📜
ปกิณฺณกกณฺโฑ
อิทานิ ¶ สปฺปุริสาติ ทุลฺลภาติ อิมสฺส สํวณฺณนากฺกโม สมฺปตฺโต ตถา หิ โลเก สปฺปุริสาปิ อติทุลฺลภาเยว. สปฺปุริสาติ กลฺยาณคุณสมฺปนฺนา อุตฺตมปุริสา. เต นิสฺสาย ชาติธมฺมา สตฺตา ชาติยา, มรณธมฺมา สตฺตา มรณโต มุจฺจนฺติ วุตฺตฺเหตํ ภควตา ‘‘มมฺหิ อานนฺท กลฺยาณมิตฺตํ อาคมฺม ชาติยา ปริมุจฺจนฺติ, ชราธมฺมา สตฺตา ชราย มุจฺจนฺตี’’ติ อาทิ วจนโต ปน สมฺมาสมฺพุทฺโธเยว สพฺพาการสมฺปนฺโน กลฺยาณมิตฺโต นาม. ตํ อลภนฺเตน สาริปุตฺตโมคฺคลานาทโย อริยปุคฺคลา วา. เตปิ อลภนฺเตน เอกนฺตชหิตํ สิวฏฺิกํ กลฺยาณมิตฺตํ ลภิตพฺพํ, วุตฺตฺเหตํ โปราเณหิ.
‘‘ปิโย ครุ ภาวนีโย, วตฺตา จ วจนกฺขโม;
คมฺภีรฺจ กถํ กตฺตา, โนจาาเน นิโยชเย’’ติ.
เอวมาทิคุณสมนฺนาคโต วฑฺฒิปกฺเข ิตปณฺฑิตปุคฺคโล โลเก ทุลฺลโภว. กตโม ปณฺฑิตปุคฺคโล พุทฺธปจฺเจกพุทฺธา อสีติ จ มหาสาวกา อฺเ จ ตถาคตสฺส สาวกา สุเนตฺตมหาโควินฺทวิธุรสรภงฺคมโหสธสุตโสมนิมิราชอโยฆรกุมารก อกตฺติปณฺฑิตาทโย จ ปณฺฑิตาติ เวทิตพฺพา. เต ภเย วิย รกฺขา, อนฺธกาเร วิย ปทีปา, ขุปฺปิปาสาทิทุกฺขาภิภเว วิย อนฺนปานาทิปฏิลาโภ, อตฺตโน วจนกรานํ สพฺพภยอุปทฺทวูปสคฺควิทฺธํสนสมตฺถา โหนฺติ ตถา หิ ตถาคตํ อาคมฺม อสงฺขฺเยยฺยา อปริมาณา เทวมนุสฺสา อาสวกฺขยํ ปตฺตา พฺรหฺมโลเก ปติฏฺิตา, เทวโลเก อุปฺปนฺนา. สาริปุตฺตตฺเถเร จิตฺตํ ปสาเทตฺวา จตูหิ จ ปจฺจเยหิ เถรํ อุปฏฺหิตฺวา อสีติ กุสลหสฺสานิ สคฺเค นิพฺพตฺตานิ, ตถา มหาโมคฺคลานมหากสฺสปปภุติ สุเนตฺตสฺส สตฺถุโน สาวกา อปฺเปกจฺเจ พฺรหฺมโลเก อุปปชฺชึสุ, อปฺเปกจฺเจ ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํ เทวานํ สหพฺยตํ…เป… อปฺเปกจฺเจ คหปติมหาสาลกุลานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ, วุตฺตฺเหตํ ‘‘นตฺถิ ภิกฺขเว ปณฺฑิตโต ภยํ, นตฺถิ ปณฺฑิตโต อุปทฺทโว, นตฺถิ ปณฺฑิตโต อุปสคฺโค’’ติ. อปิจ ตคฺครมาลาทิคนฺธภณฺฑสทิโส ปณฺฑิโต, ตคฺครมาลาทิคนฺธภณฺฑปลิเวนปตฺตสทิโส ตทุปเสวี วุตฺตฺเหตํ นารทชาตเก.
‘‘ตคฺครฺจ ¶ ปลาเสน, โย นโร อุปนยฺหติ;
ปตฺตาปิ สุรภิ วายนฺติ, เอวํ ธีรูปเสวนา’’ติ.
อกิตฺติปณฺฑิโต สกฺเกน เทวานมินฺเทน วเร ทิยฺยมาเน เอวมาห
‘‘ธีรํ ปสฺเส สุเณ ธีรํ, ธีเรน สห สํวเส;
ธีเรนา’ลาปสลฺลาปํ, ตํ กเร ตฺจ โรจเย.
กึ นุ เต อกรํ ธีโร, วท กสฺสป การณํ;
เกน กสฺสป ธีรสฺส, ทสฺสนํ อภิกงฺขสิ.
นยํ นยติ เมธาวี, อทุรายํ น ยฺุชติ;
สนโร เสยฺยโส โหติ, สมฺมา วุตฺโต น กุปฺปติ;
วินยํ โส ปชานาติ, สาธุ เตน สมาคโม’’ติ.
อปิจ เตปิ สปฺปุริเส สงฺคมฺม อสฺสุตปุพฺพมฺปิ อุภยโลกหิตาวหํ วาจํ สุยฺยเตว, วุตฺตมฺปิ เจตํ.
‘‘สุภาสิตํ อุตฺตมมาหุ สนฺโต, ธมฺมํ ภเณ นาธมฺมํ ตํ ทุติยํ;
ปิยํ ภเณ นาปฺปิยํ ตํ ตติยํ, สจฺจํ ภเณ นาลีกํ ตํ จตุตฺถ’’นฺติ จ.
‘‘ยํ พุทฺโธ ภาสติ วาจํ, เขมํ นิพฺพานปตฺติยา;
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย, สา เว วาจานมุตฺตมา’’ติ.
สปฺปุริสูปนิสฺสยเสวนปจฺจยาเยว ทานาทิกุสลสมาโยเคน อปายทุกฺขโต มุจฺจนฺติ วุตฺตฺเหตํ ‘‘อปิจ เนรยิกาทิทุกฺขปริตฺตาณโต ปฺุานิ เอว ปาณีนํ พหูปการานิ, ยโต เตสมฺปิ อุปการานุสฺสรณตา กตฺุตา สปฺปุริเสหิ ปสํสนียาทินานปฺปการวิเสสาธิคมเหตูจ โหนฺติ วุตฺตฺเหตํ ภควตา, ‘‘ทฺเว เม ภิกฺขเว ปุคฺคลา ทุลฺลภา โลกสฺมึ, กตเม ทฺเว, โย จ ปุพฺพการี, โย จ กตฺุ กตเวที’’ติ. อปิจ วิธุรมโหสธชาตกาทิกาเลปิ อิธโลกปรโลกสมฺปตฺติอตฺถเมว อตฺตโน วจนกเร สมฺมา โยเชนฺติ. อนากุลกมฺมนฺตาธิฏฺาเนน กาลฺุตาย ปติรูปการิตาย อนลสตาย อุฏฺานวีริยสมตาย อพฺยสนิยตาจ กาลานติกฺกมนอปฺปติรูปกรณอกรณสิถิลกรณาหิ อกุสลาทีหิ รหิตกสิโครกฺขวาณิชฺชาทโย กมฺมนฺตา, เอเต อตฺตโน วา ปุตฺตทารสฺส วา ทาสกมฺมกรานํ วา พฺยตฺตตาย เอวํ ปโยชิตา ทิฏฺเว ธมฺเม ธนธฺวิตฺติ ปฏิลาภเหตู โหนฺติ, วุตฺตฺเหตํ ภควตา.
ปติรูปการีริ ¶ ธุรวา, อุฏฺานตา วินฺทเต ธนนฺติ จ;
น ทิวา โสปฺปสีเล, รตฺตึ อุฏฺานทสฺสินา;
นิจฺจปฺปมตฺเตน โสณฺเฑน, สกฺกา อาวสิตุํ ฆรํ.
อตีสิตํ อติอุณฺหํ, อติสารมิทํ อหุ;
อิติ วิสฺสฏฺกมฺมนฺเต, อตฺถา อจฺเจนฺติ มาณเว.
โย จ สีตฺจ อุณฺหฺจ; ติณานิ โย น มฺติ;
สปฺปุริสกิจฺจานิ, โส สุขํ น วิหายตี’’ติ จ.
โภเค สํหรมานสฺส, ปรสฺเสว อิรยโต;
โภคา สนฺนิจยํ ยนฺติ, วมฺมิโกวูปจียตีติ.
เอวมาทิปฺปเภทา สปฺปุริสา โลเก อติทุลฺลภาว. ตพฺพิคเมน ทุปฺปุริสา พาลชนา อคเวสนฺโตปิ ลพฺภนฺเตว เต พาลา อตฺตานํ เสวมาเน ปรชเน สํสารทุกฺเขเยว โอสีเทนฺติ ภวโต วุฏฺานํ น เทนฺติ ตถา หิ ปูรณกสฺสปาทโย ฉสตฺถารา เทวทตฺตโกกาลิก-โมทกติสฺส ขณฺฑเทวิยาปุตฺตสมุทฺททตฺตจิฺจมาณวิกาทโย อตีตกาเล จ ทีฆทุกฺขสฺส ลาภาติ อิเม อฺเ จ เอวรูปา สตฺตา พาลา อคฺคิปทิตฺตมิว อคารํ อตฺตนา ทุคฺคหิเตน อตฺตานฺจ อตฺตโน วจนการเก จ วินาเสนฺติ ตถา หิ เทวทตฺตมาคมฺม ราชา อชาตสตฺตุ-โกกาลิกาทโย ตทฺเปิ ปุคฺคลา อปาเย นิพฺพตฺตนฺติ. ราชา อชาตสตฺตุ สามฺผลสุตฺตนฺตสวนกาเล ยทิ ปิตรํ อฆาเตยฺย, โสตาปนฺโน ภเวยฺย ปิตรํ ฆาติตตฺตา มคฺคผลมฺปิ อปฺปตฺวา โลหกุมฺภิยํ สฏฺิวสฺสสหสฺสานิ ปจฺจิตฺวา มุจฺจิสฺสติ อนาคเตปิ ปจฺเจกพุทฺโธ ภวิสฺสติ. โกกาลิโกปิ สาริปุตฺตโมคฺคลานตฺเถเร อนปจายิตฺวา มหานิรเย ปทุมคณนาย ปจฺจโนกาเส นิรยปเทเส ปทุมนิรเย…เป… ปทุมํ โข ปน อฺตโร ภิกฺขุ นิรยํ โกกาลิโก ภิกฺขุ อุปปนฺโน สาริปุตฺตโมคฺคลาเนสุ จิตฺตํ อาฆาเตตฺวา’’ติ อาห. ตตฺถ อฺตโร ภิกฺขูติ นามโคตฺเตน อปากฏํ ‘‘กึ ว ทีฆํ นุโข ภนฺเต ปทุเม นิรเย อายุปฺปมาณ’’นฺติ ปฺหํ ปุจฺฉิตฺวา นิสินฺนํ เอกํ ภิกฺขุํ เอวมาห ‘‘ทีฆํ โข ภิกฺขุ นิรเย อายุปฺปมาณํ, ตํ น สุกรํ สงฺขาตุํ เอตฺตกานิ วสฺสานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสตานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสหสฺสานีติ วา เอตฺตกานิ วสฺสสตสหสฺสานี’’ติ ¶ วา สกฺกา ปน ภนฺเต อุปมํ กาตุนฺติ. ‘‘สกฺกา ภิกฺขู’’ติ ภควา อโวจ. เสยฺยถาปิ ภิกฺขุ วีสติขาริโก โกสลโก ติลวาโห โหติ, ตโต ปุริโส วสฺสสตสฺส วสฺสสหสฺสสฺส อจฺจเยน เอกเมกํ ติลํ อุทฺธเรยฺย, ขิปฺปตรํ โข โส ภิกฺขุ วีสติขาริโก โกสลโก ติลวาโห อิมินา อุปกฺกเมน ปริกฺขยํ ปริยาทานํ คจฺเฉยฺย, น ตฺเวว เอโก อพฺพุโท นิรโย. เสยฺยถาปิ ภิกฺขุ วีส อพฺพุโท นิรโย, เอวเมโก นิรพฺพุโท นิรโย’’ติ อาทิ. วีสติขาริโก ติ มาคธิเกน ปตฺเถน จตฺตาโร ปตฺถา โกสลรฏฺเ เอโก ปตฺโถ โหติ. เตน ปตฺเถน จตฺตาโร ปตฺถา อาฬฺหกํ. จตฺตาริ อาฬฺหกานิ โทณํ. จตุโทณา มานิกา. จตุมานิกา ขารี. ตายขาริยา วีสติขาริโก ติลวาโห. ติลวาโหติ ติลสกฏํ. อพฺพุโท นิรโยติ อพฺพุโท นาม เอโก ปจฺเจกนิรโย นตฺถิ, อวีจิมฺหิ เอว ปน อพฺพุทคณนาย ปจฺจโนกาโส ‘‘อพฺพุโท นิรโย’’ติ วุตฺโต. เอส นโย นิรพฺพุทาทีสุปิ. ตตฺถ วสฺสคณนาปิ เอวํ เวทิตพฺพา ยถาห ‘‘สตํสตสหสฺสานิ โกฏิ โหติ เอวํ สตํสหสฺสโกฏิโย ปโกฏิ นาม. สตํสตสหสฺสปโกฏิโย โกฏิปโกฏิ นาม. สตํ สตสหสฺสโกฏิปโกฏิโย นหุตํ. สตํสตสหสฺสนหุตานิ นินฺนหุตํ. สตํสตสหสฺสนินฺนหุตานิ เอโก อพฺพุโท. ตโต วีสติคุโณ นิรพฺพุโท. เอส นโย สพฺพตฺถ อยฺจ คณนา อปริจิตานํ ทุกฺกรา’’ติ วุตฺตํ ตํ น สุกรํ สงฺขาตุ’นฺติ เกจิ ปน ตตฺถ ปริเทวนานตฺเตนปิ กมฺมกรณนานตฺเตนปิ อิมานิ นามานิ ลทฺธานีติ วทนฺติ. อปเรปิ วานการเณหีติ ฏีกาเนตฺติ. ยถา จ ทีฆวิทสฺสอาฆาตา จ พุทฺธนฺตรํ สฏฺิโยชนมตฺเตน อตฺตภาเวน อุตฺตาโน ปติโต มหานิรเย ปจฺจติ ยถา จ, ตสฺส ทิฏฺิอภิรุจิตานิ ปฺจ กุลสตานิ ตสฺเสว สหพฺยตํ อุปฺปนฺนานิ มหานิรเย ปจฺจนฺติ. วุตฺตฺเจตํ ภควตา ‘‘เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว นฬาคารํ วา ติณาคารํ วา อคฺคิผุฏฺโ กูฏาคารานิ ทหติ อุลฺลิตฺตาวลิตฺตานิ นิวาตานิ ผุสิตคฺคฬานิ ปิหิต วาตปานานิ เอวเมว โข ภิกฺขเว ยานิกานิจิ ภยานิ อุปฺปชฺชนฺติ, สพฺพานิ พาลโต อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตโต เยเกจิ อุปทฺทวา อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตโต, เยเกจิ อุปสคฺคา…เป… โน ปณฺฑิตโต. อิติ โข ภิกฺขเว สปฺปฏิภโย ¶ พาโล อปฺปฏิภโย ปณฺฑิโต สอุปทฺทโว พาโล อนุปทฺทโว ปณฺฑิโต, สอุปสคฺโค พาโล อนุปสคฺโค ปณฺฑิโตติ. อปิ จ ปูติมจฺฉสทิโส พาโล, ปูติมจฺฉพทฺธปตฺต ปุติสทิโส โหติ ตทุปเสวี. ฉฑฺฑนียตํ ชิคุจฺฉนียตฺจ อาปชฺชติ วิฺูนํ วุตฺตมฺปิ เจตํ นารทชาตเก.
‘‘ปูติมจฺฉํ กุสคฺเคน, โย นโร อุปนยฺหติ;
กุสาปิ ปูติ วายนฺติ, เอวํ พาลูปเสวนา’’ติ.
อกตฺติปณฺฑิโตจาปิ สกฺเกน เทวานมินฺเทน วเร ทิยฺยมาเน เอวมาห
‘‘พาลํ น ปสฺเส น สุเณ, น จ พาเลน สํวเส;
พาเลนา’ลฺลาปสลฺลาปํ, น กเร น จ โรจเย.
กึนุ เต อกรํ พาโล, วท กสฺสป การณํ;
เกน กสฺสป พาลสฺส, ทสฺสนํ นาภิกงฺขสิ.
อนยํ นยติ ทุมฺเมโธ, อธุรายํ นิยฺุชติ;
ทุนฺนโย เสยฺยโส โหติ, สมฺมา วุตฺโต ปกุปฺปติ;
วินยํ โส น ชานาติ, สาธุ ตสฺส อทสฺสน’’นฺติ.
เอวํ พาลทุชฺชนสํสคฺควเสเนว สพฺพานิ ภยุปทฺทวานิ อุปฺปชฺชนฺติ, โน ปณฺฑิตเสวนวเสนาติสพฺพโส สปฺปุริสา อติทุลฺลภาว.
อิทานิ.
‘‘ทุลฺลภฺจ มนุสฺสตฺตํ, พุทฺธุปฺปาโท จ ทุลฺลโภ;
ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺติ, สทฺธมฺโม ปรมทุลฺลโภ’’ติ.
อิมิสฺสา คาถาย วณฺณนากฺกโม สมฺปตฺโต. ตตฺถ ทุลฺลภฺจ มนุสฺสตฺตนฺติ มนุสฺสภาโวปิ ทุลฺลโภเยว มนุสฺสสฺส ทุลฺลภภาโว กาณกจฺฉโปปมาทีหิ เวทิตพฺโพ เอโก กิร กสฺสโก คงฺคาตีเร ตีณิ สํวจฺฉรานิ กสิตฺวา กิฺจิมตฺตมฺปิ อลภิตฺวา นงฺคลผาลํ ทฺเวธา ภินฺทิตฺวา คงฺคายํ ขิปิ เตน คงฺคานทิยา วาเหน เอโก อุทฺธํ เอโก เหฏฺาติ เอวํ ทฺเว นงฺคลผาลกา คงฺคายํ วุยฺหนฺตา จิเรน เอโก อุทฺธํ เอโก เหฏฺาติ ทฺเว เอกโต หุตฺวา ปากติกา ยุชฺชนฺติ ตสฺมึ ขเณ วสฺสสตวสฺสสหสฺสจฺจเยน เอกวารํ อุมฺมุชฺชมาโน กาณกจฺฉโป อุมฺมุชฺชมานกฺขเณ ตสฺส คีวา ทฺวินฺนํ นงฺคลผาลานมนฺตเร โหติ อยํ กาโล ¶ ทุลฺลโภว เอวเมว มนุสฺสตฺตภาโวปิ ทุลฺลโภเยว ตถาหิ มนุสฺสตฺตภาวํ อลภิตฺวาว นิรยเปตอสุรกายติรจฺฉานภูมีสุเยว สํสริตฺวา สีสมฺปิ อุกฺขิปิตุํ อลภนฺตา เอกพุทฺธนฺตรา ทฺเว พุทฺธนฺตรา ตโย พุทฺธนฺตรา จตฺตาโร พุทฺธนฺตรา เอกาสงฺขฺเยยฺยวเสน นิรเย ปจฺจนกสตฺตานํ คณนปถํ วีติวตฺตา, ตถา เปตอสุรกายติรจฺฉานภูมีสุปิ อติขุทฺทเกน อตฺตภาเวน ติลพีชสาสปพีชสฺส จตุปฺจฉสตฺตอฏฺกลภาคมตฺเตเนว องฺคุลิยา ปติฏฺิตฏฺานมตฺเตเยว ภูมิปเทเส นิสินฺนานํ อติขุทฺทกสตฺตานํ คณนปถมฺปิ วีติวตฺตา เต หิ คณิตุํ อิทฺธิมนฺตปุคฺคเล เปตฺวา อฺโ โก นาม สกฺขิสฺสติ เตหิ โมหนฺธภาเวน กณฺหสุกฺกปกฺขมฺปิ อชานนฺตา อเนเกสุ พุทฺธสเตสุ วา พุทฺธสหสฺเสสุ วา อุปฺปชฺชมาเนสุปิ พุทฺโธติสทฺทํ อสุตฺวา วีติวตฺตา, เอวํ มนุสฺสตฺตภาโวปิ ทุลฺลโภเยว. มนุสฺสตฺตภาเว ลภมาเนปิ พุทฺธุปฺปาทกาโล อติทุลฺลโภว. พุทฺธุปฺปาทกาเลปิ สมฺมาทิฏฺิ หุตฺวา กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณสมฺปตฺติ ทุลฺลภาว, สทฺธมฺมเทสกสฺสาปิ ทุลฺลภตฺตา, ตสฺมิมฺปิ สติ องฺควิกลภาเวน สทฺธมฺมสวนสฺสาปิ ทุลฺลภตฺตาติ เอวมาทิปฺปเภทา มนุสฺสตฺตภาวาทิกา ขณสมฺปตฺติโย ทุลฺลภาติ เวทิตพฺพา. ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺตีติ กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณสมฺปตฺติ ทุลฺลภาเยว ตถา หิ ปจฺจนฺตวิสย อรูปอสฺสตฺตติรจฺฉานเปตเนรยิกกาเล วา มชฺฌิมเทเสปิ จกฺขาทิองฺควิกเลวา ปริปุณฺณองฺคภาเวปิ มิจฺฉาทิฏฺิภูตา วา กุสลูปปตฺติสงฺขาตา ขณา น โหนฺติ ปจฺจนฺตวิสเย หิ ปวตฺตา ชนา ปาณาติปาตาทิทสอกุสลกมฺมปเถเยว รมนฺติ อภิรมนฺติ, จณฺฑสภาวา จ เต โหนฺติ, รตนตฺตยคุณมฺปิ น ชานนฺติ. อรูปิโนปิ ปุคฺคลา ปรโตโฆสวิรหิตตฺตา โสตาปตฺติมคฺคปฏิลาโภปิ เตสํ นตฺถิ, พุทฺธทสฺสนาทีนิปิ น ลภนฺติ. อสฺสตฺตติรจฺฉานเปตเนรยิกกาเลสุ ปน ปเคว ปูริตปารมีนํ สตฺตานํ ปวตฺตนมฺปิ อพฺโพหาริกํ, สมฺมาทิฏฺิกุเล ชายมานาปิ จกฺขุวิกเลน พุทฺธสงฺฆรตนานํ อทสฺสนํ, โสตวิกเลน ธมฺมสวนโตปิ หายติ เอฬมูคาทิภาเวน กุสลสมาทานา น โหนฺติ. องฺคสมฺปนฺเนปิ มิจฺฉาทิฏฺิภาเวน ทฺวตฺตึสมหาปุริสลกฺขณอสีติอนุพฺยฺชนพฺยามปฺปภาปริกฺขิตฺตํ สพฺพชนานํ ¶ นยนรสายตนภูตํ สพฺพฺุพุทฺธมฺปิ ทิสฺวา ปสาทโสมฺเมน จกฺขุนา โอโลเกตพฺพมฺปิ น มฺนฺติ มโนปโทสวเสเนว ยุคคฺคาหา หุตฺวา ยมกปาฏิหาริยกาลาทีสุ อเนเกปิ มิจฺฉาทิฏฺิโน มหานิรเย อุปฺปชฺชนฺติ. เอวํ กุสลูปปตฺติขณสมฺปตฺติปิ ทุลฺลภาเยว.
‘‘ทุลฺลภฺจ มนุสฺสตฺตํ, พุทฺธุปฺปาโท จ ทุลฺลโภ;
ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺติ, สทฺธมฺโม ปรมทุลฺลโภ’’ติ.
อิมิสฺสา คาถาย อตฺโถ วุตฺโตเยว.
อิติ สาครพุทฺธิตฺเถรวิรจิเต สีมวิโสธเน
ปกิณฺณกกณฺโฑ นาม ปฺจโม ปริจฺเฉโท.
เอวํ สตฺถุปรินิพฺพานโต วสฺสสตจฺจเยน ปติฏฺิเต อิสินา การิตตฺตา’ อิสินคร’นฺติ ลทฺธนาเม ทฺวตฺตปาทิภูปาลานํ นิวาสฏฺานภูเต สีริเขตฺตนคเร เอราวติยา นทิยา ปาริมตีรภูเต ปพฺพตสานุมฺหิ ปติฏฺิตสฺส กฺจนวรมหาถูปสฺส ทายกสฺส สตฺวิวมหาธมฺมรฺโ กาเล สาสนสฺส ทฺวิสหสฺสสตาธิกเอกตึสติเม วสฺเส สาสเน ปฏิลทฺธสทฺธานํ กุลปุตฺตานํ มหาชานิกรณวเสน วิมติวิโนทนิยา วุตฺตวจนํ สทฺทยุตฺติอตฺถยุตฺติวเสน สาธุกํ อวิจินิตฺวา นทิยา อุทกุกฺเขปํ อกตฺวา อุปสมฺปทา กมฺมสฺส การิตตฺตา สาสเน ปราชยมาปนฺเน กุลปุตฺเต อุปารมฺภกรณวเสน สีมวิปตฺติหารโก สีมสมฺปตฺติปฺปกาสโก คนฺโถ ปวตฺตติ.
เอตฺตาวตา จ สิริเขตฺตนครโคจรคาเมน สตฺวิวมหาธมฺมราชคุรุภูเตน มหาเวยฺยากรเณน ติปิฏกธเรน’สทฺธมฺมโกวิโท’ติ ปากฏ นามเธยฺเยน มหาเถเรน อุปชฺฌาโย หุตฺวา ปฺาธิปตีนํ นิวาสภูเต ปจฺฉิมชินจกฺกสาสนวเร วาสิคณาจริเยน คณวาจเกน วินยธเรน มหาสามินา จ, ราชคุรุนา ติปิฏกนาคตฺเถเรน จ อาจริโย หุตฺวา เวชฺชกมฺมชงฺฆเปสนกมฺมาทิวเสน อเนสนํ ปหาย สมฺมา อาชีเวน วิสุทฺธาชีเวหิ สงฺฆคเณหิ การกสงฺฆา หุตฺวา สิริเขตฺตนครสฺส ทกฺขิณทิสาภาเค ทีฆปพฺพตสานุมฺหิ เอราวติยา นทิยา ตีเร วาลิกปุฬิเน สีมาเปกฺขาย สห อุทกุกฺเขปํ ¶ กตฺวา ปวตฺตาย อุทกุกฺเขปสีมาย ทสธา พฺยฺชนวิปตฺตึ อกตฺวา านารเหน ตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อุปสมฺปทาย วีสติวสฺเสน สาครพุทฺธีติ ครูหิ คหิตนามเธยฺเยน ภิกฺขุนา รจิโต สาสนวิปตฺติหารโก สีมวิโสธนี นาม คนฺโถ สมตฺโต.
เอตฺตาวตา วิภตฺตา หิ, สปฺปเภทปฺปวตฺติกา;
สีมวิโสธนีเหสา, นิปุณา สาธุจินฺติตา.
สิริเขตฺตาติ ปฺาเต, ปุเร อปรนามเก;
ทกฺขิเณยฺยทิสาภาเค, อุจฺจเนน กตาลเย.
วสนฺโต ภิกฺขุ นาเมน, สาครพุทฺธีติ วิสฺสุโต;
ปุณฺเณ วีสติวสฺสมฺหิ, คนฺโถยํ สาธุจินฺติโต.
มยายํ รจิโต คนฺโถ, นิฏฺปฺปตฺโต อนากุโล;
เอวํ ปาณินํ สพฺเพ, สีฆํ สิชฺฌนฺตุ สงฺกปฺปา.
ยาว พุทฺโธตินามมฺปิ โลกเชฏฺสฺส ตาทิโน;
ตาว ติฏฺตุ ยํ คนฺโถ, สาสเน หารยํ ตมํ.
อุทฺธํ ยาว ภวคฺคา จ, อโธ ยาว อวีจิโต;
สมนฺตา จกฺกวาเฬสุ, เย สตฺตา ปถวีจรา.
เตปิ สพฺเพ มยา โหนฺตุ, สมสมวิปากิโน;
จิรํ ชีวตุ โน ราชา, สาสนสฺส อุชฺโชตโก.
ทิพฺพนฺโต ราชธมฺเมน, อโรโค สห าติภิ;
อเนน ปฺุกมฺเมน, ภเวยฺยํ ชาติชาติยํ.
สาสนํ โชตยนฺโตว, สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน;
ยทา นสฺสติ สทฺธมฺโม, อนฺธีภูโต มหีตเล;
เทวโลเก ตทา เหสฺสํ, ตุสิเต านมุตฺตเมติ.
สีมวิโสธนี นิฏฺิตา.