📜
(๗) ๒. สฺาวคฺโค
๑. ปมสฺาสุตฺตํ
๖๑. ‘‘ปฺจิมา ¶ ¶ , ภิกฺขเว, สฺา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา. กตมา ปฺจ? อสุภสฺา, มรณสฺา, อาทีนวสฺา, อาหาเร ปฏิกูลสฺา, สพฺพโลเก อนภิรตสฺา [อนภิรติสฺา (ก.) อ. นิ. ๕.๑๒๑-๑๒๒, ๓๐๓-๓๐๔ ปสฺสิตพฺพํ] – อิมา โข, ภิกฺขเว, ปฺจ สฺา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’’ติ. ปมํ.
๒. ทุติยสฺาสุตฺตํ
๖๒. ‘‘ปฺจิมา, ภิกฺขเว, สฺา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา. กตมา ปฺจ? อนิจฺจสฺา, อนตฺตสฺา, มรณสฺา, อาหาเร ปฏิกูลสฺา, สพฺพโลเก อนภิรตสฺา – อิมา ¶ โข, ภิกฺขเว, ปฺจ สฺา ภาวิตา พหุลีกตา มหปฺผลา โหนฺติ มหานิสํสา อมโตคธา อมตปริโยสานา’’ติ. ทุติยํ.
๓. ปมวฑฺฒิสุตฺตํ
๖๓. ‘‘ปฺจหิ, ภิกฺขเว, วฑฺฒีหิ วฑฺฒมาโน อริยสาวโก อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายี จ โหติ วราทายี จ กายสฺส. กตมาหิ ปฺจหิ? สทฺธาย วฑฺฒติ, สีเลน วฑฺฒติ, สุเตน วฑฺฒติ, จาเคน วฑฺฒติ, ปฺาย วฑฺฒติ – อิมาหิ โข, ภิกฺขเว, ปฺจหิ วฑฺฒีหิ วฑฺฒมาโน อริยสาวโก อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายี จ โหติ วราทายี จ กายสฺสา’’ติ.
‘‘สทฺธาย ¶ สีเลน จ โย ปวฑฺฒติ [โยธ วฑฺฒติ (สี.)],
ปฺาย จาเคน สุเตน จูภยํ;
โส ตาทิโส สปฺปุริโส วิจกฺขโณ,
อาทียตี สารมิเธว อตฺตโน’’ติ. ตติยํ;
๔. ทุติยวฑฺฒิสุตฺตํ
๖๔. ‘‘ปฺจหิ ¶ , ภิกฺขเว, วฑฺฒีหิ วฑฺฒมานา อริยสาวิกา อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายินี จ โหติ วราทายินี จ กายสฺส. กตมาหิ ปฺจหิ? สทฺธาย วฑฺฒติ, สีเลน วฑฺฒติ, สุเตน วฑฺฒติ, จาเคน วฑฺฒติ, ปฺาย วฑฺฒติ – อิมาหิ โข, ภิกฺขเว, ปฺจหิ วฑฺฒีหิ วฑฺฒมานา อริยสาวิกา อริยาย วฑฺฒิยา วฑฺฒติ, สาราทายินี จ โหติ วราทายินี จ กายสฺสา’’ติ.
‘‘สทฺธาย สีเลน จ ยา ปวฑฺฒติ [ยาธ วฑฺฒติ (สี.)],
ปฺาย จาเคน สุเตน จูภยํ;
สา ตาทิสี สีลวตี อุปาสิกา,
อาทียตี สารมิเธว อตฺตโน’’ติ. จตุตฺถํ;
๕. สากจฺฉสุตฺตํ
๖๕. [อ. นิ. ๕.๑๖๔] ‘‘ปฺจหิ ¶ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อลํสากจฺโฉ สพฺรหฺมจารีนํ. กตเมหิ ปฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อตฺตนา จ สีลสมฺปนฺโน โหติ, สีลสมฺปทาย กถาย จ อาคตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ สมาธิสมฺปนฺโน โหติ, สมาธิสมฺปทาย กถาย จ อาคตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ ปฺาสมฺปนฺโน โหติ, ปฺาสมฺปทาย กถาย จ อาคตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ วิมุตฺติสมฺปนฺโน โหติ, วิมุตฺติสมฺปทาย กถาย จ อาคตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ วิมุตฺติาณทสฺสนสมฺปนฺโน โหติ, วิมุตฺติาณทสฺสนสมฺปทาย กถาย จ อาคตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ. อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อลํสากจฺโฉ สพฺรหฺมจารีน’’นฺติ. ปฺจมํ.
๖. สาชีวสุตฺตํ
๖๖. [อ. นิ. ๕.๑๖๔] ‘‘ปฺจหิ ¶ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อลํสาชีโว สพฺรหฺมจารีนํ. กตเมหิ ปฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อตฺตนา จ สีลสมฺปนฺโน โหติ, สีลสมฺปทาย กถาย จ กตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ สมาธิสมฺปนฺโน โหติ, สมาธิสมฺปทาย กถาย จ ¶ กตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ ปฺาสมฺปนฺโน โหติ, ปฺาสมฺปทาย กถาย จ กตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ วิมุตฺติสมฺปนฺโน โหติ, วิมุตฺติสมฺปทาย กถาย จ กตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ; อตฺตนา จ วิมุตฺติาณทสฺสนสมฺปนฺโน โหติ, วิมุตฺติาณทสฺสนสมฺปทาย กถาย จ กตํ ปฺหํ พฺยากตฺตา โหติ. อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อลํสาชีโว สพฺรหฺมจารีน’’นฺติ. ฉฏฺํ.
๗. ปมอิทฺธิปาทสุตฺตํ
๖๗. ‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา ปฺจ ธมฺเม [อิเม ปฺจ ธมฺเม (ก.)] ภาเวติ, ปฺจ ธมฺเม [อิเม ปฺจ ธมฺเม (ก.)] พหุลีกโรติ, ตสฺส ทฺวินฺนํ ผลานํ อฺตรํ ผลํ ปาฏิกงฺขํ – ทิฏฺเว ¶ ธมฺเม อฺา, สติ วา อุปาทิเสเส อนาคามิตา.
‘‘กตเม ปฺจ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ, วีริยสมาธิ…เป… จิตฺตสมาธิ… วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ, อุสฺโสฬฺหิฺเว ปฺจมึ [อุสฺโสฬฺหีเยว ปฺจมี (สี.)]. โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา อิเม ปฺจ ธมฺเม ภาเวติ, อิเม ปฺจ ธมฺเม พหุลีกโรติ, ตสฺส ทฺวินฺนํ ผลานํ อฺตรํ ผลํ ปาฏิกงฺขํ – ทิฏฺเว ธมฺเม อฺา, สติ วา อุปาทิเสเส อนาคามิตา’’ติ. สตฺตมํ.
๘. ทุติยอิทฺธิปาทสุตฺตํ
๖๘. ‘‘ปุพฺเพวาหํ, ภิกฺขเว, สมฺโพธา อนภิสมฺพุทฺโธ โพธิสตฺโตว สมาโน ปฺจ ธมฺเม ภาเวสึ, ปฺจ ธมฺเม พหุลีกาสึ [พหุลิมกาสึ (ก.), พหุลมกาสึ (ก.)]. กตเม ปฺจ? ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวสึ ¶ , วีริยสมาธิ… จิตฺตสมาธิ… วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวสึ, อุสฺโสฬฺหิฺเว ปฺจมึ. โส โข อหํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ อุสฺโสฬฺหิปฺจมานํ ธมฺมานํ ภาวิตตฺตา พหุลีกตตฺตา ยสฺส ยสฺส อภิฺาสจฺฉิกรณียสฺส ธมฺมสฺส จิตฺตํ อภินินฺนาเมสึ อภิฺาสจฺฉิกิริยาย, ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณึ สติ สติ อายตเน.
‘‘โส ¶ สเจ อากงฺขึ – ‘อเนกวิหิตํ อิทฺธิวิธํ ปจฺจนุภเวยฺยํ…เป… ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วตฺเตยฺย’นฺติ, ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณึ สติ สติ อายตเน.
‘‘โส สเจ อากงฺขึ…เป… ‘อาสวานํ ¶ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺตึ ปฺาวิมุตฺตึ ทิฏฺเว ธมฺเม สยํ อภิฺา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺย’นฺติ, ตตฺร ตตฺเรว สกฺขิภพฺพตํ ปาปุณึ สติ สติ อายตเน’’ติ. อฏฺมํ.
๙. นิพฺพิทาสุตฺตํ
๖๙. ‘‘ปฺจิเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺติ.
‘‘กตเม ปฺจ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อสุภานุปสฺสี กาเย วิหรติ, อาหาเร ปฏิกูลสฺี, สพฺพโลเก อนภิรตสฺี [อนภิรติสฺี (ก.) อ. นิ. ๕.๑๒๑-๑๒๒, ๓๐๓-๓๐๔ ปสฺสิตพฺพํ], สพฺพสงฺขาเรสุ อนิจฺจานุปสฺสี, มรณสฺา โข ปนสฺส อชฺฌตฺตํ สูปฏฺิตา โหติ. อิเม โข, ภิกฺขเว, ปฺจ ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิฺาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺตี’’ติ. นวมํ.
๑๐. อาสวกฺขยสุตฺตํ
๗๐. ‘‘ปฺจิเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา อาสวานํ ขยาย สํวตฺตนฺติ. กตเม ปฺจ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อสุภานุปสฺสี กาเย วิหรติ, อาหาเร ปฏิกูลสฺี ¶ , สพฺพโลเก อนภิรตสฺี, สพฺพสงฺขาเรสุ อนิจฺจานุปสฺสี, มรณสฺา โข ปนสฺส อชฺฌตฺตํ สูปฏฺิตา โหติ. อิเม โข, ภิกฺขเว, ปฺจ ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา อาสวานํ ขยาย สํวตฺตนฺตี’’ติ. ทสมํ.
สฺาวคฺโค ทุติโย.
ตสฺสุทฺทานํ –
ทฺเว จ สฺา ทฺเว วฑฺฒี จ, สากจฺเฉน จ สาชีวํ;
อิทฺธิปาทา จ ทฺเว วุตฺตา, นิพฺพิทา จาสวกฺขยาติ.