📜
ทฺวิจตฺตาลีสติม ปริจฺเฉท
ฉ ราชโก
สงฺฆติสฺโส ¶ ตโต อาสิ, อสิคฺคาโห มหีปติ;
สาสนสฺส จ รฏฺสฺส, วุทฺธิกาโม นเย รโต.
านนฺตรํ ยถารหํ, ทตฺวา สงฺคณฺหิโส ชนํ;
ตทา ขุทฺทกราชสฺส, โมคฺคลฺลาโน จมูปติ.
วสนฺโต โรหเณ สุตฺวา, สงฺฆติสฺสสฺส ราชตํ;
ขนฺธวารํ สยุทฺธตฺถํ, มหาคลฺเล นิเวสยิ.
สงฺฆติสฺโส จ สุตฺวา ตํ, พลกายมเปสยิ;
ยุชฺฌิตุํ เตน ตชฺเชสิ, โมคฺคลฺลาโน มหพฺพโล.
ตโต หตฺถสฺสมาทาย, คนฺตฺวา รตฺติวิหารกํ;
พลํ โส สนฺนิปาเตนฺโต, วาสํ ตตฺเถว กปฺปยิ.
ราชา สุตฺวา ปุนา’คนฺตฺวา, กทลฺลาทีนิวาตเก;
ยุชฺฌิตฺวา ตํ ปลาเปตฺวา, เปเสตฺวา พลมตฺตโน.
สยํ ปุรมุปาคฺฉิ, โสปิ นฏฺํ สวาหินึ;
ปุน ปากติกํ กตฺวา, กเรเหรมุปาคมิ.
รฺโ เสนาปติ ปุตฺตํ, เปเสตฺวา โจรสนฺติกํ;
เยน เกนจิ เลเสน, สยํ ทุกฺขิว ทุมฺมโน.
อาตุโร วิย พาฬฺหํ โส, โหสิ มฺจปรายโน;
ราชา สุตฺวา ปวตฺติตํ, อุปสงฺกมฺม ตงฺขเณ.
มา ตฺวํ โสจิ กุมารสฺส, สมฺมาเนตฺวานุสาสิย;
หนฺท ตฺวํ นครํ รกฺข, นเต สกฺกา มยา สห.
ยุทฺธมณฺฑลมาคนฺตุํ, คิลานตฺตาติ โยชยิ;
อุพฺพาสิเต ชเน สพฺเพ, วิจฺฉินฺเน ราชโภชเน.
มหาปาฬิมฺหิ สมฺปกฺกํ, รฺโ โภชนมาหรุํ;
ราชา ทฺวิสฺวา’ติ นิพินฺโน, ยาว มนฺโท น เหสฺสติ.
เอกฺโก ¶ ปีติ วิจินฺเตตฺวา, ยุทฺธาย สมาสา’คมา;
สทฺธึ ปุตฺเตน อารุยฺห, หตฺถึสนฺนทฺธวาหโน.
โถเกเนว พเลนาคา, ปาจินติสฺสปพฺพตํ;
เอวํ อุภยโต จูฬ-สงฺคาเม ปจฺจุปฏฺิเต.
เสนาปติสมิตฺตทฺทุ, ยุทฺธมารภิ ปจฺฉโต;
ปุตฺโต ทิสฺวา นรินฺทสฺส, ฆาเตสฺสามิ อิมํ อิติ.
อาห ราชา นิวาเรสิ, มา เต รุจฺจิ พลํ อิทํ;
เนว สกฺกา’ธิวาเสตุํ, อติมนฺทํ หนิสฺสติ.
ทุวินฺนํ พลกายานํ, ราชามชฺฌคโต อหุ;
ตโต เสนา ทฺวิธา’โหสิ, โจรเสนาปตีปติ.
รฺโ นาโค มธุกวฺห รุกฺขจฺฉายํ สมาวิสิ;
ตทา ฉตฺตํ ปติตสฺส, สาขมาหจฺจ ภูมิยํ.
โจรสฺส เสนา ตํ ทิตฺวา, หริตฺวา สามิโน อทา;
โส ตํ อุสฺสาปยิฉตฺตํ, ตฺวาปพฺพตมุทฺธนิ.
ตทา ราชพลํ ราชา, นุนเมโสติ จินฺติย;
คนฺตฺวา ตํ ปริวาเรสิ, ราชา อาสิ ตเทกโก.
หตฺถิกฺขนฺธา ตโทรุยฺห-ปุตฺตํ’มจฺจฺจ โสหทํ;
อุปาวิสิ สมีปมฺหิ, เมรุมชฺชรกานนํ.
โมคฺคลฺลาโน ตโต ลทฺธ-ชโย วาหนมาทิย;
เสนาปตึจ มิตฺตทฺทุํ, ตสฺส ปุตฺตฺจ ปาปินํ.
อุปาคมฺม ปุรํ ราชา, อาสี ลงฺกา ตลาธิโป;
ตโต จินฺเตสิ ชีวนฺเต, สตฺตุมฺหิ น สุขํ อิติ.
โส สุตฺวา ปุพฺพราชสฺส, ปุตฺโต เอตฺถาติ กุชฺฌิย;
อาณาเปสิ จ ตสฺสา’สุ, หตฺถปาทานิ ฉินฺทิตุํ.
อุปกฺกมิ ตทา รฺา, อาณตฺโต ปุริโส ขเณ;
ฉินฺทิตุํ หตฺถปาทํ โส, กุมาโร โรทิ ทุมฺมโน.
ปูวขาทกหตฺถํ เม, ฉินฺเทยฺยํ เจ ตทา อหํ;
ขาทิสํ เตน ปูเวติ, หํ สุตฺวา ราชกมฺมิโก.
โรทิตฺวา ปริเทวิตฺวา, ราชาณาย ทุขทฺทิโต;
วามํ หตฺถฺจ ปาทฺจ, ตสฺส ฉินฺทิ นราธโม.
เชฏฺติสฺโส ¶ ปลายิตฺวา, รฺโ ปุตฺโต’ปโร อคา;
อฺโต มลยํ เทสํ, เมรุกนฺทรนามกํ.
ราชา’ถ สสุตา’มจฺโจ, คนฺตฺวา เวฬุวนํ รโห;
โจทิโต ตตฺถ ภิกฺขูหิ, กาสาวานิ สมาทิยิ.
ภิกฺขุเวสํ คเหตฺวาน, โรหณํ คนฺตุมานโส;
มณิหีรํ สมาคฺฉิ, ตตฺรา ราชเสวกา.
สฺชานิตฺวา ตโยเปเต, เตสํ ปาเทวรุชฺฌิย;
สาสนํ ตสฺส เปเสสุํ, ราชา สุตฺวา วิเสสโต.
ตุฏฺโ อาณาปยิ คนฺตฺวา, สีฆมาทาย เตชเน;
ตโต สีหคิรึเนตฺวา, ติสฺสงฺกํ นิรุปทฺทวํ.
สีสํ คณฺหถ ตตฺเถว, รฺโ จ ตนยสฺส จ;
อมจฺจํ ปน ชีวนฺต-มาเนยฺยาถ มม’นฺติกํ.
มนุสฺสา เอวมาณตฺตา, เต คเหตฺวา ตโยชเน;
เนตฺวา สีหคิรึกาตุํ, ยถาวุตฺตมุปกฺกมุํ.
ตโต ราชสุโต อาห, ปุริเส กมฺมการเก;
สีสํ เม ปมํ เฉตฺวา, เทถ มยฺหํ สุขํ อิติ.
ราชโปสา ตถา’กาสุํ, ปจฺฉาฉินฺทึสุ ราชิโน;
สีสํ ปสฺสถ พาลานํ, กมฺมํ กมฺมวิทูชนา.
เอวํ อนิจฺจา โภคาหิ, อธุวา อสยํวสี;
ตตฺถ ลคฺคา กถํ นิจฺจํ, สุขํ โภ น คเวสถ.
รฺโ สาสนมาหํสุ, อมจฺจสฺส หิเตสิโน;
ตํ สุตฺวาน หสิตฺวาน, อิทํ วจนมพฺรวิ.
ฉินฺนสีโส มยา ทิฏฺโ, มยิ ชีวติ สามิโก;
เปตฺวา หมฺปิ เสวามิ, อโห อฺฺหิ สามิกํ.
อิธ ตํ มารยิตฺวาน, ฉายํ ตสฺส หริสฺสถ;
อโห อฺาณกา ตุมฺเห, มฺเ อุมฺมตฺตกา อิติ.
อิติ วตฺวาน โส ปาเท, คเหตฺวา สามิโน สยิ;
ตสฺส เต หรโณปายํ, อปสฺสนฺตา ยถา ตถา.
ตสฺสาปิ สีสํ เฉตฺวาน, มจฺจา อาทาย ตีณิ’ปิ;
รฺโ ทสฺเสตุมาหจฺจ, ราชา ตุสิตฺถ นิพฺภโย.
ทุฏฺเสนา ¶ ปติสฺสา’ทา, ตโต มลยราชตํ;
อสิคฺคาหกานมฺหิ, ตสฺส ปุตฺตํ เปสิ จ.
ถูปตฺตยมฺปิ ฉาเทสิ, วตฺเถหิ อหเตหิ โส;
ตถา ลงฺกาตเล สพฺเพ, ถูเปกาสิ มหุสฺสวํ.
เกสธาตฺุจ นาถสฺส, ทาาธาตุํ ตเถว จ;
มหาโพธึ สสกฺกจฺจํ, มหาปูชาย สกฺกริ.
สพฺพํ เวสาขปูชาทึ, จาริตฺตํนุคตํ อกา;
ธมฺมกมฺเมน โสเธสิ, สพฺพํ สุคตสาสนํ.
ปิฏกานฺจ สชฺฌายํ, มหาปูชาย การยิ;
ลาภํ ทตฺวา ติเรเกน, ปูชยิตฺถ พหุสฺสุเต.
ภิกฺขูนํ ทีปวาสีนํ, สพฺเพสํ จีวรํ อคา;
อาวาเสสุ จ สพฺเพสุ, กถินํ อตฺถราปยิ.
ปฏิมาโย จ กาเรสิ, ชิณฺณฺจ ปฏิสงฺขริ;
โลณกฺเขตฺตฺจ ปาทาสิ, สงฺฆสฺส ติสตาธิกํ.
การปิฏฺิมฺหิ กาเรสิ, โมคฺคลฺลาน วิหารกํ;
วิหารา ปิฏฺิคามฺจ, สคามํ วฏคามกํ.
ตถา เจติยเคหฺจ’-กาสิ รกฺขวิหารเก;
วิหารํ นํ พหุนฺนํ โส, โภคคาเม พหู อทา.
เอวํ ปฺุานี โส’กาสิ, อปฺปเมยฺยานิ ภูมิโป;
สมฺปตฺตีนมนิจตฺตํ, สรนฺโต ปุพฺพราชิโน.
ตทา เกนจิ โทเสน, กุทฺโธมลยราชิโน;
สริตฺวา ปุพฺพราชสฺส, กตํ เตน วิรูปกํ.
อุปาเยน คเหตฺวาน, หตฺถปาทฺจ เฉทยิ;
ตํ สุตฺวา โส อสิคฺคาโห, สปุตฺโต โรหณํคโต.
วสนฺโต ตตฺถ โส กตฺวา, หตฺเถ ชนปทํ ลหุํ;
เชฏฺสิสฺสมุปคฺฉิ, นิลีนํ มลเย ิตํ.
สทฺธึ เตนสฆาเตนฺโต, รฏฺํ ชนปทํ ขเณ;
โทฬปพฺพตมาคมฺม, ขนฺธาวารํ นิเวสยิ.
ราชา สุตฺวาน ตํ สพฺพํ, สนฺนทฺธพลวาหโน;
ขนฺธาวารํ นิเวเสสิ, คนฺตฺวา ตสฺเสว สนฺติกํ.
ตทา ¶ ปชฺชรโรเคน, มนุสฺสาราชิโน พหู;
อุปทฺทุตา มตา อาสุํ, ตํ สุตฺวา โส อสิคฺคโห.
ยุทฺธมารภิเวเคน, รฺโ เสนาติทุพฺพลา;
ปภิชฺชิตฺวา ปลายิตฺถ, ราชาปจฺฉา ปลายิ โส.
ทิสฺวา เอกากินํ ยนฺตํ, สีหปพฺพตสนฺติเก;
อสิคฺคาโห มหาราชํ, มารยิตฺถ สปริสํ.
โอหีนํ ปจฺฉโต เชฏฺ-ติสฺสมฺปิ ปน มาริตุํ;
สาสนํ ตสฺส เปเสสิ, เอหิ ราชา ภวาหีติ.
โส ตฺตฺวา ปลายิตฺวา, นิวตฺโต มลยํ อคา;
กถฺหิ ลทฺธํ กิจฺเฉน, รชฺชํโส เทติ เม อิติ.
เอวํ โข ทลฺลนามํ โส, โมคฺคลฺลานํ นริสฺสรํ;
มาเรตฺวา ฉหิ วสฺเสหิ, สมฺปตฺตพลวาหโน.
อถา’คนฺตฺวา อสิคฺคาโห, อนุราธปุรํ วรํ;
ราชา หุตฺวา ปวตฺเตสิ, อาณาจกฺกํ มหีตเล.
ส สิลาเมฆวณฺณวฺโห, สงฺฆํ โพธิฺจ วนฺทิย;
ถูปตฺตยฺจ สกฺกาสิ, มหาปาฬิฺจ วฑฺฒยิ.
ปายาสํ’ทาสิ สงฺฆสฺส, สปฺปิผาณิตสงฺขตํ;
ฉาตเก อติกิจฺฉมฺหิ, ปริสฺสาวนเมว จ.
สพฺพทาเนน สงฺคณฺหี, กปณทฺธิวณิพฺพเก;
ปูวมูลธนํจา’ทา, กุมารานํ มหาทโย.
วิหาเร อภเย พุทฺธํ, ปูชยิตฺถ สีลามยํ;
ชิณฺณฺจ เคหํ ตสฺสา’กา, นานารตนจิตฺติกํ.
โกลวาปิฺจ ทตฺวาน, อารกฺขตฺถํ ชินสฺส โส;
ปูชํ สพฺโพปหาเรหิ, สพฺพกาลํ ปวตฺตยิ.
เอวํ ตสฺมึ มหีปาเล, วสนฺเต ปฺุภาชเน;
นายโก สิรินาควฺโห, เชฏฺติสฺสสฺส มาตุโล.
คนฺตฺวาน ปรตีรํ โส, อาทาย ทมิเฬ พหู;
อาคนฺตฺวา อุตฺตรํ เทสํ, คณฺหิตุํ ตมุปกฺกมิ.
ราชาปิ สุตฺวา ตํ คนฺตฺวา, ยุชฺฌิตฺวา ราชมิตฺตเก;
คาเม หนฺตฺวาน ตํ เตน, ทมิเฬ สทฺธิมาคเต.
หตเสเส ¶ คเหตฺวาน, กตฺวา ปริภวํ พหุํ;
อทาสิ ทาเส กตฺวาน, วิหาเรสุ ตหึ ตหึ.
เอวํสมฺปตฺตวิชเย, ปุรมาคมฺมภูมิเป;
สพฺพํ รฏฺํ วิโสเธตฺวา, วสนฺเต อกุโต ภเย.
ภิกฺขุโพธี สนาโม’ถ, วิหาเร อภยุตฺตเร;
ทุสฺสีเล พหุเล ทิสฺวา, ปพฺพชฺชาย นโวปิ โส.
ราชานมุปสงฺกมฺม, ธมฺมกมฺมมยาจถ;
ราชา เต เนว กาเรสิ, ธมฺมกมฺมํ วิหารเก.
ทุสฺสีลา นิหฏา เตน, สพฺเพ มนฺติย เอกโต;
รโห ตํ มารยิตฺวาน, ตํ กมฺมํ ปฏิพาหยฺยุํ.
ราชา สุตฺวา ตทา กุทฺโธ, สพฺเพคณฺหิย เอกโต;
อกา โปกฺขรณี ปาเล, ฉินฺนหตฺเถ สพนฺธเน.
อฺเ ตตฺถ สตํ ภิกฺขู, ชมฺพุทีเป ขิปาปยิ;
สรนฺโต ตสฺส อุสฺสาหํ, ปริโสเธสิ สาสนํ.
ภิกฺขู เถริยวาเท โส, กาตุํ เตหิ อุโปสถํ;
อาราเธตฺวา ปฏิกฺขิตฺโต, ปกุปฺปิตฺวา อนาทโร.
อกฺโกสิตฺวา จ ภาสิตฺวา, วาจาหิ ผรุสาหิ โส;
ภิกฺขู เต อกฺขมาเปตฺวา, ทกฺขิณํ เทสมชฺฌคา.
ตสฺส โส มหตา ผุฏฺโ, โรเคน มริสชฺชุกํ;
เอวํ นวหิ วสฺเสหิ, ปริจฺจชิ มหีตลํ.
ตสฺส ปุตฺโต ตโต อคฺค-โพธิ นาโม กุมารโก;
อาสิ ราชาสิริสงฺฆ-โพธินาเมน วิสุโต.
กณิฏฺํ ภาตรํ มาณํ, โอปรชฺเช’ภิสฺจิย;
ตสฺสา’ทา ทกฺขิณํ เทสํ, สโยคฺคพลวาหนํ.
ราชา โส ปุพฺพราชูนํ, ปวตฺตํ น วินาสิย;
รฏฺํ ธมฺเมน ปาเลสิ, สงฺฆฺจ พหุมานยิ.
เชฏฺติสฺโส’ถ ตํ สพฺพํ, สุณิตฺวา มลเย ิโต;
อริฏฺํ คิริมาคมฺม, สงฺคเหสิ มหาชนํ.
กตฺวา หตฺถคเต ปุพฺพ-ทกฺขิเณ สุสมานเส;
กเมน ปุรมาคนฺตุ-มารภิตฺถ มหาพโล.
ทาาสิว ¶ มมจฺจฺจ, คเหตุํ ปจฺฉิมํ ทิสํ;
เปสยิตฺวา สยํ คาเม, วสิตฺถ สิริปิฏฺิเก.
ราชา นิสมฺม ตํสพฺพํ, อุปราชํ วิสชฺชยิ;
สพลํ ปจฺฉิมํ เทสํ, โส คนฺตฺวา ตํ ปลาปยิ.
โปตกํว กุลาวมฺหิ, สกฺกา หนฺตุนฺติ ทารกํ;
มาเยตฺตํ อาคตํ ราชา, กุมารา’มจฺจ มคฺคหี.
เชฏฺติสฺสํปิ เอตํว, คณฺหิสฺสามีติ จินฺติย;
โถเกเนว พเลนาคา, นิราสงฺโกติวิกฺกโม.
เชฏฺสิสฺโสปิ ตํ สุตฺวา, สนฺนทฺธพลวาหโน;
สาคโร ภินฺนเวโลว, ราชเสนํ สโมตฺถริ.
ราชเสนา ปภิชฺชิตฺถ, ราชา อารุยฺห กฺุชรํ;
เอโก อฺาตเวเสน, ปลายิตฺวา ขเณน โส.
ฉฏฺเ มาสมฺหิ รชฺชมฺหา, นาวมารุยฺห สชฺชุกํ;
ชมฺพุทีปมคาหิตฺวา, ธนํ เทสฺจ าตเก.
เชฏฺติสฺโส ตโต หุตฺวา, ปุเร ราชายถา ปุเร;
สพฺพํ กิจฺจํ ปวตฺเตสิ, ปริปาเลสิ สาสนํ.
มหาทารคิรึ โส’ทา, วิหาเร อภยุตฺตเร;
มหาวิหารสฺสา’ทาสิ, มหาเมตฺตวฺหโพธิกํ.
โคณฺฑิคามฺจ ปาทาสิ, ราชา เชตวนสฺส โส;
มาตุลงฺคณกฺเจว, คามฺโจ ทุมฺพรงฺคณํ.
มหานาคสฺส ปาทาสิ, ปธานฆรกสฺส โส;
กสฺสปสฺส คิริสฺสาปิ, อาหารํ อมฺพิลาปิกํ.
คามํ กกฺขลวิตฺถิฺจ, อทาเวฬุวนสฺส โส;
คงฺคามาติ วิหารสฺส, เกเหตํ คามกํ อทา.
อนฺตราคงฺคสวฺหสฺส, จุลฺลมาติกคามกํ;
มเยตฺติกสฺสปาวาเส, สหนฺน นครํ อทา.
กาฬวาปิ วิหารสฺส, อุทวฺหํ คามมาทิสิ;
เอเต จฺเจ โส โภค-คาเมหิ ปริปูรยิ.
ชิณฺณํ สตสหสฺเสหิ, ตีหิ โส ปฏิสงฺขริ;
ภิกฺขูนํ ทีปวาสีนํ, ติจีวรมทาสิ จ.
ชมฺพุทีปคตสฺสา’สุํ ¶ , รฺโ โสทริยา นรา;
ตตฺถ ตตฺถ นิลีนา เต, เทสํ หนฺตุมุปกฺกมุํ.
สุตฺวา ตํ เชฏฺติสฺโส’ถ, กาฬวาปึอุปจฺจ โส;
ยุชฺฌนฺโต เตหิ ตตฺเถว, วาสํ’กาสิ สวาหโน.
ปรตีรํ คโต ราชา, คเหตฺวา ทมิฬํ พลํ;
กาฬวาปิมุปาคมฺม, กาตุํ ยุทฺธมุปกฺกมิ.
เชฏฺติสฺโสปิ สนฺนทฺธ พลกาโย ธนายุโธ;
ชมฺพุทีปํ คมาเปตฺวา, อมจฺจํ ทาสิวกํ.
วมฺมิตํ คชมารุยฺห, ยุชฺฌนฺโต อตฺตโน พลํ;
โอหียมานํ ทิสฺวาน, อารุฬฺหํ อตฺตนา สห.
มหามจฺจวโจ เวทํ, สนฺเทสํ เม มเหสิยา;
อาโรเจหิ ยถากามํ, ปจฺฉา ตว กริสฺสติ.
ปพฺพชิตฺวา มหาเทวี, สชฺฌายิตฺวา จ อาคมํ;
อภิธมฺมํ กเถตฺวาน, ปตฺตึ เทหีติ ราชิโน.
อิจฺเจตํ สาสนํ ทตฺวา, ทมิเฬ อาคตาคเต;
ยาว ยุทฺธํ นิหนฺตฺวาน, อายุมฺหิ ขยมาคเต.
เวฬุปฺปทมิฬํ นาม, ทิสฺวา ยุชฺฌิตุมาคตํ;
ตมฺพุลตฺถวิยํ หตฺเถ, รกฺขนฺโต ฉุริกํ ตทา.
ตโต นิกฺกรณึ สมฺมา, คเหตฺวา สีสมตฺตโน;
เฉตฺวา หตฺถิมฺหิ อปฺเปตฺวา, ฉุริกํ โกสิยํ ขิปิ.
อุคฺโฆสยิ มหาเสนา, มหามจฺโจปิ โส ตทา;
คนฺตฺวา’ภิโยคํ วตฺวาน, สีสจฺเฉทมฺหิ ราชิโน.
สนฺเทสํ เทวิยา วตฺวา, ตาย ปพฺพชฺชสาสเน;
สมาปิโต ภิธมฺมมฺหิ, สทฺธิมฏฺกถาย หิ.
ธมฺมาสนา สโมรุยฺห, นิสีทิย มหีตเล;
เอหิ รฺโ มหาการํ, ทสฺเสหี’ติ นิโยชิโต.
นิสชฺช ปุรโต ตสฺสา, ฉินฺทิตฺวา สีสมตฺตโน;
ขิปิตฺวา ฉุริกํ อาห, เอวํ เทโว มโต อิติ.
สา ตํ ทิสฺวา-ติโสเกน, ผาเลตฺวา หทยํ มตา;
เอวํ ปฺจหิ มาเสหิ, ราชา โส ติทิวํ คโต.
เอวํ ¶ วิชิตสงฺคาโม, สตฺตโว อภิมทฺทิย;
รชฺชํ ปากติกํ กตฺวา, วิหรนฺโต ปุเร วเร.
อุปราชสฺส นาเมน, การิตสฺส ปน’ตฺตนา;
มหลฺลราชา สวฺหสฺส, ปธานฆรกสฺส โส.
อทฺธา คามทฺวยํ ราชา, หงฺการํ สามุคามกํ;
เกเหลฺลราชภาคฺจ, สพฺเพปิ ปริจารเก.
ตถา เชตวนสฺส’ทา, มหามณิกคามกํ;
มเยตฺติกสฺสปาวาสํ, สาลคาเมน ปูชยิ.
อมฺพิลฺลปทรํ จา’ทา, เจติยสฺส คิริสฺส โส;
ปุลตฺถินคเร กาสิ, มหาปานาทิ ทีปกํ.
อมจฺจา ตสฺส มาเรสุํ, มาณวฺหํ ยุวราชกํ;
อนฺโตปุเร’ปรชฺฌิตฺวา, ทตฺวาปิ สมเมตฺติกํ.
ตโต กสฺสปนามํ โส, กณิฏฺํ สกภาตรํ;
ปาเลนฺโต สนฺตตึ ราชา, โอปรชฺเช’ภิเสจยิ.
มาณสฺส มรณํ สุตฺวา, คเหตฺวา ทมิเฬ ลหุํ;
ทาาสิโว สมาคฺฉิ, คามํ ตินฺติณี นามกํ.
ตสฺสาคมนมฺาม, นิกฺขมิตฺวา สวาหโน;
ยุชฺฌนฺโต ทฺวารเส วสฺเส, ชมฺพุทีปํ ปลาตวา.
ปหาย สพฺพํ คจฺฉนฺโต, สฺาณตฺถาย อตฺตโน;
เอกาวลึ คเหตฺวาว, เอกากี โส หิ นิกฺขมิ.
เอกาวลึ วินาเจว, ราชา หุตฺวา ยถาวิธึ;
อหุ ทาโปติสฺโสติ, วิสุโต ธรณี ตเล.
อิตโร ลทฺธโอกาโส, รชฺชมคฺคหิ ยุชฺฌิย;
อฺมฺํ ปลาเปสุํ, เอวํ เต อนฺตรนฺตรา.
เอวํ อุภินฺนํ ราชูนํ, สงฺคาเมนา’ภิปีฬิโต;
โลโก อุปทฺทุโต-สพฺโพ วิหีนธนธฺวา.
ทาโปติสฺโส นาเสสิ, สพฺพํ ปุพฺพกราชูนํ;
คณฺหี ตีสุ นิกาเยสุ, สารํ ธาตุฆเรสุ จ.
สุวณฺณปฏิมาโย โส, สุวณฺณํ คณฺหิ ภินฺทิย;
โสณฺณมาลาทิกํ สพฺพํ, ปูชาภณฺฑํ นิรากริ.
ถูปาราเม ¶ ตถาคณฺหิ, โสวณฺณํ ถุปิกํ ฆเร;
มหคฺฆรตนากิณฺณํ, ฉตฺตํ ภินฺทิตฺถ เจติเย.
มหาปาฬิมฺหิ นาวาโย, ทมิฬานํ สทาปยิ;
ราชเคหา นิฌาเปสุํ, สทฺธึ ธาตุฆเรน เต.
ปจฺฉา วิปฺปฏิสารี โส, เทเสตุํ, ปาปมตฺตโน;
กาเรสิ สห โภเคน, สากวตฺถุวิหารกํ.
ภาคิเนยฺโยปิ รตน-ทาโ อิติ ชเน สุโต;
มหาทีปาโท หุตฺวาน, สโภโค ตมุปฏฺหิ.
อคฺคโพธิมฺหิ สมฺปตฺเต, รชฺชํ ยุทฺธพเลน จ;
กสฺสโป ยุวราชา โส, เสนํ รกฺขิตุมตฺตโน.
ทุปฺปฺโ สหสา เภตฺวา, ถูปารามมฺหิ เจติยํ;
เทวานํปิยติสฺเสน, ขุทฺทราเชน เจว หิ.
ปุพฺพเกหิจ ราชูหิ, ปูชิตํธนสารกํ;
อคฺคเหสิ ทุนฺนิตีหิ, ปาปเกหิ ปุรกฺขโต.
ทกฺขิณสฺส วิหารสฺส, เจติยํ ปริภินฺทิย;
อคฺคเหสิ ธนํ สารํ, เอวมฺเปิ ภินฺทยิ.
เอวํ กโรนฺตํ ตํ ราชา, ทุนฺนิติกปุรกฺขตํ;
นาสกฺขิ กิร วาเรตุํ, อโห ปาปา นิวาริยา.
ตํ วาเรตุ มสกฺโกนฺโต, ถูปารามมฺหิ เจติยํ;
ภินฺนํ เตน สกาเรสิ, สหสฺเสน สมงฺคลํ.
ตทา ทาโปติสฺเสน, อคฺคโพธิ นริสฺสโร;
ชิโต โรหณเมวา’คา, สชฺเชตุํ พลวาหนํ.
ตตฺร ิโต โสฬสเม, วสฺเส พฺยาธิหโต มโต;
ตทา ตสฺส กณิฏฺโ โส, ยุวราชาปิ กสฺสโป.
ทาโปติสฺส ราชานํ, ชมฺพุทีปํ ปลาปิย;
เอกรชฺชมกาเทสํ, มกุฏนฺตุ น ธารยิ.
สาธูนํ สงฺคเมเน’ส, หุตฺวา วิปฺปฏิสารโก;
นาสํ ปาปสฺส กมฺมสฺส, กริสฺสามีติ จินฺติย.
ปุปฺผาราเม ผลาราเม, วาปิโย’ปิ จ การยิ;
มหาเจติตฺตยฺจาปิ, มหาปูชาหิ สกฺกริ.
ถูปารามฺจ ¶ ปูเชตฺวา, เอกํคามฺจ ตสฺสทา;
สพฺพาคมิยภิกฺขูหิ, ธมฺมํเทสาปยิตฺถ จ.
กตฺวา มริจวฏฺฏิมฺหิ, ปาสาทํ สุตฺถิรํ ตหึ;
วาสยิตฺถ มหาเถรํ, นาคสาล นิวาสิตํ.
ตตฺรฏฺํ ตมุปฏฺาย, ปจฺจเยติ จตูหิ’ปิ;
อภิธมฺมํ กถาเปสิ, สทฺธิมฏฺกถาย โส.
นาคสาลกมาวาสํ, กตฺวา ตสฺเสว’ทาสิ โส;
มหานิฏฺิลคามฺจ, ปจฺจยตฺถาย ตสฺส’ทา.
อถ ทาโถปติสฺโส โส, ชมฺพุทีปา อิธาคโต;
มหนฺตํ พลมาทาย, กโรนฺโต เตน อาหวํ.
กสฺสเปน สุสนฺนทฺธ-วาหเนน ตโต มริ;
ทฺวาทสาสุํ กิเรตสฺส, ราชภูตสฺส หายนา.
ตสฺส ทาโปติสฺสสฺส, ภาคิเนยฺโย สนามโก;
ชมฺพุทีปํ ปลายิตฺถ, ภีโต ตมฺหา มหารเณ.
เอวํ อนิจฺจา วต สพฺพโภคา,
สุทุลฺลภา เจว ขเณว โสภา;
ตสฺมาหิ เอเตสุ รตึ วิหาย,
ภเวยฺย ธมฺมาภิมุโข หิเตสี.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ฉ ราชโก นาม
ทฺวิจตฺตาลีสติโม ปริจฺเฉโท.