📜
๑๘. มคฺคปจฺจโย
ทฺวาทส มคฺคงฺคานิ มคฺคปจฺจโย สมฺมาทิฏฺิ สมฺมาสงฺกปฺโป สมฺมา วาจา สมฺมากมฺมนฺโต สมฺมาอาชีโว สมฺมาวายาโม สมฺมาสติ สมฺมาสมาธิ มิจฺฉาทิฏฺิ ¶ มิจฺฉาสงฺกปฺโป มิจฺฉาวายาโม มิจฺฉาสมาธิ. เสสา มิจฺฉาวาจา มิจฺฉากมฺมนฺโต มิจฺฉาอาชีโวติ ตโย ธมฺมา วิสุํ เจตสิกธมฺมา น โหนฺติ. มุสาวาทาทิวเสน ปวตฺตานํ จตุนฺนํ อกุสลขนฺธานํ นามํ. ตสฺมา เต มคฺคปจฺจเย วิสุํ น คหิตาติ. สพฺเพ สเหตุกา จิตฺต เจตสิกธมฺมา จ สเหตุกจิตฺตสห ชาตา รูปธมฺมา จ ตสฺส ปจฺจยุปฺปนฺนา.
เกนฏฺเน มคฺโคติ. สุคติทุคฺคตินิพฺพาน ทิสาเทสสมฺปา ปนฏฺเน มคฺโค. สมฺมาทิฏฺิอาทิกานิ หิ อฏฺ สมฺมามคฺคงฺคานิ สุคติ ทิสาเทสฺจ นิพฺพานทิสาเทสฺจ สมฺปาปนตฺถาย สํวตฺตนฺติ. จตฺตาริ มิจฺฉามคฺคงฺคานิ ทุคฺคติทิสาเทสํ สมฺปาปนตฺถาย สํวตฺตนฺตีติ.
ตตฺถ ฌานปจฺจโย อารมฺมเณ จิตฺตํ อุชุํ กโรติ, ถิรํ กโรติ, อปฺปนาปตฺตํ กโรติ. อปฺปนาปตฺตํ นาม คมฺภีเร อุทเก ปกฺขิตฺโต มจฺโฉวิย กสิณนิมิตฺตาทิเก นิมิตฺตารมฺมเณ อนุปวิฏฺํ จิตฺตํ ปวุจฺจติ. มคฺคปจฺจโย วฏฺฏปเถ เจตนากมฺมํ วิวฏฺฏปเถ ภาวนากมฺมํ อุชุํ กโรติ, ถิรํ กโรติ, กมฺมปถปตฺตํ กโรติ, วุทฺธึ วิรุฬฺหึ เวปุลฺลํ กโรติ, ภูมนฺตรปตฺตํ กโรติ. อย เมเตสํ ทฺวินฺนํ ปจฺจยานํ วิเสโส.
ตตฺถ กมฺมปถปตฺตํ นาม ปาณาติปาตาทีนํ กุสลากุสล กมฺมานํ องฺคปาริปูริยา ปฏิสนฺธิชนเน สมตฺถภาวสงฺขาตํ กมฺมคตึ ปตฺตํ เจตนากมฺมํ. ภูมนฺตรปตฺตํ นาม ภาวนานุกฺกเมน กาม ภูมิโต ปฏฺาย ยาว โลกุตฺตรภูมิยา เอกสฺมึอิริยาปเถปิ อุปรูปริภูมึ ปตฺตํ ภาวนากมฺมํ. อยฺจ อตฺโถ ฌานปจฺจเย วุตฺตนเยน สมฺมาทิฏฺิอาทิกานํ มคฺคงฺคธมฺมานํ วิสุํ วิสุํ สภาว ลกฺขเณหิ ทีเปตพฺโพติ. มคฺคปจฺจยทีปนา นิฏฺิตา.