📜
อฏฺม ปริจฺเฉท
ปณฺฑุวาสุเทวาภิเสโก
วิชโย ¶ โส มหาราชา, วสฺเส อนฺติมเก ิโต;
อิติ จินฺตยิ ‘‘วุทฺโธ’หํ, น จ วิชฺชติ เม สุโต.
กิจฺเฉน วาสิตํ รฏฺํ, นสฺเสยฺย มม อจฺจเย;
อาณาเปยฺยํ รชฺชเหตุ-สุมิตฺตํ ภาตรํ มม.
อถา’มจฺเจหิ มนฺเตตฺวา, เลขํ ตตฺถ วิสชฺชยิ;
เลขํ ทตฺวาน วิชโย, น จิเรน ทิวงฺคโต.
ตสฺมึ มเต อมจฺจา เต, เปกฺขนฺตา ขตฺติยาคมํ;
อุปติสฺสคาเม ตฺวาน, รฏฺํ สมุนุสาสิสุํ.
มเต วิชยราชมฺหิ, ขตฺติยาคมนา ปุรา;
เอกํ วสฺสํ อยํ ลํกา-ทีโป อาสิ อราชโก.
ตสฺมึ สีหปุเร ตสฺส, สีหพาหุสฺส ราชิโน;
อจฺจเยน สุมิตฺโต โส, ราชา ตสฺส สุโต อหุ.
ตสฺส ปุตฺตา ตโย อาสุํ, มทฺทราชสฺส ธีตุยา;
ทูตา สีหปุรํ คนฺตฺวา, รฺโ เลขํ อทํสุ เต.
เลขํ สุตฺวาน โส ราชา, ปุตฺเต อามนฺตยี ตโย;
อหํ มหลฺลโก ตาตา, เอโก ตุมฺเหสุ คจฺฉตุ.
ลํกํ เนกคุณํ กนฺตํ, มม ภาตุสฺส สนฺตกํ;
ตสฺส’จฺจ เยน ตตฺเถว, รชฺชํ กาเรตุ โสภนํ.
กณิฏฺโก ปณฺฑุวาสุ-เทโว ราชกุมารโก;
‘‘คมิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา, ตฺวา โสตฺถิ คตมฺปิ จ.
ปิตรา สมนฺุาโต, ทฺวตฺตึสามจฺจ ทารเก;
อาทาย อารุหี นาวํ, ปริพฺพาชกลิงฺควา.
มหากนฺทรนชฺชา เต, มุขทฺวารมฺหิ โอตรํ;
เต ปริพฺพาชเก ทิสฺวา, ชโน สกฺกริ สาธุกํ.
ปุจฺฉิตฺวา ¶ นครํ เอตฺถ, อุปยนฺตํ กเมน เต;
อุปติสฺส คามํ สมฺปตฺตา, เทวตา ปริปาลิตา.
อมจฺจา’นุมโต’มจฺโจ, ปุจฺฉิ เนมิตฺตกา ตหึ;
ขตฺติยา’คมนํ ตสฺส, โส พฺยากาสิ ปรํปิ จ.
สตฺตเม ทีวเสเยว, อาคมิสฺสติ ขตฺติโย;
พุทฺธสาสน เมตสฺส, วํสโช’ว เปสฺสติ.
สตฺตเม ทิวเสเยว, เต ปริพฺพาชเก ตหึ;
ปตฺเต ทิสฺวาน ปุจฺฉิตฺวา, อมจฺจา เต วิชานิย.
ตํ ปณฺณุวาสุเทวํ เต, ลํการชฺเชน อปฺปยุํ;
มเหสิยา อภาวาโส, น ตาว อภิเสจยิ.
อมิโตทนสกฺกสฺส, ปณฺฑุสกฺโก สุโต อหุ;
ตฺวา วินาสํ สกฺยานํ, โส อาทาย สกํ ชนํ.
คนฺตฺวา อฺาปเทเสน, คงฺคาปารํ ตหึ ปุรํ;
มาเปตฺวา ตตฺถ กาเรสิ, รชฺชํ ตสฺส สุเต ลภิ.
ธีตา กณิฏฺิตา อาสิ, ภทฺทกจฺจาน นามิกา;
สพฺพลกฺขณสมฺปนฺนา, สุรูปา อภิปตฺถิตา.
ตทตฺถํ สตฺตราชาโน, ปณฺณากาเร มหารเห;
เปเสสุํ ราชิโน ตสฺส, ภีโต ราชูหิ โส ปน.
ตฺวาน โสตฺถิคมนํ, อภิเสกผลมฺปิ จ;
สหทฺวตฺตึส อิตฺถีหิ, นาวํ อาโรปิยา’สุตํ.
คงฺคาย ขิปิ คณฺหาตุ, ปหุ เม ธีตรํ อิติ;
คเหตุํ เต น สกฺขึสุ, นาวาสาปน สีฆคา.
ทุติเย ทิวเสเยว, โคณาคามก ปฏฺฏนํ;
ปตฺตาปพฺพชิตา การา, สพฺพา ตา ตตฺถ โอตรุํ.
ปุจฺฉิตฺวา นครํ เอตฺถ, ตา กเมโนปยนฺติโย;
อุปติสฺสคามํ สมฺปตฺตา, เทวตา ปริปาลิตา.
เนมิตฺตกสฺส วจนํ, สุตฺวา ตตฺถา’คตา ตุ ตา;
ทิสฺวา อมจฺโจ ปุจฺฉิตฺวา, ตฺวา รฺโ สมปฺปยิ.
ตํ ปณฺฑุวาสุเทวํ เต, อมจฺจา สุทฺธพุทฺธิโน;
รชฺเช สมภิสิฺจึสุ, ปุณฺณสพฺพมโนรถํ.
สุภทฺทกจฺจาน ¶ มโนมรูปินึ;
มเหสีภาเว อภิสิฺจิย’ตฺตโน;
สหคตา ตาย ปทาสิ อตฺตนา;
สหาคตานํ วสิ ภูมิโป สุขนฺตี.
สุชนปฺปสาท สํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ปณฺฑุวาสุเทวาภิเสโก นาม
อฏฺโม ปริจฺเฉโท.