📜
๙. อสงฺขตสํยุตฺตํ
๑. ปมวคฺโค
๑-๑๑. กายคตาสติสุตฺตาทิวณฺณนา
๓๖๖-๓๗๖. อสงฺขตสํยุตฺเต ¶ ¶ ¶ อสงฺขตนฺติ อกตํ. หิเตสินาติ หิตํ เอสนฺเตน. อนุกมฺปเกนาติ อนุกมฺปมาเนน. อนุกมฺปํ อุปาทายาติ อนุกมฺปํ จิตฺเตน ปริคฺคเหตฺวา, ปฏิจฺจาติปิ วุตฺตํ โหติ. กตํ โว ตํ มยาติ ตํ มยา อิมํ อสงฺขตฺจ อสงฺขตมคฺคฺจ เทเสนฺเตน ตุมฺหากํ กตํ. เอตฺตกเมว หิ อนุกมฺปกสฺส สตฺถุ กิจฺจํ, ยทิทํ อวิปรีตธมฺมเทสนา. อิโต ปรํ ปน ปฏิปตฺติ นาม สาวกานํ กิจฺจํ. เตนาห เอตานิ, ภิกฺขเว, รุกฺขมูลานิ…เป… อมฺหากํ อนุสาสนีติ อิมินา รุกฺขมูลเสนาสนํ ทสฺเสติ. สฺุาคารานีติ อิมินา ชนวิวิตฺตํ านํ. อุภเยน จ โยคานุรูปํ เสนาสนํ อาจิกฺขติ, ทายชฺชํ นิยฺยาเตติ.
ฌายถาติ อารมฺมณูปนิชฺฌาเนน อฏฺตึสารมฺมณานิ, ลกฺขณูปนิชฺฌาเนน จ อนิจฺจาทิโต ขนฺธายตนาทีนิ อุปนิชฺฌายถ, สมถฺจ วิปสฺสนฺจ วฑฺเฒถาติ วุตฺตํ โหติ. มา ปมาทตฺถาติ มา ปมชฺชิตฺถ. มา ปจฺฉา วิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถาติ เย หิ ปุพฺเพ ทหรกาเล อโรคกาเล สตฺตสปฺปายาทิสมฺปตฺติกาเล สตฺถุ สมฺมุขีภาวกาเล จ โยนิโสมนสิการรหิตา รตฺตินฺทิวํ มงฺกุลภตฺตํ หุตฺวา เสยฺยสุขํ มิทฺธสุขํ อนุโภนฺตา ปมชฺชนฺติ, เต ปจฺฉา ชรากาเล โรคกาเล มรณกาเล วิปตฺติกาเล สตฺถุ ปรินิพฺพุตกาเล จ ตํ ปุพฺเพ ปมาทวิหารํ อนุสฺสรนฺตา สปฺปฏิสนฺธิกาลกิริยฺจ ภาริยํ สมฺปสฺสมานา วิปฺปฏิสาริโน โหนฺติ. ตุมฺเห ปน ตาทิสา มา อหุวตฺถาติ ทสฺเสนฺโต อาห ¶ ‘‘มา ปจฺฉา วิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถา’’ติ.
อยํ ¶ โว อมฺหากํ อนุสาสนีติ อยํ อมฺหากํ สนฺติกา ‘‘ฌายถ มา ปมาทตฺถา’’ติ ตุมฺหากํ อนุสาสนี, โอวาโทติ วุตฺตํ โหติ.
๒. ทุติยวคฺโค
๑-๓๓. อสงฺขตสุตฺตาทิวณฺณนา
๓๗๗-๔๐๙. กาเย ¶ กายานุปสฺสีติอาทีสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ ปรโต วกฺขาม.
อนตนฺติอาทีสุ ตณฺหานติยา อภาเวน อนตํ. จตุนฺนํ อาสวานํ อภาเวน อนาสวํ. ปรมตฺถสจฺจตาย สจฺจํ. วฏฺฏสฺส ปรภาคฏฺเน ปารํ. สณฺหฏฺเน นิปุณํ. สุฏฺุ ทุทฺทสตาย สุทุทฺทสํ. ชราย อชริตตฺตา อชชฺชรํ. ถิรฏฺเน ธุวํ. อปลุชฺชนตาย อปโลกิตํ. จกฺขุวิฺาเณน อปสฺสิตพฺพตฺตา อนิทสฺสนํ. ตณฺหามานทิฏฺิปปฺจานํ อภาเวน นิปฺปปฺจํ.
สนฺตภาวฏฺเน สนฺตํ. มรณาภาเวน อมตํ. อุตฺตมฏฺเน ปณีตํ. สสฺสิริกฏฺเน สิวํ. นิรุปทฺทวตาย เขมํ. ตณฺหากฺขยสฺส ปจฺจยตฺตา ตณฺหกฺขยํ.
วิมฺหาปนียฏฺเน อจฺฉรํ ปหริตพฺพยุตฺตกนฺติ อจฺฉริยํ. อภูตเมว ภูตํ อชาตํ หุตฺวา อตฺถีติ วา อพฺภุตํ. นิทฺทุกฺขตฺตา อนีติกํ. นิทฺทุกฺขสภาวตฺตา อนีติกธมฺมํ. วานาภาเวน นิพฺพานํ. พฺยาพชฺฌาภาเวเนว อพฺยาพชฺฌํ. วิราคาธิคมสฺส ปจฺจยโต วิราคํ. ปรมตฺถสุทฺธิตาย สุทฺธิ. ตีหิ ภเวหิ มุตฺตตาย มุตฺติ. กามาลยานํ อภาเวน อนาลยํ. ปติฏฺฏฺเน ทีปํ. อลฺลียิตพฺพยุตฺตฏฺเน เลณํ. ตายนฏฺเน ตาณํ. ภยสรณฏฺเน สรณํ, ภยนาสนนฺติ อตฺโถ. ปรํ อยนํ คติ ปติฏฺาติ ปรายณํ. เสสเมตฺถ วุตฺตนยเมวาติ.
อสงฺขตสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา.