📜
(๑๖) ๑. อินฺทฺริยวคฺโค
๑. อินฺทฺริยสุตฺตาทิวณฺณนา
๑๕๑. จตุตฺถสฺส ¶ ¶ ปเม สทฺธาธุเรน อินฺทฏฺํ กโรตีติ สทฺธินฺทฺริยํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. ทุติเย อสฺสทฺธิเย อกมฺปนฏฺเน สทฺธาพลํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. ตติเย อนวชฺชพลนฺติ นิทฺโทสพลํ. สงฺคหพลนฺติ สงฺคณฺหิตพฺพยุตฺตกานํ สงฺคณฺหนพลํ. จตุตฺถปฺจมานิ อุตฺตานาเนว.
๖. กปฺปสุตฺตวณฺณนา
๑๕๖. ฉฏฺเ สํวฏฺฏตีติ เอตฺถ ตโย สํวฏฺฏา อาโปสํวฏฺโฏ, เตโชสํวฏฺโฏ, วาโยสํวฏฺโฏติ. ติสฺโส สํวฏฺฏสีมา อาภสฺสรา, สุภกิณฺหา, เวหปฺผลาติ. ยทา กปฺโป เตเชน สํวฏฺฏติ, อาภสฺสรโต เหฏฺา อคฺคินา ฑยฺหติ. ยทา อาเปน สํวฏฺฏติ, สุภกิณฺหโต เหฏฺา อุทเกน วิลียติ. ยทา วาเตน ¶ สํวฏฺฏติ, เวหปฺผลโต เหฏฺา วาเตน วิทฺธํสติ. วิตฺถารโต ปน สทาปิ เอกํ พุทฺธกฺเขตฺตํ วินสฺสติ. อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารกถา ปน วิสุทฺธิมคฺเค (วิสุทฺธิ. ๒.๔๐๓-๔๐๔ อาทโย) วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา.
๗. โรคสุตฺตวณฺณนา
๑๕๗. สตฺตเม วิฆาตวาติ มหิจฺฉาปจฺจเยน วิฆาเตน ทุกฺเขน สมนฺนาคโต. อสนฺตุฏฺโติ จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ อสนฺตุฏฺโ. อนวฺปฺปฏิลาภายาติ ปเรหิ อนวชานนสฺส ปฏิลาภตฺถาย. ลาภสกฺการสิโลกปฺปฏิลาภายาติ สุสงฺขตจตุปจฺจยสงฺขาตสฺส ลาภสกฺการสฺส ¶ เจว วณฺณภณนสงฺขาตสฺส สิโลกสฺส จ ปฏิลาภตฺถาย. สงฺขาย กุลานิ อุปสงฺกมตีติ ‘‘อิติ มํ เอเต ชานิสฺสนฺตี’’ติ ชานนตฺถาย กุลานิ อุปสงฺกมติ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย.
๘. ปริหานิสุตฺตวณฺณนา
๑๕๘. อฏฺเม ¶ คมฺภีเรสูติ อตฺถคมฺภีเรสุ. านาาเนสูติ การณาการเณสุ. น กมตีติ นาวคาหติ นปฺปวตฺตติ. ปฺาจกฺขูติ เอตฺถ อุคฺคหปริปุจฺฉาปฺาปิ วฏฺฏติ, สมฺมสนปฺปฏิเวธปฺาปิ วฏฺฏติเยว.
๙. ภิกฺขุนีสุตฺตวณฺณนา
๑๕๙. นวเม เอหิ ตฺวนฺติ เถเร ปฏิพทฺธจิตฺตา ตํ ปหิณิตุํ เอวมาห. สสีสํ ปารุปิตฺวาติ สห สีเสน กายํ ปารุปิตฺวา. มฺจเก นิปชฺชีติ เวเคน มฺจกํ ปฺาเปตฺวา ตตฺถ นิปชฺชิ. เอตทโวจาติ ¶ ตสฺสาการํ สลฺลกฺเขตฺวา โลภปฺปหานตฺถาย สณฺเหเนว อสุภกถํ กเถตุํ เอตํ อโวจ. อาหารสมฺภูโตติ อาหาเรน สมฺภูโต อาหารํ นิสฺสาย วฑฺฒิโต. อาหารํ นิสฺสาย อาหารํ ปชหตีติ ปจฺจุปฺปนฺนํ กพฬีการาหารํ นิสฺสาย ตํ เอวํ โยนิโส เสวมาโน ปุพฺพกมฺมสงฺขาตํ อาหารํ ปชหติ. ปจฺจุปฺปนฺเนปิ ปน กพฬีการาหาเร นิกนฺติตณฺหา ปชหิตพฺพา.
ตณฺหํ ปชหตีติ อิทานิ เอวํ ปวตฺตํ ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหํ นิสฺสาย วฏฺฏมูลิกํ ปุพฺพตณฺหํ ปชหติ. อยํ ปน ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหา กุสลา อกุสลาติ? อกุสลา. เสวิตพฺพา น เสวิตพฺพาติ? เสวิตพฺพา. ปฏิสนฺธึ อากฑฺฒติ นากฑฺฒตีติ? นากฑฺฒติ. เอติสฺสาปิ ปน ปจฺจุปฺปนฺนาย เสวิตพฺพตณฺหาย นิกนฺติ ปชหิตพฺพาเยว. โส หิ นาม อายสฺมา อาสวานํ ขยา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ, กิมงฺคํ ปนาหนฺติ เอตฺถ กิมงฺคํ ปนาติ การณปริวิตกฺกนเมตํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ – โส อายสฺมา อรหตฺตผลํ สจฺฉิกตฺวา วิหริสฺสติ, อหํ เกน การเณน น สจฺฉิกตฺวา วิหริสฺสามิ. โสปิ หิ อายสฺมา สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, อหมฺปิ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, มยฺหมฺเปตํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ. มานํ นิสฺสายาติ อิทํ เอวํ อุปฺปนฺนเสวิตพฺพมานํ ¶ นิสฺสาย. มานํ ¶ ปชหตีติ วฏฺฏมูลกํ ปุพฺพมานํ ปชหติ. ยํ นิสฺสาย ปเนส ตํ ปชหติ, โสปิ ตณฺหา วิย อกุสโล เจว เสวิตพฺโพ จ, โน จ ปฏิสนฺธึ อากฑฺฒติ. นิกนฺติ ปน ตสฺมิมฺปิ ปชหิตพฺพาว.
เสตุฆาโต ¶ วุตฺโต ภควตาติ ปทฆาโต ปจฺจยฆาโต พุทฺเธน ภควตา กถิโต. อิติ อิเมหิ จตูหิ องฺเคหิ เถเร เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เถรํ อารพฺภ อุปฺปนฺโน ฉนฺทราโค อปคฺฉิ. สาปิ เถรํ ขมาเปตุํ อจฺจยํ เทเสสิ, เถโรปิสฺสา ปฏิคฺคณฺหิ. ตํ ทสฺเสตุํ อถ โข สา ภิกฺขุนีติอาทิ วุตฺตํ.
๑๐. สุคตวินยสุตฺตวณฺณนา
๑๖๐. ทสเม ทุคฺคหิตนฺติ อุปฺปฏิปาฏิยา คหิตํ. ปริยาปุณนฺตีติ วฬฺเชนฺติ กเถนฺติ. ปทพฺยฺชเนหีติ เอตฺถ ปทเมว อตฺถสฺส พฺยฺชนโต พฺยฺชนนฺติ วุตฺตํ. ทุนฺนิกฺขิตฺตสฺสาติ ทุฏฺุ นิกฺขิตฺตสฺส อุปฺปฏิปาฏิยา ปิตสฺส. อตฺโถปิ ทุนฺนโย โหตีติ อฏฺกถา นีหริตฺวา กเถตุํ น สกฺกา โหติ. ฉินฺนมูลโกติ มูลภูตานํ ภิกฺขูนํ อุปจฺฉินฺนตฺตา ฉินฺนมูลโก. อปฺปฏิสรโณติ อปฺปติฏฺโ. พาหุลิกาติ ปจฺจยพาหุลฺลาย ปฏิปนฺนา. สาถลิกาติ ติสฺโส สิกฺขา สิถิลคฺคหเณน คณฺหนกา. โอกฺกมเน ¶ ปุพฺพงฺคมาติ ปฺจ นีวรณานิ อวคมนโต โอกฺกมนนฺติ วุจฺจนฺติ, ตตฺถ ปุพฺพงฺคมาติ อตฺโถ. ปวิเวเกติ ติวิเธ วิเวเก. นิกฺขิตฺตธุราติ นิพฺพีริยา. อิมินา นเยน ปน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ.
อินฺทฺริยวคฺโค ปโม.