📜
(๙) ๔. เถรวคฺโค
๑. รชนียสุตฺตวณฺณนา
๘๑. จตุตฺถสฺส ¶ ปเม รชนีเยสูติ ราคสฺส ปจฺจเยสุ อารมฺมเณสุ. เสเสสุปิ เอเสว นโย.
๒. วีตราคสุตฺตวณฺณนา
๘๒. ทุติเย มกฺขีติ คุณมกฺขโก. ปฬาสีติ ยุคคฺคาหลกฺขเณน ปฬาเสน สมนฺนาคโต.
๓. กุหกสุตฺตวณฺณนา
๘๓. ตติเย กุหโกติ ตีหิ กุหนวตฺถูหิ สมนฺนาคโต. ลปโกติ ลาภสนฺนิสฺสิตาย ลปนาย สมนฺนาคโต. เนมิตฺติโกติ นิมิตฺตกิริยการโก. นิปฺเปสิโกติ นิปฺเปสนกตาย สมนฺนาคโต. ลาเภน จ ลาภํ นิชิคีสิตาติ ลาเภน ลาภคเวสโก. สุกฺกปกฺโข วุตฺตวิปลฺลาสวเสน เวทิตพฺโพ. จตุตฺถํ อุตฺตานเมว.
๕. อกฺขมสุตฺตวณฺณนา
๘๕. ปฺจเม ¶ อกฺขโม โหติ รูปานนฺติ รูปารมฺมณานํ อนธิวาสโก โหติ, ตทารมฺมเณหิ ราคาทีหิ อภิภุยฺยติ. เอเสว นโย สพฺพตฺถ.
๖. ปฏิสมฺภิทาปฺปตฺตสุตฺตวณฺณนา
๘๖. ฉฏฺเ ¶ อตฺถปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ ปฺจสุ อตฺเถสุ ปเภทคตํ าณํ ปตฺโต. ธมฺมปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ จตุพฺพิเธ ธมฺเม ปเภทคตํ าณํ ปตฺโต. นิรุตฺติปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ ธมฺมนิรุตฺตีสุ ปเภทคตํ าณํ ปตฺโต. ปฏิภานปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ เตสุ ตีสุ าเณสุ ปเภทคตํ าณํ ปตฺโต. โส ปน ตานิ ตีณิ าณาเนว ชานาติ, น เตสํ กิจฺจํ กโรติ. อุจฺจาวจานีติ มหนฺตขุทฺทกานิ. กึกรณียานีติ อิติ กตฺตพฺพานิ.
๗. สีลวนฺตสุตฺตวณฺณนา
๘๗. สตฺตมํ ¶ อุตฺตานตฺถเมว. สีลํ ปเนตฺถ ขีณาสวสีลเมว, พาหุสจฺจมฺปิ ขีณาสวพาหุสจฺจเมว, วาจาปิ ขีณาสวสฺส กลฺยาณวาจาว, ฌานานิปิ กิริยชฺฌานาเนว กถิตานีติ เวทิตพฺพานิ.
๘. เถรสุตฺตวณฺณนา
๘๘. อฏฺเม เถโรติ ถิรภาวปฺปตฺโต. รตฺตฺูติ ปพฺพชิตทิวสโต ปฏฺาย อติกฺกนฺตานํ พหูนํ รตฺตีนํ าตา. าโตติ ปฺาโต ปากโฏ. ยสสฺสีติ ยสนิสฺสิโต. มิจฺฉาทิฏฺิโกติ อยาถาวทิฏฺิโก. สทฺธมฺมา วุฏฺาเปตฺวาติ ทสกุสลกมฺมปถธมฺมโต วุฏฺาเปตฺวา. อสทฺธมฺเม ปติฏฺาเปตีติ อกุสลกมฺมปเถสุ ปติฏฺาเปติ.
๙. ปมเสขสุตฺตวณฺณนา
๘๙. นวเม ¶ เสขสฺสาติ สิกฺขกสฺส สกรณียสฺส. ปริหานายาติ อุปริคุเณหิ ปริหานตฺถาย. กมฺมารามตาติ นวกมฺเม รมนกภาโว. ภสฺสารามตาติ ¶ อาลาปสลฺลาเป รมนกภาโว. นิทฺทารามตาติ นิทฺทายเน รมนกภาโว. สงฺคณิการามตาติ คณสงฺคณิกาย รมนกภาโว. ยถาวิมุตฺตํ จิตฺตํ น ปจฺจเวกฺขตีติ ยถา ยํ จิตฺตํ วิมุตฺตํ, เย จ โทสา ปหีนา, คุณา จ ปฏิลทฺธา, เต ปจฺจเวกฺขิตฺวา อุปริคุณปฏิลาภาย วายามํ น กโรตีติ อตฺโถ. อิติ อิมสฺมึ สุตฺเต สตฺตนฺนํ เสขานํ อุปริคุเณหิ ปริหานิการณฺจ วุทฺธิการณฺจ กถิตํ. ยฺจ นาม เสขสฺส ปริหานการณํ, ตํ ปุถุชฺชนสฺส ปมเมว โหตีติ.
๑๐. ทุติยเสขสุตฺตวณฺณนา
๙๐. ทสเม วิยตฺโตติ พฺยตฺโต เฉโก. กึกรณีเยสูติ อิติ กตฺตพฺเพสุ. เจโตสมถนฺติ สมาธิกมฺมฏฺานํ. อนนุโลมิเกนาติ สาสนสฺส อนนุจฺฉวิเกน. อติกาเลนาติ อติปาโตว. อติทิวาติ ทิวา วุจฺจติ มชฺฌนฺหิโก, ตํ อติกฺกมิตฺวา. อาภิสลฺเลขิกาติ อติวิย กิเลสสลฺเลขิกา. เจโตวิวรณสปฺปายาติ จิตฺตวิวรณสงฺขาตานํ สมถวิปสฺสนานํ สปฺปายา. อปฺปิจฺฉกถาติ อปฺปิจฺฉา โหถาติ ¶ กถนกถา. สนฺตุฏฺิกถาติ จตูหิ ปจฺจเยหิ สนฺตุฏฺา โหถาติ กถนกถา. ปวิเวกกถาติ ตีหิ วิเวเกหิ วิวิตฺตา โหถาติ กถนกถา. อสํสคฺคกถาติ ปฺจวิเธน สํสคฺเคน อสํสฏฺา โหถาติ กถนกถา. วีริยารมฺภกถาติ ทุวิธํ วีริยํ อารภถาติ กถนกถา. สีลกถาทีสุ สีลํ อารพฺภ กถา สีลกถา. สมาธึ อารพฺภ, ปฺํ อารพฺภ, ปฺจวิธํ ¶ วิมุตฺตึ อารพฺภ, เอกูนวีสติปจฺจเวกฺขณสงฺขาตํ วิมุตฺติาณทสฺสนํ อารพฺภ กถา วิมุตฺติาณทสฺสนกถา. น นิกามลาภีติอาทีสุ น อิจฺฉิติจฺฉิตลาภี, ทุกฺขลาภี น วิปุลลาภีติ อตฺโถ. เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติ.
เถรวคฺโค จตุตฺโถ.