📜
๑๑. ปจฺฉาชาตปจฺจโย
ปจฺฉิมํ ปจฺฉิมํ ปจฺจุปฺปนฺนํ จิตฺตํ ปุเรชาตสฺส ปจฺจุปฺปนฺนสฺส จตุ สมุฏฺานิกสฺส รูปกายสฺส วุฑฺฒิวิรุฬฺหิยา ปจฺฉาชาตปจฺจโย. ยถา ตํ ปจฺฉิมวสฺเสสุ อนุวสฺสํ วสฺสมานานิ วสฺโสทกานิ ปุริมวสฺเสสุ ชาตานํ รุกฺขโปตกานํ วุฑฺฒิวิรุฬฺหิยา ปจฺฉาชาต ปจฺจยา โหนฺตีติ.
ตตฺถ ปจฺฉิมํ ปจฺฉิมํ จิตฺตนฺติ ปมภวงฺคโต ปฏฺาย ยาว จุติ จิตฺตา สพฺพํ จิตฺตํ วุจฺจติ. ปุเรชาตสฺสาติ ปฏิสนฺธิจิตฺเตน สหุปฺปนฺนํ กมฺมชรูปกายํ อาทึ กตฺวา อชฺฌตฺตสนฺตานปริยาปนฺโน สพฺโพ จตุสมุฏฺานิกรูปกาโย วุจฺจติ.
ปฏิสนฺธิจิตฺเตน สหุปฺปนฺนสฺส กมฺมชรูปกายสฺส ปม ภวงฺคาทีนิ ปนฺนรสภวงฺคจิตฺตานิ ปจฺฉาชาตปจฺจยา โหนฺติ. ปฏิสนฺธิ จิตฺตํ ปน เตน กาเยน สหุปฺปนฺนตฺตา ¶ ปจฺฉชาตํ น โหติ. โสฬสมภวงฺคจิตฺตฺจ ตสฺส กายสฺส ภิชฺชนกฺเขตฺเต อุปฺปนฺนตฺตา ปจฺจโย น โหติ. ตสฺมา ปนฺนรสภวงฺคจิตฺตานีติ วุตฺตํ.
ปฏิสนฺธิจิตฺตสฺส ิติกฺขเณ ปน ทฺเว รูปกายา อุปฺปชฺชนฺติ กมฺมชรูปกาโย จ อุตุชรูปกาโยจ. ตถา ภงฺคกฺขเณปิ. ปมภวงฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ปน ตโย รูปกายา อุปฺปชฺชนฺติ กมฺมชรูปกาโย จ อุตุชรูปกาโย จ จิตฺตชรูปกาโย จ. ยทา พหิทฺธาหารปฺผรณํ ลภิตฺวา อชฺฌตฺตาหาโร อาหารชรูปกายํ ชเนติ, ตโต ปฏฺาย จตุสมุฏฺานิกา จตฺตาโร รูปกายา ทีป ชาลา วิย ปวตฺตนฺติ. เต อุปฺปาทกฺขณํ อติกฺกมฺม ยาว ิติภาเวน ธรนฺติ, ตาว ปนฺนรสจิตฺตานิ เตสํ กายานํ ปจฺฉาชาตปจฺจยา โหนฺติเยว.
วุฑฺฒิวิรุฬฺหิยาติ จตุสมุฏฺานิกรูปสนฺตติยา อุปรูปริ วุฑฺฒิยา จ วิรุฬฺหิยา จ. ตถาหิ ปุริมา ปุริมา จตฺตาโร รูปกายา สเจ ปจฺฉาชาต ปจฺจยํ ปุนปฺปุนํ ลภนฺติ, เอวํ สติ เต นิรุชฺฌนฺตาปิ ปจฺฉารูปสนฺตติปรมฺปรานํ วุฑฺฒิยา จ วิรุฬฺหิยา จ เวปุลฺลาย จ พลว ปจฺจยา หุตฺวา นิรุชฺฌนฺตีติ. ปจฺฉาชาตปจฺจยทีปนา นิฏฺิตา.