📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
มหาวํสปาฬิ
ปถมปริจฺเฉท
มหิยงฺคณาคมนํ
นมสฺสิตฺวาน ¶ สมฺพุทฺธํ, สุสุทฺธํ สุทฺธวํสชํ;
มหาวํสํ ปวกฺขามิ, นานานูนาธิการิกํ.
โปราเณหิ กโต’เปโส, อติวิตฺถาริโต กฺวจิ;
อตีว กฺวจิ สํขิตฺโต, อเนกปุนรุตฺตโก.
วชฺชิตํ เตหิ โทเสหิ, สุขคฺคหณธารณํ;
ปสาทสํเวคกรํ, สุติโต จ อุปาคตํ.
ปสาทชนเก าเน, ตถา สํเวคการเก;
ชนยนฺโต ปสาทฺจ, สํเวคฺจ สุณาถ ตํ.
ทีปงฺกรฺหิ สมฺพุทฺธํ, ปสฺสิตฺวา โน ชิโน ปุรา;
โลกํ ทุกฺขา ปโมเจตุํ, โพธาย ปณิธึ อกา.
ตโต ตฺเจว สมฺพุทฺธํ, โกณฺฑฺํ มงฺคลํ มุนึ;
สุมนํ เรวตํ พุทฺธํ, โสภิตฺจ มหามุนึ.
อโนมทสฺสึ สมฺพุทฺธํ, ปทุมํ นารทํ ชินํ;
ปทุมุตฺตรสมฺพุทฺธํ, สุเมธฺจ ตถาคตํ.
สุชาตํ ปิยทสฺสิฺจ, อตฺถทสฺสิฺจ นายกํ;
ธมฺมทสฺสิฺจ สิทฺธตฺถํ, ติสฺสํ ผุสฺสชินํ ตถา.
วิปสฺสึ สิขีสมฺพุทฺธํ, สมฺพุทฺธํ เวสฺสภุํ วิภุํ;
กกุสนฺธฺจ สมฺพุทฺธํ, โกณาคมนเมว จ.
กสฺสปํ สุคตฺจ’เม, สมฺพุทฺเธ จตุวีสติ;
อาราเธตฺวา มหาวีโร, เตหิ โพธาย พฺยากโต.
ปุเรตฺวา ¶ ปารมี สพฺพา, ปตฺวา สมฺโพธิมุตฺตมํ;
อุตฺตโม โคตโม พุทฺโธ, สตฺเต ทุกฺขา ปโมจยิ.
มคเธสุ รุเวลายํ, โพธิมูเล มหามุนิ;
วิสาขปุณฺณมายํ โส, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ.
สตฺตาหานิ ตหึ สตฺต, โส วิมุตฺติสุขํ ปรํ;
วินฺทนฺตํ มธุรตฺตฺจ, ทสฺสยนฺโต วสี วสิ.
ตโต พาราณสึ คนฺตฺวา, ธมฺมจกฺกํ ปคตฺตยิ;
ตตฺถ วสฺส วสนฺโต’ว, สฏฺึ อรหตํ อกา.
เต ธมฺมเทสนตฺถาย, วิสฺสชฺเชตฺวาน ภิกฺขโว;
วิเนตฺวา จ ตโต ตึส-สหา เย ภทฺทวคฺคิเย.
สหสฺสชฏิเล นาโถ, วิเนตุํ กสฺสปาทิเก;
เหมนฺเต อุรุเวลายํ, วสิเต ปริปาจยํ.
อุรุเวลกสฺสปสฺส, มหายฺเ อุปฏฺิเต;
ตสฺส’ตฺตโน นาคมเน, อิจฺฉาจารํ วิชานิย.
อุตฺตรกุรุโต ภิกฺขํ, อาหริตฺวา ริมทฺทโน;
อโนตตฺตทเห ภุตฺวา, สายนฺหสมเย สยํ.
โพธิโต นวเม มาเส, ผุสฺสปุณฺณมิยํ ชิโน;
ลงฺกาทีปํ วิโสเธตุํ, ลงฺกาทีปมุปาคมิ.
สาสนุชฺโชตนํ านํ, ลํกา าตา ชิเนน หิ;
ยกฺขปุณฺณาย ลงฺกาย, ยกฺขา นิพฺพา สิยาติ จ.
าโตว ลงฺกามชฺฌมฺหิ, คงฺคาภีเร มโนรเม;
ติโยชนาย เต รมฺเม, เอกโยชนวิตฺถเต.
มหานาควนุยฺยาเน, ยกฺขสงฺคามภูมิยา;
ลงฺกาทีปฏฺยกฺขานํ, มหายกฺขสมาคโม.
อุปาคโต ตํ สุคโต, มหายกฺขสมาคมํ;
สมาคมสฺส มชฺฌมฺหิ, ตตฺถ เตสํ สิโรปริ.
มหิยงฺคณถูปสฺส, าเน เวหายสํ ชิโน;
วุฏฺิวาตนฺธกาเรสิ, เตสํ สํเวชนํ อกา.
เต ภยฏฺา’ภยํ ยกฺขา, อยาจุํ อภยํ ชินํ;
ชิโน อภยโท อาห, ยกฺเข เต’ติ ภยทฺทีเต.
ยกฺขา ¶ ภยํ โว ทุกฺขฺจ, หริสฺสามิ อิทํ อหํ;
ตุมฺเห นิสชฺชานํ เม, สมคฺคา เทถ โน อิธ.
อาหุ เต สุคตํ ยกฺขา, เทม มาริส เต อิธ;
สพฺเพปิ สกลํ ทีปํ, เทหิ โน อภยํ ตุวํ.
ภยํ สีตํ ตมํ เตสํ, หนฺตฺวา ตํ ทินฺนภูมิยํ;
จมฺมกฺขนฺธํ อตฺถริตฺวา, ตตฺถา’ สีโน ชิโน ตโต.
จมฺมกฺขณฺฑํ ปสาเรสิ, อาทิตฺตํ ตํ สมนฺตโต;
ฆมฺมาภิภูตา เต ภีตา, ิตา อนฺเต สมนฺตโต.
คิริทีปํ ตโต นาโถ, รมฺมํ เตสํ อิธา’นยิ;
เตสุ ตตฺถ ปวิฏฺเสุ, ยถาาเน เปสิ จ.
นาโถ ตํ สํขิปิ ธมฺมํ, ตทา เทวา สมาคมุํ;
ตสฺมึ สมาคเม เตสํ, สตฺถา ธมฺม มเทสยิ.
เนเกสํ ปาณโกฏีนํ, ธมฺมาภิสมโย อหุ;
สรเณสุ จ สีเลสุ, ิตา อาสุํ อสํขิยา.
โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา, เสเล สุมนกูฏเก;
มหาสุมนเทวินฺโท, ปูชิยํ ยาจิ ปูชิยํ.
สิรํ ปรามสิตฺวาน, นีลามลสิโรรุโห;
ปาณิมตฺเตอทา เกเส, ตสฺส ปาณ หิโต ชิโน.
โส ตํ สุวณฺณจงฺโกฏ-วเรนาทาย สตฺถุโน;
นิสินฺนฏฺานรจิเต, นานารตนสฺจเย.
สพฺพโต สตฺตรตเน, เต เปตฺวา สิโรรุเห;
โส อินฺทนีลถูเปน, ปิทเหสิ นมสฺสิ จ.
ปรินิพฺพุตมฺหิ สมฺพุทฺเธ, จิตกโต จ อิทฺธิยา;
อาทาย ชินคีวฏฺึ, เถโร สรภูนามโก.
เถรสฺส สาริปุตฺตสฺส, สิสฺโส อานีย เจติเย;
ตสฺมึเยว เปตฺวาน, ภิกฺขูหิ ปริวาริโต.
ฉาทาเปตฺวา เมทวณฺณ-ปาสาเณหิ มหิทฺธิโก;
ถูปํ ทฺวาทสหตฺถุจฺจํ, การาเปตฺวาน ปกฺกมิ.
เทวานํปิยติสฺสสฺส, รฺโ ภาตุกุธารโก;
อุทฺธจูฬาภโย นาม, ทิสฺวา เจติย มพฺภุตํ.
ตํ ¶ ฉาทยิตฺวา กาเรสิ, ตึสหตฺถุจฺจ เจติยํ;
มทฺทนฺโต ทมิเฬ ราชา, ตตฺรฏฺโ ทุกฺขคามณิ.
อสีติหตฺถํ กาเรสิ, ตสฺส กฺชุกเจติยํ;
มหิยงฺคณถูโปย-เมโส เอวํ ปติฏฺิโต.
เอวํ ทีปมิมํกตฺวา, มนุสฺสารหมิสฺสโร;
อุรุเวลมคา ธีโร, อุรุวีร ปรกฺกโมติ.
มหิยงฺคณาคมนํ นิฏฺิตํ.
นาคทีปาคมน
มหาการุณิโก สตฺถา, สพฺพโลกหิเต รโต;
โพธิโต ปฺจเม วสฺเส, วสํ เชตวเน ชิโน.
มโหทรสฺส นาคสฺส, ตถา จูโฬทรสฺส จ;
มาตุลภาคิเนยฺยานํ, มณิปลฺลงฺกเหตุกํ.
ทิสฺวา สปาริสชฺชานํ, สงฺคามํ ปจฺจุปฏฺิตํ;
สมฺพุทฺโธ จิตฺตมาสสฺส, กาฬปกฺเข อุโปสเถ.
ปาโตเยว สมาทาย, ปวรํ ปตฺตจีวรํ;
อนุกมฺปาย นาคานํ, นาคทีปมุปาคมิ.
มหาทโร’ปิโส นาโค, ตทา ราชา อหิทฺธิโก;
สมุทฺเท นาคภวเน, ทสทฺธสตโยชเน.
กณิฏฺิกา ตสฺส กณฺหา, วฑฺฒมานมฺหิ ปพฺพเต;
นาคราชสฺส ทินฺนา’สิ, ตสฺส จูโฬทโร สุโต.
ตสฺส มาตา มหามาตุ, มณิปลฺลงฺกมุตฺตมํ;
ทตฺวา กาลกตา นาคี, มาตุเลน ตถา หิ โส.
อโหสิ ภาคิเนยฺยสฺส, สงฺคาโม ปจฺจุปฏฺิโต;
ปพฺพเตยฺยา’ปิ นาคา เต, อเหสฺุหิ มหิทฺธิกา.
สมิทฺธิสุมโน นาม, เทโว เชตวเน ิตํ;
ราชายตนมาทาย, อตฺตโน ภวนํ สุภํ.
พุทฺธานุมติยาเยว, ฉตฺตาการํ ชิโนปริ;
ธารยนฺโต อุปาคฺฉิ, านํ ตํ ปุพฺพวุฏฺกํ.
เทโว ¶ หิ โส นาคทีเป, มนุสฺโส’นนฺตเร ภเว;
อโหสิ ราชายตน-ิตาเน ส อทฺทส.
ปจฺเจกพุทฺธ ภฺุชนฺเต, ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาทิย;
ปตฺตโสธนสาขาโย, เตสํ ปาทาสิ เตน โส.
นิพฺพตฺติตสฺมึ รุกฺขสฺมึ, เชตุยฺยาเน มโนรเม;
ทฺวารโกฏฺกปสฺสมฺหิ, ปจฺฉา พหิ อโหสิ โส.
เทวาติเทโว เทวสฺส, ตสฺส วุทฺธิฺจ ปสฺสิย;
อิทํ าน หิตตฺถฺจ, ตํ สรุกฺขํ อิธานยิ.
สงฺคามมชฺเฌ อากาเส, นิสินฺโน ตตฺถ นายโก;
ตมํ ตโมนุโท เตสํ, นาคานํ หึสนํ อกา.
อสฺสาเสนฺโต ภยฏฺเฏ เต, อาโลกํ ปวิทฺธํสยิ;
เต ทิสฺวา สุคตํ ตุฏฺา, ปาเท วนฺทึสุ สตฺถุโน.
เตสํ ธมฺมมเทเสสิ, สามคฺคิกรณํ ชิโน;
อุโภ’ปิ เต ปตีตา ตํ, ปลฺลงฺกํ มุนิโน อทุํ.
สตฺถา ภูมิคโต ตตฺถ, ปสีทิสฺวาน อาสเน;
เตหิ ทิพฺพนฺนปาเนหิ, นาคราเชหิ ตปฺปิโต.
เต ชลฏฺเ ตลฏฺเ จ, ภุชเค’สีติโกฏิโย;
สรเณสุ จ สีเลสุ, ปติฏฺาเปสิ นายโก.
มโหทรสฺส นาคสฺส, มาตุโล มณิอกฺขิโก;
กลฺยาณิยํ นาคราชา, ยุทฺธํ กาตุํ ตหึ คโต.
พุทฺธคามมฺหิ ปเม, สุตฺวา สทฺธมฺมเทสนํ;
ิโต สรณสีเลสุ, ตตฺถา’ยาจิ ตถาคตํ.
มหตี อนุกมฺปาโน, กตา นาถ ตยา อยํ;
ตวานาคมเน สพฺเพ, มยํ ภสฺมี ภวามเห.
อนุกมฺปา มหี ปิเต, วิสุํ โหตุ มโหทย;
ปุนราคมเนเนตฺถ, วาสภูมึ มมา มม.
อธิวาสยิตฺวา ภควา, ตุณฺหิภาเว นิธาคมํ;
ปติฏฺาเปสิ ตตฺเถว, ราชายตนเจติยํ.
ตฺจปิ ¶ ราชายตนํ, ปลฺลฺจงฺก มหารหํ;
อปฺเปสิ นาคราชูนํ, โลกนาโถ นมสฺสิตุํ.
ปริโภคเจติยํ มยฺหํ, นาคราชา นมสฺสถ;
ตํ ภวิสฺสติ โวตาตา, หิตาย จ สุขาย จ.
อิจฺเจวมาทึ สุคโต, นาคานํ อนุสาสนํ;
กตฺวา เชตวนํ เอว, คโต โลกานุกมฺปโกติ.
นาคทีปาคมนํ
กลฺยาณาคมนํ
ตโต โส ตติเย วสฺเส,
นาคินฺโท มณิอกฺขิโก;
อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ,
สตสงฺฆํ นิมนฺตยิ.
โพธิโต อฏฺเม วสฺเส, วสํ เชตวเน ชิโน;
นาโถ ปฺจหิ ภิกฺขูนํ, สเตหิ ปริวาริโต.
ทุติเย ทิวเส ภตฺต-กาเล อาโรจิเต ชิโน;
รมฺเม เวสาขมาสมฺหิ, ปุณฺณมายํ มุนิสฺสโร.
ตตฺเถว ปารุปิตฺวาน, สงฺฆาฏึ ปตฺตมาทิย;
อาคา กลฺยาณิเทสํ ตํ, มณิอกฺขินิเวสนํ.
กลฺยาณิ เจติยาเน, กเต รตนมณฺฑเป;
มหารหมฺหิ ปลฺลงฺเก, สหสงฺเฆนุ’ปาวิสิ.
ทิพฺเพหิ ขชฺชโภชฺเชหิ, สคโณ สคณํ ชินํ;
นาคราชา ธมฺมราชํ, สนฺตปฺเปสิ สุมานโส.
ตตฺถ ธมฺมํ เทสยิตฺวา, สตฺถา โลนุกมฺปโก;
อุคฺคนฺตฺวา สุมเน กูเฏ, ปทํ ทสฺเสสิ นายโก.
ตสฺมึ ปพฺพตปาทมฺหิ, สหสงฺโฆ ยถาสุขํ;
ทิวา วิหารํ กตฺวาน, ทีฆวาปิ มุปาคมิ.
ตตฺถ ¶ เจติยานมฺหิ, สสงฺโฆว นิสีทิย;
สมาธึ อปฺปยี นาโถ, านาคารวปตฺติยา.
ตโต วุฏฺาย านมฺหา, านาาเนสุ โกวิโท;
มหาเมฆวนาราม-านมาค มหามุนิ.
มหาโพธิิตาเน, นิสีทิตฺวา สสาวโก;
สมาธึ อปฺปยี นาโถ, มหาถูปิเต ตถา.
ถูปารามมฺหิ ถูปสฺส, ิตาเน ตเถว จ;
สมาธิโต’ถ วุฏฺาย, สิลาเจติยานโค.
สหาคเต เทวคโณ, คณี สมนุสาสิย;
ตโต เชตวนํ พุทฺโธ, พุทฺธสพฺพตฺถโก อคา.
เอวํ ลงฺกาย นาโถ, หิตมมิตมตี อายตึ เปกฺขมาโน;
ตสฺมึ กาลมฺหิ ลํกาสุรภุชคคณาทีนมตฺถฺจ ปสฺสํ;
อาคา ติกฺขตฺตุเมตํ อติวิปุลทโย โลกทีโป สุทีปํ;
ทีโป เตนายมาสิ สุชนพหุมโน ธมฺมทีปาว ภาสีติ.
กลฺยาณาคมนํ
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ตถาคตาภิคมนํ นาม
ปโม ปริจฺเฉโท.