📜
สตฺตปฺาสติม ปริจฺเฉท
สํคหกรโณนาม
ลงฺการกฺขาย สจิเว, พลิโน โยธสมฺมเต;
ปฏิปาฏึ สมุทฺทิสฺส, สมนฺตา สนฺนิโยชยิ.
อภิเสกมงฺคลตฺถาย, ปาสาทาทิมเนกตํ;
กิจฺจํ สมฺปาทนียนฺติ, สจิวํ สนฺนิโยชิย.
วนฺทนีเย’ภิวนฺทนฺโต, ปเทเสเนกเกตหึ;
เนตฺวา มาสตฺตยํ คฺฉิ, ปุลตฺถินครํ ปุน.
วิสฺสุโต อาทิมลย-นาเมน พลนายโก;
อุชุปจฺจตฺถิโก หุตฺวา, มหีปาลสฺส สพฺพโส.
คงฺคา มตฺถยุ’ปาคฺฉิ, พลํ สพฺพํ สมาทิย;
อนฺทูติ วิสฺสุตํ มนฺท-ปฺโ คามํ ปุรนฺติเก.
ลํกิสฺสโร ตหึ คนฺตฺวา, อุทฺธริตฺวา ตมุทฺธตํ;
ปุลตฺถินครํ คฺฉิ, วเส วตฺติย ตํ พลํ.
ยุวราชปทํเยว, สิโต สนฺโต ลิขาปยิ;
โส สตฺตรสวสฺสานิ, สปฺปฺโ นรสตฺตโม.
ตโต’นุราธนคร-มภิคมฺม ¶ ยถาวิธึ;
อนุโภตฺวา วิธานฺู, อภิเสกมหุสฺสวํ.
อฏฺิโต ปาปธมฺเมสุ, สุฏฺิโต เสฏฺกมฺมนิ;
โส อฏฺารสมํ วสฺสํ, ลิขาปยิ สุสณฺิโต.
ตโต อาคมฺม นิวสิ, ปุลตฺถินคเร วเร;
โส สิรีสงฺฆโพธี’ติ, นามเธยฺเยน วิสฺสุโต.
อนุชํ โส วีรพาหุ-โมปรชฺเช นิเวสิย;
ทตฺวาน ทกฺขิณํ เทสํ, ตํ สงฺคณฺหิ ยถาวิธึ.
กณิฏฺสฺสาถ ภาตุสฺส, ชยพาหุสฺส ภูภุโช;
อาทิปาทปทํ ทตฺวา, รฏฺํ จา’ทาสิ โรหณํ.
านนฺตรานิ สพฺเพส-มมจฺจานํ ยถารหํ;
ทตฺวา รชฺเช ยถาายํ, กรํ โยเชสิ คณฺหิตุํ.
จิรสฺสํ ปริหีนํ โส, ทยาวาโส มหีปติ;
ปวตฺเตสิ ยถาธมฺมํ, ิตธมฺโม วินิจฺฉยํ.
เอวํ สมุทฺธฏาเนก, ริปุกณฺฏกสฺจเย;
นิจฺจํ รชฺชํ ปสาเสนฺเต, ลงฺกํสมฺมานริสฺสเร.
ฉตฺตคฺคาหกนาโถ จ, ธมฺมเคหกนายโก;
ตเถว เสฏฺินาโถ จ, อิจฺเจเต ภาตโร ตโย.
รฺโ วิโรธิตํ ยาตา, ผลาตา ชมฺปุทีปกํ;
ลงฺกํ วีสติเม วสฺเส, เอเกนูเน สโมตรุํ.
เต สพฺเพ โรหณํ รฏฺํ, สพฺพํ มลยมณฺฑลํ;
สพฺพํ ทกฺขิณปสฺสฺจ, สหสา ปริวตฺตยุํ.
นิปุโณ โรหณํ คนฺตฺวา, ตถา มลยมณฺฑลํ;
นิฆาเตนฺโต พหู ตตฺถ, ตตฺถ ปจฺจตฺถิเก ชเน.
สมฺมาวุปสเมตฺวา ตํ, เปตฺวา สจิเว ตหึ;
ทกฺขิโณ ทกฺขิณํ เทสํ, สยํ คนฺตฺวา มหพฺพโล.
เปเสตฺวา สมณีภาตุ-วํสชํ สจิวํ ตทา;
คาเหตฺวา สมเรโฆเร, วีโร เต สกเวริโน.
สมาโรปิยสูลมฺหิ, ลงฺกํ วิคตกณฺฏกํ;
กาเรตฺวาน นิราตงฺกํ, ปุลตฺถิปุรมาคมิ.
วสนฺตี ¶ โจฬวิสเย, ชคติปาลราชินี;
โจฬหตฺถา ปมฺุจิตฺวา, สทฺธึ ธีตุ กุมาริยา.
ลีลาวตฺยาภิธานาย, นาวามารุยฺห เวคสา;
ลํกาทีปมฺหิ โอติณฺณา, ปสฺสิ ลํกิสฺสรํ ตทา.
สุตฺวา วํสกฺกมํ ตสฺสา, โส ตฺวา สุทฺธวํสตํ;
ลีลาวตึ มหิสิตฺเต, อภิสิฺจิ นริสฺสโร.
สา ตํ ปฏิจฺจ ราชานํ, มเหสี ธีตรํ ลภิ;
นามํ ยโสธราติ’สฺสา, อกาสิ ธรณี ปติ.
เมรุกนฺทรรฏฺเน, สทฺธึ ราชา สธีตรํ;
วีรวมฺมสฺส ปาทาสิ, สา ลภิ ธีตโร ทุเว.
สมานนามิกา เชฏฺา, สา มาตา มหิยา อหุ;
สุคลา นามิกา อาสิ, ตาสุ ทฺวีสุ กณิฏฺิกา.
กาลิงฺคธรณีปาล-วํสชํ จารุทสฺสนํ;
ติโลกสุนฺทรํ นาม, สุกุมารํ กุมาริกํ.
กาลิงฺครฏฺโต ราชา, อาณาเปตฺวา จิรฏฺิตึ;
นิชวํสสฺส อิจฺฉนฺโต, มเหสิตฺเต’ภิ เสจยิ.
สุภทฺทา จ สุมิตฺตา จ, โลกนาถวฺหยาปิ จ;
รตนาวลี รูปวตี, อิติมา ปฺจ ธีตโร.
ปุตฺตํ วิกฺกมพาหฺุจ, สา ลภี ธฺลกฺขณํ;
สมฺปตฺตา สา ปชวุทฺธึ, หรนฺติ ราชิโน มตํ.
อิตฺถาคาเรสุ เสเสสุ, วีตา สมกุลงฺคนา;
คพฺโภ ชาตุมหีปาลํ, ตํ ปฏิจฺจ น สณฺหิ.
อเถกทิวสํ ราชา, อมจฺจคณมชฺฌโค;
ปิโลกิยิภา สพฺพา, ธีตโร ปฏิปาฏิยา.
ธีตุ นวมวเสสานํ, เปตฺวา รตนาวลึ;
ธฺลกฺขณสมฺปนฺน-ปุตฺตสฺสุปฺปตฺติสุจกํ.
ลกฺขณํ ลกฺขณฺู โส, อปสฺสํ เปมเจควา;
รตนาวลิมาหูย, ตสฺสา มุทฺธนิ จุมฺพิย.
เตโชคุเณหิ ¶ จาเคหิ, ธิยา สูรตฺตเนน จ;
ภูเต จ ภาวิโน เจว, สพฺเพ ภูเป’ติสายิโน.
นิจฺจํ ลงฺกํ นิราสงฺก-เมกจฺฉตฺตกเมว จ;
ปวิธาตุํ สมตฺถสฺส, สมฺมาสาสนตายิโน.
โสภนาเนกวตฺตสฺส, อิมิสฺสา กุจฺฉิเหสฺสติ;
ปุตฺตสฺสุปฺปตฺติานนฺติ, มุทุโต โส สมพฺรวิ.
ยาวนฺตสฺสาปิโขโจฬ-มหีปาลสฺส เนกโส;
กุลาภิมานี ราชา โส, อทตฺวาน กณียสึ.
อาณาเปตฺวา ปณฺฑุราชํ, วิสุทฺธตฺวยสมฺภวํ;
อนุชํ ราชินึ วสฺส, มิตฺตวฺหยมทาสิโส.
สามาณภรณํ กิตฺติ, สิรี เมฆาภิธานกํ;
สิริวลฺลภนามฺจ, ชเนสิ ตนเย ตโย.
สุภทฺท วีรพาหุสฺส, สุมิตฺตํ ชยพาหุโน;
มหตา ปริหาเรน, ปาทาสิ ธรณี ปติ.
อทาสิ มาณาภรเณ, ธีตรํ รตนาวลึ;
โลกนาถวฺหยํ กิตฺติ สิริเมฆสฺส’ทาสิโส.
รูปตฺยภิธานาย, ธีตุโย ปรตายหิ;
สรีริวลฺลภสาทา, สุคลวฺห กุมาริกํ.
มธุกณฺณวภีมราช, พลกฺการ สนามเก;
มเหสี พนฺธเวราช-ปุตฺเต สีหปุราคเต.
ปสฺสิตฺวาน ปหีปาโล, ตทา สฺชาตปีติโก;
เตสํ ปาทาสิ ปจฺเจกํ, วุตฺตึ โส อนุรูปกํ.
เต สพฺเพ ลทฺธสกฺการ สมฺมานาธรณีปตึ;
อาราธยนฺตา สสตํ, นิวสึสุ ยถารุจึ.
เอเตสํ ราชปุตฺตานํ, สุนฺทริวฺหํ กณิฏฺกํ;
อทา วิกฺกมพาหุสฺส, นิชวํสิตฏฺิโก.
ภิยฺโย ¶ วิกฺกมพาหุสฺส, ตโต ลีลาวตึ สตึ;
สห โภเคน ปาทาสิ, ตทา พนฺธุ หิเตรโต.
วิธาย เอวํ สชเน ชนินฺโท;
นิสฺเสสโต โภคสมปฺปิโต;
ทยาปโร าติชนาตมตฺถํ;
สมาจรี นีติปถานุรูปํ.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
สํคหกรโณ นาม
สตฺตปฺาสติโม ปริจฺเฉโท