📜
ปฺา-นิทฺเทส
ปฺํ ¶ ปถมเมเสหิ,
ปฺา-พลํ พหุตฺตมํ;
กุล-ปุตฺต พลํ ปฺา,
กึหินาม น สาธฺยติ.
อเนก-สํสยุจฺเฉทิ ¶ ,
ปโรกฺขตฺถสฺส ทสฺสกํ;
สพฺพสฺส โลจนํ สตฺถํ,
ยสฺส นตฺถฺยนฺธเมว โส.
ปฺา ¶ สุตํ วินิจฺฉินฺทิ,
กิตฺติ-สิโลก-วฑฺฒนี;
ปฺาสหิโต นโร อิธ,
อปิ สุขานิวินฺทติ.
สพฺพฺุพุทฺธ-ปจฺเจก ¶ ,
จตุสจฺจ-สุตา อิติ;
จตุ-พุทฺเธสุ เอโกว,
พหุสฺสุโต นโร ภเว.
เลขเฉโก ¶ วาจเฉโก,
คนฺถเฉโก สุวาจโก;
วิธายกเฉโก สูโร,
นิทฺทุกฺโขว สกมฺมนิ.
ปฺา ¶ หิ เสฏฺา กุสลา วทนฺติ,
นกฺขตฺต-ราชาริว ตารกานํ;
สีลํ สิรีจาปิ สตฺจ ธมฺโม,
อนฺวายิกา ปฺาวโต ภวนฺติ.
เสเวถ ¶ พุทฺเธ นิปุเณ พหุสฺสุตฺเต,
อุคฺคาหโก จ ปริปุจฺฉโก;
สุเณยฺย สกฺกจฺจํ สุภาสิตานิ,
เอวํ กโร ปฺวา โหติ มจฺโจ.
วเยน ¶ ยส-ปุจฺฉาหิ,
ติฏฺ-วาเสน โยนิโส;
สากจฺฉา สฺเนหสํเสวา,
ปติรูป-วาเสนจ.
เอตานิ อฏฺานานิ,
พุทฺธิ-วิสท-การณา;
เยสํ เอตานิ สมฺโภนฺติ,
เตสํ พุทฺธิ ปภิชฺชติ.
๖๔. จตฺตาโรเม ¶ ภิกฺขเว ธมฺมา ปฺาวุทฺธิยา สํวตฺตนฺติ. กตเม จตฺตาโร. สปฺปุริสสํเสโว สทฺธมฺมสวนํ โยนิโส มนสิกาโร ธมฺมานุธมฺม-ปฏิปตฺติ. อิเม โข ภิกฺขเว จตฺตาโร ธมฺมา ปฺา-วุทฺธิยา สํวตฺตนฺตีตฺติ.
จกฺขุปสาท-สมฺปนฺโน ¶ ,
อจฺฉิมนฺตฺจ ปสฺสติ;
อนฺธํ กาณํ สุ-ปสฺสนฺตํ,
อนฺโธ สพฺพํ น ปสฺสติ.
ปสฺสตฺติ ¶ ปสฺโส ปสฺสนฺตํ,
อ-ปสฺสนฺตฺจ ปสฺสติ;
อ-ปสฺสนฺโต อ-ปสฺสนฺตํ,
ปสฺสนฺตฺจ น ปสฺสติ.
ปากฏํ ¶ อ-ปฏิจฺฉนฺนํ,
รูปํ ปสาท-จกฺขุนา;
นาฺํ ปสฺสตฺติ สพฺพํปิ,
ตถโต าณ-จกฺขุนา.
สุชนาสุชนา ¶ สพฺเพ,
คุเณนาปิ วิเวกิโน;
วิเวกํ น สมายนฺติ,
อ-วิเวกีชนนฺติเก.
โย ¶ จ อุปฺปติตํ อตฺถํ,
น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;
อ-มิตฺตวสมนฺเวติ,
ปจฺฉา จ อนุตปฺปติ.
เอวํ ¶ มหิทฺธิกา ปฺา,
นิปุณา สาธุจินฺตินี;
ทิฏฺธมฺม-หิตตฺถาย,
สมฺปราย-สุขาย วา.
ตํ ¶ พลานํ พลํ เสฏฺ,
อคฺค ปฺาพลํ พลํ;
ปฺาพเลนุปตฺถทฺโธ,
เอตฺถํ วินฺทติ ปณฺฑิตฺโต.
เยน ¶ าเณน พุชฺฌนฺติ,
อริยา กต-กิจฺจตํ;
ตํ าณ-รตนํ ลทฺธํ,
วายาเมถ ชิโนรสา.
ปฺารตนมาลสฺส ¶ ,
น จิรํ วตฺตเต ภโว;
ขิปฺปํ ทสฺเสติ อมตํ,
น จ โส โรจเต ภเว.
ปมาทมนุยฺุชนฺติ ¶ ,
พาลา ทุมฺเมธิโน ชนา;
อปฺปมาทฺจ เมธาวี,
ธนํ เสฏฺํว รกฺขติ.
ธน-ปฺุ-ธี-ลาเภน ¶ ,
กาลํ ขิยฺยติ ปณฺฑิโต;
กีฬเนน จ ทุมฺเมโธ,
นิทฺทาย กลเหน วา.
ปมาทํ ¶ อปฺปมาเทน,
ยทา นูทติ ปณฺฑิโต;
ปฺาปาสาท-มารุยฺห,
อ-โสโก โสกินึ ปชํ,
ปพฺพตฏฺโว ภูมฏฺเ,
ธีโร พาเล อเวกฺขติ.
นตฺติ ¶ อตฺตสมํ เปมํ,
นตฺถิ ธฺสมํ ธนํ;
นตฺถิ ปฺาสมา อาภา,
วุฏฺิ เว ปรมา สรา.
ทิฏฺเ ¶ ธมฺเม จ โย อตฺโถ,
โย จตฺโถ สมฺปรายิโก;
อตฺถาภิสมยา ธีโร,
ปณฺฑิโตติ ปวุจฺจติ.
น ¶ เตน ปณฺฑิโต โหติ,
ยาวตา พหุ ภาสติ;
เขมี อ-เวรี อ-ภโย,
ปณฺฑิโตตฺติ ปวุจฺจติ.
ยมฺหิ ¶ สจฺจฺจ ธมฺโม จ,
อ-หึสา สํยโม ทโม;
ส เว วนฺตมโล ธีโร,
เถโร อิติ ปวุจฺจตฺติ.
สก-คุณํ ¶ สก-โทสํ,
โย ชานาติ สปณฺฑิโต;
ปร-คุณํ ปร-โทสํ,
โย ชานาติ สปณฺฑิโต.
สติ-วีริย-ปฺาย ¶ ,
โย กโรติ อิริยาปเถ;
โส ปณฺฑิโต หเว ภเว,
อุภยตฺถ-ปริคฺคโห.
กตฺู ¶ วิชฺชา-สมฺปนฺโน,
ชาติมา ธนวา หเว;
โส วิจารณ-สีโล จ,
นิทฺทุกฺโข ปณฺฑิโต ภเว.
สพฺเพ ¶ กมฺมสฺสกา สตฺตา,
กมฺมํ สตฺเต วิภชฺชติ.
โย ปสฺสติ ปจฺจกฺขตฺถํ,
โย จ สํสารตฺถํ เตสุ;
ปจฺฉิโมว ปูชนีโย,
อุภยตฺถ-สุทิฏฺตฺตา.
อปฺเปน ¶ อนวชฺเชน,
สนฺตุฏฺโ สุลเภน จ;
มตฺตฺู สุภโร หุตฺวา,
จเรยฺย ปณฺฑิโต นโร.
อตฺตานเมว ¶ ปถมํ,
ปติรูเป นิเวสเย;
อถฺมนุสาเสยฺย,
น กิลิสฺเสยฺย ปณฺฑิโต.
อุตฺตม-ปริสาย ¶ เว,
อุตฺตฺตมํ วาจมุตฺตโม;
ภเณยฺยาเขป-วิตฺถารํ,
สา อนคฺฆฺยา โลกตฺตเย.
ปณฺฑิตสฺส ¶ สุภาสิตฺตํ,
ปณฺฑิโตว สุชานิยา;
ทุมฺเมโธ ตํ น ชานาติ,
ธีโร ธีรํ มมายติ.
เยน ¶ เกนจิ วณฺเณน,
ปโร ลภติ รูปฺปนํ;
อตฺโถ วาจาย เจ โหติ,
ตํ น ภาเสยฺย ปณฺฑิโต.
ภฺุชนตฺถํ ¶ กถนตฺถํ,
มุขํ โหตีตฺติ โน วเท;
ยํวา ตํวา มุขารุฬฺหํ,
วจนํ ปณฺฑิโต นโร.
ปร-สตฺติตฺโต ¶ ส-สตฺตึ,
ทุชฺชาโน หิ นโร มิเต;
เจ ชาเน สก-สตฺตึจ,
กา กถา ปร-สตฺติยา.
กตฺต-คุณํ ¶ ปเรสํ โย,
ปฏิกโรติ ปณฺฑิโต;
ชานาติ โส อาจิกฺขติ,
น พาโล คุณ-มามโก.
ปภูตํ ¶ เนว กาตพฺพํ,
ภวิสฺสํ เนว จินฺตเย;
วตฺตมาเนน กาเลน,
วิจรนฺติ วิจกฺขณา.
ธมฺเมสุ ¶ สติ อิจฺฉิตา,
รเสสุ โลณมิจฺฉิตํ;
ราช-กิจฺเจสุ อมจฺจํ,
สพฺพ-าเนสุ ปณฺฑิตํ.
ขตฺติโย ¶ เสฏฺโ ชเน ตสฺมึ,
เย โคตฺตปฏิสาริโน;
วิชฺชา-จรณ-สมฺปนฺโน,
โส เสฏฺโ เทว-มานุเส.
สมฺพุทฺโธ ¶ ทฺวิปทํ เสฏฺโ,
อาชานีโย จตุปฺปทํ;
สุสฺสุสา เสฏฺา ภริยานํ,
โย จ ปุตฺตานมสฺสโว.
สาตฺถโก ¶ จ อ-สมฺโมโห,
สปฺปาโย โคจโร ตถา;
จตฺตาริมานิ สิกฺเขยฺยุํ,
สมฺปชฺาภิวฑฺฒกา.
ปฺฺจ ¶ โข อ-สุสฺสุสํ,
น โกจิ อธิคจฺฉติ;
พหุสฺสุตํ อนาคมฺม,
ธมฺมฏฺํ อ-วินิพฺภชํ.
อธิปฺปาโย ¶ สุทุพฺโพโธ,
ยสฺมา วิชฺชติ ปาฬิยํ;
ตสฺมา อุปฏฺหํ คณฺเห,
ครุํ ครุมตํ วิทู.