📜
(๒๒) ๒. อกฺโกสกวคฺโค
๑-๒. อกฺโกสกสุตฺตาทิวณฺณนา
๒๑๑-๒. ทุติยสฺส ปเม ทสหิ อกฺโกสวตฺถูหิ อกฺโกสโกติ ‘‘พาโลสิ, มูฬฺโหสิ, โอฏฺโสิ, โคโณสิ, คทฺรโภสี’’ติอาทินา ทสหิ อกฺโกสวตฺถูหิ อกฺโกสโก. ‘‘โหตุ, มุณฺฑกสมณ, อทณฺโฑ อหนฺติ กโรสิ, อิทานิ เต ราชกุลํ คนฺตฺวา ทณฺฑํ อาโรเปสฺสามี’’ติอาทีนิ วทนฺโต ปริภาสโก นามาติ อาห ‘‘ภยทสฺสเนน ปริภาสโก’’ติ. โลกุตฺตรธมฺมา อปายมคฺคสฺส ปริปนฺถภาวโต ปริปนฺโถ นามาติ อาห ‘‘โลกุตฺตรปริปนฺถสฺส ฉินฺนตฺตา’’ติ, โลกุตฺตรสงฺขาตสฺส อปายมคฺคปริปนฺถสฺส ฉินฺนตฺตาติ อตฺโถ. ทุติเย นตฺถิ วตฺตพฺพํ.
อกฺโกสกสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺิตา.
๓-๑๐. สีลสุตฺตาทิวณฺณนา
๒๑๓-๒๒๐. ตติเย (ที. นิ. ฏี. ๒.๑๔๙) ทุสฺสีโลติ เอตฺถ ทุ-สทฺโท อภาวตฺโถ ‘‘ทุปฺปฺโ’’ติอาทีสุ (ม. นิ. ๑.๔๔๙) วิย, น ครหณตฺโถติ อาห ‘‘อสีโล นิสฺสีโล’’ติ. ภินฺนสํวโรติ เอตฺถ สมาทินฺนสีโล เกนจิ การเณน สีลเภทํ ปตฺโต, โส ตาว ภินฺนสํวโร โหตุ. โย ปน สพฺเพน สพฺพํ อสมาทินฺนสีโล อาจารหีโน, โส กถํ ภินฺนสํวโร นาม โหตีติ ¶ ? โสปิ สาธุสมาจารสฺส ปริหรณียสฺส เภทิตตฺตา ภินฺนสํวโร เอว นาม. วินฏฺสํวโร สํวรรหิโตติ หิ วุตฺตํ โหติ. ตํ ตํ สิปฺปฏฺานํ. มาฆาตกาเลติ ‘‘มา ฆาเตถ ปาณีน’’นฺติ ¶ เอวํ มาฆาตโฆสนํ โฆสิตทิวเส. อพฺภุคฺคจฺฉติ ปาปโก กิตฺติสทฺโท. อชฺฌาสเยน มงฺกุ โหติเยว วิปฺปฏิสาริภาวโต.
ตสฺสาติ ทุสฺสีลสฺส. สมาทาย วตฺติตฏฺานนฺติ อุฏฺาย สมุฏฺาย กตการณํ. อาปาถํ อาคจฺฉตีติ ตํ มนโส อุปฏฺาติ. อุมฺมีเลตฺวา อิธโลกนฺติ อุมฺมีลนกาเล อตฺตโน ปุตฺตทาราทิวเสน อิธโลกํ ปสฺสติ. นิมีเลตฺวา ปรโลกนฺติ นิมีลนกาเล คตินิมิตฺตุปฏฺานวเสน ปรโลกํ ปสฺสติ. เตนาห ‘‘จตฺตาโร อปายา’’ติอาทิ. ปฺจมปทนฺติ ‘‘กายสฺส เภทา’’ติอาทินา วุตฺโต ปฺจโม อาทีนวโกฏฺาโส. วุตฺตวิปริยาเยนาติ วุตฺตตฺถาย อาทีนวกถาย วิปริยาเยน ‘‘อปฺปมตฺโต ตํ ตํ กสิวณิชฺชาทึ ยถากาลํ สมฺปาเทตุํ สกฺโกตี’’ติอาทินา. ปาสํสํ สีลมสฺส อตฺถีติ สีลวา. สีลสมฺปนฺโนติ สีเลน สมนฺนาคโต สมฺปนฺนสีโลติ เอวมาทิกํ ปน อตฺถวจนํ สุกรนฺติ อนามฏฺํ. จตุตฺถาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนว.
สีลสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺิตา.
อกฺโกสกวคฺควณฺณนา นิฏฺิตา.