📜
เอกสฏฺิม ปริจฺเฉท
สงฺขตฺถลิปุราภิคมโน
สุตฺวา ทฺเว ภาตโร อฺเ, เชฏฺสฺโส ปรตึสทา;
ขิปฺปํ สรฏฺา อาคมฺม, กาเรสุํ อนฺติมํ วิธึ.
อถ กิตฺติสิริเมโฆ, รฏฺํ เชฏฺสฺส ภาตุโน;
อตฺตาธีนํ กริตฺวาน, อามนฺติย กณิฏฺกํ.
ทตฺวา รฏฺทฺวยํ อฺํ, วตฺถุํ ตตฺเถว อาทิสิ;
โส’ปิ เชฏฺสฺส ภาตุสฺส, วจนํ สมฺปฏิจฺฉิย.
สมาทาย กุมารฺจ, เทวิฺจ รตนาวลึ;
ธีตโร ทฺเว จ คนฺตาน, มหา นามหุลํ ปุรํ.
สมคฺคา นิวสํ ตตฺถ, กุมารสฺส สิขามหํ;
กาเรตฺวา ปริหาเรน, วฑฺเฒสิ มหตา สทา.
ตโต โส เทวิยา เชฏฺํ-ธีตรํ มิตฺตนามิกํ;
ทาตุกาโม สปุตฺตสฺส, สหามจฺเจหิ มนฺตยิ.
กาลิงฺคนฺวยสมฺภูตา, ปาเยนขลุ ภูมิปา;
สามิภาวํ คตา อสฺมึ, ลงฺกาทีปมฺหี ภูยโส.
กาลิงฺคโคตฺต สมฺภูต, คชพาหุสฺส ทาตเว;
คูฬรูเปน เทวี’ยํ, ยทิ เปเสยฺย ธีตรํ.
ภิยฺโย ¶ วิวาหสมฺพทฺโธ, พลวา โส ภวิสฺสติ;
มยฺหํ เอโส นิราลมฺโพ, ปุตฺโต เหหีติ สพฺพถา.
ตสฺมา เม สุนูโน เอสา, ทาตุํ ยุตฺตา กุมาริกา;
เอวํ สติ วตมฺหากํ, วฑฺฒิเย’ว สิยา ‘‘อิติ’’.
เทวีปิ สุตฺวา ตํ สพฺพ-มาทิจฺจนฺวย มณฺฑนา;
สพฺพถา ตมนิจฺฉนฺติ, อิทมาห มหีปตึ.
ฆาเตตฺวา สกเล ยกฺเข, กุมาโร วิชยวฺหโย;
ลํกาทีปมิมํ’กาสิ, มนุสฺสาวาสกํ สทา.
ตโต ปภุติ อมฺหากํ, ฆเฏสุํ วิชยนฺวยํ;
กาลิงฺควํสเชเหว, สมฺพนฺธํ กตฺว ปุพฺพกํ.
อฺภูปาล สมฺพนฺโธ, สุตปุพฺโพ ปินตฺถิโน;
โสมวํส สมุมฺภูเต, เปตฺวา ธรณิสฺสเร.
ตุยฺหํ ชาโตติ อมฺหากํ, สมฺพนฺโธ โส กถํ สิยา;
อริยนฺวย สมฺภูต, กุมาเรน สหามุนา.
เอวํ โส เทวิยา ตาย, เนกโส วารยนฺติยา;
ปสยฺหสก ปุตฺถสฺส, ตํ กุมาริมทาปยิ.
โส อเนกคุโณทาร- ภริยานุคโต ตโต;
รฺชยนฺโต ชเน สพฺเพ, ชนกสนฺติเก วสิ.
เอกวีสตึ วสฺสานิ, รชฺชํ วิกฺกม พาหุโส;
อนุโภตฺวา ยถากมฺมํ, กายเภทา คโต ปรํ.
ตโต คชภุโช ิตํ, สมฺปนฺนพลวาหนํ;
รชฺชํ หตฺถคตํ กตฺวา, ปุลตฺตินคเร วสี.
ตโต กิตฺติสิรีเมฆ, สิรีวลฺลภ ภูมิปา;
วุตฺตนฺต เมตํ วิฺาย, เอวํ สมนุจินฺตยุํ.
ตสฺส วิกฺกม พาหุสฺส, วุทฺธภาเวน เนกธา;
มูลรชฺชาธิปจฺจํ ตํ, อมฺมํ นินฺทากรํ น หิ.
ตทตฺถชสฺส พาลสฺส, มูลรชฺชํ ปสาสโน;
อุเปกฺขณํ ปนมฺหากํ, เนวานุจฺฉวิกํ วต.
เต โสยาว สรชฺชมฺหิ, พทฺธมูโล ภวิสฺสติ;
ปสยฺห ตาว ตํ รชฺชํ, วฏฺฏติ คณฺหิตุํ อิติ.
เวลกฺการ ¶ พลํ สพฺพํ, ภินฺทึสุ ธน ทานโต;
เปตฺวา เสวเก เกจิ, ตสฺสพฺภนฺตริเก ตทา.
คชพาหุ มหีปาเล, วิรตฺตา รฏฺวาสิโน;
อุภินฺนํ ราชูนํ ทูเต, เปสยุํ เนกโส ตโต.
รชฺชํ สาเธตฺวา ทสฺสาม, เอกีภูตา มยํ ปน;
อุปตฺถมฺภกภาโว’ว, กาตพฺโพ เกวลํ อิติ.
ตโต ทฺเว ภาตุกา เสนํ, สกํ สนฺนยฺห เวคสา;
อุภโต มุขโต ตสฺส, รฏฺมชฺฌมุปาคมุํ.
ปหิณึสุ จ เต ทูเต, ตโต คชโพหุวฺหโย;
ภูมิปาโล นิชามจฺเจ, สนฺนิปาติย มนฺตยิ.
เวฬกฺการพลํ สพฺพ-มุชุปจฺจตฺติกํ อหุ;
ราชาโน ทฺเว จ โน รฏฺํ, สงฺคามตฺถมุปาคตา.
ปมํ เตสุ ปกฺขสฺส, เอกสฺส พลิโน ภุสํ;
มุขภงฺเค กเต ขิปฺปํ, ตโต อฺเ สุสาธิยา.
อิติ นิจฺฉิย เสนงฺคํ, สพฺพมาทาย อตฺตโน;
สิริวลฺลภราชาภิ-มุขํ ยุทฺธา’ยุปาคมิ.
สิริวลฺลภราชาปิ, สงฺคาม มหิภึสนํ;
ปาโต ปฏฺาย สายนฺห-กาลํ ยาว ปวตฺตยํ.
อสกฺกุณนฺโต’ภิภวํ, วิธาตุํ ตสฺส กฺจิปิ;
ตโตว โส นิวตฺติตฺวา, สกํ รฏฺํ คโต ลหุํ.
คชพาหุสฺสโคกณฺณ-สจิเวน ปราชิโต;
อคา รฏฺํ สกํ กิตฺติ-สิริเมโฆ’ปิ ภูปติ.
คชพาหุนรินฺโทปิ, สงฺคาเม ตมฺหิ กิฺจิปิ;
ปริหานิมสมฺปตฺโต, ปุนา’คมฺม ปุรนฺติกํ.
พลนาเถ วินิคฺคยฺห, สาปราเธ พหู พลี;
รฏฺํ วูปสเมตฺวาน, ปาเวกฺขิ นครํ สกํ.
รฏฺเ สเก สเกเยว, ตโต ปภูติ ภูมิปา;
อฺโฺมิตฺเต สมฺพนฺธํ, วิธาย วิหรึสุ เต.
ตโต ปรกฺกมภุโช, ธรณี ปาลนนฺทโน;
เมธาวีเนกสิปฺเปสุ, สิกฺขมาโน สุสาธุกํ.
วิจารกฺขมปฺตฺตา ¶ , กิจฺจา กิจฺเจสุ เนกโส;
อจฺจุฬาราสยตฺตา จ, มหาภาคตฺตเนน จ.
อตฺตโน มาตุภคินี, สหวาส สุขมฺหิ จ;
อลคฺคมานโสเนก, พลากีฬารเสสุ จ.
สูรภาวาทิสํยุตฺตา, ราชปุตฺตา ตุ มาทิสา;
ปจฺจนฺเต อีทิเส เทเส, กถํ นาม วสิสฺสเร.
ชาตเทสฺจ เม ทานิ, ยุวราชปโภคิยํ;
คมิสฺสามีติ นิคฺคฺฉิ, ตมฺหา ปริชนตฺถิโต.
กเมน สนฺติกํ สงฺข-นายกตฺถลิสฺิโน;
คามสฺสาคา อหึ กิตฺติ-สิริเมโฆ นิสมฺม ตํ.
อภาวา รชฺช ทายาท-สมานสฺส’ตฺรชสฺส เม;
เอกากี’หนฺติ โย จิตฺต-สนฺตาโป สนฺตตํ คโต.
เชฏฺํว ภาตรํ มยฺหํ, ตํ เทหปฏิพิมฺพกํ;
ทฏฺุํ เม สตฺตตํ ปฺุํ, มหนฺตมุทิตํติจ.
ปามุชฺชเวควสโค, นครํ ตํ มโนหรํ;
อลงฺการา ปยิตฺวาน, โตรณาทีหิ เนกธา.
คนฺตฺวา ปฏิปถํเยว, พโลฆปริวาริโต;
นรินฺโท ติถินกฺขตฺต-วิเสเส สุภสมฺมเต.
อนฺสาธารณตํ, สมฺปตฺเตหิ คุเณหิ จ;
ลกฺขเณหิ จ สพฺเพหิ, กลฺยาเณยิ สุสํยุตํ.
ทิสฺวา กุมารํ สนฺตุฏฺโ, อาลิงฺคิตฺวาน เปมโต;
อุเร กตฺวาน จุมฺพิตฺวา, มตฺถกมฺหิ ปุนปฺปุนํ.
ชนสฺส พลโต ตสฺส, ปสฺสโต โลจเนหิ โส;
สนฺโตส อสฺสุธาราโย, วสฺสาเปนฺโต นิรนฺตรํ.
มนฺุเมก มารุยฺห, วาหนํ สห สูนุนา;
เภรินิ เทน ปูเรนฺโต, ทิสา ทส สมนฺตโต.
ปวิสิตฺวา ปุรํ ตตฺถ, อลงฺกาเร มโนรเม;
ทสฺสยนฺโต สปุตฺตสฺส, ปาวิสิ ราชมนฺทิรํ.
ลทฺธา ¶ ตโต กฺจุกี-สุปการ,
วคาทิเนเก ปริจารเก โส;
นานาคุณา ราธิตมานสสฺส,
วสีสกาเส ปิตุโน สุเขน.
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
สงฺขตฺถลิปุราภิคมโน นาม
เอกสฏฺิโม ปริจฺเฉโท.