📜
สตฺตตึสติม ปริจฺเฉท
ปฺจราชโก
เชฏฺติสฺสจฺจเย ตสฺส, มหาเสโน กนิฏฺโก;
สตฺตวีสติวสฺสานิ, ราชา รชฺชมการยิ.
ตสฺส รชฺชาภิเสกํ ตํ,
กาเรตุํ ปรตีรโต;
โส สงฺฆมิตฺตตฺเถโร ตุ,
กาลํ ตฺวา อิธาคโต.
ตสฺสาภิเสกํ กาเรตฺวา, อฺํ กิจฺจฺจเนกธา;
มหาวิหาร วิทฺธํสํ, กาตุกาโม อสฺโต.
อวินยวาทิโน เอเต, มหาวิหารวาสิโน;
วินยวาที มยํ ราช, อิติ คาหิย ภูปภึ.
มหาวิหารวาสิสฺส ¶ , อาหารํ เทติ ภิกฺขุโน;
โย โส สตํ ทณฺฑิโย’ติ, รฺา ทณฺฑํ ปาปยิ.
อุปทฺทุตา เตหิ ภิกฺขู, มหาวิหารวาสิโน;
มหาวิหารํ ฉฑฺเฑตฺวา, มลยํ โรหณํ อคุํ.
เตน มหาวิหาโร’ยํ, นววสฺสานิ ฉฑฺฑิโต;
มหาวิหารวาสีหิ, ภิกฺขูหิ อาสิ สฺุโก.
‘‘โหติ อสฺสามิกํ วตฺถุ, ปุตุวิสามิโน’’อิติ;
ราชานํ สฺาเปตฺวา โส, เถโร ทุมฺมติ ทุมฺมตึ.
มหาวิหารํ นาเสตุํ, ลทฺธานุมติ ราชโต;
ตถา กาตุํ มนุสฺเส โส, โยเชสิ ทุฏฺมานโส.
สงฺฆมิตฺตสฺส เถรสฺส, เสวโก ราชวลฺลโภ;
โสณามจฺโจ ทารโณ จ, ภิกฺขโว จ อลชฺชิโน.
ภินฺทิตฺวา โลหปาสาทํ, สตฺตภูมก มุตฺตมํ;
ฆเร นานปฺปกาเร จ, อิโต’ภยคิรึ นยุํ.
มหาวิหารา นีเตหิ, ปาสาเทหิ พหูหิ จ;
อภยคิริวิหาโรยํ, พหุปาสาทโก อหุ.
สงฺฆมิตฺตํ ปาปมิตฺตํ, เถรํ โสณฺจ เสวกํ;
อาคมฺม สุพหุํ ปาปํ, อกาสิ โส มหีปติ.
มหาสิลาปฏิมํ โส, ปาจินติสฺสปพฺพตา;
อาเนตฺวา’ภยคิริมฺหิ, ปติฏฺาเปสิ ภูปติ.
ปฏิมาฆรํ โพธิฆรํ, ธาตุสาลํ มโนรมํ;
จตุสาลฺจ กาเรสี, สงฺขรี กุกฺกุฏวฺหยํ.
สงฺฆมิตฺเตน เถเรน, เตน ทารุณกมฺมุนา;
วิหาโร โส’ภยคิริ, ทสฺสเนยฺโย อหุ ตทา.
เมฆวณฺณาภโย นาม, รฺโ สพฺพตฺถ สาขโก;
สขา อมจฺโจ กุชฺฌิตฺวา, มหาวิหารนาสเน.
โจโร หุตฺวาน มลยํ, คนฺตฺวา ลทฺธมหพฺพโล;
ขนฺธาวารํ นิเวเสสิ, ทุรติสฺสกวาปิยํ.
ตตฺรา’คตํ ¶ ตํ สุตฺวา, สหายํ โส มหีปติ;
ยุทฺธาห ปจฺจุคฺคนฺตฺวาน, ขนฺธาวารํ นิเวสยิ.
สาธุํ ปานฺจ มํสฺจ, ลภิตฺวา มลยาคตํ;
‘‘น เสวิสฺสํ สหาเยน, วินา รฺา’’ติ จินฺติย.
อาทาย ตํ สยํเยว, รตฺตึ นิกฺขมฺม เอกโก;
รฺโ สนฺติกมาคมฺม, ตมตฺถํ ปฏิเวทยิ.
เตนา’ภตํ เตน สห, วิสฺสตฺโถ ปริภฺุชิย;
‘‘กสฺมา โจโร อหุ เม ตฺวํ, ‘‘อิติ ราชา อปุจฺฉิตํ.
‘‘ตยา มหาวิหารสฺส, นาสิตตฺตา’’ติ อพฺรุวิ;
‘‘วิหารํ วาสยิสฺสามิ, เขมเมตํ มมจฺจยํ.
อิจฺเฉว มพฺรวี ราชา, ราชานํ โส ขมาปยิ;
เตน สฺาปิโต ราชา, นครํเยว อาคมิ.
ราชานํ สฺเปตฺวา โส, เมฆวณฺณาภโย ปน;
รฺา สห น อาคฺฉิ, ทพฺพสมฺภารการณา.
วลภา ภริยา รฺโ, เอกํ เลขกธีติกา;
มหาวิหารนาสมฺหิ, ทุกฺขิตํ ตํ วินาสกํ.
เถรํ มาราปยิ กุทฺธา, สํคเหตฺวาน วฑฺฒกึ;
ถูปารามํ วินาเสตุํ, อาคตํ ทุฏฺมานสํ.
มาราเปตฺวา สงฺฆมิตฺต-ตฺเถรํ ทารุณการกํ;
โสณามจฺจทารณฺจ, ฆาตยึสุ อสฺกา.
อาเนตฺวา ทพฺพสมฺภารํ, เมฆวณฺณาภโย ตุ โส;
มหาวิหาเรเนกานิ, ปริเวณานิ การยิ.
อภเยนภโย ตสฺมึ, วูปสนฺเต ตุ ภิกฺขโว;
มหาวิหารํ วาเสสุํ, อาคนฺตฺวาน ตโต ตโต.
ราชา มหาโพธิฆเร, ปจฺฉิมาย ทิสาย ตุ;
กาเรตฺวา โลหรูปานิ, ปาเปสิ ทุเว ตุ โส.
ทกฺขิณารามวาสิมฺหิ, กุหเก ชิมฺหมานเส;
ปสีทิตฺวา ปาปมิตฺเต, ติสฺสตฺเถเร อสฺเต.
มหาวิหารสีมนฺเต ¶ , อุยฺยาเน โชตินามเก;
เชตวนวิหารํ โส, วารยนฺโตปิ การยิ.
ตโต สีมํ สมุคฺฆาตุํ, ภิกฺขุสงฺฆมยาจิโส;
อทาตุกามา ตํ ภิกฺขู, วิหารมฺหา อปกฺกมุํ.
อิธ สีมาสมุคฺฆาตํ, ปเรหิ กริยมานกํ;
โกเปตุํ ภิกฺขโว เกจิ, นิลียึสุ ตหึ ตหึ.
มหาวิหาโร นวมาเส, เอวํ ภิกฺขูหิ วชฺชิโต;
‘‘สมุคฺฆาตํ กริมฺหา’’ติ-ปเร ภิกฺขู อมฺิสุํ.
ตโต สีมาสมุคฺฆาเต, พฺยาปาเร ปรินิฏฺิเต;
มหาวิหารํ วาเสสุํ, อิธาคนฺตฺวาน ภิกฺขโว.
ตสฺส วิหารคาหิสฺส, ติสฺสตฺเถรสฺส โจทนา;
อนฺติมวตฺถุนา อาสิ, ภูตตฺถํ สงฺฆมชฺฌคา.
วินิจฺฉิย มหามจฺโจ, ตถา ธมฺมิกสมฺมโต;
อุปฺปพฺพาเชสิ ธมฺเมน, ตํ อนิจฺฉาย ราชิโน.
โสเยว ราชา กาเรสิ, วิหารํ มณิหีรกํ;
ตโย วิหาเร กาเรสิ, เทวาลยํ วินาสิย.
โคกณฺณํ เอรกาปิลฺลํ, กลนฺทพฺราหฺมณคามเก;
มิคคามวิหารฺจ, คงฺคเสนกปพฺพตํ.
ปจฺฉิมาย ทิสายาถ, ธาตุเสนฺจ ปพฺพตํ;
ราชา มหาวิหารฺจ, โกกวาตมฺหิ การยิ.
รูปารมฺมวิหารฺจ, จูฬวิฏฺฏฺจ การยิ;
อุตฺตราภยสวฺเห จ, ทุเว ภิกฺขูนุปสฺสเย.
กาลเวฬกยกฺขสฺส, าเน ถูปฺจ การยิ;
ทีปมฺหิ ชิณฺณกาวาเส, พหู จ ปฏิสงฺขริ.
สงฺฆตฺเถรสหสฺสสฺส, สหสฺสคฺฆมทาสิ โส;
เถรทานฺจ สพฺเพสํ, อนุวสฺสฺจ จีวรํ.
อนฺนปานาทิทานสฺส, ปริจฺเฉโท น วิชฺชติ;
สุภิกฺขตฺถาย กาเรสิ, โส’ว โสฬส วาปิโย.
มณิหีรมหาวาปึ ¶ , ชลฺลุรํ ขาณุนามกํ;
มหามณึ โกกวาตํ, โมรกปรกวาปิกํ.
กุพฺพาหกํ วาหกฺจ, รตฺตมาลกณฺฑกมฺปิ จ;
ติสฺสวฑฺฒมานกฺจ, เวฬงฺควิฏฺิกมฺปิ จ.
มหาคลฺลจีรวาปึ, มหาทารคลฺลกมฺปิ จ;
กาฬปาสาณวาปิฺจ, อิมา โสฬส วาปิโย.
คงฺคาย ปพฺพววฺหํโส, มหามาติฺจ การยิ;
เอวํ ปฺุมปฺฺุจ, สุพหุํ โส อุปาจินีติ.
อสาธุสงฺคเมเนวํ, ยาวชีวํ สุภาสุภํ;
กตฺวา คโต ยถากมฺมํ, โส มหาเสนภูปติ.
ตสฺมา อสาธุสํสคฺคํ, อารกา ปริวชฺชิย;
อหึ วา’สิ วิสํ ขิปฺปํ, กเรยฺย’ตฺถหิตํ พุโธ.
อหุ ราชา สิริเมฆ-วณฺโณ ตสฺส สุโต ตโต;
วนฺธาตา วิย โลกสฺส, สพฺพสมฺปตฺติทายโก.
มหาเสเนน ปาปานํ, วสเคน วินาสิเต;
มหาวิหาเร สพฺเพปิ, สนฺนิปาติย ภิกฺขโว.
อุปสงฺกมฺม วนฺทิตฺวา, นิสินฺโน ปุจฺฉิ สาทโร;
‘‘ปิตรา สงฺฆมิตฺตสฺส, สหาเยน วินาสิตํ.
กึ กิเมวา’’ติ อาหํสุ, ภิกฺขโว ตํ นริสฺสรํ;
‘‘สีมายุคฺฆาฏนํ กาตุํ, วายมิตฺวาปิ เต ปิตา.
นาสกฺขิ อนฺโตสีมายํ, ภิกฺขูนํ วิชฺชมานโต;
ภูมิคพฺภนิลีนาหิ, สตฺตาสุํ เอตฺถ ภิกฺขโว.
อมจฺโจ โสณามจฺโจ จ, สงฺฆมิตฺโต จ ปาปิโย;
ราชานํ สฺาเปตฺวาน, อปฺุํ เตน การยุํ.
ภินฺทิตฺวา โลหปาสาทํ, สตฺตภูมกมุตฺตมํ;
ฆเร นานปฺปกาเร จ, อิโต’ภยคิรึ นยุํ.
มาสเก จตุพุทฺเธหิ, นิวุตฺเถ เจติยงฺคเณ;
วปาเปสฺุจ ทุปฺปฺา, ปสฺส พาลสมาคมํ’’.
ตํ ¶ สุตฺวา ปิตุกมฺมํ โส, นิพฺพินฺโน พาลสงฺคเม;
ปิตรา นาสิตํ ตตฺถ, สพฺพํ ปากติกํ อกา.
โลหปาสาทมคโท’ว, กาสิ ปาสาทมุตฺตมํ;
รฺโ มหาปนาทสฺส, ทสฺเสนฺโต วิย ภูตเล.
ปริเวณานิ สพฺพานิ, นาสิตานิ นิเวสยิ;
โภเค อารามิกานฺจ, ยถาาเน เปสิ โส.
ปิตรา ปจฺจยานฺจ, ปจฺฉินฺนตฺตา วิพุทฺธินา;
ฉิทฺทาวาสํ ฆนาวาสํ, วิหารํ’กาสิ พุทฺธิมา.
การิเต ปิตรา โชติ วเนเจ’โส วิหารเก;
กมฺมํ วิปฺปกตํ สพฺพํ, นิฏฺาเปสิ นริสฺสโร.
เถรสฺสา’ถ มหินฺทสฺส, สมณินฺทสฺส สุนุโน;
สุตฺวาน มนุชินฺโท โส, ปวตฺตึ สพฺพมาทิโต.
ปสีทิตฺวา คุเณ ตสฺส, ราชา ทิปฺปปสาทเก;
‘‘อิสฺสโร วต ทีปสฺส, เถโร’’ อิติ วิจินฺติย.
ปฏิพิมฺพํ สุวณฺณสฺส, กตฺวา ตมฺมาณ นิสฺสิตํ;
ปุพฺพกตฺติกมาสสฺส, ปพฺพปกฺเข ตุ สตฺตเม.
ทิเน เนตฺวา เจติยมฺพ-ถเล เถรมฺพสฺิเต;
ตตฺรฏฺเม นิวาเสตฺวา, ตโต ตุ นวเม ปน.
มหาเสนํ คเหตฺวา โส, เทวเสนา สมูปมํ;
โอโรเธ นคเร เจว, เคหรกฺขณเก วินา.
ลํกาทีเป จ สกเล, สพฺเพ อาทาย ภิกฺขโว;
วิสฺสชฺเชตฺวา มนุสฺเส จ, นคเร จารกฏฺิเต.
ปฏฺเปตฺวา มหาทานํ, อยฺจาขิลปาณินํ;
ปูชํ สพฺโพปหาเรหิ, กโรนฺโต จ อนูปมํ.
ปจฺจุคฺคมนเมตสฺส, ทีปสตฺถุสฺส สตฺถุโน;
วรปุตฺตสฺส โส กตฺวา, เทวราชา’ว สตฺถุโน.
เจติยมฺพถลา ยาว, นครํ สาธุสชฺชยิ;
มคฺคํ เวสาลิโต ยาว, สาวตฺถินครํ ยถา.
วิสฺสชฺเชตฺวา ¶ ตหึ โภคํ, สพฺพํ เถรสฺส โส ปิตา;
ราชา โมคฺคลิปุตฺตสฺส, เถรสฺสา’คมเน วิย.
ทตฺวา ตตฺถ มหาทานํ, กปณทฺธิวนิพฺพเก;
ภิกฺขโวปิ จ โตเสตฺวา, ปจฺจเยหิ จตูหิ’ปิ.
เถรสฺสา’คมเน เอวํ, ปสฺสตูติ มหาชเน;
คเหตฺวา ตํมหนฺเตน, สกฺกาเรน มหายโส.
ตมฺหา โอรุยฺห โส มหา, สยํ หุตฺวา ปุเรจโร;
ภิกฺขโว จาปิ กตฺวาน, ปริวาเร สมนฺตโต.
เถรสฺส พิมฺพํ โสวณฺณํ, ขิรสาครมชฺฌโค;
สฺฌา ฆนปริกฺขิตฺโต, เหมเมรุ’ว โสภถ.
เวสาลินครํ สุตฺตํ, เทเสตุํ โลกนายโก;
อคมา เอวเมวาติ, ทสฺเสสิ จ มหาชนํ.
เอวํ กโรนฺโต สกฺการ-สมฺมานํ โส นราสโภ;
นครสฺส’สฺส ปาจิน-ทฺวารปสฺเส สยํกตํ.
อุปสงฺกมฺม สายณฺเห, วิหารํ โสตฺถิยา กรํ;
ตีหํ ตตฺถาปิ วาเสสิ, พิมฺพํ ตํ ชินสุนุโน.
นครํ สาธุสชฺเชตฺวา, ตโต ทฺวาทสเม ทิเน;
สตฺถุสฺสา’ทิปฺปเวสมฺหิ, ปุรํ ราชคหํ ยถา.
ปฏิมํ นีหริตฺวา ตํ, วิหารํ โสตฺถิยา กรํ;
นคเร สาครากาเร, วตฺตมาเน มหามเห.
มหาวิหารํ เนตฺวาน, เตมาสํ โพธิยงฺคเณ;
นิวาเสตฺวา ปเวเสตฺวา, เตเนว วิธินา ปุรํ.
ราชเคหสมีปมฺหิ, ปุพฺพทกฺขิณโกณเก;
ปฏิพิมฺพสฺส กาเรสิ, ตสฺส สาธุนิเวสนํ.
กาเรตฺวา อิทฺธิยาทีนํ, ปฏิมาโย วิสารโท;
เถเรน สห ตตฺเถ’ว, นิเวเสสิ มหาปติ.
อารกฺขํ ปฏฺเปตฺวา, ปูชาย จ ปริพฺพยํ;
อนุสํวจฺฉรํ กาตุํ, เอวเมว นิโยชยิ.
ตสฺสาณมนุรกฺขนฺตา ¶ , ราชา ตพฺพํสิกา อิธ;
ยาว’ชฺชปริรกฺขนฺติ, ตํ วิธึ น วินาสิย.
ปวารณาทิเน เนตฺวา, วิหารํ นครา ตโต;
กาตุํ เตรสิยํ ปูชํ, อนุวสฺสํ นิโยชยิ.
วิหาเร อภเย ติสฺส-วสเภ โพธิปาทเป;
สิลาเวทิฺจ กาเรสิ, ปาการฺจ มโนหรํ.
นวเม ตสฺส วสฺสมฺหิ, ทาาธาตุํ มเหสิโน;
พฺราหฺมณีกาจิ อาทิย, กาลิงฺคมฺหา อิธานยิ.
ทาาธาตุสฺส วํสมฺหิ, วุตฺเตน วิธสนํ;
คเหตฺวา พหุมาเนน, กตฺวา สมฺมา น มุตฺตมํ.
ปกฺขิปิตฺวา กรณฺฑมฺหิ, วิสุทฺธผลิกุมฺภวฺเห;
เทวานํปิยติสฺเสน, ราชวตฺถุมฺหิ การิเต.
ธมฺมจกฺกวฺหเย เคเห, วฑฺฒยิตฺถ มหีปติ;
ตโต ปฏฺาย ตํ เคหํ, ทาาธาตุฆรํ อหุ.
ราชา สตสหสฺสานํ, นวกํ ปุณฺณมานโส;
วิสฺสชฺเชตฺวา ตโต’กาสิ, ทาาธาตุ มหามหํ.
อนุสํวจฺฉรํ เนตฺวา, วิหารมภยุตฺตรํ;
ตสฺส ปูชาวิธึ กาตุ, เมว รูปํ นิโยชยิ.
อฏฺารส วิหาเร จ, การาเปสิ มหีปติ;
อนุกมฺปาย ปาณีนํ, วาปิโย จ ถิโรทิกา.
โพธิ ปูชาทิ ปฺุานิ, อปฺปเมยฺยานิ การิย;
อฏฺวีสติเม วสฺเส, คโภ โส ตสฺส ยา คติ.
กุมาโร เชฏฺติโส’ถ, ภาตา ตสฺส กนิฏฺโก;
ฉตฺตํ ลงฺเฆสิ สํกายํ, ทนฺตสิปฺปมฺหิ โกวิโท.
กตฺวา กมฺมานิ จตฺรานิ, ทุกฺกรานิ มหีปติ;
สิปฺปายตน เมตํ โส, ติกฺขาเปสิ พหูชเน.
อณตฺโต ปิตุนา’กาสิ, อิทฺธิหิ วิย นิมฺมิตํ;
โพธิสตฺต สรูปฺจ, รูปํ สาธุ มโนหรํ.
อปสยฺจ ¶ ปลฺลงฺกํ, ฉตฺตํ รตนมณฺฑปํ;
จิตฺรทนฺตมยํ กิฺจิ, ตสฺส กมฺมํ ตหึ ตหึ.
กตฺวา โส นววสฺสานิ, ลํกาทีปานุสาสนํ;
อเนกานิ จ ปฺุานิ, ยถากมฺมมุปาคมิ.
พุทฺธทาโส ตโต ตสฺส, ปุตฺโต อาสิ มหีปติ;
คุณานํ อากโร สพฺพ-รตนานํ’ว สาคโร.
สุขํ สพฺพปโยเคหิ, กโรนฺโต ทีปวาสินํ;
รกฺขมาลกมนฺทํ’ว, ปุรํ วสฺสวโณ ธนี.
ปฺา ปฺุคุณูเปโต, วิสุทฺธกรุณาลโย;
ตถา ทสหิ ราชูนํ, ธมฺเมหิ สมุคาคโต.
จตสฺโส อคติ หิตฺวา, การยนฺโต วินิจฺฉยํ;
ชนํ สงฺคหวตฺถูหิ, สงฺคเหสิ จตูหิปิ.
จริยํ โพธิสตฺตานํ, ทสฺเสนฺโต สกฺขิปาณินํ;
ปิตา’ว ปุตฺเต โส สตฺเต, อนุกมฺปิตฺถ ภูปติ.
ทฬิทฺเท ธนทาเนนา-กาสิ ปุณฺณมโนรเถ;
สุขิเต สพฺพโภคานํ, ชีวิตสฺส จ คุตฺติยา.
สาธโว สงฺคเหนา’ถ, นิคฺคเหน อสาธโว;
คิลาเน เวชฺชกมฺเมน, สงฺคเหสิ มหาปติ.
อเถก ทิวสํ ราชา, หตฺถิกฺขนฺธวรํ คโต;
ติสฺสวาปึ นหานตฺตํ, คจฺฉมาโน มหาปเถ.
อทฺทเส’กํ มหานาคํ, กุจฺฉิโรค สมปฺปิตํ;
ปุตฺตภาค วิหารสฺส, ปสฺเส วมฺมิกมตฺถเก.
อุตฺตาน มุทเร โรคํ, ทสฺเสตุํ คณฺฑสฺิตํ;
นิปนฺนํโส’ถ จินฺเตสิ, ตโต โรคีติ นิจฺฉยํ.
อโถ’รุยฺห มหานาคํ, มหานาค สมีปโค;
เอวมาห มหานาโค, มหานาคมนาควา.
‘‘การณํ เต มหานาค, าตมาคมเน มยา;
กุมฺเห ขลุ มหาเตชา, ขิปฺปํ กุปฺปิตสีลิโน.
ตสฺมา ผุสิตฺวา ตํ กมฺมํ, กาตุํ สกฺกา น เต มยา;
อผุสิตฺวาปิ โน สกฺกา, กินฺนุกาตพฺพเมตฺถี’ติ.
เอวํ ¶ ปุตฺเต ผณินฺโท โส, เกวลํ ผณมตฺตโน;
พิลสฺส’นฺโต ปเวเสตฺวา, นิปฺปชฺชิตฺถ สมาหิโต.
อเถ’น มุปสงฺกมฺม, อุจฺฉงฺคคตมตฺตโน
สตฺถํ คเหตฺวา ผาเลตฺวา, อุทรํ ตสฺส โภคิโน.
นีหริตฺวา ตโต โทสํ, กตฺวา เภสชฺช มุตฺตมํ;
สปฺปํ ตํ ตงฺขเณเนว, อกาสิ สุขิตํ ตทา.
อตฺตาน เมวํ โถเมสิ, ‘‘มหาการฺุตํ มม;
ติรจฺฉานาปิ ชานึสุ, สาธุ รชฺชนฺติ เม กตํ.
ทิสฺวา สุขิตมตฺตานํ, ปนฺนโคโส มหีปตึ;
ปูเชตุํ ตสฺส ปาทาสิ, มหคฺฆํ มณิมตฺตโน.
สิลามยาย สมฺพุทฺธ-ปฏิมาย อการยิ;
มิณึ ตํ นยนํ ราชา, วิหาเร อภยุตฺตเร.
เอโกปิ ภิกฺขุ ภิกฺขนฺโต, คามมฺหิ ถุสวิตฺถิเก;
สุกฺขํ ภิกฺขํ ลภิตฺวาน, ขีรภิกฺขาย สฺจรํ.
ขีรํ สปฺปาณกํ ลทฺธา, ปริภฺุชิตฺถ กุจฺฉิยํ;
ปาณกา พลโว หุตฺวา, อุทรํ ตสฺส ขาทิสุํ.
ตโต โส อุปสงฺกมฺม, ตํ นิเวเทสิ ราชิโน;
ราห ‘‘ชาโต สุโล’ยํ, กทา หาเรสิ กีทิสํ.
โส อาห’’ ถุสวิตฺถิมฺหิ, คาเม ขีเรน โภชเน;
ภุตฺเต’ติ ราชา อฺาสิ, ขีรํ สปฺปาณกํ’’อิติ.
ตเทว อสฺโส เอโกปิ, สิราเวธ ติกิจฺฉิโย;
ราชา ตสฺส สิราเวธํ, กตฺวา อาทาย โลหิตํ.
ปาเยตฺวา สมณํ อาห, มุหุตฺตํ วีตินามย;
‘‘อสฺสโลหิตมณ’’นฺติ, ตํ สุตฺวา สมโณวมิ.
ปาณกา โลหิเตเนว, นิกฺขมึภุ สุขี อหุ;
ภิกฺขุํ ราชา นิเวเทสิ, กุจฺฉิเมวํ ปนตฺตโน.
‘‘เอกสตฺถปหาเรน ¶ , ปาณกา สมโณ หโย;
กตา อโรคา สมฺมเม, เวชฺชกมฺม มโห’’อิติ.
ปิวนฺโต โตยเมโก หิ,
เทฑฺฑุภณฺฑํ มชานิย;
อชฺโฌหริตทา อาสิ,
ตโต ชาโต’ติ เทฑฺฑุโภ.
อนฺโต ตุ ทิตฺถตุณฺเฑน, เตน ทุกฺเขน ปีฬิโต;
ราชานํ มคมา ราชา, นิทานํ ตสฺส ปุจฺฉิย.
อนฺโต ตุ ทิตฺถตุณฺเฑน, เตน ทุกฺเขน ปีฬิโต;
ราชานํ มคมา ราชา, นิทานํ ตสฺส ปุจฺฉิย.
อเอนฺตา สปฺโป’ติ วิฺาย, สตฺตาหมุปวาสิย;
สุนฺหาตสุ วิลิตฺตฺจ, สยเน สาธุ สนฺถเต.
สยาเปสิ ตโต โส’ติ, นิทฺทาย มุขมตฺตโน;
วิวริตฺวา ตทา สุตฺโต, ตโต ตสฺส มุขนฺติเก.
มํสเปสึ ปาเปสิ, สรชฺชุํ ตสฺส นิคฺคโต;
คนฺเธน ตํ ฑํสิตฺวาน, อนฺโต วิสิตุมารภิ.
รชฺชุยา’ถ คเหตฺวาน, สมากฑฺฒิก ปาณิยํ;
อุทเก ปาตยิตฺวาน, อิทํ วจนมพฺรวิ.
‘‘เวชฺโช อโหสิ สมฺมาส-มฺพุทฺธสฺส กิร ชีวโก;
กมฺมํ วิชฺชติ โลกสฺส, กตํ กึเตน ทุกฺกรํ.
อีทิสํ กสิราโส’ปิ, กมฺมํ นตฺเถ’ตฺถ สํสโย;
สพฺพาทเรน กุพฺพนฺโต, อโห ปฺุโ ทโย มม.
ตถา เหลฺโลลิคามมฺหิ, จณฺฑาลิ มุฬฺหคพฺภินึ;
ชาตํ สตฺตสุ วาเรสุ, สคพฺภํ สุขิตํ อกา.
วาตโพเธน เอโก’ปิ, ภิกฺขุ อุฏฺาปิโต อหุ;
โคปานสี คเตตมฺหิ, ทุกฺขาโมเจสิ พุทฺธิมา.
ปิวนฺตสฺสาปิ มณฺฑูก, ชีพยุตฺตํ ชลํ ลหุํ;
นาสิกา พิลโต คนฺตฺวา, พีชมารุยฺห มตฺถกํ.
ภิชฺชิตฺวา อาสิ มณฺฑูโก, โส วุทฺโธ ตตฺถ คจฺฉติ;
เมฆสฺสา’คมเน เตน, โส’นิพฺพชฺชติ มาณโว.
ผาเลตฺวา ¶ มตฺถกํ ราชา, มณฺฑูกมปนีย โส;
กปาลานิ ฆเฏตฺวาน-กาสิ ปากติกํ ขเณ.
หิตตฺถํ ทีปาวาสินํ, คาเม คาเม มหีปติ;
กาเรตฺวา เวชฺชสาลาโย, วชฺเช ตตฺถ นิโยชยิ.
สพฺเพสํ วชฺชสตฺถานํ, กตฺวา สารตฺถสงฺคหํ;
เปสิ เวชฺเช ทีปสฺส, ติกิจฺฉตฺถมนาคเต;
โยเชสิ เวชฺช เมเกกํ, ราชา คาม ทฺวิปฺจเก.
อทา วิสทฺธ เขตฺตานํ, เวชฺชานมุปชีวนํ;
เวชฺเชหตฺถีนมสฺสานํ, พลสฺส จ นิโยชยิ.
ปิฏฺสปฺปินมนฺวานํ, สาลาโย จ ตหึ ตหึ;
กาเรสิ สห โภเคน, สาลาโย จ มหาปเถ.
นิจฺจมสฺโสสิ สทฺธมฺมํ, สกฺกตฺวา ธมฺมภาณเก;
ธมฺมภาณกวฏฺฏฺจ, ปฏฺเปสิ ตหึ ตหึ.
สาฏกนฺตรโต กตฺวา, สตฺถ วฏฺฏึ มหาทโย;
ทิฏฺเ ทิฏฺเ ปโมเจสิ, ทุกฺขมฺหา ทุกฺขิเต ชเน.
อเถก ทิวสํ ราชา, ราชาภรณ มณฺฑิโต;
สทฺธึ คจฺฉติ เสนาย, เทเวหิ วิย วาสโว.
ตํ ทิสฺวา สิริโสภคฺค-มคฺคํ ปตฺตํ มหี ปตึ;
ราชิทฺธิหิ วิราชนฺตํ, พทฺธเวโร ภวนฺตเร.
กุฏฺิ เอโก ปกุปฺปิตฺวา, หฏฺเนาหนิยา’วตึ;
โปเถนฺโต ตฺจ โปเถนฺโต, ภูมึ กตฺตรยฏฺิยา.
อกฺโกเสสิ อเนเกหิ, อกฺโกสวจเนหิ จ;
วิปฺปการํมิมํ ทิสฺวา, ทูรโต’ว มหีปติ.
‘‘นาหํ สรามิ สตฺตสฺส, กสฺสา’ปิ กตมปฺปิยํ;
ปุพฺพเวรี อยํ ชาตุ, นิพฺพาเปสฺสามิตํ’’ อิติ.
อณาเปสิ สมีปฏฺํ, ปุริสํ ‘‘คจฺฉ กุฏฺิโน;
อมุกสฺสา’ภิชานาหิ, จิตฺตาจาร’’นฺติ โส ตโต.
สหาโย ¶ วิย กุฏฺิสฺส, สมีปมฺหิ นิสีทิย;
‘‘รุฏฺโ กิมตฺถํ โภ ตฺว’’นฺติ, ปุจฺฉิ สพฺพมโวจ โส.
‘‘ทาโส เม พุทฺธทาโส’ยํ, ราชาหุ ปฺุกมฺมุนา;
อวมฺาย มํ มยฺหํ, ปรโต โต ยาติ หตฺถินา.
ชานาเปสฺสามิ อตฺตานํ, กติปาเหน โสยทิ;
หตฺถํ เม เอติ กาเรตฺวา, สพฺพํ ทาสาน นิคฺคหํ.
โน เจ หตฺถํ มมา’ยาติ, มาเรตฺวา คลโลหิตํ;
ปิวิสฺสามิ น สนฺเทโห, น จิเรเนว ปสฺสสิ’’.
โส คนฺตฺวา นรปาลสฺส, ปวตฺตึ ตํ นิเวทยิ;
‘‘ปุพฺพเวริ มมายนฺติ, นิจฺฉินิตฺวา มหามติ.
วิโน เทตุมุปาเยน, ปุตฺตํเวรนฺติ เวริโน;
‘‘สาธุ สงฺคณุตํ ตฺว’’นฺติ, ปุริสํ ตํ นิเยชยิ.
โส กุฏฺิมุปสงฺกมฺม, สหาโย ปิย อาหตํ;
‘‘ราชานํ ตํ วินาเสตุํ, เจเตตฺวา กาลเมตฺตกํ.
อลภนฺโต สหายํ เม, นาสกฺขิ ตสฺส ฆาตเน;
ลทฺธาตุมฺเห นยิสฺสามิ, มตฺถกํ เม มโนรถํ.
เอถ เคเห วสิตฺวา เม, โหถ เม อนุวตฺตกา;
อหเมว’สฺส นาเสมิ, กติปาเหน ชีวิตํ.
อิติ วตฺวาน ตํ กุฏฺํ, เนตฺวา โส ฆรมตฺตโน;
สุนฺหาต สุวิลิตฺตฺจ, นิวตฺถสุขุมมฺพรํ.
สุภุตฺตมธุราหารํ, โยพฺพนิตฺถิกถาทรํ;
สยาเปสิ มนฺุมฺหิ, สยเน สาธุ สนฺถเต.
เอเต เนว นิยาเมน, กติปาหํ นีวาสิย;
ตฺวา ตํ ชาตวิสฺสาสํ, สุขิตํ ปิณิตินฺทฺริยํ.
‘‘รฺโ ทินฺน’’นฺติ วตฺวาน, ขชฺชโภชฺชาทิกํ อทา;
ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ นิเสเธตฺวา, เตน’ชฺฌิฏฺโ นมคฺคหิ.
ภูปาเลน กเมนา’สิ, วิสฺสตฺโถ’ติว ภูมิโป;
มโตติ สุตฺวา ตสฺสา-สิ หทยํ ผลิตํ ทฺวิธา.
เอวํ ¶ โรเค ติกิจฺเฉสิ, ราชา สารีรมานเส;
เปสิ เวชฺเช ทีปสฺส, ติกจฺฉตฺถ มนาคเต.
ปฺจวีสติหตฺเถน, ปาสาเท โนปโสภิตํ;
มหาวิหาเรโมรวฺห-ปริเวณมการยิ.
สมณํ โคฬปานฺุจ, อทา คามทฺวยํ ตหึ;
ธมฺมฆาสก ภิกฺขูนํ, โภเค กปฺปิยการเก.
วิหาเร ปริเวเณ จ, สมฺปนฺน จตุปจฺจเย;
วาปิโย ทานสาลาโย, ปฏิมาโยจ การยิ.
ตสฺเสว รฺโ รชฺชมฺหิ, มหาธมฺมกถียติ;
สุตฺตานิ ปริวตฺเตสิ, สีหฬายนิรุตฺติยา.
อภีติ ปุตฺตา ตสฺสา’สุํ, สูราวิรงฺครูปิโน;
อสีติยา สาวกานํ, นามกายิปทสฺสนา.
สาริปุตฺตาทินาเมหิ, ปุตฺเตหิ ปริวาริโต;
พุทฺธทาโส สสมฺพุทฺธ-ราชาวิย วิโรจถ.
เอวํ กตฺวา หิตํทีป-วีสีนํ ติทิวํ คโต;
วสฺเส เอกูนตึสมฺหิ, พุทฺธทาโส นราธิโป.
ตโต เชฏฺสุโต ตสฺส, อุปติสฺโส’สิ ภูปติ;
สพฺพราชคุโณเปโส, นิจฺจสีโล มหาทโย.
ทสาปฺุกฺริยาหิตฺวา, ทสปฺุกฺริยา’ทียิ;
ราชธมฺเมจ ปูเรสิ, ราชปารมิตา ทส.
คณฺหิ สงฺคหวตฺถูหิ, จถูหิ จ จตุทฺทิสํ;
มหาปาฬิมฺหิ ทาเปสิ, ราชาราชานุโภชนํ.
อุตฺตรมฺหิ ทิสาภาเค, เจติยมฺหา ตุ มงฺคลา;
ถูปฺจ ปฏิมาเคหํ, ปฏิมฺจา’ปิ การยิ.
กโรนฺโต ตฺจ โส ราชา, มาขิชฺชนฺตุ ชนา อิติ;
การาเปสิ กุมาเรหิ, ทาเปตฺวา คุฬกณฺฑุลํ.
ราชุปฺปลวฺหยํ ¶ คิชฺฌ-กูฏํ โปกฺขรปาสยํ;
วาลาหสฺสฺจ อมฺพุฏฺึ, โคณฺฑิโคมมฺหิ วาปิกํ.
วิหารํ ขณฺฑราชิฺจ, วาปิโย จ ถิโรทิกา;
อปฺปมาณานิ ปฺุานิ, การาเปสิ ตหึ ตหึ.
วสฺสามาเนปิ โส วสฺเส, สยเน สนฺนิสินฺนโก;
เกวลํ ปริณาเมสิ, รตฺตึ ‘‘เขโท ชนสฺสี’’ติ.
ตฺวา อมจฺโจ ตํ เนตฺวา, อุยฺยานํ ชาทยีฆรํ;
เอวํ ปฏิจฺจ อตฺตานํ, ทุกฺขํ นากาสิ ปาณินํ.
กาเล ตสฺสา’สี ทุกฺขิตฺต-โรคทุกฺเขหิ ปีฬิโต;
ทีโป ทีโป ปโมปาป-ตมโส โส สุมานโส.
ภิกฺขู ปุจฺฉิตฺถ’’กึภนฺเต, ทุพฺภิกฺขาทิภยทฺทิเต;
โลเก โลกหิตํ นตฺถิ, กตํ กิฺจิ มเหสีนา.
คหฺฆาโรหณสุตฺตสฺส, อุปฺปตฺตึตสฺส นิทฺทิสุํ;
สุตฺวา ตํ สพฺพโสวณฺณํ, พิมฺพํ สมฺพุทฺธธาตุโน.
กตฺวา สตฺถุสิลาปตฺตํ, โสทกํ ปาณิสมฺปุเฏ;
เปตฺวา ตสฺส เต รูป-มาโรเปตฺวา มหารถํ.
สยํ สีลํ สมาทาย, สมาเทตฺวา มหาชนํ;
มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา, อภยํ ตมฺพปาณินํ.
อลงฺกตฺวา จ นครํ, เทวโลกมโนหรํ;
ทีปวาสีหิ สพฺเพหิ, ภิกฺขูหิ ปริวาริโต.
โอตริตฺถ มหาวีถึ, ภิกฺขู ตตฺถ สมาคตา;
ภณนฺตา รตนํ สุตฺตํ, สิฺจมานา ชลํ ตถา.
ราชเคหนฺติเก วีติ-มคฺเค ปาการสนฺติเก;
วิจรึสุ ติยามนฺเต, กุรุมานา ปทกฺขิณํ.
ภิชฺชมาเน’รุเณ วสฺสิ, มหาเมโฆ มหีตเล;
โรคาตุราจ สพฺเพปิ, สุขิตากํสุ อุสฺสวํ.
‘‘ยทา ทุพฺภิกฺขโรคาทิ-ภยํ ทีปมฺหิ เหสฺสติ;
เอวเมว กโรนฺตู’’ติ, นิโยเชสิ นราธิโป.
อารุฬฺโห ¶ เจติยํ กุนฺต-กิปิลฺลาทิมเวกฺขิย;
ปุจฺฉิตฺวา โมรปิฺเจน, ‘‘สณิกํ ยนฺตุวนํติ จ.
สงฺขํ โสทกมาทาย, จรตา’สนโธวเน;
ทกฺขิณปริโตณมฺหิ, กาเรตฺวา ราชเคหโต.
อุโปสถฆรํ พุทฺธ-ปฏิมาเคห เมว จ;
ปากาเรน ปริกฺขิตฺตํ, อุยฺยานฺจ มโนรมํ.
จาตุทฺทสึปฺจทสึ, ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺมี;
ปาฏิหาริยปกฺขฺจ, อฏฺงฺคสมุปาคตํ.
อุโปสถํสมาทาย, สาปทานํ ตหํ วสี;
ยาวชีวฺจ โส ภฺุชิ, มหาปาฬิมฺหิ โภชนํ.
จรนฺโตจกลนฺทาน มุยฺยาเน ภตฺตมตฺตโน;
กตฺวา นิวาปํ ทาเปสิ, ตทชฺชาปิ จ วตฺตติ.
โจรํ วชฺชมุปนีตํ, ทิสฺวา สํวิคฺคมานโส;
ฉวํ สุสานํ อาเนตฺวา, ขิปิตฺวา โลหกุมฺภิยํ.
ทตฺวา ธมํ ปลาเปตฺวา, โจรํ รตฺติยมุคฺคเต;
สูริเย กุชฺฌิโต โจรํ-วิยฌาปยิ ตํ ฉวํ.
อกา ทีปมฺหิ สพฺเพสํ, เจติยานํ มหามหํ;
ถูปาราเม จ ถูปสฺส, เหมจุมฺพฏกฺจุกํ.
ทฺวาจตฺตาลีสวสฺสานิ, กตฺวา วฺจุํขณมฺปิโส;
กตฺวา ปฺุมุปาคฺฉิ, เทวราชสหพฺยตํ.
รฺโ ตสฺส กนิฏฺเน, มหานาเมน วลฺลภา;
เทวี สตฺถํ นิปาเตตฺวา, ตมานมฺหิ มารยิ.
ปพฺพชิตฺกา กนิฏฺโ โส, ชีวมานมฺหิ ภาตริ;
หเต ราชินิ ภีตาย, อาวตฺติตฺวา’สิ ภูปติ.
มเหสึอตฺตโน’กาสิ, มเหสึ ภาตุฆาตินึ;
คิลานสาลา กาเรสิ, มหาปาฬิฺจ วฑฺฒยิ.
โลหทฺวาร ¶ รลคฺคาม-โกฏิปสฺสวนวฺหเย;
ตโย วิหาเร กตฺวา’ทา, ภิกฺขูนมภยุตฺตเร.
วิหารํ การยิตฺวาน, ธุมรกฺขมฺหิ ปพฺพเต;
มเหสิยา นเยนา’ทา, ภิกฺขูนํ เถรวาทีนํ.
นวกมฺมฺจ ชิณฺเณสุ, วิหาเรสุ สการยิ;
ทานสีลรโต วตฺถุ-ปูชโก จ อหุ สทา.
โพธิมณฺฑสมีปมฺหิ, ชาโต พฺโรหฺมณมาณโว;
วิชฺชาสิปฺปกลาเวที, ตีสุ เวเทสุ ปารโค.
สมฺมาวิฺาตสมโย, สพฺพวาทวิสารโท;
วาทตฺถิ ชมฺพุทีปมฺหิ, อาหิณฺฑนฺโต ปวาทิโก.
วิหารเมกํ อาคมฺม, รตฺตึ ปาตฺชลํ มตํ;
ปริวตฺเตสิ สมฺปุณฺณ-ปทํ สุปริมณฺฑลํ.
ตตฺเถโก เรวโตนาม, มหาเถโร วิชานิย;
‘‘มหาปฺโ อยํ สตฺโถ, ทเมตุํ วฏฺฏตี’’ติ โส.
‘‘โก นุ คทฺรภราเวน, วิรวนฺโต’’ติ อพฺรวิ;
‘‘คทฺรภานํ รเว อตฺถํ, กึ ชานาสี’’ติ อาหตํ.
‘‘อหํ ชาเน’’ติ วุตฺโตโส, โอตาเรสิ สกํ มตํ;
วุตฺตํ วุตฺตํ วิยากาสิ, วิโรธมฺปิ จ ทสฺสยิ.
‘‘เตนหิ ตฺวํ สกวาท-โมตาเรหี’’ติ โจทิโต;
ปาฬิมาหา’ภิธมฺมสฺส, อตฺถมสฺส น โส’มิคา.
อาห กสฺเส’สมนฺโต’ติ, พุทฺธมนฺโต’ติ โสพฺรวิ;
‘‘เทหิ เม ต’’นฺติ วุตฺเตหิ, ‘‘คณฺหุ ปพฺพชฺชตํ’’อิติ.
มนฺตตฺถี ปพฺพชิตฺวาโส, อุคฺคณฺหิ ปิฏกตฺตยํ;
‘‘เอกายโน อยํ มคฺโค’’, อิติ ปจฺฉา ตมคฺคหิ.
พุทฺธสฺส วิย คมฺภีร-โฆสตฺตาตํ วิยากรุํ;
‘‘พุทฺธโฆโส’’ติ โฆโสหิ, พุทฺโธ วิย มหีตเล.
ตตฺถ าโณทยํ นาม, กตฺวา มกรณํ ตทา;
ธมฺมสงฺคณียา’กาสิ, กจฺฉํ โส อฏฺสาลินึ.
ปติตฺตฏฺกถฺเจว ¶ , การามารภิพุทฺธิมา;
ตํ ทิสฺวา เรวโต เถโร, อิทํ วจนมพฺรุวิ.
ปาฬิมตฺตอิธานิตํ, นตฺถิ อฏฺกถา อิธ;
ตถาจริยวาทา จ, ภินฺนรูปา น วิชฺชเร.
สีหฬาฏฺกถา สุทฺธา, มหินฺเทน มตีมตา;
สํคีติตฺตยมารุฬํ, สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิตํ.
สาริปุตฺตาทิคีตฺจ, กถามคฺคํ สเมกฺขิย;
เอกา สีหฬภาสาย, สีหเฬสุ ปวตฺตติ.
ตํ ตตฺถ คนฺตฺวา สุตฺวา ตํ, มาคธานํ นิรุตฺติยา;
ปริวตฺเตสิ สา โหติ, สพฺพโลกหิตา วหา.
เอวํ วุตฺโต ปสนฺโน โส, นิกฺขมิตฺวา ตโตอิมํ;
ทีปมาคา อิมสฺเสว, รฺโกาเล มหามติ.
มหาวิหารํ สมฺปตฺโต, วิหารํ สพฺพสาธูนํ;
มหาปธานฆรํ คนฺตฺวา, สงฺฆปาลสฺส สนฺติกา.
สีหฬฏฺกถา สุทฺธา, เถรวาทฺจ สพฺพโส;
‘‘ธมฺมสามิสฺส เอโสว, อธิปฺปาโย’’ติ นิจฺฉิย.
ตตฺถ สงฺฆํ สมาเนตฺวา, ‘‘กาตุมฏฺกถามม;
โปตฺถเก เทถ สพฺเพ’’ติ, อาห วีมํสิตุํ สตํ.
สงฺโฆ คาถาทฺวยํ ตสฺสา-ทาสิ ‘‘สามตฺติยํ ตว;
เอตฺถ ทสฺเสหิ ตํ ทิสฺวา, สพฺเพ เทมา’’ติ โปตฺถเก.
ปิฏกตฺตยเมตฺเถว, สทฺธิมฏฺกถาย โส;
วิสุทฺธิมคฺค นามากา, สงฺคเหตฺวา สมาสโต.
ตโต สงฺฆํ สมุเหตฺวา, สมฺพุทฺธมตโกวิทํ;
มหาโพธิสมีปมฺหิ, โส ตํ วาเจตุมารภิ.
เทวตา ตสฺส เนปฺุํ, ปกาเสตุํ มหาชเน;
ฉาเทสุํ โปตฺถกํโส’ยิ, ทฺวตฺติกฺขตฺตุมฺปิ ตํ อกา.
วาเจตุํ ตติเย วาเร, โปตฺถเก สมุทาหเฏ;
โปตฺถกทฺวยมฺมฺปิ, สณฺาเปสุํ ตหึ มรู.
วาจยึสุ ¶ ตทาภิกฺขู, โปตฺถกตฺตย เมกโต;
คนฺถโต อตฺถโต จาปิ, ปุพฺพาปรวเสน วา.
เถรวาเทหิ ปาฬิหิ, ปเทหิ พฺยฺชเนหิ จ;
อฺตฺถตฺตมหูเนว, โปตฺถตฺถเกสุปิ ตีสุปิ.
อถ อุคฺโฆสยิ สงฺโฆ, ตุฏฺหฏฺโ ติเสสโต;
‘‘นิสฺสํสยา’ยํ เมตฺเตยฺโย’’, อิติ วตฺวา ปุนปฺปุนํ.
สทฺธิมฏฺกถายา’ทา, โปตฺถเก ปิฏกตฺตเย;
คนฺถกาเร วสนฺโต โส, วิหาเร ทุรสงฺกเร.
ปริวตฺเตสิ สพฺพาปิ, สีหฬฏฺกถา ตทา;
สพฺเพสํ มูลภาสาย, มาคธาย นิรุตฺติยา.
‘‘สตฺตานํ สพฺพภาสานํ, สา อโหสิ หิตาวหา;
เถริยา จริยาสพฺเพ, ปาฬึวิย ตมคฺคยฺหํ.
อถ กตฺตพฺพกิจฺเจสุ, คเหตุ ปรินิฏฺิตึ;
วนฺทิตุํ โส มหาโพธึ, ชมฺพุทีปมุปาคมิ.
สุตฺวา ทฺวาวีสวสฺสานิ, มหานาโม มหามหึ;
กตฺวา ปฺุานิ จิตฺรานิ, ยถา กมฺมมุคาคมิ.
สพฺเพ’เป เต ธรณีปตโย มจฺจุมจฺเจตุมนฺเต,
โน สกฺขึ สูปจิตสุขพลาสาธุ สมฺปนฺนโภโค;
เอวํ สพฺเพ นิธนวสคา โหนฺติ สตฺตา’ติ นิจฺจํ,
ราคํ สมฺมา วินยตุธเน ชีวิเต จาปิ ธีมา.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ปฺจราชโก นาม
สตฺตตึสติโม ปริจฺเฉโท.