📜
ทสถูปกถา
๑๐. เอวํ ปติฏฺิเตสุ ปน ถูเปสุ มหากสฺสปตฺเถโร ธาตูนํ อนฺตรายํ ทิสฺวา อชาตสตฺตุํ อุปสงฺกมิตฺวา มหาราช เอกํ ธาตุนิธานํ กาตุํ วฏฺฏติติ อาห สาธุ ภนฺเต นิธานกมฺมํ ตาว มม โหตุ, ธาตุโย ปน กถํ อาหราเปมิติ. น มหาราช ธาตุ อาหรณํ ตุยฺหํ ภาโร, อมฺหากํ ภาโรติ. สาธุ ภนฺเต ตุมฺเห ธาตุโย อาหรถ. อหํ ธาตุนิธานํ กริสฺสามีติ. เถโร เตสํ เตสํ ราชกุลานํ ปริจรณมตฺตกเมว เปตฺวา เสเสธาตุโย อาหริ.
รามคาเม ปน ธาตุโย นาคา คณฺหึสุ ตาสํ อนฺตราโย นตฺถิ, อนาคเต ลงฺกาทีเป มหาวิหาเร มหาเจติยมฺหิ นิธิยิสฺส นีติ. ตา น อาหริตฺถ, เสเสหิ สตฺตหิ นคเรหิ อาหริตฺวา ราชคหสฺส ปาจีน ทกฺขิน ทิสาภาเค เปตฺวา อิมสฺมึ าเน โย ปาสาโณ อตฺถิ, โส อนฺตรธายตุ, ปํสุ สุวิสุทฺธา โหตุ, อุทกฺจ มา อุฏฺหตูติ อธิฏฺาสิ.
ราชา ¶ ตํ านํ ขณาเปตฺวา ตโต อุทฺธฏ ปํสุนา อิฏฺิกา กาเรตฺวา อสีติ มหาสาวกานํ ถูเป กาเรติ อิธ ราชา กึ กาเรหีติ ปุจฺฉนฺตานมฺปิ มหาสาวกานํเจติยา นีติ วทนฺติ น โกจิ ธาตุนิธานภาวํ ชานาติ อสีติหตฺถคมฺภีเร ปน ตสฺมึ ปเทเส ชาเต เหฏฺา โลภสตฺถรํ สตฺถราเปตฺวา ตตฺถ ถูปาราเม เจติย ฆรปฺปมาณํ ตมฺพโลหมยํ เคหํ การาเปตฺวา อฏฺฏฺ หริ จณฺทนาทิมเย กรณฺเฑ จ ถูเป จ การาเปสิ.
อถ โข ภควโต ธาตุโย หริจณฺทน กรณฺเฑ ปกฺขิปิตฺวา ตํ หริจณฺทนํ กรณฺฑํ อฺสฺมึ หริจณฺทน กรณฺเฑ ตมฺปิ อฺสฺมินฺติ เอวํ อฏฺ หริจณฺทน กรณฺเฑ เอกโต กตฺวา เอเตเนว อุปาเยน อฏฺ กรณฺเฑ อฏฺสุ หริจณฺทน ถูเปสุ อฏฺ หริจณฺทนถูเป อฏฺสุ โลหิตจณฺทน กรณฺเฑสุ, อฏฺ โลหิตจณฺทนกรณฺเฑ อฏฺสุ โลหิตจณฺทนถูเปสุ, อฏฺโลหิต จณฺทนถูเป อฏฺสุ ทนฺตกรณฺเฑสุ, อฏฺ ทนฺตกรณฺเฑ อฏฺสุ ทนฺตถูเปสุ, อฏฺทนฺตถูเป อฏฺสุสพฺพ รตนกรณฺเฑสุ, อฏฺ สพฺพ รตนกรณฺเฑ อฏฺสุ สพฺพรตนถูเปสุ, อฏฺ สพฺพรตน ถูเป อฏฺสุ สุวณฺณกรณฺเฑสุ. อฏฺสุวณฺณกรณฺเฑ อฏฺสุ สุวณฺณถูเปสุ, อฏฺสุวณฺณถูเป อฏฺสุรชตกรณฺเฑสุ, อฏฺ รชตกรณฺเฑ อฏฺสุ รชตถูเปเส อฏฺ รชตถูเป อฏฺสุ มณิกรณฺเฑสุ อฏฺมณิกเรณฺฑอฏฺสุวณฺณถูเปสุ, อฏฺ มณิถูเป อฏฺสุ โลหิตงฺก กรณฺเฑสุ, อฏฺโลหิตงฺก กรณฺเฑ อฏฺสุ โลหิตงฺกถูเปสุ, อฏฺ โลหิตงฺกถูเป อฏฺสุ มสารคลฺลถูเปสุ, อฏฺ มสารคลฺลถูเป อฏฺสุ ผลิก กรณฺเฑสุ, อฏฺ ผฬิก กรณฺเฑ อฏฺสุ ผฬิกถูเปสุ ปกฺขิปิ สพฺพ อุปริมํ ผฬิกเจติยํ ถูปาราม เจติยปฺปมาณํ อโหสิ.
ตสฺส อุปริสพฺพรตนมยํ เคหํ กาเรสิ ตสฺส อุปริ สุวณฺณมยํ, ตสฺส อุปริ รชตมยํ, ตสฺส อุปริ ตมฺพโลหมยํ เคหํ กาเรสิ ตตฺถ สพฺพรตนมยํ วาลุกํ โอกิริตฺวา ชลช ถลช ปุปฺผานํ สหสฺสานิ วิปฺปกิริตฺวา อทฺธจฺฉฏฺานิ ชาตกสตานิ อาสีติ มหาเถเร สุทฺโธทน มหาราชานํ มหามายาเทวึ สตฺต สหชาเต สพฺพาเนตานิ สุวณฺณมยาเนว กาเรสิ ปฺจปฺจสเต สุวณฺณรชตมเย ปุณฺณฆเฏ ปาเปสิ ปฺจสุวณฺณธชสเต ปฺจสเต สุวณฺณทีปเก จ การาเปตฺวา สุคณฺธเตลสฺส ปูเรตฺวา เตสุ ทุกูลวฏฺฏิโย เปสิ.
อถายสฺมา มหากสฺสโป มาลา มา มิลายนฺตุ. คณฺธา มา วินสฺสนฺตุ, ทีปา มา วิชฺฌายนฺตูติ อธิฏฺหิตฺวา สุวณฺณปฏฺฏอกฺขรานิ ฉิณฺทาเปสิ. อนาคเต ปิยทาโส นาม กุมาโร ฉตฺตํ อุสฺสาเปตฺวา ¶ อโสโก นาม ธมฺมราชา ภวิสฺสติ โส อิมํ ธาตุโย วิตฺถาริกา กริสฺสตีติ ราชา สพฺพปสาธเนหิ ปูเชตฺวา อาทิโต ปฏฺาย ทฺวารํ ปิทหนฺโต นิกฺขมิ ตมฺพโลหทฺวารํ ปิทหิตฺวา อาวิฺชน รชฺชุยํ กฺุจิกมุทฺทิกํ พณฺธิ ตตฺเถว มหนฺตํ มณิกฺขณฺธํ เปสิ อนาคเต ทฬิทฺทราชาโน อิมํ มณึ คเหตฺวา ธาตูนํ สกฺการํ กโรนฺตูติ อกฺขรานิ ฉิณฺทาเปสี.
สกฺโก เทวราชา วิสฺสกมฺมํ อามนฺเตตฺวา’ตาต, อชาตสตฺตุนา ธาตุนิธานํ กตํ. เอตฺถ อารกฺขํ เปหิ’ติ ปหิณิ โส อาคนฺตฺวา วาฬสงฺฆาฏยนฺตํ โยเชสิ. กฏฺรูปกานิ ตสฺมึ ธาตุคพฺเภ ผฬิกวณฺณ ขคฺเค คเหตฺวา วาตสทิเสน เวเคน อนุปริยายนฺตํ โยเชตฺวา เอกาย เอว อาณิวา พณฺธิตฺวา สมนฺตโต คิฺชก วสถากาเรน สิลาปริกฺเขปํ กตฺวา อุปริ เอกาย ปิทหิตฺวา ปํสุํ ปกฺขิปิตฺวา ภูมึ สมํ กตฺวา ตสฺสุปริ ปาสาณถูปํ ปติฏฺาเปสิ.