📜
๔. อายายกาจริย-ปริจฺเฉโท
คนฺถา ปน สิยา อายาจเนน อาจริเยหิ กตา, สิยา อนายาจเนน อาจริเยหิ กตา. กตเม คนฺถา อายาจเนน, กตเม อนายาจเนน กตา? มหากจฺจายน คนฺโถ, มหาอฏฺกถา คนฺโถ, มหาปจฺจริย คนฺโถ, มหากุรุนฺทิ คนฺโถ, มหาปจฺจริยคนฺถสฺส อฏฺกถา คนฺโถ, มหากุรุนฺทิ คนฺถสฺส อฏฺกถา คนฺโถติ. อิเมหิ ฉ คนฺเถหิ อตฺตโน มติยา สาสนุคฺคหนตฺถาย สทฺธมฺมิติยา กตา.
ก. พุทฺธโฆสาจริย-คนฺถทีปนา
พุทฺธโฆสาจริย คนฺเถสุ ปน วิสุทฺธิมคฺโค, สงฺฆปาเลน นาม สงฺฆเถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. ทีฆนิกายสฺส อฏฺกถา คนฺโถ ทาา นาเมน สงฺฆเถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. มชฺฌิมนิกายสฺส อฏฺกถา คนฺโถ พุทฺธมิตฺตนาเมน เถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. สํยุตฺตนิกายสฺส อฏฺกถา คนฺโถ โชติปาเลน นาม เถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. องฺคุตฺตรนิกายสฺส อฏฺกถา คนฺโถ ภทฺทนฺตา นาม เถเรน สหอาชีวเกน อุปาสเกน จ อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. สมนฺตปาสาทิกา นาม อฏฺกถา คนฺโถ พุทฺธสิริ นาเมน เถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. สตฺตนฺนํ อภิธมฺม-คนฺถานํ อฏฺกถา คนฺโถ จุลฺลพุทฺธโฆเสน ภิกฺขุนา อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. ธมฺมปทสฺสอฏฺกถา คนฺโถ กุมารกสฺสปนาเมน เถเรน อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. ชาตกสฺสอฏฺกถา คนฺโถ อตฺถทสฺสี, พุทฺธมิตฺต, พุทฺธปิยเทว สงฺขาเตหิ ตีหิ เถเรหิ อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. ขุทฺทกปาสฺส อฏฺกถา คนฺโถ, สุตฺตนิปาตสฺส อฏฺกถา คนฺโถ อตฺตโน มติยา พุทฺธโฆสาจริเยน กโต. อปทานสฺส อฏฺกถา คนฺโถ ปฺจนิกาย วิฺูหิ ปฺจหิ เถเรหิ อายาจิเตน พุทฺธโฆสาจริเยน กโต.
พุทฺธโฆสาจริย-คนฺถทีปนา นิฏฺิตา.
ข. พุทฺธทตฺตาจริย-คนฺถทีปนา
พุทฺธตฺตาจริย คนฺเถสุ ปน วินย-วินิจฺฉยคนฺโถ อตฺตโน สิสฺเสน พุทฺธสีเหน นาม เถเรน อายาจิเตน พุทฺธตฺตาจริยา กโต. อุตฺตร-วินิจฺฉยคนฺโถ สงฺฆปาเลน นาเมน เถเรน อายาจิเตน พุทฺธทตฺตาจริเยน กโต. อภิธมฺมาวตาโร นาม คนฺโถ อตฺตโน สิสฺเสน สุมติ เถเรน อายาจิเตน พุทฺธทตฺตาจริเยน กโต. พุทฺธวํสสฺส อฏฺกถา คนฺโถ เตเนว พุทฺธสีหนาม เถเรน อายาจิเตน พุทฺธทตฺตาจริเยน กโต.
พุทฺธทตฺตาจริย-คนฺถทีปนา นิฏฺิตา.
อภิธมฺมกถาย มูลฏีกา นาม ฏีกา คนฺโถ พุทฺธมิตฺตา นาม เถเรน อายาจิเตน อานนฺทาจริเยน กโต.
ค. ธมฺมปาลาจริเยน-คนฺถทีปนา
เนตฺติปกรณสฺส อฏฺกถา คนฺโถ ธมฺมรกฺขิต นาม เถเรน อายาจิเตน ธมฺมปาลาจริเยน กโต. อิติวุตฺตกอฏฺกถา คนฺโถ, อุทานอฏฺกถา คนฺโถ, จริยาปิฏกอฏฺกถา คนฺโถ, เถรกถาอฏฺกถา คนฺโถ, เถริกถาอฏฺกถา คนฺโถ, วิมานวตฺถุอฏฺกถา คนฺโถ, เปตวตฺถุอฏฺกถา คนฺโถ, อิเม สตฺต คนฺถา อตฺตโน มติยา ธมฺมปาลาจริเยน กโต. วิสุทฺธิมคฺคฏีกา คนฺโถ ทาา นาเมน นาม เถเรน อายาจิเตน ธมฺมปาลาจริเยน กโต, ทีฆนิกาย-อฏฺกถาทีนํ จตุนฺนํ อฏฺกถานํ ฏีกา คนฺโถ, อภิธมฺมฏฺกถาย อนุฏีกา คนฺโถ, เนตฺติปกรณฏฺกถาย ฏีกา คนฺโถ, พุทฺธวํสฏฺกถาย ฏีกา คนฺโถ, ชาตกฏฺกถาย ฏีกา คนฺโถ เจติ อิเม ปฺจ คนฺถา อตฺตโน มติยา ธมฺมปาลาจริเยน กโต.
ธมฺมปาลาจริย-คนฺถทีปนา นิฏฺิตา.
นิรุตฺติมฺชูสา นาม จุลฺลนิรุตฺติฏีกา คนฺโถ, มหานิรุตฺติสงฺเขโป นาม คนฺโถ จ อตฺตโน มติยา ปุพฺพาจริเยหิ วึสุ กโต.
ปฺจ วินยปกรณานํ วินยคณฺิ นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา มหาวชิรพุทฺธาจริเยน กโต. นฺยาสสงฺขาโต มุขมตฺตทีปนี นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา วิมลพุทฺธิ อาจริเยน กโต. อตฺถพฺยกฺขฺยาโน นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา จุลฺลวชิรพุทฺธาจริเยน กโต. รูปสิทฺธิ ตสฺส จ คนฺถสฺส ฏีกา คนฺโถ สพฺพ ปฺจสุตฺตฺจ อตฺตโน มติยา ทีปงฺกราจริเยน กโต. สจฺจสงฺเขโป นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา จุลฺลธมฺมปาลาจริเยน กโต. โมหจฺเฉทนี คนฺโถ, วิมติจฺเฉทนี คนฺโถ, ทส พุทฺธวํโส, อนาคตวํโส จ. อตฺตโน มติยา กสฺสปาจริเยน กโต. ปฏิสมฺภิทามคฺคสฺส อฏฺกถา คนฺโถ มหานาเมน อุปาสเกน อายาจิเตน มหานามาจริเยน กโต. ทีปวํโส, ถูปวํโส, โพธิวํโส, จุลฺลวํโส, โปราณวํโส, มหาวํโส จาติ อิเม ฉ คนฺถา อตฺตโน มติยา มหานามาจริเยหิ วิสุํ กตา. นโว มหาวํสคนฺโถ อตฺตโน มติยา จุลฺลมหานามาจริเยน กโต. สทฺธมฺมปชฺโชติกา นาม มหานิทฺเทสสฺส อฏฺกถา คนฺโถ เทเวน เถเรน อายาจิเตน อุปเสนาจริเยน กโต. โมคฺคลานพฺยากรณคนฺเถ อตฺตโน มติยา โมคฺคลานาจริเยน กโต. สุโพธาลงฺการ นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา สงฺฆรกฺขิตาจริเยน กโต. วุตฺโตทย คนฺโถ อตฺตโน มติยา วุตฺโตทยการาจริเยน กโต. ขุทฺทสิกฺขา นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา ธมฺมสิราจริเยน กโต. โปราณขุทฺทสิกฺขา ฏีกา จ มูลสิกฺขา จาติ, อิเม ทฺเว คนฺเถ อตฺตโน มติยา อฺตเรหิ ทฺวิหาจริเยหิ วึสุ กตา.
ปรมตฺถวินิจฺฉยํ นาม คนฺโถ สงฺฆรกฺขิเตน เถเรน อายาจิเตน อนุรุทฺธาจริเยน กโต. นามรูป-ปริจฺเฉโท นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา อนุรุทฺธาจริเยน กโต. อภิธมฺมตฺถสงฺคหํ นาม คนฺโถ นมฺม นาเมน อุปาสเกน อายาจิเตน อนุรุทฺธาจริเยน กโต. เขโม นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา เขมาจริเยน กโต. สารตฺถทีปนี นาม วินยฏฺกถาย ฏีกา คนฺโถ, วินยสงฺคหํ, วินยสงฺคหสฺส ฏีกา คนฺโถ, องฺคุตฺตรฏฺกถาย นโว ฏีกา คนฺโถติ อิเม จตฺตาโร คนฺถา ปรกฺกมพาหุ นาเมน ลงฺกาทีปิสฺสเรน รฺา อายาจิเตน สาริปุตฺตาจริเยน กโต. สกฏสทฺทสตฺถสฺส ปฺจิกาย ฏีกา คนฺโถ อตฺตโน มติยา สาริปุตฺตาจริเยน กโต. กงฺขาวิตรณิยา วินยตฺถมฺชูสา นาม ฏีกา คนฺโถ สุเมธา นามเถเรน อายาจิเตน พุทฺธนาคาจริเยน กโต. อภิธานปฺปทีปิโก นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา จูลโมคฺคลานาจริเยน กโต. สุโพธาลงฺการสฺส มหาสามิ นาม ฏีกา, วุตฺโตทย วิวรณฺจาติ อิเม ทฺเว คนฺถา อตฺตโน มติยา วาจิสฺสเรน กตา. ขุทฺทสิกฺขาย สุมงฺคลปฺปสาทนิ นาม นโว ฏีกา คนฺโถ สุมงฺคเลน อายาจิเตน นวาจิสฺสเรน กโต. สมฺพนฺธจินฺตาฏีกา พาลาวตาโร, โมคฺคลานพฺยากรณสฺส ฏีกา จาติ อิเม ตโย คนฺถา, สุมงฺคล, พุทฺธมิตฺต, มหากสฺสป สงฺขาเตหิ ตีหิ เถเรหิ จ, ธมฺมกิตฺติ นาม อุปาสเกน, วานิชฺชา ภาตุ อุปาสเกน จ อายาจิเตน วาจิสฺสเรน กโต. นามรูปปริจฺเฉทสฺส วิภาโค, สทฺทตฺถสฺส ปทรูป-วิภาวนํ, เขมปกรณสฺส ฏีกา, สีมาลงฺกาโร, มูลสิกฺขาย ฏีกา, รูปวิภาโค, ปจฺจยสงฺคโห จาติ อิเม สตฺต คนฺถา อตฺตโน มติยา วาจิสฺสเรน กตา. สจฺจสงฺเขปสฺส ฏีกา คนฺโถ สาริปุตฺต-นาเมน เถเรน อายาจิเตน วาจิสฺสเรน กโต. อภิธมฺมาวตารสฺส ฏีกา, อภิธมฺมตฺถสงฺคหสฺส ฏีกา จาติ อิเม ทฺเว คนฺถา อตฺตโน มติยา สุมงฺคลาจริเยน กตา. สารตฺถสงฺคหํ นาม คนฺโถ อตฺตโน มติยา พุทฺธปฺปิเยน กโต ทนฺตธาตุวณฺณนา นาม ปกรณํ
ลงฺกาทีปิสฺสรสฺส รฺโ เสนาปตินา อายาจิเตน ธมฺมกิตฺตินามาจริเยน กตํ. ชินจริตํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา เมธงฺกราจริเยน กตํ. ชินาลงฺกาโร, ชินาลงฺการสฺส ฏีกา อตฺตโน มติยา พุทฺธรกฺขิตาจริเยน กโต. อมตธรสฺส นาม อนาคตวํสสฺส อตฺตโน มติยา อฏฺกถา อุปติสฺสาจริเยน กตา. กงฺขาวิตรณียา ลีนตฺถปกาสินี, นิสนฺเทโห, ธมฺมานุสารณี, เยฺยา-สนฺตติ, เยฺยา-สนฺตติยา ฏีกา, สุมตาวตาโร, โลกปฺตฺติ ปกรณํ, ตถาคตุปฺปตฺติ ปกรณํ, นลาฏธาตุวณฺณนา, สีหฬวตฺถุ, ธมฺมทีปโก ปฏิปตฺติ สงฺคโห, วิสุทฺธิมคฺคสฺส คณฺิ, อภิธมฺมคณฺิ, เนตฺติปกรณคณฺิ, วิสุทฺธิมคฺคจูล-นวฏีกา, โสตพฺพมาลินี, ปสาทชนนี, โอกสฺสโลโก, สุโพธาลงฺการสฺส นว ฏีกา เจติ, อิเม วีสติ คนฺถา อตฺตโน มติยา วีสตาจริเยหิ วึสุ วึสุ กตา.
สทฺทตฺถ เภทจินฺตา นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา สทฺธมฺมสิรินามาจริเยน กตํ. สุมน-กูฏวณฺณนํ นาม ปกรณํ, ราหุลา นาม เถเรน อายาจิเตน วาจิสฺสเรนเทวเถเรน กตํ. โสตตฺถ กึ มหานิทานํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา จุลฺลพุทฺธโฆสาจริเยน กตํ. มธุรสงฺคาหนิ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา รฏฺปาลาจริเยน กตํ. ลิงฺคตฺถวิวรณํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา สุภูตจนฺทาจริเยน กตํ. สทฺทนีติปกรณํ อตฺตโน มติยา อคฺควํสาจริเยน กตํ. นฺยาสปกรณสฺส มหาฏีกา นาม ฏีกา อตฺตโน มติยา วชิรพุทฺธาจริเยน กตา. มุขมตฺตสาโร อตฺตโน มติยา คุณสาคราจริเยน กโต. มุขมตฺตสารสฺส ฏีกา สุตสมฺปนฺน นาเมน ธมฺมราชิโน คุรุนา สงฺฆเถเรน อายาจิเตน คุณสาคราจริเยน กตา. สทฺทตฺถเภทจินฺตาย มหาฏีกา อตฺตโน มติยา อภยาจริเยน กตา. ลิงฺคตฺถวิวรณปฺปกาสกํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา าณสาคราจริเยน กตํ. คุฬฺหตฺถสฺส ฏีกา พาลปฺปโพธนฺจ ทุวิธํ ปกรณํ อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตํ. สทฺทตฺถเภทจินฺตาย มชฺฌิมฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตา. พาลาวตารสฺส ฏีกา, ลิงฺคตฺถวิวรณา ฏีกา จ อตฺตโน มติยา อุตฺตมาจริเยน กตา. สทฺทตฺถเภทจินฺตาย นว ฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตา. อภิธานปฺปทีปิกาย ฏีกา ทณฺฑีปกรณสฺส มคฆ-ภูตา ฏีกา จาติ ทุวิธา ฏีกาโย อตฺตโน มติ, สีหสูร นาม รฺโ เอเกน อมจฺเจน กตา. โกลทฺธชนสฺสฏีกา ปาสาทิเกน นาม เถเรน อายาจิเตน เตเนว มหามจฺเจน กตา. การิกํ นาม ปกรณํ าณคมฺภีรนาเมน ภิกฺขุนา อายาจิเตน ธมฺมเสนาปตาจริเยน กตํ. เอติมาสมิทีปนี [วา เอติมาสมิทีปิกา] นาม ปกรณํ มโนหารฺจ อตฺตโน มติยา เตเนว ธมฺมเสนาปตาจริเยน กตํ. การิกาย ฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตา. เอติมาสมิทีปิกาย ฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตา.
สทฺทพินฺทุปกรณํ อตฺตโน มติยา ธมฺมราชสฺส คุรุนา อฺตราจริเยน กตํ. สทฺทวุตฺติปฺปกาสกํ นาม ปกรณํ อฺตเรน ภิกฺขุนา อายาจิเตน สทฺธมฺมคุรุ นามาจริเยน กตํ. สทฺทวุตฺติปฺปกาสกสฺส ฏีกา อตฺตโน มติยา สาริปุตฺตาจริเยน กตา.
กจฺจายน สาโร จ กจฺจายนสารสฺส ฏีกา จาติ ทุวิธํ ปกรณํ อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตํ. โลกทีปกสารํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา นเวนเมธงฺกราจริเยน กตํ. โลกุปฺปตฺติปกรณํ อตฺตโน มติยา อคฺคปณฺฑิตาจริเยน กตํ. ชงฺฆทาสกสฺส ฏีกา ภูตา มคธฏีกา อตฺตโน มติยา จีวราจริเยน กตา. มาติกตฺถทีปนี, อภิธมฺมตฺถสงฺคหวณฺณนา, สีมาลงฺการสฺสฏีกา, คณฺิสาโร, ปฏฺานคณนานโย จาติ อิเม ปฺจ ปกรณานิ อตฺตโน มติยา สทฺธมฺมโชติปาลาจริเยน กตานิ. สงฺเขปวณฺณนา ปรกฺกมพาหุ-นาเมน ชมฺพุทีปิสฺสเรน รฺโ อายาจิเต เตเนว สทฺธมฺมโชติปาลาจริเยน กตา. กจฺจายนสฺส สุตฺตนิทฺเทโส อตฺตโน สิสฺเสน ธมฺมจารินา เถเรน อายาจิเตน สทฺธมฺมโชติปาลาจริเยน กโต. วินยสมุฏฺานทีปนี นาม ปกรณํ, อตฺตโน คุรุนา สงฺฆเถเรน อายาจิเตน สทฺธมฺม-โชติปาลาจริเยน กตํ.
สตฺตปกรณานิ ปน เตน ปุกฺกามนคเร กตานิ. สงฺเขปวณฺณนาว ลงฺกาทีเป กตา. อภิธมฺม-ปนฺนรสฏฺานวณฺณานํ นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา นเวน-วิมลพุทฺธาจริเยน กตา. สทฺทสารตฺถชาลินี นาม ปกรณํ อตฺตโน มติยา นเวน-วิมลพุทฺธาจริเยน กตํ. สทฺทสารตฺถ-ชาลินิยา ฏีกา, ปํยนคเร รฺโ คุรุนา สงฺฆราเชน อายาจิเตน เตเนว นเวน วิมลพุทฺธาจริเยน กตา. วุตฺโตทยสฺส ฏีกา, อภิธมฺมสงฺคหสฺส ฏีกาย ปรมตฺถมฺชูสา นาม อนุฏีกา, ทสคณฺิวณฺณนํ นาม ปกรณํ, มคธภูตวิทคฺคมุขมณฺฑนิยาฏีกา จาติ อิมานิ จตฺตาริ ปกรณานิ อตฺตโน มติยา เตเนว นเวน วิมลพุทฺธาจริเยน กตานิ.
ปฺจปกรณฏีกาย นวานุฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตโร จริเยน กตา. อภิธมฺมสงฺคหสฺส นวฏีกา อตฺตโน มติยา อฺตราจริเยน กตา. อภิธมฺมตฺถสงฺคหฏีกาย [มณิ] มฺชูสา [มณิสารมฺชูสา] นาม นวานุฏีกา อตฺตโน มติยา อริยวํสาจริเยน กตา.
เปฏโกปเทสสฺส ฏีกา อตฺตโน มติยา อุทุมฺพรินามาจริเยน ปุกฺกามนคเร กตา. จตุภาณวารสฺส อฏฺกถา, มหาสารปกาสินิ, มหาทีปนี, สารตฺถทีปนี, คติปกรณํ, หตฺถาสาโร, ภุมฺมสงฺคโห, ภุมฺมนิทฺเทโส, ทสวตฺถุกายวิรติฏีกา, โจทนานิรุตฺติ, วิภตฺติกถา, สทฺธมฺมมาลินิ, ปฺจคติวณฺณนา, พาลจิตฺต-ปโพธนํ, ธมฺมจกฺกสุตฺตสฺส นวฏฺกถา, ทนฺตธาตุ-ปกรณสฺส ฏีกา จ สทฺธมฺโมปายโน พาลปฺปโพธนฏีกา จ, ชินาลงฺการสฺส นวฏีกา จ, ลิงฺคตฺถ-วิวรณํ, ลิงฺคตฺถ-วินิจฺฉโย, ปาติโมกฺขวิวรณํ, ปรมตฺถกถาวิวรณํ, สมนฺตปาสาทิกวิวรณํ, จตุภาณวารฏฺกถา วิวรณํ, อภิธมฺมสงฺคหวิวรณํ, สจฺจสงฺเขปวิวรณํ, สทฺทตฺถเภทจินฺตาวิวรณํ, สทฺทวุตฺติวิวรณํ, กจฺจายนสารวิวรณํ, กจฺจายนวิวรณํ, อภิธมฺมสงฺคหสฺสฏีกาวิวรณํ, มหาเวสฺสนฺตรชาตกสฺส วิวรณํ, สกฺกาภิมตํ, มหาเวสฺสนฺตรชาตกสฺส นวฏฺกถา, ปม-สมฺโพธิ จ โลกเนตฺติ, พุทฺธโฆสาจริยนิทานํ, มิลินฺท-ปฺโห วณฺณนา, จตุรารกฺขา, จตุรารกฺขายอฏฺกถา, สทฺทวุตฺติปฺปกรณสฺส นวฏีกา จาติ อิมานิ, ติจตฺตาลีส ปกรณานิ อตฺตโน มติยา สาสนสฺส ชาติยา สทฺธมฺมสฺส ิติยา จ ลงฺกาทีปาทีสุ วึสุ วึสุ กตานิ.
สมฺพุทฺเธ คาถา จ…เป… นวหารคุณวณฺณนา จาติ อิเม พุทฺธปณามาทิกา คาถาโย. อตฺตโน อตฺตโน พุทฺธคุณปกาสนตฺถาย อตฺตโน จ ปเร จ อนนฺตปฺาปวตฺตนตฺถาย จ ปณฺฑิเตหิ ลงฺกาทีปาทีสุ วึสุ วึสุ กตา.
[อิติ จุลฺล-คนฺถวํเส อายาจกาจริยทีปโก นาม จตุตฺโถ ปริจฺเฉโท.]