📜
๗. อฺมฺปจฺจโย
สหชาตปจฺจเย ¶ วิภตฺเตสุ ธมฺเมสุ โย โย ปจฺจย ธมฺโมติ วุตฺโต, โส โส เอว อิธ ปจฺจยธมฺโม เจว ปจฺจยุปฺปนฺน ธมฺโม จ โหติ. สพฺเพปิ จิตฺตเจตสิกา ธมฺมา อฺมฺสฺส ปจฺจยธมฺมา จ โหนฺติ อฺมฺสฺส ปจฺจยุปฺปนฺนธมฺมา. สหชาตา จตฺตาโร มหาภูตา อฺมฺสฺส ปจฺจยธมฺมา จ โหนฺติ อฺมฺสฺส ปจฺจยุปฺปนฺนธมฺมา จ. ปฏิสนฺธินามกฺขนฺธา จ ปฏิสนฺธิ สหชาตํ หทยวตฺถุรูปฺจ อฺมฺสฺส ปจฺจยธมฺมา จ โหนฺติ อฺมฺสฺส ปจฺจยุปฺปนฺนธมฺมา จ. อตฺโถ สุวิฺเยฺโยเยว.
ยถา อฺมฺํ นิสฺสาย อุสฺสาปิตา ตโย ทณฺฑา อฺมฺสฺส นิสฺสยา จ โหนฺติ, อฺมฺํ นิสฺสิตา จ. เตสุ เอกเมกสฺมึ อุสฺสิเต สพฺเพ อุสฺสิตา โหนฺติ, เอกเมกสฺมึ ปตนฺเต สพฺเพ ปตนฺติ. เอวํ อฺมฺธมฺมา จ ทฏฺพฺพา.
เอตฺถ วเทยฺยุํ, สพฺเพ เจตสิกา ธมฺมา จิตฺตปจฺจยํ อลภ มานา อุปฺปชฺชิตุํ น สกฺโกนฺตีติ ยุตฺตํ. กสฺมา. ผุสนาทีนํ เจตสิก กิจฺจานํ วิชานนกิจฺจปุพฺพงฺคมตฺตา, มโนปุพฺพงฺคมาติ หิ วุตฺตํ. จิตฺตํ ปน เจตสิกปจฺจยํ อลภมานํ อุปฺปชฺชิตุํ น สกฺโกตีติ น ยุชฺเชยฺยาติ. วุจฺจเต, เจตสิกธมฺมา นาม จิตฺตสฺส สหายงฺคานิ โหนฺติ. ตสฺมา เตหิ วินา จิตฺตมฺปิ อุปฺปชฺชิตุํ น สกฺโกติเยว. เอเสว นโย จตูสุ มหาภูเตสุปีติ. อุปาทารูปานิ ปน มหาภูตานํ นิสฺสนฺทมตฺตตฺตา สหายงฺคานิ น โหนฺตีติ. นนุ อาหารรูปฺจ ชีวิตรูปฺจ ปจฺจยวิเสสตฺตา สหายงฺคํ โหตีติ. วุจฺจเต, ิติยา เอว สหายงฺคํ โหติ. น อุปฺปาเท. อิธ ปน อุปฺปาเท สหายงฺคํ อธิปฺเปตนฺติ. อฺมฺปจฺจยทีปนา นิฏฺิตา.