📜
๑๖. โสฬสโม ปริจฺเฉโท
อภิฺานิทฺเทสวณฺณนา
๑๐๔๕. สตาติ ¶ สติสมฺปนฺเนน. อนุโยคนฺติ วีริยํ.
๑๐๔๗. โยคาวจรภิกฺขุนา นิพฺพตฺติตาสุ อภิฺาสุ อสฺส โยคาวจรสฺส ภิกฺขุโน สมาธิภาวนา นิฏฺํ ปริโยสานํ คตา สิยา.
๑๐๕๐. ทนฺเตติ ทนฺเต ิเต. อจเลติ อจเล ิเต.
๑๐๕๒-๔. อภิฺาย ปาทกํ การณํ อภิฺาปาทกํ โยคี สตํ วาปิ สหสฺสํ วาปิ ยทิ สเจ อิจฺฉติ, อภิฺาปาทกํ ฌานํ สมาปชฺชิตฺวา ตโต อภิฺาปาทกฌานโต วุฏฺาย วุฏฺหิตฺวา ‘‘สตํ โหมิ, สตํ โหมิ’’ อิติ เอวํ กามาวจรปริกมฺมมานสํ กตฺวา อภิฺาย ปาทกํ การณภูตํ ฌานํ ปุนาธิฏฺาติ ปุน อาปชฺชิตฺวา ตโต ฌานโต วุฏฺาย ปุน อธิฏฺาติ ¶ , สหาธิฏฺาเนน เจตสา อธิฏฺานสงฺขาเตน จตุตฺถชฺฌานจิตฺเตน สห โส โยคี สตํ โหติ. อิทฺธิวิธาณํ.
๑๐๖๗-๘. เอโส อธิคตาภิฺโ โยคี ปาทการมฺมเณน จตุตฺถชฺฌานสฺส ปฏิภาคนิมิตฺตสงฺขาเตน อารมฺมเณน ผุฏฺเ โอกาเส คเต ปวตฺเต ปน สทฺเท สุณาติ. ทิพฺพโสตาณํ.
๑๐๖๙. ปรสฺส จิตฺตํ ปริยติ ปริจฺฉิชฺชตีติ เจโตปริยํ, ตเมว มานสํ เจโตปริยมานสํ.
๑๐๗๐. หทยํ ปน นิสฺสายาติ หทยวตฺถุํ นิสฺสาย ปวตฺตมานโลหิตํ, หทยโกเส ปวตฺตํ รุหิรนฺติ อตฺโถ.
๑๐๗๕. กามาวจรจิตฺตฺจาติ ¶ กามาวจรสตฺตานํ กามาวจรจิตฺตฺจ. รูปารูเปสุ รูปภวารูปภเวสุ สตฺตานํ มานสฺจ. กึ ภูตํ? สราคาทิปฺปเภทกํ มานสํ สพฺพํ เจโตปริยาณํ ชานาติ. เจโตปริยาณํ.
๑๐๗๗-๘๒. นิสชฺชา สพฺพปจฺฉิมาติ สพฺเพสํ อิริยาปถานํ ปจฺฉา ชาตา นิสชฺชา ภิกฺขุนา อาวชฺชิตพฺพา. ตโต ปภุติ ตโต สพฺพปจฺฉิมโต นิสชฺชาโต ปภุติ ตํ สพฺพํ ปจฺฉิมนิสชฺชํ อาทึ กตฺวา ปฏิโลมกฺกมา ปฏิโลมกฺกเมน สพฺพํ อตฺตนา กตํ อาวชฺชิตพฺพํ. อสฺมึ ภเว ยาว ยตฺตกํ กาลํ สนฺธิ ปฏิสนฺธิ โหติ, ตาว ตตฺตกํ กาลํ กตํ กิริยํ เตน ภิกฺขุนา อาวชฺชิตพฺพํ. ปุริมสฺมึ ภเวปิ จุติกฺขเณปิ นิพฺพตฺตํ นามรูปฺจ สาธุกํ อาวชฺชิตพฺพํ. จุติกฺขเณ นิพฺพตฺเต ตสฺมึ นามรูเป เอวํ ภิกฺขุนา อาวชฺชิตพฺเพ ยทา ตเทว ตเมว นามรูปํ อารมฺมณํ กตฺวา จุติกฺขเณ มโนทฺวาเร มนกฺกาโร มโนทฺวาราวชฺชนจิตฺตํ อุปฺปชฺชติ. ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ.
๑๐๘๖-๙๖. อภิฺาปาทกํ กสิณารมฺมณํ ฌานํ อภินีหารกฺขมํ กตฺวา อิเมสุ ตีสุ กสิเณสุ กตปฺุเหิ. ตสฺมา ตมิตรํ วาปีติ อาโลกกสิณํ วา อิตรํ วาปิ กสิณทฺวยํ ยถากฺกมํ ¶ อุปฺปาเทตฺวา อุปจารภูมิยํเยว ตฺวา ตํ อาโลกกสิณํ เปตพฺพํ. อปฺปนํ ปณฺฑิโต น อุปฺปาเทยฺย, สเจ อุปฺปาเทติ, ตํ อาโลกกสิณํ ปาทกชฺฌานนิสฺสิตํ ปาทกชฺฌานสฺส อารมฺมณํ โหติ. วฑฺฒิตสฺส ฌานสฺส อนฺโตคธํ รูปํ เตน โยคินา ปสฺสิตพฺพํ ภเว ภเวยฺย. ตํ รูปํ ปสฺสโต ปสฺสนฺตสฺส ตสฺส โยคิโน ปริกมฺมสฺส วาโร อติกฺกมติ, ตาวเท ตสฺมึเยว ขเณ อาโลโกปิ ตสฺส โยคิโน อาโลโกปิ ขิปฺปํ อนฺตรธายติ. ตสฺมึ อาโลเก อนฺตรหิเต ¶ รูปคตํ รูปํ น ทิสฺสติ. ทิวสมฺปิ นิสีทิตฺวา ปสฺสโต รูปทสฺสนํ โหติ.
๑๑๐๐-๑. ตํจิตฺตสํยุตนฺติ เตน จตุตฺถชฺฌาเนน ยุตฺตํ จิตฺตํ. อนาคตํสาณสฺส ปริกมฺมํ, ยถากมฺมูปคสฺส าณสฺส จ ปริกมฺมํ. ทิพฺพจกฺขุาณํ.
๑๑๐๓. โย ภิกฺขุ อิธ อิมสฺมึ สาสเน อิมํ ปน คนฺถํ สุณาติ, จิตฺเต กโรติ จ, โส ภิกฺขุ อเนน ตเรน อิมินา คนฺเถน ตริตฺวา อภิธมฺมมหณฺณวปารํ ยาติ ปาปุณาติ, ชานาตีติ อตฺโถ.
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
อภิฺานิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา.
โสฬสโม ปริจฺเฉโท.