📜

ตนาทโย ¶

๑๒๐.

ตนุ วิตฺถาเร สก สตฺติสฺมึ-ทุ ปริตาเป สนุ ทานสฺมึ,

วน ยาจายํ มนุ โพธสฺมึ-หิ คเต อป ปาปุณนสฺมึ (หิ,)

กร กรณสฺมึ(ภวติ)สิ พนฺเธ-สุ อภิสฺสวเน(ตนุ อาทีนิ;)

นิจฺจํ เณณยนฺตา จุราทโย.

๑๒๑.

จุร เถยฺเย โลก (ธาตุ) ทสฺสเน อกิ ลกฺขเณ,

สิยา ถก ปติฆาเต (ปุน) ตกฺก วิตกฺกเณ;

๑๒๒.

ลกฺข ทสฺสนองฺเกสุ (วตฺตเต) มกฺข มกฺขเณ,

ภกฺขา’ทเน โมกฺข โมเจ สุข-ทุกฺข (จ) ตกิรเย;

๑๒๓. ¶

ลิงฺค จิตฺตกิรยา’ทีสุ มค-มคฺค คเวสเน,

(ปุนา’ปิ) ปจ วิตฺถาเร กฺเลเส วฺจ ปลมฺภเน.

๑๒๔.

วจฺจ อชฺฌายเน อจฺจ ปูชายํ วจ ภาสเน,

รจ ปติยตเน สุจ เปสุฺเ รุจ โรจเน;

๑๒๕.

มุจปฺปโมจเน โลจ ทสฺสเน กจ ทิตฺติยํ,

สชฺชา’ชฺช อชฺชเน ตชฺช ตชฺชเน วชฺช วชฺชเน;

๑๒๖.

ยุช สํยมเน ปูช ปูชายํ ติช เตชเน,

ปช มคฺค สํวรเณ คเต ภช วิภาชเน;

๑๒๗.

(อโถ) ภาช ปุถกฺกาเร สภาช ปีติทสฺสเน,

(อโถ ตุ) ฆฏ สงฺฆาเต ฆฏฺฏ สฺจลนา’ทิสุ;

๑๒๘. ¶

กุฏ-โกฏฺฏจฺเฉทเน (ทฺเว) กุฏ อาโกฏนา’ทิสุ,

นฏ นจฺเจ จฏ-ปุฏ เภเท วณฺฏ วิภาชเน;

๑๒๙.

ตุวฏฺฏ เอกสยเน ฆโฏ วิสรเณ (สิยา),

คุณฺ โอคุณฺเน เห พาธายํ เว เวเน

คุฑิ เวเ กฑิ-ขฑิ เภทเน มฑิ ภูสเน;

๑๓๐.

ปณฺฑ-ภณฺฑ ปริภาเส ทฑิ อาณาย (มีริโต),

ตฑิ สํตาฬเน ปิณฺฑ สงฺฆาเต ฉฑฺฑ ฉฑฺฑเน;

๑๓๑.

วณฺณ สํวณฺณเน จุณฺณ จุณฺณเน อาณ เปสเน,

คณ สํกลเน กณฺณ สวเณ จินฺต จินฺตเน;

๑๓๒.

สนฺต สงฺโกจเน มนฺต คุตฺต ภาสน ชานเน,

จิต สํเจตนา’ทิสุ กิตฺต สํสทฺทเน (ภเว;)

๑๓๓. ¶

ยต นียฺยาตเน คนฺถ สนฺทพฺเภ อตฺถ ยาจเน,

กถ วากฺยปฺปพนฺเธ (จ) วิท าเณ นุเท จุท;

๑๓๔.

ฉทา’ปวารเณ ฉทฺท วมเน ฉนฺท อิจฺฉยํ,

วที’ภิวาท โถเมสุ ภทิกลฺยาณกมฺมนิ;

๑๓๕.

หิฬาท (ตุ) สุเข คนฺธ สูจเน วิธ กมฺปเน,

รนฺธ ปาเก (อโถ) มาน ปูชายํ นุ ตฺถุติมฺหิ (ตุ;)

๑๓๖.

ถน เทวสทฺเท อูน ปริหาเน เถน โจริเย,

ธน สทฺเท ป โตส นิสาน มารณา’ทิสุ;

๑๓๗.

ลป วากฺเย ฌป ทาเห รุป โรปณอาทิสุ,

ปี ตปฺปเน (สิยา) กปฺป วิตกฺเก ลภิ วฺจเน;

๑๓๘. ¶

(อโถ) วหิ ครหายํ สมุ สานฺตฺวน ทสฺสเน,

กมุ อิจฺฉาย กนฺติมฺหิ (สิยา) โถม สิลาฆเน;

๑๓๙.

ติมุ เตมน สงฺกาสุ อม โรคคตา’ทิสุ,

สํคาม ยุทฺเธ (วตฺเตยฺย) อีร วาจา ปกมฺปเน;

๑๔๐.

วร อาวรณิ’จฺฉาสุ ยาจายํ ธร ธารเณ,

ตีร กมฺม สมตฺติมฺหิ ปาร สามตฺถิยา’ทิสุ;

๑๔๑.

ตุลุ’มฺมาเน ขล โสเว สฺจเย ปาลรกฺขเณ,

กล สงฺกลนา’ทีสุ (ภเว) มีล นิมีลเน;

๑๔๒.

สีลู’ปธารเณ มูล โรหเณ ลล อิจฺฉเน,

ทุล อุกฺเขปเณ ปูล มหตฺตน สมุสฺสเย;

๑๔๓. ¶

ฆุส สทฺเท ปิส เปเส ภุสา’ลงฺกรเณ (สิยา,)

รุส ปารุสิเย ขุํส อกฺโกเส ปุส โปสเน;

๑๔๔.

ทิส อุจฺจารณา’ทีสุ วส อจฺฉาทเน (สิยา,)

รส’สฺสาเท รเว สฺเนเห (อโถ) สิส วิเสสเน;

๑๔๕.

สิ พนฺเธ มิสฺส สมฺมิสฺเส กุห วิมฺภาปเน สิยา,

รห จาเค คเต (จา’ปิ) มห ปูชาย (มีริโต;)

๑๔๖.

ปิหิ’จฺฉายํ สิยา วีฬ ลชฺชายํ เอฬ ผาฬเน

หีฬ คารหิเย ปีฬ พาธายํ ตฬ ตาฬเน

ลฬ (ธาตู)’ปเสวา’ยํ (วตฺตตี’เมจุราทโย;)

สมตฺตา สตฺตคณา.

๑๔๗. ¶

ภุวาที จ รุธาที จ-ทิวาทิ สฺวา’ทโย คณา,

กิยาที จ ตนาที จ-จุราทีตี’ธ สตฺตธา;

๑๔๘.

กิรยาวาจิตฺตมกฺขาตุ-เม’เกกตฺโถ พหู’ทิโต,

ปโยคโต’นุคนฺตพฺพา-อเนกตฺถา หิ ธาตโว;

๑๔๙.

หิตาย มนฺทพุทฺธีนํ-วฺยตฺตํ วณฺณกฺกมา ลหุํ,

รจิตา ธาตุมฺชุสา-สีลวํเสน ธีมตา;

๑๕๐.

สทฺธมฺมปงฺเกรุหราชหํโส,

อาสิฏฺธมฺมฏฺิติ สีลวํโส;

ยกฺขทฺทิเลนาขฺย นิวาสวาสี,

ยติสฺสโร โสยมิทํ อกาสิ;

กจฺจายน ธาตุมฺชูสา สมตฺตา.

สาจริยานุสิฏฺา ¶ ปริสิฏฺปริภาสา

๑.

เอกา เนกสฺส รานนฺตู-’ภเยสํ อนฺติมา สรา,

องฺคานุพนฺธา ธาตูนํ-วุจฺจนฺเต’ปิ ยถากฺกมํ;

๒.

ธาตุโน วฺยาฺชนา ปุพฺเพ-นิคฺคหีตํ สม’นฺติมา,

อิวณฺเณนา’รุธาทีน-มนุพนฺเธน จิณฺหิตํ;

๓.

เสสา’นุพนฺธา สพฺเพสํ-โหนฺตี’ธุ’จฺจารณปฺผลา,

อุจฺจาวจปฺผลา ภาส-นฺตรมฺปตฺวา ภ วนฺติ’ปิ;

๔. ¶

นามธาตุก ภาโว’ปิ-กิรยาย อธิการโต,

วิรุทฺธนฺตราภาวา-กฺวจิเทว ปยุชฺชเต;

๕.

ทฺวนฺทยุตฺติวสา กฺวาปิ-อาเทโส โยวิภตฺติยา,

คุณาทิภาว สทฺโท’ปิ-ตกิรยตฺเถ วิธียเต;