📜
๕. สมฺมปฺปธานสํยุตฺตํ
๑. คงฺคาเปยฺยาลวคฺโค
๑-๑๒. ปาจีนาทิสุตฺตทฺวาทสกํ
๖๕๑-๖๖๒. สาวตฺถินิทานํ ¶ ¶ ¶ ¶ . ตตฺร โข ภควา เอตทโวจ – ‘‘จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, สมฺมปฺปธานา. กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ¶ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร สมฺมปฺปธานาติ’’.
‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, คงฺคา นที ปาจีนนินฺนา ปาจีนโปณา ปาจีนปพฺภารา; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวนฺโต จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรนฺโต นิพฺพานนินฺโน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโร. กถฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวนฺโต จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรนฺโต นิพฺพานนินฺโน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโร? อิธ ¶ , ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย ¶ เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวนฺโต จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรนฺโต นิพฺพานนินฺโน โหติ นิพฺพานโปโณ นิพฺพานปพฺภาโร’’ติ. ทฺวาทสมํ. (สมฺมปฺปธานสํยุตฺตสฺส คงฺคาเปยฺยาลี สมฺมปฺปธานวเสน วิตฺถาเรตพฺพา).
คงฺคาเปยฺยาลวคฺโค ปโม.
ตสฺสุทฺทานํ –
ฉ ¶ ปาจีนโต นินฺนา, ฉ นินฺนา จ สมุทฺทโต;
ทฺเวเต ฉ ทฺวาทส โหนฺติ, วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ.
๒. อปฺปมาทวคฺโค
(อปฺปมาทวคฺโค สมฺมปฺปธานวเสน วิตฺถาเรตพฺโพ).
ตสฺสุทฺทานํ –
ตถาคตํ ปทํ กูฏํ, มูลํ สาเรน วสฺสิกํ;
ราชา จนฺทิมสูริยา, วตฺเถน ทสมํ ปทนฺติ.
๓. พลกรณียวคฺโค
๑-๑๒. พลกรณียาทิสุตฺตทฺวาทสกํ
๖๗๓-๖๘๔. ‘‘เสยฺยถาปิ ¶ , ภิกฺขเว, เย เกจิ พลกรณียา กมฺมนฺตา กยิรนฺติ, สพฺเพ ¶ เต ปถวึ นิสฺสาย ปถวิยํ ปติฏฺาย เอวเมเต พลกรณียา กมฺมนฺตา กยิรนฺติ; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สีลํ ¶ นิสฺสาย สีเล ปติฏฺาย จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวติ, จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรติ. กถฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สีลํ นิสฺสาย สีเล ปติฏฺาย จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวติ, จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ…เป… อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. เอวํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สีลํ นิสฺสาย ¶ สีเล ปติฏฺาย จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน ภาเวติ, จตฺตาโร สมฺมปฺปธาเน พหุลีกโรตี’’ติ. (เอวํ พลกรณียวคฺโค สมฺมปฺปธานวเสน วิตฺถาเรตพฺโพ). ทฺวาทสมํ.
พลกรณียวคฺโค ตติโย.
ตสฺสุทฺทานํ –
พลํ พีชฺจ นาโค จ, รุกฺโข กุมฺเภน สูกิยา;
อากาเสน จ ทฺเว เมฆา, นาวา อาคนฺตุกา นทีติ.
๔. เอสนาวคฺโค
๑-๑๐. เอสนาทิสุตฺตทสกํ
๖๘๕-๖๙๔. ‘‘ติสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, เอสนา. กตมา ติสฺโส? กาเมสนา, ภเวสนา, พฺรหฺมจริเยสนา – อิมา โข, ภิกฺขเว, ติสฺโส เอสนา. อิมาสํ ¶ โข, ภิกฺขเว, ติสฺสนฺนํ เอสนานํ อภิฺาย ปริฺาย ปริกฺขยาย ปหานาย จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา. กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ…เป… อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ ¶ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อิมาสํ โข, ภิกฺขเว, ติสฺสนฺนํ เอสนานํ ¶ อภิฺาย ปริฺาย ปริกฺขยาย ปหานาย อิเม จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา’’ติ. (วิตฺถาเรตพฺพํ). ทสมํ.
เอสนาวคฺโค จตุตฺโถ.
ตสฺสุทฺทานํ –
เอสนา วิธา อาสโว, ภโว จ ทุกฺขตา ติสฺโส;
ขิลํ มลฺจ นีโฆ จ, เวทนา ตณฺหา ตสินา จาติ.
๕. โอฆวคฺโค
๑-๑๐. โอฆาทิสุตฺตทสกํ
๖๙๕-๗๐๔. ‘‘ปฺจิมานิ ¶ , ภิกฺขเว, อุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิ. กตมานิ ปฺจ? รูปราโค, อรูปราโค, มาโน, อุทฺธจฺจํ, อวิชฺชา – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปฺจุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิ. อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิฺาย ปริฺาย ปริกฺขยาย ปหานาย จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา. กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ…เป… อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ ¶ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ. อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิฺาย ปริฺาย ปริกฺขยาย ปหานาย อิเม จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา’’ติ. (วิตฺถาเรตพฺพา). ทสมํ.
โอฆวคฺโค ปฺจโม.
ตสฺสุทฺทานํ –
โอโฆ โยโค อุปาทานํ, คนฺถา อนุสเยน จ;
กามคุณา นีวรณา, ขนฺธา โอรุทฺธมฺภาคิยาติ.
สมฺมปฺปธานสํยุตฺตํ ปฺจมํ.