ;
รูปรูปวเสเนเต, กลาปา จุทฺทเสริตา.
ทสเกสฺเวว สงฺคยฺห, ชีวิตนวกํ ตหึ;
ภาวทฺทสกเมกํ วา, กตฺวา วตฺถุํ วินา ตถา.
สทฺทา ¶ ¶ จิตฺโตตุชา ทฺเวว, เตสมุฏฺานิกา ตโย;
สุทฺธฏฺกา จ สตฺเตว, กมฺมชา ทสกานิ จ.
ฉนฺนวูติวิธํ ตตฺถ, รูปํ ภาสนฺติ ปณฺฑิตา;
อคหีตคฺคหเณน, อฏฺารสวิธํ ภเว.
เตสเมว กลาปานํ, สตฺตกจฺฉกฺกปฺจกา;
จตุกฺกา จ ติกทฺวิกา, เอกกา จ ยถารหํ.
ทฺเว สตฺต นว ฉ ตโย, ตโยปิ จ ยถากฺกมํ;
จตฺตาโรติ จตุตฺตึส, สหวุตฺติกราสโย.
จกฺขุโสตฆานชิวฺหา-กายวตฺถุวสา สิยุํ;
อิตฺถิปุมฺภาวทสกสหิตา สตฺตกา ทฺวิธา.
จกฺขุโสตฆานหีนา, ปจฺเจกํ ทฺเว สภาวกา;
อภาวโต ภาวหีโน, อิตฺถํ ฉกฺกาปิ สตฺตธา.
จกฺขุโสตวิหีนา จ,
จกฺขุฆานวิหีนกา;
โสตฆานวิหีนา จ,
สภาวา ทฺเว ตโย ตโย.
จกฺขาเทเกกโต หีนา,
ติวิธาปิ อภาวโต;
อิจฺเจวํ ปฺจกา นาม,
นวกา ราสโย สิยุํ.
จกฺขาทิตฺตยหีนาว, เอกโต ทฺเว สภาวกา;
จกฺขาทิตฺตยโต ทฺวีหิ, ตโย หีนา อภาวกา.
รูปโลเก จกฺขุโสต-วตฺถุชีวิตนวกา;
จตฺตาโรว กลาปาติ, จตุกฺกา ฉ ยถารหํ.
อภาโว ทฺเว สภาวกา;
กายภาววตฺถุวสา,
อิติ โหนฺติ ตโย ติกา.
กายวตฺถุวเสเนโก, ทฺเว จ จิตฺโตตุสมฺภวา;
สทฺทนวกฏฺกาติ, ทุกา จ ติวิธา สิยุํ.
ชีวิตนวกฺเจกํ, เตสมุฏฺานิกานิ จ;
สุทฺธฏฺกานิ ตีณีติ, จตฺตาโร เอกกา สิยุํ.
จตุตฺตึส ปนิจฺเจเต, สนฺธิยฺจ ปวตฺติยํ;
รูปรูปกลาปานํ, ราสโย โหนฺติ สมฺภวา.
สตฺตติ สฏฺิมิจฺเจวมาทินา จ ยถารหํ;
กลาปราสิรูปานิ, ตตฺถ ตตฺถ วิภาวเย.
โสฬส ปฺจทเสติอาทิเภทวสาปิ จ;
อคหีตคฺคหเณน, ตตฺถ ตตฺถ วินิทฺทิเส.
จตุจตฺตาลีสสตํ, กลาปา โหนฺติ ปิณฺฑิตา;
ฉพฺพีส ตตฺถ รูปานิ, สหสฺสฺจ จตุสฺสตํ.
อิจฺจาปายจตุกฺเก จ, กาเม สุคติสตฺตเก;
รูเป จ ปฺจทสเก, อสฺาปายภูมิยํ.
จตุโกฏฺาสิเกสฺเวว, สตฺตวีสวิเธสุปิ;
ชาติฏฺาเนสุ สตฺตานํ, สนฺธิยฺจ ปวตฺติยํ.
อินฺทฺริยพทฺธสนฺตาเน, ตถานินฺทฺริยกมฺหิ จ;
พหิสงฺขารสนฺตาเน, มตกาเย จ สมฺภวา.
ลพฺภมานกลาปา จ, กลาปานฺจ ราสโย;
ตตฺถ วิตฺถารสงฺเขปา, รูปานํ คณนาปิ จ.
เอตฺถ ¶ ¶ รูปา อวุตฺตา หิ, ยถาวุตฺตานุสารโต;
วิตฺถาเรตฺวาน วิฺเยฺยา, สพฺพถาปิ จ วิฺุนาติ.
อิติ รูปวิภาเค กลาปกถา นิฏฺิตา.
วีสติโม ปริจฺเฉโท.