📜
เอกปฺาสติม ปริจฺเฉท
ปฺจราชโก นาม
ยุวราชา ¶ ตทา หุตฺวา, ราชา ทปฺปุฬนามโก;
เปสิ โอปรชฺชมฺหิ, อาทิปทํ สนามกํ.
มริจวฏฺฏิวิหารสฺส, คามํ ทตฺวา ตโต ปุเร;
จาริตฺตํ ปุพฺพราชูนํ, รกฺขิตฺวาน มหึ อิมํ.
อภุตฺวา ทีฆกาลฺหิ, ปุพฺพกมฺเมน อตฺตโน;
ราชา โส สตฺตเม มาเส, ปวิฏฺโ ปจฺจุโน มุขํ.
อุปราชา อหุราชา, ทปฺปุโฬ ตทนนฺตรํ;
อุทยสฺสาทิปาทสฺส, ยุวราชปทํ อทา.
ตทา โจฬภยา ปณฺฑุ-ราชํ ชนปทํ สกํ;
จชิตฺวา นาวมารุยฺห, มหาติตฺถมุปาคมิ.
อาณาเปตฺวาน ตํ ราชา, ทิสฺวา สนฺตุฏฺมานโส;
มหาโภคํ อทา ตสฺส, นิวาเสสิ ปุรา พหิ.
โจฬราเชน ยุชฺฌิตฺวา, คเหตฺวา ปฏฺฏนทฺวยํ;
ปณฺฑุราชสฺส ทมฺมีติ, สนฺนทฺเธ ลงฺกราชินิ.
เกนา’ปิ กรณีเยน, ขตฺติยา ทีปวาสิโน;
อกํสุ วิคฺคหํ โฆรํ, ปาปกมฺเมน ปณฺฑุโน.
ปณฺฑุราเช’ตฺถ วาเสน, กมฺมํ นตฺถีติ จินฺติย;
เปตฺวา มกุฏาทีนิ, คโต เกรฬสนฺติกํ.
วิคฺคเห นิฏฺิเต ราชา, มหาเมฆวเน ตทา;
มหาโพธิฆรสฺสา’ทา, คามํ นครสนฺติเก.
อาวาสํ รกฺขโก นาม, ตสฺส เสนาปตี อกา;
ถูปารามสมีปมฺหิ, อิฬงฺโค ราชนามกํ.
กตํ ตํ ปุพฺพราเชหิ, ราชา โส ปริปาลิย;
ปตฺโต ทฺวาทสมํ วสฺสํ, ยถากมฺมมุปาคมิ.
อุทโย ¶ ยุวราชา’สิ, ลํกาวาสีนมิสฺสโร;
เสนนามาทิปาทํ โส, โอปรชฺเช’ภิเสจยิ.
รฺโ ภีตา ตทามจฺจา, ปวิสึสุ ตโปวนํ;
ราโชปราชา คนฺตฺวาน, เตสํ สีสานิ เฉทยุํ.
เตน กมฺเมน นิพฺพินฺนา, ยตโย ตนฺนิวาสิโน;
หิตฺวา ชนปทํ รฺโ, ตทาคจฺฉึสุ โรหณํ.
ตทา ชานปทา เจว, นาครา จ พลานิ จ;
กุปิตา จณฺฑุวาเตน, สาคโร วิย กมฺปิโต.
รตนปาสาทมารุยฺห, วิหาเร อภยุตฺตเร;
สนฺตาเสตฺวาน ราชานํ, ทสฺเสตฺวาน วิภีสิกํ.
อุปตฺถมฺภกมจฺจานํ, วิคฺคหสฺส ตโปวเน;
ตทา สีสานิ ฉินฺทิตฺวา, กวาเตน นิปาตยุํ.
ตํ สุตฺวา ยุวราชา จ, อาทิปาโท จ ตํ สขา;
อุลฺลงฺฆิตฺวาน ปาการํ, สีฆํ คจฺฉึสุ โรหณํ.
พลกาโยนุพนฺธิตฺวา, ยาว กณฺหนทีตฏา;
อลาเภน จ นาวานํ, ติณฺณตฺตา เตสมาคมิ.
ราชปุตฺตาคตา ตตฺถ, วเน อภยเภทิโน;
ยตีนํ ปุรโต เตสํ, นิปชฺชิตฺวา อุเรน เต.
อลฺลวตฺถา’ลฺลเกสา จ, ปริเทวิตฺถ’เนกธา;
กนฺทีตฺวา โรทนํ กตฺวา, ขมาเปสุํ ตปสฺสิโน.
ขนฺติเมตฺตานุภาเวน, เตสํ สาสนสามินํ;
ปฺุโทโย อหุ เตสํ, อุภินฺนํ ทีปสามินํ.
ยุวราชพลฺเจว, นิกายตฺตยวาสิโน;
คมึสุ เตสมาเนตุํ, สนฺติภูเต มหาพเล.
ราชปุตฺตา อุโภ พฺยตฺตา, ปณฺฑิตา ปํสุกูลิโน;
ยาจิตฺวา เตสมาทาย, อคมํสุ สกํ ปุรํ.
ภิกฺขูนํ ปุรโต มคฺคํ, ราชาคนฺตา ขมาปยิ;
อาทาย เต วนํ เตสํ, เนตฺวา ราชฆรํ คโต.
ตโต ปฏฺาย จาริตฺถํ, ปาเลตฺวา ปุพฺพราชุนํ;
ราชา โส ตติเย วสฺเส, ยถากมฺมมุปาคมิ.
ลํกาภิเสกํ ¶ ปตฺวาน, เสโน โส มติมา ตโต;
อุทยํ อาทิปาทํ ตํ, ยุวราชํ อกา สขํ.
กหาปณสหสฺสํ โส, ทุคฺคตานํ อุโปสเถ;
โหตุ’โปสถิโก ทตฺวา, ยาวชีวํ นราธิโป.
ปฏิมา ภตฺตวตฺถานิ, ภิกฺขูนํ ธรณี ปติ;
อทา ทณฺฑิสฺสรํ ทานํ, ยาจกานฺจ สิปฺปีนํ.
าเน กตฺถจิ สิปฺปีนํ, ปาสาเทสุ มโนหเร;
กาเรตฺวา โภคคาเม จ, อทาเปสิ มหามติ.
กหาปณสหสฺสํ วา, ทตฺวา ปฺจสตานิ วา;
ลงฺกายํ ชิณฺณกาวาเส, นวกมฺมมการยี.
จตฺตาลีสสหสฺสานิ, อภยุตฺตรเจติเย;
สิลาปตฺถรณตฺถาย, ทาเปสิ จ มหีปติ.
มหาวาปีสุ ลํกายํ, ชิณฺณนิทฺธมเน อกา;
นวกมฺมฺจ มริยาทํ, ถิยํ ปาสาณปํสุนา.
อกา ราชฆเร รมฺมํ, มาลาเคหํ มหารหํ;
ปิตํ ปุนราชูหิ, ทานํ สมฺมาปวตฺตยิ.
กตํ มลยราเชน, อมจฺเจน’คฺค โพธินา;
ปริเวณํ นาคสาลํ, ทิสฺวา คาม มทา ตทา.
กตฺวา จตุวิหาเรสุ, รูปกมฺมานิ สาธุกํ;
มณฺฑปานิ จ รมฺมานิ, ธาตุปูชํ อกา สทา.
เอวมาทีนิ ปฺุานิ, อเนกานิ อเนกธา;
กตฺวา โส นวเม วสฺเส, ยถากมฺมมุปาคมิ.
ลํกาภิเสกํ ปตฺวาน, ยุวราโชทโย ตโต;
เสนนามาทิปาทํ โส, โอปรชฺเช’ภิ เสจยิ.
นิทฺทาลุ มชฺชโป อาสิ, ราชา ปาเปน ชนฺตุนํ;
โจโฬ ปมตฺตตํ ตสฺส, สุตฺวา สนฺตุฏฺมานโส.
ปณฺฑุเทสาติเสกํ โส, ปตฺตุกา เมตฺถ เปสยิ;
มกุฏาทีนมตฺถาย, ปิตานํว ปณฺฑุนา.
ตานิ นาทาสิ โส ราชา, เตน โจโฬ มหพฺพโล;
พลํ สนฺนยฺห เปเสสิ, พลกฺกาเรน คณฺหิตุํ.
ตทา ¶ เสนาปติ เอตฺถ, ปจฺจนฺเต กุปิเต คโต;
อาณาเปตฺวาน ตํ ราชา, ยุชฺฌนตฺถาย เปสยิ.
หโต เสนาปติ ตตฺถ, ยุชฺฌิ น รเณ มโต;
กกูฏาทีนิ อาทาย, ราชา โส โรหณํ อคา.
คนฺตฺวา โจฬพลํ ตตฺถ, อลภิตฺวา ปเวสนํ;
นิวตฺติตฺวา สกํ รฏฺํ, อคมาสิ อิธตา ภยา.
ตโต เสนาปติฏฺาเน, วิทุรคฺคํ ตุ นายกํ;
เปสิ ราชา ลํกินฺโท, เตชวนฺตํ มหามตึ.
ปจฺจนฺตํ โจฬราชสฺส, ฆาเตตฺวา โส จมูปติ;
อาณาเปสิ อิโต นีตํ, ทสฺเสตฺวาน วิภีสิตํ.
ตโต ทาเปสิ โส สพฺพ-ปริกฺขารํ มหารหํ;
ปํสุกูลิกภิกฺขูนํ, สพฺเพสํ ทีปวาสินํ.
มหาวิหาเร ลํกินฺโท, ปฏิพิมฺพสฺส สตฺถุโน;
ชลนฺตํ มณิรํสีหิ, อกา จูฬามณึ ตทา.
โอโรธา วิทุรา ตสฺส, ปาทชาเลน ปูชยิ;
มณีหิ ปชฺชลนฺเตหิ, ปฏิมํ ตํ สิลามยํ.
ฌาปิตํ โจฬราชสฺส, พเลน มณินามกํ;
ปาสาทํ กาตุมารทฺโธ, จุโต วสฺสมฺหิ อฏฺเม.
ปฺเจเต วสุธาธิปา วสุมหึ เอกาตปตฺตงฺกิตํ;
ภุตฺวา นิคฺคหสงฺคเหหิ สกลํ โลกํ วเส วตฺติย;
ยา ตา มจฺจุวสํ สปุตฺตวณิตา สามจฺจมิตฺตานุคา;
อิจฺเจวํ สตตํ สรนฺตุ สุชนา หาตุํ ปมาทํ มทํ.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ปฺจราชโก นาม
เอกปฺาสติโม ปริจฺเฉโท.