📜
(๘) ๓. โยธาชีววคฺโค
๑. ปมเจโตวิมุตฺติผลสุตฺตวณฺณนา
๗๑. ตติยสฺส ¶ ปเม ยโต โข, ภิกฺขเวติ เหฏฺา วุตฺตนเยน วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปตฺตสฺส ภิกฺขุโน อิทานิ วณฺณภณนตฺถํ อิทํ อารทฺธํ. ตตฺถ ¶ ยโต โขติ ยทา โข. อุกฺขิตฺตปลิโฆติ อวิชฺชาปลิฆํ อุกฺขิปิตฺวา อปเนตฺวา ิโต. สํกิณฺณปริโขติ สํสารปริขํ สํกิริตฺวา วินาเสตฺวา ิโต. อพฺพูฬฺเหสิโกติ ตณฺหาสงฺขาตํ เอสิกาถมฺภํ อพฺพุยฺห ลฺุจิตฺวา ิโต. นิรคฺคโฬติ นีวรณกวาฏํ อุคฺฆาเฏตฺวา ิโต. ปนฺนทฺธโช ปนฺนภาโรติ มานทฺธชฺจ ขนฺธาภิสงฺขารกิเลสภารฺจ ปาเตตฺวา โอตาเรตฺวา ิโต. วิสํยุตฺโตติ วฏฺเฏน วิสํยุตฺโต. เสสํ ปาฬินเยเนว เวทิตพฺพํ. เอตฺตาวตา ภควตา มคฺเคน กิเลเส เขเปตฺวา นิโรธสยนวรคตสฺส นิพฺพานารมฺมณํ ผลสมาปตฺตึ อปฺเปตฺวา วิหรโต ขีณาสวสฺส กาโล ทสฺสิโต.
ยถา หิ ทฺเว นครานิ เอกํ โจรนครํ เอกํ เขมนครํ. อถ เอกสฺส มหาโยธสฺส เอวํ ภเวยฺย – ‘‘ยาวิมํ โจรนครํ ติฏฺติ, ตาว เขมนครํ ภยโต ¶ น มุจฺจติ, โจรนครํ อนครํ กริสฺสามี’’ติ สนฺนาหํ กตฺวา ขคฺคํ คเหตฺวา โจรนครํ อุปสงฺกมิตฺวา นครทฺวาเร อุสฺสาปิเต เอสิกาถมฺเภ ขคฺเคน ฉินฺทิตฺวา สทฺธึ ทฺวารพาหาหิ กวาฏํ ภินฺทิตฺวา ปลิฆํ อุกฺขิปิตฺวา ปาการํ ภินฺทิตฺวา ปริขํ วิกิริตฺวา นครโสภตฺถาย อุสฺสิเต ธเช ปาเตตฺวา นครํ อคฺคินา ฌาเปตฺวา เขมนครํ ปวิสิตฺวา ปาสาทํ อารุยฺห าติคณปริวุโต สุรสโภชนํ ภฺุเชยฺย. เอวํ โจรนครํ วิย สกฺกาโย, เขมนครํ วิย นิพฺพานํ, มหาโยโธ วิย โยคาวจโร. ตสฺเสวํ โหติ – ‘‘ยาว สกฺกายวฏฺฏํ วฏฺฏติ, ตาว ทฺวตฺตึสกมฺมการณาอฏฺนวุติโรคปฺจวีสติมหาภเยหิ ¶ ปริมุจฺจนํ นตฺถี’’ติ. โส มหาโยโธ สนฺนาหํ วิย สีลสนฺนาหํ กตฺวา ปฺาขคฺคํ คเหตฺวา ขคฺเคน เอสิกาถมฺเภ วิย อรหตฺตมคฺเคน ตณฺเหสิกํ ลฺุจิตฺวา, โส โยโธ สทฺวารพาหกํ นครกวาฏํ วิย ปฺโจรมฺภาคิยสํโยชนอคฺคฬํ อุคฺฆาเฏตฺวา, โส โยโธ ปลิฆํ วิย อวิชฺชาปลิฆํ อุกฺขิปิตฺวา, โส โยโธ ปาการํ ภินฺทนฺโต ปริขํ วิย กมฺมาภิสงฺขารํ ภินฺทนฺโต ชาติสํสารปริขํ วิกิริตฺวา, โส โยโธ นครํ โสภตฺถาย ¶ อุสฺสาปิตทฺธเช วิย มานทฺธเช ปาเตตฺวา สกฺกายนครํ ฌาเปตฺวา, โส โยโธ เขมนคเร อุปริปาสาเท สุโภชนํ วิย กิเลสปรินิพฺพานนครํ ปวิสิตฺวา อมตํ นิโรธารมฺมณํ ผลสมาปตฺติสุขํ อนุภวมาโน กาลํ วีตินาเมติ.
๒. ทุติยเจโตวิมุตฺติผลสุตฺตวณฺณนา
๗๒. ทุติเย อนิจฺจสฺาติ ขนฺธปฺจกํ หุตฺวา อภาวากาเรน อนิจฺจนฺติ อุปฺปชฺชนกสฺา. อนิจฺเจ ทุกฺขสฺาติ ยทนิจฺจํ, ตํ ปฏิปีฬนากาเรน ทุกฺขนฺติ อุปฺปชฺชนกสฺา. ทุกฺเข อนตฺตสฺาติ ยํ ทุกฺขํ, ตํ อวสวตฺตนากาเรน อนตฺตาติ อุปฺปชฺชนกสฺา. เสสํ เหฏฺา วุตฺตนยเมว. อิเมสุ ปน ทฺวีสุปิ สุตฺเตสุ วิปสฺสนาผลํ นาม กถิตนฺติ.
๓. ปมธมฺมวิหารีสุตฺตวณฺณนา
๗๓. ตติเย ทิวสํ อตินาเมตีติ ทิวสํ อติกฺกาเมติ. ริฺจติ ปฏิสลฺลานนฺติ เอกีภาวํ วิสฺสชฺเชติ. เทเสตีติ กเถติ ปกาเสติ. ธมฺมปฺตฺติยาติ ¶ ธมฺมสฺส ปฺาปนาย. ธมฺมํ ¶ ปริยาปุณาตีติ นวงฺควเสน จตุสจฺจธมฺมํ ปริยาปุณาติ วฬฺเชติ กเถติ. น ริฺจติ ปฏิสลฺลานนฺติ เอกีภาวํ น วิสฺสชฺเชติ. อนุยฺุชติ อชฺฌตฺตํ เจโตสมถนฺติ นิยกชฺฌตฺเต จิตฺตสมาธึ อาเสวติ ภาเวติ, สมถกมฺมฏฺาเน ยุตฺตปฺปยุตฺโต โหติ.
หิเตสินาติ หิตํ เอสนฺเตน. อนุกมฺปเกนาติ อนุกมฺปมาเนน. อนุกมฺปํ อุปาทายาติ อนุกมฺปํ จิตฺเตน ปริคฺคเหตฺวา, ปฏิจฺจาติปิ วุตฺตํ โหติ. กตํ โว ตํ มยาติ ตํ มยา อิเม ปฺจ ปุคฺคเล เทเสนฺเตน ตุมฺหากํ กตํ. เอตฺตกเมว หิ อนุกมฺปกสฺส สตฺถุ กิจฺจํ ยทิทํ อวิปรีตธมฺมเทสนา, อิโต ปรํ ปน ปฏิปตฺติ นาม สาวกานํ กิจฺจํ. เตนาห – เอตานิ ภิกฺขุ รุกฺขมูลานิ…เป… อมฺหากํ อนุสาสนีติ. ตตฺถ จ รุกฺขมูลานีติ อิมินา รุกฺขมูลเสนาสนํ ทสฺเสติ. สฺุาคารานีติ อิมินา ชนวิวิตฺตฏฺานํ. อุภเยนาปิ จ โยคานุรูปํ เสนาสนมาจิกฺขติ, ทายชฺชํ นิยฺยาเตติ. ฌายถาติ อารมฺมณูปนิชฺฌาเนน อฏฺตึสารมฺมณานิ, ลกฺขณูปนิชฺฌาเนน จ อนิจฺจาทิโต ขนฺธายตนาทีนิ อุปนิชฺฌายถ, สมถฺจ ¶ วิปสฺสนฺจ วฑฺเฒถาติ วุตฺตํ โหติ. มา ปมาทตฺถาติ มา ปมชฺชิตฺถ. มา ปจฺฉา วิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถาติ เย หิ ปุพฺเพ ทหรกาเล อาโรคฺยกาเล สตฺตสปฺปายาทิสมฺปตฺติกาเล สตฺถุ สมฺมุขีภาวกาเล จ โยนิโสมนสิการวิรหิตา รตฺตินฺทิวํ มงฺกุลภตฺตา หุตฺวา เสยฺยสุขมิทฺธสุขมนุยุตฺตา ปมชฺชนฺติ, เต ปจฺฉา ชรากาเล โรคกาเล มรณกาเล วิปตฺติกาเล ¶ สตฺถุ ปรินิพฺพานกาเล จ ตํ ปุพฺเพ ปมาทวิหารํ อนุสฺสรนฺตา สปฺปฏิสนฺธิกาลกิริยฺจ ภาริยํ สมฺปสฺสมานา วิปฺปฏิสาริโน โหนฺติ. ตุมฺเห ปน ตาทิสา มา อหุวตฺถาติ เอตมตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห – ‘‘มา ปจฺฉา วิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถา’’ติ. อยํ โว อมฺหากํ อนุสาสนีติ อยํ อมฺหากํ สนฺติกา ‘‘ฌายถ มา ปมาทตฺถา’’ติ ตุมฺหากํ อนุสาสนี, โอวาโทติ วุตฺตํ โหติ.
๔. ทุติยธมฺมวิหารีสุตฺตวณฺณนา
๗๔. จตุตฺเถ อุตฺตริ จสฺส ปฺาย อตฺถํ นปฺปชานาตีติ ตโต ปริยตฺติโต อุตฺตริ ตสฺส ธมฺมสฺส สหวิปสฺสนาย มคฺคปฺาย อตฺถํ นปฺปชานาติ ¶ , จตฺตาริ สจฺจานิ น ปสฺสติ นปฺปฏิวิชฺฌตีติ อตฺโถ. เสสวาเรสุปิ เอเสว นโย. เอวเมเตสุ ทฺวีสุปิ สุตฺเตสุ พหุสฺสุตภิกฺขุ วิปสฺสนากมฺมิโก โสตาปนฺโน สกทาคามี อนาคามี ขีณาสโวติ ฉ ชนา ธมฺมวิหาริโน นามาติ เวทิตพฺพา.
๕. ปมโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา
๗๕. ปฺจเม โยธาชีวาติ ยุทฺธูปชีวิโน. รชคฺคนฺติ หตฺถิอสฺสาทีนํ ปาทปฺปหารภินฺนาย ภูมิยา อุคฺคตํ รชกฺขนฺธํ. น สนฺถมฺภตีติ สนฺถมฺภิตฺวา าตุํ น สกฺโกติ. สหติ รชคฺคนฺติ รชกฺขนฺธํ ทิสฺวาปิ อธิวาเสติ. ธชคฺคนฺติ หตฺถิอสฺสทีนํ ปิฏฺเสุ วา รเถสุ วา อุสฺสาปิตานํ ธชานํ อคฺคํ. อุสฺสารณนฺติ หตฺถิอสฺสรถานฺเจว พลกายสฺส จ อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทํ. สมฺปหาเรติ สมาคเต อปฺปมตฺตเกปิ ปหาเร. หฺตีติ วิหฺติ วิฆาตํ อาปชฺชติ. พฺยาปชฺชตีติ วิปตฺตึ อาปชฺชติ, ปกติภาวํ ชหติ. สหติ สมฺปหารนฺติ ทฺเว ตโย ปหาเร ปตฺวาปิ สหติ อธิวาเสติ. ตเมว ¶ สงฺคามสีสนฺติ ตํเยว ชยกฺขนฺธาวารฏฺานํ. อชฺฌาวสตีติ สตฺตาหมตฺตํ อภิภวิตฺวา อาวสติ. กึ การณา ¶ ? ลทฺธปหารานํ ปหารชคฺคนตฺถฺเจว กตกมฺมานํ วิเสสํ ตฺวา านนฺตรทานตฺถฺจ อิสฺสริยสุขานุภวนตฺถฺจ.
อิทานิ ยสฺมา สตฺถุ โยธาชีเวหิ กิจฺจํ นตฺถิ, อิมสฺมึ ปน สาสเน ตถารูเป ปฺจ ปุคฺคเล ทสฺเสตุํ อิทํ โอปมฺมํ อาภตํ. ตสฺมา เต ปุคฺคเล ทสฺเสนฺโต เอวเมว โขติอาทิมาห. ตตฺถ สํสีทตีติ มิจฺฉาวิตกฺกสฺมึ สํสีทติ อนุปฺปวิสติ. น สกฺโกติ พฺรหฺมจริยํ สนฺธาเรตุนฺติ พฺรหฺมจริยวาสํ อนุปจฺฉิชฺชมานํ โคเปตุํ น สกฺโกติ. สิกฺขาทุพฺพลฺยํ อาวิกตฺวาติ สิกฺขาย ทุพฺพลภาวํ ปกาเสตฺวา. กิมสฺส รชคฺคสฺมินฺติ กึ ตสฺส ปุคฺคลสฺส รชคฺคํ นามาติ วทติ. อภิรูปาติ อภิรูปวตี. ทสฺสนียาติ ทสฺสนโยคฺคา. ปาสาทิกาติ ทสฺสเนเนว จิตฺตปฺปสาทาวหา. ปรมายาติ อุตฺตมาย. วณฺณโปกฺขรตายาติ สรีรวณฺเณน เจว องฺคสณฺาเนน จ. อูหสตีติ อวหสติ. อุลฺลปตีติ กเถติ. อุชฺฌคฺฆตีติ ¶ ปาณึ ปหริตฺวา มหาหสิตํ หสติ. อุปฺปณฺเฑตีติ อุปฺปณฺฑนกถํ กเถติ. อภินิสีทตีติ อภิภวิตฺวา สนฺติเก วา เอกาสเน วา นิสีทติ. ทุติยปเทปิ ¶ เอเสว นโย. อชฺโฌตฺถรตีติ อวตฺถรติ. วินิเวเตฺวา วินิโมเจตฺวาติ คหิตฏฺานโต ตสฺสา หตฺถํ วินิพฺเพเตฺวา เจว โมเจตฺวา จ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. อิมสฺมึ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํ.
๖. ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา
๗๖. ฉฏฺเ อสิจมฺมํ คเหตฺวาติ อสิฺจ จมฺมฺจ คเหตฺวา. ธนุกลาปํ สนฺนยฺหิตฺวาติ ธนฺุจ สรกลาปฺจ สนฺนยฺหิตฺวา. วิยูฬฺหนฺติ ยุทฺธสนฺนิเวสเวเสน ิตํ. สงฺคามํ โอตรตีติ มหายุทฺธํ โอตรติ. อุสฺสหติ วายมตีติ อุสฺสาหฺจ วายามฺจ กโรติ. หนนฺตีติ ฆาเตนฺติ. ปริยาปาเทนฺตีติ ปริยาปาทยนฺติ. อุปลิกฺขนฺตีติ วิชฺฌนฺติ. อปเนนฺตีติ สกเสนํ คเหตฺวา คจฺฉนฺติ. อปเนตฺวา าตกานํ เนนฺตีติ สกเสนํ เนตฺวา ตโต าตกานํ สนฺติกํ เนนฺติ. นียมาโนติ อตฺตโน เคหํ วา เสสาติสนฺติกํ วา นิยฺยมาโน. อุปฏฺหนฺติ ปริจรนฺตีติ ปหารโสธนวณกปฺปนาทีนิ กโรนฺตา ชคฺคนฺติ โคปยนฺติ.
อรกฺขิเตเนว กาเยนาติ อรกฺขิเตน กายทฺวาเรน. อรกฺขิตาย วาจายาติ อรกฺขิเตน วจีทฺวาเรน. อรกฺขิเตน จิตฺเตนาติ อรกฺขิเตน มโนทฺวาเรน. อนุปฏฺิตาย สติยาติ สตึ สุปฏฺิตํ ¶ อกตฺวา. อสํวุเตหิ ¶ อินฺทฺริเยหีติ มนจฺฉฏฺเหิ อินฺทฺริเยหิ อปิหิเตหิ อโคปิเตหิ. ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสตีติ ราโค อุปฺปชฺชมาโนว สมถวิปสฺสนาจิตฺตํ ธํเสติ, ทูเร ขิปติ. ราคปริยุฏฺิโตมฺหิ, อาวุโส, ราคปเรโตติ อหํ, อาวุโส, ราเคน รตฺโต, ราเคน อนุคโต.
อฏฺิกงฺกลูปมาติอาทีสุ อฏฺิกงฺกลูปมา อปฺปสฺสาทฏฺเน. มํสเปสูปมา พหุสาธารณฏฺเน. ติณุกฺกูปมา อนุทหนฏฺเน. องฺคารกาสูปมา มหาภิตาปฏฺเน. สุปินกูปมา อิตฺตรปจฺจุปฏฺานฏฺเน. ยาจิตกูปมา ตาวกาลิกฏฺเน. รุกฺขผลูปมา สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภฺชนฏฺเน. อสิสูนูปมา อธิกุฏฺฏนฏฺเน. สตฺติสูลูปมา วินิวิชฺฌนฏฺเน. สปฺปสิรูปมา สาสงฺกสปฺปฏิภยฏฺเน ¶ . อุสฺสหิสฺสามีติ อุสฺสาหํ กริสฺสามิ. ธารยิสฺสามีติ สมณภาวํ ธารยิสฺสามิ. อภิรมิสฺสามีติ อภิรตึ อุปฺปาเทสฺสามิ น อุกฺกณฺิสฺสามิ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. อิมสฺมึ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตนฺติ.
๗. ปมอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา
๗๗. สตฺตเม อารฺเกนาติ อรฺวาสินา. อปฺปตฺตสฺสาติ อสมฺปตฺตสฺส ฌานวิปสฺสนามคฺคผลปฺปเภทสฺส วิเสสสฺส ปตฺติยา. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. โส มมสฺส อนฺตราโยติ โส มม ชีวิตนฺตราโย จ พฺรหฺมจริยนฺตราโย จ, ปุถุชฺชนกาลกิริยํ กโรนฺตสฺส สคฺคนฺตราโย จ มคฺคนฺตราโย จ ภเวยฺย. หนฺทาติ ววสฺสคฺคตฺเถ นิปาโต. วีริยํ อารภามีติ ทุวิธมฺปิ วีริยํ กโรมิ. สตฺถกาติ ¶ สตฺถํ วิย สนฺธิพนฺธนจฺเฉทกวาตา. วาเฬหีติ กกฺขเฬหิ. มาณเวหีติ โจเรหิ. กตกมฺเมหิ วา อกตกมฺเมหิ วาติ เอตฺถ โจริกํ กตฺวา นิกฺขนฺตา กตกมฺมา นาม, โจริกํ กาตุํ คจฺฉนฺตา อกตกมฺมา นาม. ตตฺถ กตกมฺมา กมฺมสฺส นิปฺผนฺนตฺตา สตฺตานํ คลโลหิตํ คเหตฺวา เทวตานํ พลึ กโรนฺติ, อกตกมฺมา ‘‘เอวํ โน กมฺมํ นิปฺผชฺชิสฺสตี’’ติ ปมตรํ กโรนฺติ. อิทํ สนฺธาย เต มํ ชีวิตา โวโรเปยฺยุนฺติ วุตฺตํ. วาฬา อมนุสฺสาติ กกฺขฬา ทุฏฺา ยกฺขาทโย อมนุสฺสา.
๘. ทุติยอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา
๗๘. อฏฺเม ปุรา มํ โส ธมฺโม อาคจฺฉตีติ ยาว โส ธมฺโม มํ น อุปคจฺฉติ, ตาว ¶ อหํ ปุเรตรเมว วีริยํ อารภามีติ อตฺโถ. ขีโรทกีภูตาติ ขีโรทกํ วิย ภูตา เอกีภาวํ อุปคตา. ปิยจกฺขูหีติ เมตฺตจกฺขูหิ.
๙. ตติยอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา
๗๙. นวเม ธมฺมสนฺโทสา วินยสนฺโทโสติ ธมฺมสนฺโทเสน วินยสนฺโทโส โหติ. กถํ ปน ธมฺมสฺมึ ทุสฺสนฺเต วินโย ทุสฺสติ นาม? สมถวิปสฺสนาธมฺเมสุ คพฺภํ อคฺคณฺหนฺเตสุ ปฺจวิโธ วินโย น โหติ ¶ , เอวํ ธมฺเม ทุสฺสนฺเต วินโย ทุสฺสติ. ทุสฺสีลสฺส ปน สํวรวินโย นาม น โหติ, ตสฺมึ อสติ สมถวิปสฺสนา คพฺภํ น คณฺหาติ. เอวํ วินยสนฺโทเสนปิ ธมฺมสนฺโทโส เวทิตพฺโพ. อภิธมฺมกถนฺติ สีลาทิอุตฺตมธมฺมกถํ. เวทลฺลกถนฺติ เวทปฏิสํยุตฺตํ าณมิสฺสกกถํ. กณฺหธมฺมํ โอกฺกมมานาติ รนฺธคเวสิตาย อุปารมฺภปริเยสนวเสน ¶ กาฬกธมฺมํ โอกฺกมมานา. อปิจ ทุฏฺจิตฺเตน ปุคฺคลํ ฆฏฺเฏนฺตาปิ ตํ กณฺหธมฺมํ อตฺตโน ทหนฺตาปิ ลาภสกฺการตฺถํ กเถนฺตาปิ กณฺหธมฺมํ โอกฺกมนฺติเยว.
คมฺภีราติ ปาฬิคมฺภีรา. คมฺภีรตฺถาติ อตฺถคมฺภีรา. โลกุตฺตราติ โลกุตฺตรธมฺมทีปกา. สฺุตาปฏิสํยุตฺตาติ ขนฺธธาตุอายตนปจฺจยาการปฏิสํยุตฺตา. น อฺา จิตฺตํ อุปฏฺเปสฺสนฺตีติ ชานนตฺถาย จิตฺตํ น เปสฺสนฺติ. อุคฺคเหตพฺพํ ปริยาปุณิตพฺพนฺติ อุคฺคเหตพฺเพ จ วฬฺเชตพฺเพ จ. กวิตาติ สิโลกาทิพนฺธนวเสน กวีหิ กตา. กาเวยฺยาติ ตสฺเสว เววจนํ. พาหิรกาติ สาสนโต พหิทฺธา ิตา. สาวกภาสิตาติ พาหิรสาวเกหิ ภาสิตา. เสสเมตฺถ เหฏฺา วุตฺตนยตฺตา สุวิฺเยฺยตฺตา จ อุตฺตานตฺถเมว.
๑๐. จตุตฺถอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา
๘๐. ทสเม กลฺยาณกามาติ สุนฺทรกามา. รสคฺคานีติ อุตฺตมรสานิ. สํสฏฺา วิหริสฺสนฺตีติ ปฺจวิเธน สํสคฺเคน สํสฏฺา วิหริสฺสนฺติ. สนฺนิธิการปริโภคนฺติ สนฺนิธิกตสฺส ปริโภคํ. โอฬาริกมฺปิ นิมิตฺตนฺติ เอตฺถ ปถวึ ขณนฺโตปิ ขณาหีติ อาณาเปนฺโตปิ ปถวิยํ โอฬาริกํ นิมิตฺตํ กโรติ นาม. ติณกฏฺสาขาปลาสํ ฉินฺทนฺโตปิ ฉินฺทาติ อาณาเปนฺโตปิ หริตคฺเค ¶ โอฬาริกํ นิมิตฺตํ กโรติ นาม. อาชีวตฺถาย ปณฺณนิวาปอาทีนิ ¶ คาหาเปนฺโต ผลานิ โอจินนฺเต วา โอจินาเปนฺเตน วตฺตพฺพเมว นตฺถิ. อิเมสุ จตูสุ สุตฺเตสุ สตฺถารา สาสเน วุทฺธิปริหานิ กถิตาติ.
โยธาชีววคฺโค ตติโย.