📜
จตุตฺถ ปริจฺเฉท
ทุติย สํคีติ
อชาตสตฺตุ ปุตฺโต ตํ, ฆาเตตฺวา’ทายิ ภทฺทโก;
รชฺชํ โสฬสวสฺสานิ, กาเรสิ มิตฺตทูภิโก.
อุทยภทฺท ปุตฺโต ตํ, ฆาเตตฺวา อนุรุทฺธโก;
อนุรุทฺธสฺส ปุตฺโต ตํ, ฆาเตตฺวา มุณฺฑนามโก.
มิตฺตทฺทุโน ทุมฺมติโน, เต’ปิ รชฺชมการยุํ;
เตสํ อุภินฺนํ รชฺเชสุ, อฏฺวสฺสาน’ติกฺกมุํ.
มุณฺฑสฺส ปุตฺโต ปิตรํ, ฆาเตตฺวา นาคทาสโก;
จตุวีสติวสฺสานิ, รชฺชํ กาเรสิ ปาปโก.
ปิตุฆาตกวํโส’ย, มีติกุทฺธา’ถ นาครา;
นาคทาสก ราชานํ, อปเนตฺวา สมาคตา.
สุสุนาโคติ ปฺาตํ, อมจฺจํ สาธุสมฺมตํ;
รชฺเช สมภิสิฺชึสุ, สพฺเพสํ หิตมานสา.
โส ¶ อฏฺารสวสฺสานิ, ราชา รชฺชมการยิ;
กาฬาโส โก ตสฺส ปุตฺโต, อฏฺวีสติ การยิ.
อตีเต ทสเม วสฺเส, กาฬาโสกสฺส ราชิโน;
สมฺพุทฺธปรินิพฺพานา, เอวํ วสฺสสตํ อหุ.
ตทา เวสาลิยา ภิกฺขู, อเนกา วชฺชิปุตฺตกา;
สิงฺคีโลณํ ทฺวงฺคุลฺจ, ตถา คามนฺตรมฺมิ จ.
อาวาสา’นุมตา’จิณฺณํ, อมถิตํ ชโลคิ จ;
นิสีทนํ อทสกํ, ชาตรูปาทิกํ อิติ.
ทสวตฺถูนิ ทีเปสุํ, กปฺปนฺตีติ อลชฺชีโน;
ตํ สุตฺวาน ยสตฺเถโร, เอวํ วชฺชีสุ จาริกํ.
ฉฬภิฺโ พลปฺปตฺโต, ยโส กากณฺฑกตฺรโช;
ตํ สเมตุํ สอุสฺสาโห, ตตฺถาคมิ’มหาวนํ.
เปตฺวา’โปสถคฺเค เต, กํสปาตึ สโหธกํ;
กหาปณาทึ สงฺฆสฺส, เทถ’นา’หุ อุปาสเก.
น กปฺปเต ตํ มา เทถ, อิติ เถโร สวารยิ;
ปฏิสารณียํ กมฺมํ, ยสตฺเถรสฺส เต กรุํ.
ยาจิตฺวา อนุทูตํ โส, สห เตน ปุรํ คโต;
อตฺตโน ธมฺมวาทิตฺตํ, สฺาเปตฺวา’ค สาคเร.
อนุทูตวโจ สุตฺวา, ตมุกฺขิปิตุมาคตา;
ปริกฺขิปิย อฏฺํสุ, สรํ เถรสฺส ภิกฺขโว.
เถโร อุคฺคมฺม นภสา, คนฺตฺวา โกสมฺพิยํ ตโต;
ปาเวยฺยกา วนฺติกานํ, ภิกฺขูนํ สนฺติกํ ลหุํ.
เวเสสิ ทูเตตุ สยํ, คนฺตฺวา’โห คงฺคปพฺพตํ;
อาห สมฺภูตตฺเถรสฺส, ตํ สพฺพํ สาณวาสิโน.
ปาเวยฺยกา สฏฺิเถรา, อสิตา’วนฺติกาปิ จ;
มหาขีณาสวา สพฺเพ, อโหคงฺคมฺหิ โอตรุํ.
ภิกฺขโว สนฺนิปติตา, สพฺเพ ตตฺถ ตโต ตโต;
อาสุํ นวุติสหสฺสานิ, มนฺเตตฺวา อขิลา’ปิ เต.
โสเรยฺย ¶ เรวตตฺเถรํ, พหุสฺสุต มนาสวํ;
ตํ กาลปมุขํ ตฺวา, ปสฺสิตุํ นิกฺขมึสุ ตํ.
เถโร ตมฺมนฺตนํ สุตฺวา, เวสาลึ คนฺตุเมว โส;
อิจฺฉนฺโต ผาสุคมนํ, ตโต นิกฺขมิ ตงฺขณํ.
ปาโต ปาโตว นิกฺขนฺต-ฏฺานํ เตน มหตฺตนา;
สายํ สายมุเปนฺตานํ, สหโชติยมทฺทสุํ.
ตตฺถ สมฺภูตตฺเถเรน, ยสตฺเถโร นิโยชิโต;
สทฺธมฺมสวนนฺเต ตํ, เรวตเถร มุตฺตมํ.
อุเปจฺจ ทสวตฺถูนิ, ปุจฺฉิ เถโร ปฏิกฺขิปิ;
สุตฺวา’ธิกรณํ ตฺจ, นิเสเธมาติ อพฺรวิ.
ปาปาปิ ปกฺขํ เปกฺขนฺตา, เรวตตฺเถร มุตฺตมํ;
สามณกํ ปริกฺขารํ, ปฏิยาทิย เต พหุํ.
สีฆํ นาวาย คนฺตฺวาน, สหชาติสมีปคา;
กโรนฺติ ภตฺตวิสฺสคฺคํ, ภตฺตกาเล อุปฏฺิเต.
สหชาตึ อาวสนฺโต, สาฬเถโร วิจินฺติยา;
ปาเวยฺยกา ธมฺมวาที, อิติ ปสฺสิ อนาสโว.
อุเปจฺจ ตํ มหาพฺรหฺมา, ธมฺเม นิฏฺาติ อพฺรวิ;
นิจฺจํ ธมฺเม ิตตฺตํ โส, อตฺตโน ตสฺส อพฺรวิ.
เต ปริกฺขารมาทาย, เรวตตฺเถรมทฺทสุํ;
เถโร น คณฺหิ ตปฺปกฺข-คาหี สิสฺสํ ปณามยี.
เวสาลึ เต ตโต คนฺตฺวา, ตโต ปุปฺผปุรํ คตา;
วทึสุ กาฬาโสกสฺส, นรินฺทสฺส อลชฺชีโน.
สตฺถุสฺส โน คนฺธกุฏึ, โคปยนฺโต มยํ ตหึ;
มหาวนวิหารสฺมึ, วสาม วชฺชีภูมิยํ.
คณฺหิสฺสาม วิหาร’นฺติ, คามวาสิกสิกฺขโว;
อาคจฺฉนฺติ มหาราช, มฏิเสธย เต อิติ.
ราชานํ ทุคฺคหิตํ เต, กตฺวา เวสาลิมาคมุํ;
เรวตตฺเถร มูลมฺหิ, สหชาติยเมตฺถ ตุ.
ภิกฺขู ¶ สตสหสฺสานิ, เอกาทส สมาคตา;
นวุติฺจ สหสฺสานิ, อหุ ตํ วตฺถุ สนฺติยา.
มูลฏฺเหิ วินา วตฺถุ-สมนํ เนว โรจยิ;
เถโร สพฺเพปิ ภิกฺขู เต, เวสาลิมาคมุํ ตโต.
ทุคฺคหิโตว โส ราชา, ตตฺถามจฺเจ อเปสยิ;
มูฬา เทวานุภาเวน, อฺตฺถ อคมึสุ เต.
เปเสตฺวา เต มหีปาโล, ตํ รตฺตึ สุปิเนนโส;
อปสฺสิ สกมตฺตานํ, ปกฺขิตฺตํ โลหกุมฺภิยํ.
อติภีโต อหุ ราชา, ตมสฺสา เสตุ มาคมา;
ภคินี นนฺทเถรี ตุ, อากาเสน อนาสวา.
ภาริยํ เต กตํ กมฺมํ, ธมฺมิเก’ยฺเย ขมาปย;
ปกฺโข เตสํ ภวิตฺวา ตฺวํ, กุรุ สาสนปคฺคหํ.
เอวํ กเต โสตฺถิ ตุยฺหํ, เหสฺสตีติ อปกฺกมิ;
ปสาเตเยว เวสาลึ, คนฺตุํ นิกฺขมิ ภูปติ.
คนฺตฺวา มหาวนํ ภิกฺขู-สงฺฆํ โส สนฺนิปาติย;
สุตฺวา อุภินฺนํ วาทฺจ, ธมฺมปกฺขฺจ โรจิย.
ขมาเปตฺวา ธมฺมิเก เต, ภิกฺขู สพฺเพ มหีปติ;
อตฺตโน ธมฺมปกฺขตฺตํ, วตฺวา ตุมฺเห ยถารุจิ.
สมฺปคฺคหํ สาสนสฺส, กโรถาติ จ ภาสิย;
ทตฺวา จ เตสํ อารกฺขํ, อคมาสิ สกํ ปุรํ.
นิจฺเฉตุํ ตานิ วตฺถูนิ, สงฺโฆ สนฺนิปตี ตทา;
อนคฺคานิ ตตฺถ ภสฺสานิ, สงฺฆมชฺเฌ อชายิสุํ.
ตโต โส เรวตตฺเถโร, สาเวตฺวา สงฺฆมชฺฌโค;
อุพฺภาหิกาย ตํ วตฺถุํ, สเมตุํ นิจฺฉยํ อกา.
ปาจินเกจ จตุโร, จตุโร ปาเวยฺยเกปิ จ;
อุพฺภาหิกาย สมฺมนฺนิ, ภิกฺขู ตํ วตฺถุ สนฺติยา.
สพฺพกามี จ สาฬฺโห จ, ขุชฺชโสภิตนามโก;
วาสภคามิโก จาติ, เถโร ปาจินกา อิเม.
เรวโต ¶ สาณสมฺภูโต,
ยโส กาโกณฺฑกตฺรโช;
สุมโน จาติ จตฺตาโร,
เถรา ปาเวยฺยกา อิเม.
สเมตุํ ตานิ วตฺถูนิ, อปฺปสทฺทํ อนากุลํ;
อคมุํ วาลุการามํ, อฏฺตฺเถรา อนาสวา.
ทหเรนา’ชิ เต เนตฺถ, ปฺตฺเต อาสเน สุเภ;
นิสีทึสุ มหาเถรา, มหามุนิ มตฺุโน.
เตสุ วตฺถูสุ เอเกกํ, กมโต เรวโต มหา;
เถโร เถรํ สพฺพกามึ, ปุจฺฉิ ปุจฺฉาสุ โกวิโท.
สพฺพกามี มหาเถโร, เตน ปุฏฺโ’ถ พฺยากริ;
สพฺพานิ ตานิ วตฺถูนิ, น กปฺปนฺตีติ สุตฺตโต.
นิหนิตฺวา’ธิกรณํ, ตํ เต ตตฺถ ยถากฺกมํ;
ตเถว สงฺฆมชฺเฌปิ, ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนํ กรุํ.
นิคฺคหํ ปาปภิกฺขูนํ, ทสวตฺถุกทีปนํ;
เตสํ ทสสหสฺสานํ, มหาเถโร อกํสุ เต.
สพฺพกามี ปุถวิยา, สงฺฆตฺเถโร ตทา อหุ;
โส วีสํ วสฺสสติโก, ตทา’สิ อุปสมฺปทา.
สพฺพกามี จ สาฬฺโห จ,
เรวโต ขุชฺชโสภิโต;
ยโส กาโกณฺฑกสุโต,
สมฺภูโต สาณวาสิโก.
เถรา อานนฺทตฺเถรสฺส, เอเต สทฺธิวิหาริโน;
วาสภคามิโก เจว, สุมโน จ ทุเว ปน.
เถรา’นุรุทฺธตฺเถรสฺส, เอเต สทฺธิวิหาริโน;
อฏฺ เถรา’ปิ ธฺา เต, ทิฏฺปุพฺพา ตถาคตํ.
ภิกฺขู สตสหสฺสานิ, ทฺวาทสาสุํ สมาคตา;
สพฺเพสํ เรวตตฺเถโร, ภิกฺขูนํปมุโขตทา.
ตโต ¶ โส เรวตตฺเถโร, สทฺธมฺมฏฺิติยา จิรํ;
กาเรตุํ ธมฺมสํคีตึ, สพฺพภิกฺขุสมูหโต.
ปภินฺนตฺถาทิาณานํ, ปิฏกตฺตยธารินํ;
สตานิ สตฺตภิกฺขูนํ, อรหนฺตานมุจฺจินิ.
เต สพฺเพ วาลุการาเม, กาฬาโสเกน รกฺขิตา;
เรวตตฺเถรปาโมกฺขา, อกรุํ ธมฺมสงฺคหํ.
ปุพฺเพ กตํ ตถา เอว, ธมฺมํ ปจฺฉา จ ภาสิตํ;
อาทาย นิฏฺเปสุํ ตํ, เอตํ มาเสหิ อฏฺหิ.
เอวํ ทุติยสํคีตึ, กตฺวา เตปิ มหายสา;
เถรา โทสกฺขยํ ปตฺตา, ปตฺตากาเลน นิพฺพุตึ.
อิติ ปรมมตีนํ ปตฺติปตฺตพฺพกานํ,
ติภวหิตกรานํ โลกนาเถรสานํ;
สุมริยมรณํ ตํ สงฺขตา สารกตฺตํ,
ปริคณิยมเสสํ อปฺปมตฺโต ภเวยฺยาติ.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต
มหาวํเส ทุติยสํคีติ นาม
จตุตฺโถ ปริจฺเฉโท.