📜
(๘) ๓. ยมกวคฺโค
๑-๑๐. สทฺธาสุตฺตาทิวณฺณนา
๗๑-๘๐. อฏฺมสฺส ปมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนว. ทสเม กุจฺฉิตํ สีทตีติ กุสีโต ท-การสฺส ต-การํ กตฺวา. ยสฺส ธมฺมสฺส วเสน ¶ ปุคฺคโล ‘‘กุสีโต’’ติ วุจฺจติ, โส กุสิตภาโว อิธ กุสิต-สทฺเทน วุตฺโต. วินาปิ หิ ภาวโชตนสทฺทํ ภาวตฺโถ วิฺายติ ยถา ‘‘ปฏสฺส สุกฺก’’นฺติ, ตสฺมา กุสีตภาววตฺถูนีติ อตฺโถ. เตนาห ‘‘โกสชฺชการณานีติ อตฺโถ’’ติ. กมฺมํ นาม สมณสารุปฺปํ อีทิสนฺติ อาห ‘‘จีวรวิจารณาที’’ติ. วีริยนฺติ ปธานวีริยํ. ตํ ปน จงฺกมนวเสน กรเณ กายิกนฺติปิ วตฺตพฺพตํ ลภตีติ อาห ‘‘ทุวิธมฺปี’’ติ. ปตฺติยาติ ปาปุณนตฺถํ. โอสีทนนฺติ ภาวนานุโยเค สงฺโกโจ. มาเสหิ อาจิตํ นิจิตํ วิยาติ มาสาจิตํ, ตํ มฺเ. ยสฺมา มาสา ตินฺตา วิเสเสน ครุกา โหนฺติ, ตสฺมา ‘‘ยถา ตินฺตมาโส’’ติอาทิ วุตฺตํ. วุฏฺิโต โหติ คิลานภาวาติ อธิปฺปาโย.
เตสนฺติ อารมฺภวตฺถูนํ. อิมินาว นเยนาติ อิมินา กุสีตวตฺถูสุ วุตฺเตเนว นเยน ‘‘ทุวิธมฺปิ วีริยํ อารภตี’’ติอาทินา. อิทํ ปมนฺติ ‘‘อิทํ, หนฺทาหํ, วีริยํ อารภามี’’ติ, ‘‘เอวํ ภาวนาย อพฺภุสฺสหนํ ปมํ อารมฺภวตฺถู’’ติอาทินา จ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ยถา ตถา ปมํ ปวตฺตํ อพฺภุสฺสหนฺหิ อุปริ วีริยารมฺภสฺส การณํ โหติ. อนุรูปปจฺจเวกฺขณสหิตานิ ¶ หิ อพฺภุสฺสหนานิ ตมฺมูลกานิ วา ปจฺจเวกฺขณานิ อฏฺ อารมฺภวตฺถูนีติ เวทิตพฺพานิ.
สทฺธาสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺิตา.
ยมกวคฺควณฺณนา นิฏฺิตา.
อิติ มโนรถปูรณิยา องฺคุตฺตรนิกาย-อฏฺกถาย
อฏฺกนิปาตวณฺณนาย อนุตฺตานตฺถทีปนา สมตฺตา.
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
องฺคุตฺตรนิกาเย
นวกนิปาต-ฏีกา
๑. ปมปณฺณาสกํ