📜
ปฺจปฺาสติม ปริจฺเฉท
โรหณาราติ วิชโยนาม
โลกนาโม จมูนาโถ, มกฺขกุทฺรูสวาสิโก;
สจฺจปฏิฺโ ธีติมา, โจฬทปฺปวิฆาตโน.
อภิภูย ชเน ปตฺวา, รชฺชํ โรหณมณฺฑเล;
วสี กาชรคามมฺหิ, จาริตฺตวิธิโกวิโท.
อหุ ตทา กิตฺตินาโม, ราชปุตฺโต มหพฺพโล;
ตสฺส วํสาทิสมฺปตฺตี, นุปุพฺเพน ปวุจฺจเต.
สุโต กสฺสปภูปสฺส, มาณนาเมน วิสฺสุโต;
อาทิปาโท อหุ ธีโร, สทาจารวิภูสิโต.
ตสฺสา’ถ ¶ เชฏฺโก ภาตา, มาณวมฺโม มหามติ;
โคกณฺณกสมีปฏฺ-นทีตีเร นิสีทิย.
กตมนฺตุปจาโร โส, ยถาวิธิมเสสโต;
อกฺขมาลํ คเหตฺวาน, มนฺตํ ชปฺปิตุมารภิ.
กุมาโร กิร ภตฺตคฺเค, ปาตุราสิ สวาหโน;
สิขณฺฑิ มุขตุณฺเฑน, พลิปฏฺฏํ วิขณฺฑิย.
สจฺฉิทฺทเก นาฬิเกร-กปาเล วิจฺจุโนทเก;
ลูเข ชลมปสฺสนฺโต, ชปนฺตสฺส มุขํคโต.
ตโต ภาวินึ สิทฺธิ, มเปกฺขํ นยนํ สกํ;
ตสฺโสปเนสิ, นิพฺภิชฺช, โสปิ ตํ สหสาปิจิ.
กุมาโร ตสฺส สนฺตุฏฺโ, กุมารสฺสาภิปตฺถิตํ;
วรํ ปทาย นภสา, ราชมาโน คโต ตโต.
ภินฺเนกนยนํ ทิสฺวา, สจิวาตํ ปโร ทิสุํ;
วรลาภํ ปกาเสตฺวา, สมสฺสาเสสิ โส ชเน.
ตโต โส สจิวาตสฺส, สนฺตุฏฺาราธยึสุ ตํ;
อนุราธปุรํ ปตฺวา, ภิเสโก การิโย อิติ.
อตฺโถ โก มมรชฺเชน, วิกลงฺคสฺส สมฺปติ;
ตโปกมฺมํ กริสฺสามิ, ปพฺพชฺชมุปคมฺมหํ.
กณิฏฺโ มาณนาโม จ, ลงฺการชฺชํ กมาคตํ;
ปาเลตุ อิติ โส รชฺชํ, สมฺปตฺตํ สมฺปฏิกฺขิปิ.
วิฺาตจิตฺตสฺจารา, สจิวา ตสฺส สพฺพถา;
วตฺตุเมตํ กณิฏฺสฺส, เปเสสุํ ปุริเส ตทา.
สุตฺวา ตํ สีฆมาคมฺม, ปสฺสิตฺวา สกภาตรํ;
ปติตฺวา ปาทมูลมฺหิ, พหุํ กนฺทิย โรทิย.
เชฏฺเน ภาตรา สทฺธิ-มนุราธปุรํ คโต;
มกุฏํ ตตฺถ ธาเรสิ, เชฏฺจิตฺตานุวตฺตโก.
ตโต’ภยคิรึ คนฺตฺวา, ปพฺพชฺชํ สกภาตุโน;
ยต โย ตตฺถ ยาจิตฺถ, พหุมานปุรสฺสรํ.
ตโต เต ยตโย ตสฺส, ปพฺพชฺชมุปสมฺปทํ;
อกํสุ วิกลงฺคสฺส, สิกฺขาปทนิราทรา.
ปริเวณมุตฺตโรฬ-มุฬารํ ¶ ตสฺส การิย;
กตฺวา ตํ ปริเวณสฺส, สามิกํ ธรณี ปติ.
ภิกฺขูนํ ฉสตํ ตตฺถ, วิธาย ตทธีนกํ;
ปริหาเร อทา ตสฺส, เปสฺสวคฺเค จ ปฺจ โส.
สมปฺเปสิ จ โส นานา-สิปฺปกมฺมวิจกฺขเณ;
ชเน จากา ตทายตฺเต, โส ทาาธาตุรกฺขิเย.
ตสฺเสวาทกรา’เหสุํ, ภิกฺขู’ภยคิริมฺหิ เต;
ราชา จ โลกํ ปาเลสิ, สมฺมา ตสฺสานุสิฏฺิยา.
ชนา ตพฺพํสชา เกจิ, ตํ รชฺชนิรเปกฺขกา;
นิวสึสุ ยถากามํ, มหาสามิ ปทํสิตา.
เอตสฺส มาณวมฺมสฺส, รฺโ ธมฺมนยฺุโน;
อคฺคโพธิกุมาราทิ-ปุตฺตนตฺตุกฺกมาคเต.
วํเส วิสุทฺเธ ชาตสฺส, ภูปาลนฺวยมุทฺธนิ;
สมาโสฬสกงฺกายํ, สมฺมา รชฺชานุสาสิโน.
มหีปสฺส มหินฺทสฺส, ทุเว มากุลธีตโร;
เทวลา โลกิกา จาติ, นามโต วิสฺสุตา สุภา.
เอตาสุ ทฺวีสุ ธีตาสุ, โลกิกา มาตุลตฺตชํ;
ปฏิจฺจ ราชตนยํ, สุภํ กสฺสปนามกํ.
สา โมคฺคลฺลาน โลกวฺเห, ปุตฺเต ทฺเว ลภิ โสภเน;
เตสุ เชฏฺสุโต โลก-สาสนาธารโกวิโท.
มหาสามีติ ปฺาโต, สงฺฆุปาสนปาลโย;
เนกสารคุณาวาโส, วาสํ กปฺเปสิ โรหเณ.
ทาโปติสฺส ราชสฺส, นตฺตา สุคตสาสเน;
ปพฺพชฺชูปคโต สทฺโธ, ธุตวา สีลสํวุโต.
ปหิตตฺโต วิจิตฺโตโส, ปนฺตเสนาสเน วสี;
คุณํ สพฺพตฺถ วณฺเณสุํ, ตสฺมึ เทวา ปสีทิย.
คุณํ สุณิตฺวา ลํกินฺโท, ตทา สพฺพตฺถ ปตฺถฏํ;
อุปสงฺกมฺม ตํ นตฺวา, กาตุมตฺตานุสาสนํ.
อาราธยมนิจฺฉนฺตํ, ยาจิตฺวาน ปุนปฺปุนํ;
อานีย วาสยิตฺวา ตํ, ปาสาเท สาธุการิเต.
ยติสฺสรสฺส ¶ วสโต, กตฺถ ราชาคุณปฺปิโย;
ตสฺสานุสิฏฺิมคฺคฏฺโ, โลกํ ธมฺเมน ปาลยิ.
อุทฺทิสฺสาราธนํ สมฺมา, ลํกินฺเทน กตํ ตทา;
เสลนฺตราภินิกฺขมฺม, ยตินฺโท โส ทยานุโค.
ยโต ภิกฺขู สมูเหตฺวา, วาสํ กปฺเปสิ ยตฺถ โส;
เสลนฺตรสมูโห’ติ, วิกฺขฺยาตึ โส ตโต คโต.
ตโต ปฏฺาย วาเสตฺวา, รตฺติยํ เทวปลฺลิยํ;
เทวตานุมตํ ภิกฺขุํ, มูลาเน เปนฺติ หิ.
มูลตฺตมาวสนฺตานํ, ยตีนมนุสาสนา;
ลํกิสฺสรา ปวตฺตนฺติ, ปาเลนฺตา โลกสาสนํ.
ตสฺส ทาโปติสฺสสฺส, วํสชํ ราชปุตฺตกํ;
โพธึ ปฏิจฺจ ตพฺพํสา, พุทฺธนามา กุมาริกา.
อลตฺถ โลกิตํ นาม, ธีตรํ วรลกฺขณํ;
กาเลน สา ปทินฺนา’สิ, โมคฺคลฺลานสฺส ธีมโต.
สา ตํ ปฏิจฺจ กิตฺติฺจ, มิตฺตํ นาม กุมาริกํ;
มหินฺทํ รกฺขิตํ จาปิ, ลติตฺถ จตุโร ปชา.
อหุ เชฏฺสุโต ธีโร, วีโร เตรสวสฺสิโก;
กตหตฺโถ วิเสเสน, ธนุสิปฺปมฺหิ โส ตโต.
กถํ ลงฺกํ คเหสฺสามิ, ทูเรตฺวา’ราติ กณฺฏกํ;
อิติ จินฺตาปโรคาเม, มูลสาลวฺหเย วสี.
เอโก มหาพโล วีโร, พุทฺธราโชติ วิสฺสุโต;
วิโลมวตฺตี หุตฺวาน, โลกเสนานิโน ตทา.
ปลาโต จุณฺณสาลวฺหํ, ขิปฺปํ ชนปทํ ตหึ;
กิตฺตาทิเก ชเน เนเก, วเส วตฺติย สพฺพถา.
สทฺธึ พนฺธูหิ สงฺคาม-สูเรหิ พหุเกหิ โส;
มลยาจลปาเทสุ, วสี ทุปฺปสโห ตทา.
ตสฺส’นฺติกมุปาคมฺม, สํวจฺฉริกนายโก;
สงฺโฆ นาม กุมารสฺส, สรูปํ สาธุวํ พฺรวิ.
มหาสามิสฺส ตนโย, เชฏฺโ กิตฺติ สนามโก;
ธฺลกฺขณสมฺปนฺโน, สมฺปนฺนมติวิกฺกโม.
ชมฺพุทีเปปิ ¶ ตํ รชฺชํ, กตฺตุเมกาตปตฺตกํ;
สมตฺโถติ วิจินฺเตปิ, ลงฺกาทีปมฺหิ กา กถา.
ตสฺส โส วจนํ สุตฺวา, เสวิตพฺโพ กุมารโก;
อิติ นิจฺฉิย เปเสสิ, กุมารสฺส’นฺติกํ ชเน.
สุณิตฺวา โส วโจ เตสํ, นิวตฺตนภยา วิภู;
อชานหํ ปิตุนฺนํ โส, วีโร ธนุสหายโก.
เคหา นิกฺขมฺม ปสฺสนฺโต, สุนิมิตฺตานิเนกธา;
อคาลหุํ สรีวคฺค-ปิฏฺิคามํ มหามติ.
ตหึ โส นิวสํ วีโร, เปสยิตฺวา สเสวเก;
วิปกฺขาธิฏฺิตํ เชสิ, โพธิวาลวฺหคามกํ.
ตโต’ภิมานี เสนานี, เสนํ โส ตตฺถ เปสยิ;
สา ปริกฺขิปตํ คามํ, สงฺคามาย สมารภี.
กุมาโร เตหิ ยุชฺฌนฺโต, สุภโฏ ปฏุวิกฺกโม;
ทิสาสุ วิกิรีสพฺเพ, ตุลํ จณฺโฑว มาฬุโต.
จุณฺณสาลํ ชนปทํ, คนฺตฺวา านวิทู ตทา;
ตหึ วสํ วเสกาสิ, สพฺพํ มลยมณฺฑลํ.
ตทาปิ เสนํ เสนินฺโท, เปเสตฺวา อสกึ สกํ;
อภิภูติมสกฺโกนฺโต, กาตุํ ทุมฺมนตํ คโต.
มกฺขกุทฺรุสวาสิสฺส, สจิปสฺสาถ กิตฺติโน;
สุโต มหพฺพโล เทว-มลฺโลติ วิทิโต ตทา.
สหิโต พนฺธุมิตฺเตหิ, พหู โรหณวาสิโน;
สมาทายา’ภิคนฺตฺวาน, กุมารํ ปสฺสิ สาทโร.
พนฺธิย ฉุริกํ เฉโก, โส ปนฺนรสวสฺสิโก;
อาทิปาทปทํ ตตฺถ, สมฺปาปุณิ มหายโส.
ตโต หิรฺมลย, มุปาคมฺม มหพฺพโล;
ตหึ เรมุณเสลมฺหิ, ขนฺธาวารํ นิพนฺธยิ.
ตตฺถาปิ เสนํ เปเสตฺวา, สงฺคาเมนฺโต จมูปติ;
อลทฺธวิชโย ฉนฺทํ, ปุนยุทฺเธ ชหิตโต.
โลกนาโม จมูนาโถ, โลกํ หิตฺวา สกํ ตทา;
อหุ วสฺสมฺหิ ฉฏฺเโส, ปรโลกปรายโน.
ตทา ¶ กสฺสปนาเมโก, เกสธาตุกนายโก;
ชเน’ภิภูยวตฺเตสิ, นีชาณํ โรหเณ ตทา.
สุตฺวา ตํ โจฬสามนฺโต, ปุฬตฺถินครา ตทา;
นิกฺขมฺม ยุทฺธสนทฺโธ, คนฺตฺวา กาชรคามกํ.
เกสาธาตุ ตโต ยุทฺเธ, ภินฺทิตฺวา ทมิฬํ พลํ;
รกฺขปาสาณสีมายํ, เปตฺวา รกฺขิเย ชเน.
ปฏิลทฺธชยุทฺทาโม, มหาเสนา ปุรกฺขโต;
ปุนราคมฺม ปาเวกฺขิ, วีโร กาชรคามกํ.
ตทาทิปาโท สุตฺวาน, สพฺพํ สุตฺถีรธาตุโก;
เกสธาตุํ นิฆาเตตุํ, พลํ สนฺนยฺหิ เวคสา.
ปวตฺตึ ตํ สุณิตฺวา โส, สาภิมาโน ภุสํตโต;
สมตฺตํ พลมาทาย, สิปฺปตฺถลกมาคมา.
ปฺจโยชนรฏฺาทิ-วาสิเกสุ พหูชเน;
สมาทาย สมาสนฺเน, ราชปุตฺเต สุทุชฺชเย.
วิรตฺตตฺจ โส ตฺวา, พหุนฺนํ รฏฺวาสินํ;
ทุกฺกรํ เอตฺถ ยุทฺธนฺติ, คโต โส ขทิรงฺคณึ.
มหาเสนาย ภูปาล สุโต โสฬสวสฺสีโก;
ขิปฺปํ วาเปกฺขิ โส วีต-ทโร กาชรคามกํ.
ฉมฺมาสมนุโภตฺวาน, โรหณํ รุฏฺมานโส;
เกสธาตุกนาโถปิ, สงฺคามตฺถาย ตตฺถคา.
ราชปุตฺตสฺส เสนา’ถ, วตฺเตนฺติ สมรํ ขรํ;
เกสธาตุกนาถสฺส, สีสํ คณฺหิ มหพฺพลา.
อาคมฺม สตฺตรสวยํ กุมาโร;
สพฺพตฺถ ปตฺถฏมหายสกิตฺติเตโช;
สุมาทิเนก วิธิโยควิเสสทกฺโข;
ขีณาริกณฺฏกมกา’ขิลโรหณํ ตํ.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
โรหณาราติวิชโย นาม
ปฺจปฺาสติโม ปริจฺเฉโท.