📜
๕. นววาสีรฏฺสาสนวํสกถามคฺโค
๕. อิทานิ วนวาสีรฏฺเ สิริเขตฺตนครสาสนวํสํ วกฺขามิ. ชินจกฺเก หิ เอกาธิเก วสฺสสเต สมฺปตฺเต ชฏิโล สกฺโก นาโค ครุโฬ กุมฺภณฺโฑ จนฺที ปรมีสฺวโรจาติ อิเม สตฺต สิริเขตฺตํ นาม นครํ มาเปสุํ. ตตฺถ ทฺวตฺตโปงฺโก นาม ราชา รชฺชํ กาเรสิ. ตสฺส กิร ตีณิ อกฺขีนิ สนฺตีติ. ตทา ภควโต สาวกา อรหนฺตา ติสหสฺสมตฺตา ตตฺถ วสึสุ. โส ราชา เตสํ อรหนฺตานํ เทวสิกํ จตูหิ ปจฺจเยหิ อุปตฺถมฺภิ. ฉ สรีรธาตุโย จ เอเกกํ เอเกกสฺมึ นิทหิตฺวา ฉ เจติอิยานิ การาเปสิ. ทกฺขิณพาหุํ ปน นิทหิตฺวา เอกมฺปิ เจติยํ การาเปสิ.
อุณฺหีสธาตุํ ปน กงฺครนฺนครโต อาเนตฺวา เอกมฺปิ เจติยํ การาเปสิ. ตํ ปน ตาว น นิฏฺิตํ. ปจฺฉา อนุรุทฺธราชา คเหตฺวา อริมทฺทนนครํ อาเนตฺวา จฺิงฺขุ นาม เจติเย นิธานํ ¶ อกาสิ. ตสฺมา รกฺขิตตฺเถรสฺส อาคมนโต ปุพฺเพปิ สาสนํ ปติฏฺาสีติ ทฏฺพฺพํ. ตโต ปจฺฉา สาสนํ ทุพฺพลํ หุตฺวา อฏฺาสิ.
อิทํ วนวาสีรฏฺเ ปมํ สาสนสฺส ปติฏฺานํ.
มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน ปน เปสิโต รกฺขิตตฺเถโร วนวาสีรฏฺํ คนฺตฺวา อากาเส ตฺวา อนมตคฺคปริยายกถาย วนวาสิเก ปสาเทสิ. กถาปริโยสาเน ปนสฺส สฏฺิสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิ. สตฺตติสหสฺสมตฺตา ปพฺพชึสุ. ปฺจวิหารสตานิ ปติฏฺาเปสุํ. เอวํ โส ตตฺถ สาสนํ ปติฏฺาเปสิ. เตเนว อฏฺ กถายํ –
คนฺตฺวาน รกฺขิตตฺเถโร,
วนวาสึ มหิทฺธิโก;
อนฺตลิกฺเข ิโต ตตฺถ,
เทเสสิ อนมตคฺคิยนฺติ วุตฺตํ.
เอวํ วนวาสีรฏฺเ ปุพฺเพเยว สาสนํ โอคาเหตฺวา ปติฏฺหิ. น ปน ตาว สกลํ พฺยาเปตฺวา ปติฏฺหิ.
อิทํ ตาว วนวาสีรฏฺเ สิริเขตฺตนคเร ทุติยํ
สาสนสฺส ปติฏฺานํ.
ชินจกฺเก ปน เตตฺตึสาธิเก จตุวสฺสสเต กุกฺกุฏ สีโส นาม เอโก ราชา รชฺชํ กาเรสิ. ตสฺส รฺโ กาเล ภควโต สาวกา อรหนฺตา ปฺจสตมตฺตา อเหสุํ. เตสมฺปิ โส ราชา เทวสิกํ จตูหิ ปจฺจเยหิ อุปตฺถมฺเภสิ. โสตาปนฺนสกทาคามิอนาคามิโน ปน คณนปถํ ¶ วีติวตฺตา อเหสุํ.
อิทํ วนวาสีรฏฺเ สิริเขตฺตนคเร ปรมฺปราภตวเสน
ตติยํ สาสนสฺส ปติฏฺานํ.
อิจฺเจวํ วนวาสีรฏฺเ อเนกสเตหิ อรหนฺตตฺเถเรหิ สาสนํ ปุณฺณินฺทุสงฺกาสํ หุตฺวา อติวิย วิชฺโชเตสิ. สาสนิก คนฺถการา ปน มหาเถรา ตตฺถ น สนฺทิสฺสนฺติ. อรหนฺตตฺเถรา ปน ราชูนํ อายาจนํ อารพฺภ ธมฺมสตฺถํ เอกํ วิรจยึสูติ โปราณา วทนฺตีติ. อิจฺเจวํ–
เตจ เถรา มหาปฺา,
ปคฺคเหตฺวาน สาสนํ;
สูริโย วิย อตฺถงฺโค,
อุปคา มจฺจุสนฺติกํ.
ตสฺมา หิ ปณฺฑิโต โปโส,
ยาว มจฺจุ นจาคโต;
ตาว ปฺุํ กเร นิจฺจํ,
มา ปมชฺเชยฺย สพฺพทาติ.
อิติ สาสนวํเส วนวาสีรฏฺสาสนวํสกถามคฺโค
นาม ปฺจโม ปริจฺเฉโท.