📜

๑. อานิสํสวคฺโค

๑. กิมตฺถิยสุตฺตวณฺณนา

. ทสกนิปาตสฺส ปเม กุสลานิ สีลานีติ อนวชฺชสีลานิ. อมงฺกุภาวสฺส อวิปฺปฏิสารสฺส อตฺถาย สํวตฺตนฺตีติ อวิปฺปฏิสารตฺถานิ. โส เนสํ อานิสํโสติ อวิปฺปฏิสารานิสํสานิ. ยถาภูตาณทสฺสนตฺโถติอาทีสุ ยถาภูตาณทสฺสนํ นาม ตรุณวิปสฺสนา, นิพฺพิทา นาม พลววิปสฺสนา, วิราโค นาม มคฺโค, วิมุตฺติ นาม อรหตฺตผลํ, าณทสฺสนํ นาม ปจฺจเวกฺขณาณํ. อคฺคาย ปเรนฺตีติ อรหตฺตตฺถาย คจฺฉนฺติ.

๒. เจตนากรณียสุตฺตวณฺณนา

. ทุติเย น เจตนาย กรณียนฺติ น เจเตตฺวา กปฺเปตฺวา ปกปฺเปตฺวา กาตพฺพํ. ธมฺมตา เอสาติ ธมฺมสภาโว เอโส การณนิยโม อยํ. อภิสนฺเทนฺตีติ ปวตฺเตนฺติ. ปริปูเรนฺตีติ ปริปุณฺณํ กโรนฺติ. อปารา ปารํ คมนายาติ โอริมตีรภูตา เตภูมกวฏฺฏา นิพฺพานปารํ คมนตฺถาย.

๓-๕. อุปนิสสุตฺตตฺตยวณฺณนา

๓-๕. ตติเย หตูปนิโสติ หตการโณ. จตุตฺถปฺจเมสุ ทฺวีหิ เถเรหิ กถิตภาโวว วิเสโส.

๖. สมาธิสุตฺตวณฺณนา

. ฉฏฺเ เนว ปถวิยํ ปถวีสฺี อสฺสาติ ปถวึ อารมฺมณํ กตฺวา ปถวีติ เอวํ อุปฺปนฺนาย สฺาย สฺี น ภเวยฺย. อาปาทีสุปิ เอเสว นโย. น อิธโลเกติ อิธโลเก อุปฺปชฺชนกจตุกฺกปฺจกชฺฌานสฺาย น สฺี ภเวยฺย. น ปรโลเกติ ปรโลเก อุปฺปชฺชนกจตุกฺกปฺจกชฺฌานสฺาย น สฺี ภเวยฺย. สฺี จ ปน อสฺสาติ อถ จ ปนสฺส สมาปตฺติ สวิตกฺกสมาปตฺติเยว อสฺสาติ วุจฺจติ. เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตนฺติ สนฺตํ สนฺตนฺติ อปฺเปตฺวา นิสินฺนสฺส ทิวสมฺปิ จิตฺตุปฺปาโท ‘‘สนฺตํ สนฺต’’นฺเตว ปวตฺตติ, ปณีตํ ปณีตนฺติ อปฺเปตฺวา นิสินฺนสฺส ทิวสมฺปิ จิตฺตุปฺปาโท ‘‘ปณีตํ ปณีต’’นฺเตว ปวตฺตติ. ยทิทํ สพฺพสงฺขารสมโถติ นิพฺพานํ นิพฺพานนฺติ อปฺเปตฺวา นิสินฺนสฺส ทิวสมฺปิ จิตฺตุปฺปาโท ‘‘นิพฺพานํ นิพฺพาน’’นฺเตว ปวตฺตตีติ สพฺพมฺเปตํ ผลสมาปตฺติสมาธึ สนฺธาย วุตฺตํ.

๗. สาริปุตฺตสุตฺตวณฺณนา

. สตฺตเม สฺี จ ปนาหํ, อาวุโส, ตสฺมึ สมเย อโหสินฺติ, อาวุโส, ตสฺมึ สมเย อหํ ‘‘ภวนิโรโธ นิพฺพาน’’นฺติ อิมาย ผลสมาปตฺติสฺาย สฺี อโหสึ. สจิตฺตกา เม สา สมาปตฺติ อโหสีติ ปจฺจเวกฺขณา กถิตา.

๘. ฌานสุตฺตวณฺณนา

. อฏฺเม สมนฺตปาสาทิโกติ ปสาทาวหานํเยว กายกมฺมาทีนํ สพฺภาวโต สมนฺโต ปาสาทิโก. สพฺพาการปริปูโรติ สพฺเพหิ การเณหิ ปริปุณฺโณ.

๙. สนฺตวิโมกฺขสุตฺตวณฺณนา

. นวเม สนฺตาติ อารมฺมณสนฺตตายปิ องฺคสนฺตตายปิ สนฺตา. วิโมกฺขาติ ปจฺจนีกธมฺเมหิ วิมุตฺตตฺตา อารมฺมเณ จ นิราสงฺกภาเวน สุฏฺุ มุตฺตตฺตา เอวํลทฺธนามา. อติกฺกมฺม รูเปติ รูปชฺฌานานิ อติกฺกมิตฺวา ปวตฺตา. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ.

อานิสํสวคฺโค ปโม.