📜
๑๓. เตรสโม ปริจฺเฉโท
การกปฏิเวธวณฺณนา
เวทกสฺสาติ ¶ สุขทุกฺขเวทกสฺส. ตทายตฺตวุตฺตีนนฺติ เตสํ อายตฺตา ปฏิพทฺธา เยสํ วิปากานํ เต ตทายตฺตวุตฺติโน, เตสํ. อตฺร อิมสฺมึ าเน อาจริเยน ปริหาโร วุจฺจเต. กุโตยํ ตว ตตฺถานุโรโธติ ตตฺถ ตสฺมึ อฺสฺส อตฺตการกสฺส อภาเวปิ สตฺตุสงฺขาตสฺส อตฺตโน ภาเวปิ อยํ ตว อนุโรโธ อนุนโย กุโต เกน การเณน อิธ อิมสฺมึ อสติ กตฺตริ กุสลาทีนํ อตฺถิภาเว กมฺมวิโรโธ กุโต เกน การเณน. อถาปีติ อปโร นโยปิ. กิฺเจตฺถาติ เอตฺถ เอติสฺสํ โจทนายํ กิฺจิ วตฺตพฺพํ อตฺถิ, อวสิฏฺํ ตาว พฺรูหิ, อปริสมตฺตา เต โจทนา. ตสฺสาติ อตฺตโน. การกเวทกตฺตาภาโวติ การกเวทกตฺตสฺส อภาโว สิยา.
อถ น ภวตีติ อตฺตโน อนาเส เจตนาปิ อนาโส ยทิ น ภวติ. ปฏิฺา หีนาติ ‘‘เจตนาย อนฺโ อตฺตา’’ติ ปฏิฺา หีนา. วุตฺตปฺปการโตติ ‘‘อตฺตโน อนาเส เจตนาย นาโส น ภวติ’’อิติ วุตฺตปฺปการโต ¶ . วิปรีตนฺติ ‘‘อตฺตโน อนาเส เจตนาย อนาโส’’อิติ วิปรีตคฺคหณํ สิยา. อตฺตา นสฺสตุ, เจตนา ติฏฺตุ, อถ ปน เอวํ น ภวตีติ อตฺตา นสฺสตุ, เจตนา ติฏฺตุ, เอวํ คหณํ ปน น ภวติ. อนฺตฺตปกฺขํ ปริจฺจช ปริจฺจชาหิ ‘‘เจตนาย อนฺโ อตฺตา’’ติ. ปฏิฺา หีนา ยสฺส โส ปฏิฺาหีโน.
อุภินฺนํ เจตนตฺตานํ เอกเทสตา เอกเทสภาโว นตฺถิ. เอวฺจ สตีติ เอวํ อุภินฺนํ เอกเทสสฺส อภาเว สติ โก โทโส อิติ ตฺวํ เจ วเทยฺยาสิ. ยํ ปน ตยา วุตฺตํ ยถา รูปรสคนฺธาทีนํ เอกเทเส วตฺตมานานมฺปิ ลกฺขณโต อฺตฺตนฺติ ยํ วจนํ ปน ตยา วุตฺตํ, ตํ วจนํ อยุตฺตํ, นานุรูปนฺติ อตฺโถ. ตว ปฏิฺา หีนาติ ‘‘เอกเทเส วตฺตมานานํ เจตนตฺตานํ ลกฺขณโต อฺตฺต’’นฺติ ปฏิฺา หีนา.
เอวฺจ สตีติ เอตํ เจตนาย อฺภาเว สติ โก โทโส อิติ เจ ภวํ วเทยฺย. ‘‘อเจตโน ¶ อตฺตา’’ติ วจนํ, ปุพฺเพ วุตฺตโทสโตติ ‘‘ปาการตรุปาสาณติณสทิโส สิยา’’ติ ปุพฺเพ วุตฺตโทสโต.
๗๘๐. อตฺถิ สตฺโตปปาติโกติ โอปปาติกา สตฺตา อตฺถิ.
๗๘๑. ภาราทานนฺติ ภารคฺคหณํ. ภารนิกฺเขปนนฺติ ภาโรโรปนํ.
๗๘๓. เอกสฺส ปุคฺคลสฺส อฏฺิสฺจโย อฏฺิสมูโห เอเกน กปฺเปน ปพฺพตสโม ราสิ สิยา.
๗๘๕. โภ มาร, ตฺวํ สตฺโต อิติ ปจฺเจสิ, กํ สทฺทหสิ, ‘‘สตฺโต’’ติ คหณํ เต ตว ทิฏฺิคตํ, สุทฺธสงฺขารปฺุโช อยํ, อิธ โลเก สตฺโต น อุปลพฺภติ.
๗๘๗. โย ¶ ภิกฺขุ อิมํ คนฺถํ อจฺจนฺตํ สตตมฺปิ จินฺเตติ, ตสฺส ภิกฺขุโน ปรมา ปฺา เวปุลํ วิปุลภาวํ คจฺฉติ.
๗๘๘. โย ภิกฺขุ อิมํ อภิธมฺมาวตารํ อติมติกรํ อุตฺตมํ อภิฺาณกรํ วิมติวินาสกรํ กงฺขจฺเฉทกรํ ปิยกฺกรํ เปมกรํ สทา ปติ, สุณาติ, ตสฺส ภิกฺขุโน มติ อิธ สาสเน ิเต วิกสติ ปฏิผุลฺลติ.
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
การกปฏิเวธวณฺณนา นิฏฺิตา.
เตรสโม ปริจฺเฉโท.