📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
ขุทฺทกนิกาเย
เถรคาถาปาฬิ
นิทานคาถา
สีหานํว ¶ ¶ ¶ ¶ นทนฺตานํ, ทาีนํ คิริคพฺภเร;
สุณาถ ภาวิตตฺตานํ, คาถา อตฺถูปนายิกา [อตฺตูปนายิกา (สี. ก.)].
ยถานามา ยถาโคตฺตา, ยถาธมฺมวิหาริโน;
ยถาธิมุตฺตา สปฺปฺา, วิหรึสุ อตนฺทิตา.
ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสิตฺวา, ผุสิตฺวา อจฺจุตํ ปทํ;
กตนฺตํ ปจฺจเวกฺขนฺตา, อิมมตฺถมภาสิสุํ.
๑. เอกกนิปาโต
๑. ปมวคฺโค
๑. สุภูติตฺเถรคาถา
‘‘ฉนฺนา ¶ เม กุฏิกา สุขา นิวาตา, วสฺส เทว ยถาสุขํ;
จิตฺตํ เม สุสมาหิตํ วิมุตฺตํ, อาตาปี วิหรามิ วสฺส เทวา’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ [อิตฺถํ สุมํ (ก. อฏฺ.)] อายสฺมา สุภูติตฺเถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๒. มหาโกฏฺิกตฺเถรคาถา
‘‘อุปสนฺโต ¶ อุปรโต, มนฺตภาณี อนุทฺธโต;
ธุนาติ ปาปเก ธมฺเม, ทุมปตฺตํว มาลุโต’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโกฏฺิโก [มหาโกฏฺิโต (สี. สฺยา.)] เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๓. กงฺขาเรวตตฺเถรคาถา
‘‘ปฺํ ¶ ¶ อิมํ ปสฺส ตถาคตานํ, อคฺคิ ยถา ปชฺชลิโต นิสีเถ;
อาโลกทา จกฺขุททา ภวนฺติ, เย อาคตานํ วินยนฺติ กงฺข’’นฺติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กงฺขาเรวโต เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๔. ปุณฺณตฺเถรคาถา
‘‘สมฺภิเรว สมาเสถ, ปณฺฑิเตหตฺถทสฺสิภิ;
อตฺถํ มหนฺตํ คมฺภีรํ, ทุทฺทสํ นิปุณํ อณุํ;
ธีรา สมธิคจฺฉนฺติ, อปฺปมตฺตา วิจกฺขณา’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุณฺโณ มนฺตาณิปุตฺโต [มนฺตานิปุตฺโต (สฺยา. ก.)] เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๕. ทพฺพตฺเถรคาถา
‘‘โย ¶ ทุทฺทมิโย ทเมน ทนฺโต, ทพฺโพ สนฺตุสิโต วิติณฺณกงฺโข;
วิชิตาวี อเปตเภรโว หิ, ทพฺโพ โส ปรินิพฺพุโต ิตตฺโต’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ทพฺโพ เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๖. สีตวนิยตฺเถรคาถา
‘‘โย ¶ สีตวนํ อุปคา ภิกฺขุ, เอโก สนฺตุสิโต สมาหิตตฺโต;
วิชิตาวี อเปตโลมหํโส, รกฺขํ กายคตาสตึ ธิติมา’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีตวนิโย เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๗. ภลฺลิยตฺเถรคาถา
‘‘โยปานุที ¶ มจฺจุราชสฺส เสนํ, นฬเสตุํว สุทุพฺพลํ มโหโฆ;
วิชิตาวี อเปตเภรโว หิ, ทนฺโต โส ปรินิพฺพุโต ิตตฺโต’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภลฺลิโย เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๘. วีรตฺเถรคาถา
‘‘โย ทุทฺทมิโย ทเมน ทนฺโต, วีโร สนฺตุสิโต วิติณฺณกงฺโข;
วิชิตาวี อเปตโลมหํโส, วีโร โส ปรินิพฺพุโต ิตตฺโต’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วีโร เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๙. ปิลินฺทวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘สฺวาคตํ น ทุราคตํ [นาปคตํ (สี. สฺยา.)], นยิทํ ทุมนฺติตํ มม;
สํวิภตฺเตสุ ธมฺเมสุ, ยํ เสฏฺํ ตทุปาคมิ’’นฺติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ [ปิลินฺทิวจฺโฉ (สี.)] เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
๑๐. ปุณฺณมาสตฺเถรคาถา
‘‘วิหริ ¶ ¶ ¶ อเปกฺขํ อิธ วา หุรํ วา, โย เวทคู สมิโต ยตตฺโต;
สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อนูปลิตฺโต, โลกสฺส ชฺา อุทยพฺพยฺจา’’ติ.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุณฺณมาโส เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ.
วคฺโค ปโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
สุภูติ ¶ โกฏฺิโก เถโร, กงฺขาเรวตสมฺมโต;
มนฺตาณิปุตฺโต ทพฺโพ จ, สีตวนิโย จ ภลฺลิโย;
วีโร ปิลินฺทวจฺโฉ จ, ปุณฺณมาโส ตโมนุโทติ.
๒. ทุติยวคฺโค
๑. จูฬวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘ปาโมชฺชพหุโล ภิกฺขุ, ธมฺเม พุทฺธปฺปเวทิเต;
อธิคจฺเฉ ปทํ สนฺตํ, สงฺขารูปสมํ สุข’’นฺติ.
… จูฬวจฺโฉ [จูลควจฺโฉ (สี.)] เถโร….
๒. มหาวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘ปฺาพลี สีลวตูปปนฺโน, สมาหิโต ฌานรโต สตีมา;
ยทตฺถิยํ โภชนํ ภฺุชมาโน, กงฺเขถ กาลํ อิธ วีตราโค’’ติ.
… มหาวจฺโฉ [มหาควจฺโฉ (สี.)] เถโร….
๓. วนวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘นีลพฺภวณฺณา ¶ รุจิรา, สีตวารี สุจินฺธรา;
อินฺทโคปกสฺฉนฺนา, เต เสลา รมยนฺติ ม’’นฺติ.
… วนวจฺโฉ เถโร….
๔. สิวกสามเณรคาถา
‘‘อุปชฺฌาโย ¶ มํ อวจ, อิโต คจฺฉาม สีวก;
คาเม ¶ เม วสติ กาโย, อรฺํ เม คโต มโน;
เสมานโกปิ คจฺฉามิ, นตฺถิ สงฺโค วิชานต’’นฺติ.
… สิวโก สามเณโร….
๕. กุณฺฑธานตฺเถรคาถา
‘‘ปฺจ ฉินฺเท ปฺจ ชเห, ปฺจ จุตฺตริ ภาวเย;
ปฺจสงฺคาติโค ภิกฺขุ, โอฆติณฺโณติ วุจฺจตี’’ติ.
… กุณฺฑธาโน เถโร….
๖. เพลฏฺสีสตฺเถรคาถา
‘‘ยถาปิ ภทฺโท อาชฺโ, นงฺคลาวตฺตนี สิขี;
คจฺฉติ อปฺปกสิเรน, เอวํ รตฺตินฺทิวา มม;
คจฺฉนฺติ อปฺปกสิเรน, สุเข ลทฺเธ นิรามิเส’’ติ.
… เพลฏฺสีโส เถโร….
๗. ทาสกตฺเถรคาถา
‘‘มิทฺธี ¶ ยทา โหติ มหคฺฆโส จ, นิทฺทายิตา สมฺปริวตฺตสายี;
มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโ, ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโท’’ติ.
… ทาสโก เถโร….
๘. สิงฺคาลปิตุตฺเถรคาถา
‘‘อหุ ¶ พุทฺธสฺส ทายาโท, ภิกฺขุ เภสกฬาวเน;
เกวลํ อฏฺิสฺาย, อผรี ปถวึ [ปวึ (สี. สฺยา.)] อิมํ;
มฺเหํ กามราคํ โส, ขิปฺปเมว ปหิสฺสตี’’ติ [ปหียภิ (สพฺพตฺถ ปาฬิยํ)].
… สิงฺคาลปิตา [สีคาลปิตา (สี.)] เถโร….
๙. กุลตฺเถรคาถา
[ธ. ป. ๘๐, ๑๔๕ ธมฺมปเทปิ] ‘‘อุทกํ ¶ หิ นยนฺติ เนตฺติกา, อุสุการา นมยนฺติ [ทมยนฺติ (ก.)] เตชนํ;
ทารุํ ¶ นมยนฺติ ตจฺฉกา, อตฺตานํ ทมยนฺติ สุพฺพตา’’ติ.
… กุโล [กุณฺฑโล (สี.), กุโฬ (สฺยา. ก.)] เถโร….
๑๐. อชิตตฺเถรคาถา
‘‘มรเณ เม ภยํ นตฺถิ, นิกนฺติ นตฺถิ ชีวิเต;
สนฺเทหํ นิกฺขิปิสฺสามิ, สมฺปชาโน ปฏิสฺสโต’’ติ [ปติสฺสโตติ (สี. สฺยา.)];;
… อชิโต เถโร ….
วคฺโค ทุติโย นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
จูฬวจฺโฉ มหาวจฺโฉ, วนวจฺโฉ จ สีวโก;
กุณฺฑธาโน จ เพลฏฺิ, ทาสโก จ ตโตปริ;
สิงฺคาลปิติโก เถโร, กุโล จ อชิโต ทสาติ.
๓. ตติยวคฺโค
๑. นิคฺโรธตฺเถรคาถา
‘‘นาหํ ภยสฺส ภายามิ, สตฺถา โน อมตสฺส โกวิโท;
ยตฺถ ภยํ นาวติฏฺติ, เตน มคฺเคน วชนฺติ ภิกฺขโว’’ติ.
… นิคฺโรโธ เถโร….
๒. จิตฺตกตฺเถรคาถา
‘‘นีลา ¶ สุคีวา สิขิโน, โมรา การมฺภิยํ [การํวิยํ (สี.), การวิยํ (สฺยา.)] อภินทนฺติ;
เต สีตวาตกีฬิตา [สีตวาตกทฺทิตกลิตา (สี.), สีตวาตกลิตา (สฺยา.)], สุตฺตํ ฌายํ [ฌานํ (สฺยา.), ฌายึ (?)] นิโพเธนฺตี’’ติ.
… จิตฺตโก เถโร….
๓. โคสาลตฺเถรคาถา
‘‘อหํ ¶ ¶ ¶ โข เวฬุคุมฺพสฺมึ, ภุตฺวาน มธุปายสํ;
ปทกฺขิณํ สมฺมสนฺโต, ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ;
สานุํ ปฏิคมิสฺสามิ, วิเวกมนุพฺรูหย’’นฺติ.
… โคสาโล เถโร….
๔. สุคนฺธตฺเถรคาถา
‘‘อนุวสฺสิโก ปพฺพชิโต, ปสฺส ธมฺมสุธมฺมตํ;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… สุคนฺโธ เถโร….
๕. นนฺทิยตฺเถรคาถา
‘‘โอภาสชาตํ ผลคํ, จิตฺตํ ยสฺส อภิณฺหโส;
ตาทิสํ ภิกฺขุมาสชฺช, กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสี’’ติ.
… นนฺทิโย เถโร….
๖. อภยตฺเถรคาถา
‘‘สุตฺวา สุภาสิตํ วาจํ, พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน;
ปจฺจพฺยธึ หิ นิปุณํ, วาลคฺคํ อุสุนา ยถา’’ติ.
… อภโย เถโร….
๗. โลมสกงฺคิยตฺเถรคาถา
‘‘ทพฺพํ ¶ กุสํ โปฏกิลํ, อุสีรํ มฺุชปพฺพชํ;
อุรสา ปนุทิสฺสามิ, วิเวกมนุพฺรูหย’’นฺติ.
… โลมสกงฺคิโย เถโร….
๘. ชมฺพุคามิกปุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘กจฺจิ ¶ โน วตฺถปสุโต, กจฺจิ โน ภูสนารโต;
กจฺจิ สีลมยํ คนฺธํ, กึ ตฺวํ วายสิ [กจฺจิ สีลมยํ คนฺธํ, ตฺวํ วาสิ (สฺยา.)] เนตรา ปชา’’ติ.
… ชมฺพุคามิกปุตฺโต เถโร….
๙. หาริตตฺเถรคาถา
‘‘สมุนฺนมยมตฺตานํ, อุสุกาโรว เตชนํ;
จิตฺตํ ¶ อุชุํ กริตฺวาน, อวิชฺชํ ภินฺท หาริตา’’ติ.
… หาริโต เถโร….
๑๐. อุตฺติยตฺเถรคาถา
‘‘อาพาเธ เม สมุปฺปนฺเน, สติ เม อุทปชฺชถ;
อาพาโธ เม สมุปฺปนฺโน, กาโล เม นปฺปมชฺชิตุ’’นฺติ.
… อุตฺติโย เถโร….
วคฺโค ตติโย นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
นิคฺโรโธ จิตฺตโก เถโร, โคสาลเถโร สุคนฺโธ;
นนฺทิโย อภโย เถโร, เถโร โลมสกงฺคิโย;
ชมฺพุคามิกปุตฺโต จ, หาริโต อุตฺติโย อิสีติ.
๔. จตุตฺถวคฺโค
๑. คหฺวรตีริยตฺเถรคาถา
‘‘ผุฏฺโ ¶ ¶ ฑํเสหิ มกเสหิ, อรฺสฺมึ พฺรหาวเน;
นาโค สํคามสีเสว, สโต ตตฺราธิวาสเย’’ติ.
… คหฺวรตีริโย เถโร….
๒. สุปฺปิยตฺเถรคาถา
‘‘อชรํ ¶ ชีรมาเนน, ตปฺปมาเนน นิพฺพุตึ;
นิมิยํ [นิมฺมิสฺสํ (สี.), นิรามิสํ (สฺยา.), นิมิเนยฺยํ (?)] ปรมํ สนฺตึ, โยคกฺเขมํ อนุตฺตร’’นฺติ.
… สุปฺปิโย เถโร….
๓. โสปากตฺเถรคาถา
‘‘ยถาปิ ¶ เอกปุตฺตสฺมึ, ปิยสฺมึ กุสลี สิยา;
เอวํ สพฺเพสุ ปาเณสุ, สพฺพตฺถ กุสโล สิยา’’ติ.
… โสปาโก เถโร….
๔. โปสิยตฺเถรคาถา
‘‘อนาสนฺนวรา เอตา, นิจฺจเมว วิชานตา;
คามา อรฺมาคมฺม, ตโต เคหํ อุปาวิสิ [อุปาวิสึ (สี.)];
ตโต อุฏฺาย ปกฺกามิ, อนามนฺเตตฺวา [อนามนฺติย (สี.)] โปสิโย’’ติ.
… โปสิโย เถโร….
๕. สามฺกานิตฺเถรคาถา
‘‘สุขํ สุขตฺโถ ลภเต ตทาจรํ, กิตฺติฺจ ปปฺโปติ ยสสฺส วฑฺฒติ;
โย อริยมฏฺงฺคิกมฺชสํ อุชุํ, ภาเวติ มคฺคํ อมตสฺส ปตฺติยา’’ติ.
… สามฺกานิตฺเถโร….
๖. กุมาปุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘สาธุ ¶ สุตํ สาธุ จริตกํ, สาธุ สทา อนิเกตวิหาโร;
อตฺถปุจฺฉนํ ปทกฺขิณกมฺมํ, เอตํ สามฺมกิฺจนสฺสา’’ติ.
… กุมาปุตฺโต เถโร….
๗. กุมาปุตฺตสหายกตฺเถรคาถา
‘‘นานาชนปทํ ยนฺติ, วิจรนฺตา อสฺตา;
สมาธิฺจ วิราเธนฺติ, กึสุ รฏฺจริยา กริสฺสติ;
ตสฺมา วิเนยฺย สารมฺภํ, ฌาเยยฺย อปุรกฺขโต’’ติ.
… กุมาปุตฺตตฺเถรสฺส สหายโก เถโร….
๘. ควมฺปติตฺเถรคาถา
‘‘โย ¶ ¶ อิทฺธิยา สรภุํ อฏฺเปสิ, โส ควมฺปติ อสิโต อเนโช;
ตํ สพฺพสงฺคาติคตํ มหามุนึ, เทวา นมสฺสนฺติ ภวสฺส ปารคุ’’นฺติ.
… ควมฺปติตฺเถโร….
๙. ติสฺสตฺเถรคาถา
[สํ. นิ. ๑.๒๑, ๙๗]‘‘สตฺติยา วิย โอมฏฺโ, ฑยฺหมาโนว [ฑยฺหมาเนว (สพฺพตฺถ)] มตฺถเก;
กามราคปฺปหานาย, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ติ.
… ติสฺโส เถโร….
๑๐. วฑฺฒมานตฺเถรคาถา
‘‘สตฺติยา ¶ วิย โอมฏฺโ, ฑยฺหมาโนว มตฺถเก;
ภวราคปฺปหานาย, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ติ.
… วฑฺฒมาโน เถโร….
วคฺโค จตุตฺโถ นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
คหฺวรตีริโย ¶ สุปฺปิโย, โสปาโก เจว โปสิโย;
สามฺกานิ กุมาปุตฺโต, กุมาปุตฺตสหายโก;
ควมฺปติ ติสฺสตฺเถโร, วฑฺฒมาโน มหายโสติ.
๕. ปฺจมวคฺโค
๑. สิริวฑฺฒตฺเถรคาถา
‘‘วิวรมนุปตนฺติ ¶ วิชฺชุตา, เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จ;
นควิวรคโต จ ฌายติ, ปุตฺโต อปฺปฏิมสฺส ตาทิโน’’ติ.
… สิริวฑฺโฒ เถโร….
๒. ขทิรวนิยตฺเถรคาถา
‘‘จาเล ¶ อุปจาเล สีสูปจาเล ( ) [(จาลา อุปจาลา, สีสูปจาลา) (ก.)] ปติสฺสตา [ปฏิสฺสติกา (สฺยา. ก.)] นุ โข วิหรถ;
อาคโต โว วาลํ วิย เวธี’’ติ.
… ขทิรวนิโย เถโร….
๓. สุมงฺคลตฺเถรคาถา
‘‘สุมุตฺติโก สุมุตฺติโก สาหุ, สุมุตฺติโกมฺหิ ตีหิ ขุชฺชเกหิ;
อสิตาสุ มยา นงฺคลาสุ, มยา ขุทฺทกุทฺทาลาสุ มยา.
ยทิปิ อิธเมว อิธเมว, อถ วาปิ อลเมว อลเมว;
ฌาย สุมงฺคล ฌาย สุมงฺคล, อปฺปมตฺโต วิหร สุมงฺคลา’’ติ.
… สุมงฺคโล เถโร….
๔. สานุตฺเถรคาถา
[สํ. นิ. ๑.๒๓๙] ‘‘มตํ วา อมฺม โรทนฺติ, โย วา ชีวํ น ทิสฺสติ;
ชีวนฺตํ มํ อมฺม ปสฺสนฺตี, กสฺมา มํ อมฺม โรทสี’’ติ.
… สานุตฺเถโร….
๕. รมณียวิหาริตฺเถรคาถา
‘‘ยถาปิ ¶ ภทฺโท อาชฺโ, ขลิตฺวา ปติติฏฺติ;
เอวํ ¶ ทสฺสนสมฺปนฺนํ, สมฺมาสมฺพุทฺธสาวก’’นฺติ.
… รมณียวิหาริตฺเถโร….
๖. สมิทฺธิตฺเถรคาถา
‘‘สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต, อคารสฺมานคาริยํ;
สติ ปฺา จ เม วุฑฺฒา, จิตฺตฺจ สุสมาหิตํ;
กามํ กรสฺสุ รูปานิ, เนว มํ พฺยาธยิสฺสสี’’ติ [พาธยิสฺสสีติ (สี.), พฺยาถยิสฺสสีติ (?)].
… สมิทฺธิตฺเถโร….
๗. อุชฺชยตฺเถรคาถา
‘‘นโม ¶ ¶ เต พุทฺธ วีรตฺถุ, วิปฺปมุตฺโตสิ สพฺพธิ;
ตุยฺหาปทาเน วิหรํ, วิหรามิ อนาสโว’’ติ.
… อุชฺชโย เถโร….
๘. สฺชยตฺเถรคาถา
‘‘ยโต อหํ ปพฺพชิโต, อคารสฺมานคาริยํ;
นาภิชานามิ สงฺกปฺปํ, อนริยํ โทสสํหิต’’นฺติ.
… สฺชโย เถโร….
๙. รามเณยฺยกตฺเถรคาถา
‘‘จิหจิหาภินทิเต [วิหวิหาภินทิเต (สี. สฺยา.)], สิปฺปิกาภิรุเตหิ จ;
น เม ตํ ผนฺทติ จิตฺตํ, เอกตฺตนิรตํ หิ เม’’ติ.
… รามเณยฺยโก เถโร….
๑๐. วิมลตฺเถรคาถา
‘‘ธรณี ¶ จ สิฺจติ วาติ, มาลุโต วิชฺชุตา จรติ นเภ;
อุปสมนฺติ วิตกฺกา, จิตฺตํ สุสมาหิตํ มมา’’ติ.
… วิมโล เถโร….
วคฺโค ปฺจโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
สิรีวฑฺโฒ เรวโต เถโร, สุมงฺคโล สานุสวฺหโย ¶ ;
รมณียวิหารี จ, สมิทฺธิอุชฺชยสฺชยา;
รามเณยฺโย จ โส เถโร, วิมโล จ รณฺชโหติ.
๖. ฉฏฺวคฺโค
๑. โคธิกตฺเถรคาถา
‘‘วสฺสติ ¶ เทโว ยถา สุคีตํ, ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา;
จิตฺตํ สุสมาหิตฺจ มยฺหํ, อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวา’’ติ.
… โคธิโก เถโร….
๒. สุพาหุตฺเถรคาถา
‘‘วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ, ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา;
จิตฺตํ สุสมาหิตฺจ กาเย, อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวา’’ติ.
… สุพาหุตฺเถโร….
๓. วลฺลิยตฺเถรคาถา
‘‘วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ, ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา;
ตสฺสํ วิหรามิ อปฺปมตฺโต, อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวา’’ติ.
… วลฺลิโย เถโร….
๔. อุตฺติยตฺเถรคาถา
‘‘วสฺสติ ¶ ¶ เทโว ยถา สุคีตํ, ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา;
ตสฺสํ วิหรามิ อทุติโย, อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวา’’ติ.
… อุตฺติโย เถโร….
๕. อฺชนวนิยตฺเถรคาถา
‘‘อาสนฺทึ ¶ กุฏิกํ กตฺวา, โอคยฺห อฺชนํ วนํ;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… อฺชนวนิโย เถโร….
๖. กุฏิวิหาริตฺเถรคาถา
‘‘โก ¶ กุฏิกายํ ภิกฺขุ กุฏิกายํ, วีตราโค สุสมาหิตจิตฺโต;
เอวํ ชานาหิ อาวุโส, อโมฆา เต กุฏิกา กตา’’ติ.
… กุฏิวิหาริตฺเถโร….
๗. ทุติยกุฏิวิหาริตฺเถรคาถา
‘‘อยมาหุ ปุราณิยา กุฏิ, อฺํ ปตฺถยเส นวํ กุฏึ;
อาสํ กุฏิยา วิราชย, ทุกฺขา ภิกฺขุ ปุน นวา กุฏี’’ติ.
… ทุติยกุฏิวิหาริตฺเถโร….
๘. รมณียกุฏิกตฺเถรคาถา
‘‘รมณียา เม กุฏิกา, สทฺธาเทยฺยา มโนรมา;
น เม อตฺโถ กุมารีหิ, เยสํ อตฺโถ ตหึ คจฺฉถ นาริโย’’ติ.
… รมณียกุฏิโก เถโร….
๙. โกสลวิหาริตฺเถรคาถา
‘‘สทฺธายาหํ ¶ ปพฺพชิโต, อรฺเ เม กุฏิกา กตา;
อปฺปมตฺโต จ อาตาปี, สมฺปชาโน ปติสฺสโต’’ติ [ปฏิสฺสโตติ (ก.)].
… โกสลวิหาริตฺเถโร….
๑๐. สีวลิตฺเถรคาถา
‘‘เต เม อิชฺฌึสุ สงฺกปฺปา, ยทตฺโถ ปาวิสึ กุฏึ;
วิชฺชาวิมุตฺตึ ปจฺเจสํ, มานานุสยมุชฺชห’’นฺติ.
… สีวลิตฺเถโร….
วคฺโค ฉฏฺโ นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
โคธิโก ¶ จ สุพาหุ จ, วลฺลิโย อุตฺติโย อิสิ;
อฺชนวนิโย เถโร, ทุเว กุฏิวิหาริโน;
รมณียกุฏิโก จ, โกสลวฺหยสีวลีติ.
๗. สตฺตมวคฺโค
๑. วปฺปตฺเถรคาถา
‘‘ปสฺสติ ¶ ปสฺโส ปสฺสนฺตํ, อปสฺสนฺตฺจ ปสฺสติ;
อปสฺสนฺโต อปสฺสนฺตํ, ปสฺสนฺตฺจ น ปสฺสตี’’ติ.
… วปฺโป เถโร….
๒. วชฺชิปุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘เอกกา ¶ มยํ อรฺเ วิหราม, อปวิทฺธํว วนสฺมึ ทารุกํ;
ตสฺส เม พหุกา ปิหยนฺติ, เนรยิกา วิย สคฺคคามิน’’นฺติ.
… วชฺชิปุตฺโต เถโร….
๓. ปกฺขตฺเถรคาถา
‘‘จุตา ¶ ปตนฺติ ปติตา, คิทฺธา จ ปุนราคตา;
กตํ กิจฺจํ รตํ รมฺมํ, สุเขนนฺวาคตํ สุข’’นฺติ.
… ปกฺโข เถโร….
๔. วิมลโกณฺฑฺตฺเถรคาถา
‘‘ทุมวฺหยาย อุปฺปนฺโน, ชาโต ปณฺฑรเกตุนา;
เกตุหา ¶ เกตุนาเยว, มหาเกตุํ ปธํสยี’’ติ.
… วิมลโกณฺฑฺโ เถโร….
๕. อุกฺเขปกตวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘อุกฺเขปกตวจฺฉสฺส, สงฺกลิตํ พหูหิ วสฺเสหิ;
ตํ ภาสติ คหฏฺานํ, สุนิสินฺโน อุฬารปาโมชฺโช’’ติ.
… อุกฺเขปกตวจฺโฉ เถโร….
๖. เมฆิยตฺเถรคาถา
‘‘อนุสาสิ ¶ มหาวีโร, สพฺพธมฺมาน ปารคู;
ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน, วิหาสึ สนฺติเก สโต;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… เมฆิโย เถโร….
๗. เอกธมฺมสวนียตฺเถรคาถา
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;
วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติ.
… เอกธมฺมสวนีโย เถโร….
๘. เอกุทานิยตฺเถรคาถา
[อุทา. ๓๗; ปาจิ. ๑๕๓] ‘‘อธิเจตโส อปฺปมชฺชโต, มุนิโน โมนปเถสุ สิกฺขโต;
โสกา น ภวนฺติ ตาทิโน, อุปสนฺตสฺส สทา สตีมโต’’ติ.
… เอกุทานิโย เถโร….
๙. ฉนฺนตฺเถรคาถา
‘‘สุตฺวาน ¶ ธมฺมํ มหโต มหารสํ, สพฺพฺุตฺาณวเรน เทสิตํ;
มคฺคํ ปปชฺชึ [ปปชฺชํ (ก.)] อมตสฺส ปตฺติยา, โส โยคกฺเขมสฺส ปถสฺส โกวิโท’’ติ.
… ฉนฺโน เถโร….
๑๐. ปุณฺณตฺเถรคาถา
‘‘สีลเมว ¶ ¶ อิธ อคฺคํ, ปฺวา ปน อุตฺตโม;
มนุสฺเสสุ จ เทเวสุ, สีลปฺาณโต ชย’’นฺติ.
… ปุณฺโณ เถโร….
วคฺโค สตฺตโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ ¶ –
วปฺโป จ วชฺชิปุตฺโต จ, ปกฺโข วิมลโกณฺฑฺโ;
อุกฺเขปกตวจฺโฉ จ, เมฆิโย เอกธมฺมิโก;
เอกุทานิยฉนฺนา จ, ปุณฺณตฺเถโร มหพฺพโลติ.
๘. อฏฺมวคฺโค
๑. วจฺฉปาลตฺเถรคาถา
‘‘สุสุขุมนิปุณตฺถทสฺสินา, มติกุสเลน นิวาตวุตฺตินา;
สํเสวิตวุทฺธสีลินา [สํเสวิตพุทฺธสีลินา (ก.)], นิพฺพานํ น หิ เตน ทุลฺลภ’’นฺติ.
… วจฺฉปาโล เถโร….
๒. อาตุมตฺเถรคาถา
‘‘ยถา ¶ กฬีโร สุสุ วฑฺฒิตคฺโค, ทุนฺนิกฺขโม โหติ ปสาขชาโต;
เอวํ อหํ ภริยายานิตาย, อนุมฺํ ¶ มํ ปพฺพชิโตมฺหิ ทานี’’ติ.
… อาตุโม เถโร….
๓. มาณวตฺเถรคาถา
‘‘ชิณฺณฺจ ทิสฺวา ทุขิตฺจ พฺยาธิตํ, มตฺจ ทิสฺวา คตมายุสงฺขยํ;
ตโต อหํ นิกฺขมิตูน ปพฺพชึ, ปหาย กามานิ มโนรมานี’’ติ.
… มาณโว เถโร….
๔. สุยามนตฺเถรคาถา
‘‘กามจฺฉนฺโท จ พฺยาปาโท, ถินมิทฺธฺจ [ถีนมิทฺธฺจ (สี. สฺยา.)] ภิกฺขุโน;
อุทฺธจฺจํ วิจิกิจฺฉา จ, สพฺพโสว น วิชฺชตี’’ติ.
… สุยามโน เถโร….
๕. สุสารทตฺเถรคาถา
‘‘สาธุ สุวิหิตาน ทสฺสนํ, กงฺขา ฉิชฺชติ พุทฺธิ วฑฺฒติ;
พาลมฺปิ กโรนฺติ ปณฺฑิตํ, ตสฺมา สาธุ สตํ สมาคโม’’ติ.
… สุสารโท เถโร….
๖. ปิยฺชหตฺเถรคาถา
‘‘อุปฺปตนฺเตสุ ¶ นิปเต, นิปตนฺเตสุ อุปฺปเต;
วเส อวสมาเนสุ, รมมาเนสุ โน รเม’’ติ.
… ปิยฺชโห เถโร….
๗. หตฺถาโรหปุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘อิทํ ¶ ¶ ปุเร จิตฺตมจาริ จาริกํ, เยนิจฺฉกํ ยตฺถกามํ ยถาสุขํ;
ตทชฺชหํ นิคฺคเหสฺสามิ โยนิโส, หตฺถิปฺปภินฺนํ วิย องฺกุสคฺคโห’’ติ.
… หตฺถาโรหปุตฺโต เถโร….
๘. เมณฺฑสิรตฺเถรคาถา
‘‘อเนกชาติสํสารํ ¶ , สนฺธาวิสฺสํ อนิพฺพิสํ;
ตสฺส เม ทุกฺขชาตสฺส, ทุกฺขกฺขนฺโธ อปรทฺโธ’’ติ.
… เมณฺฑสิโร เถโร….
๙. รกฺขิตตฺเถรคาถา
‘‘สพฺโพ ราโค ปหีโน เม, สพฺโพ โทโส สมูหโต;
สพฺโพ เม วิคโต โมโห, สีติภูโตสฺมิ นิพฺพุโต’’ติ.
… รกฺขิโต เถโร….
๑๐. อุคฺคตฺเถรคาถา
‘‘ยํ ¶ มยา ปกตํ กมฺมํ, อปฺปํ วา ยทิ วา พหุํ;
สพฺพเมตํ ปริกฺขีณํ, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติ.
… อุคฺโค เถโร….
วคฺโค อฏฺโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
วจฺฉปาโล จ โย เถโร, อาตุโม มาณโว อิสิ;
สุยามโน สุสารโท, เถโร โย จ ปิยฺชโห;
อาโรหปุตฺโต เมณฺฑสิโร, รกฺขิโต อุคฺคสวฺหโยติ.
๙. นวมวคฺโค
๑. สมิติคุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘ยํ ¶ มยา ปกตํ ปาปํ, ปุพฺเพ อฺาสุ ชาติสุ;
อิเธว ตํ เวทนียํ, วตฺถุ อฺํ น วิชฺชตี’’ติ.
… สมิติคุตฺโต เถโร….
๒. กสฺสปตฺเถรคาถา
‘‘เยน ¶ เยน สุภิกฺขานิ, สิวานิ อภยานิ จ;
เตน ปุตฺตก คจฺฉสฺสุ, มา โสกาปหโต ภวา’’ติ.
… กสฺสโป เถโร….
๓. สีหตฺเถรคาถา
‘‘สีหปฺปมตฺโต วิหร, รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต;
ภาเวหิ กุสลํ ธมฺมํ, ชห สีฆํ สมุสฺสย’’นฺติ.
… สีโห เถโร….
๔. นีตตฺเถรคาถา
‘‘สพฺพรตฺตึ ¶ สุปิตฺวาน, ทิวา สงฺคณิเก รโต;
กุทาสฺสุ นาม ทุมฺเมโธ, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตี’’ติ.
… นีโต เถโร….
๕. สุนาคตฺเถรคาถา
‘‘จิตฺตนิมิตฺตสฺส โกวิโท, ปวิเวกรสํ วิชานิย;
ฌายํ นิปโก ปติสฺสโต, อธิคจฺเฉยฺย สุขํ นิรามิส’’นฺติ.
… สุนาโค เถโร….
๖. นาคิตตฺเถรคาถา
‘‘อิโต ¶ พหิทฺธา ปุถุ อฺวาทินํ, มคฺโค น นิพฺพานคโม ยถา อยํ;
อิติสฺสุ สงฺฆํ ภควานุสาสติ, สตฺถา สยํ ปาณิตเลว ทสฺสย’’นฺติ.
… นาคิโต เถโร….
๗. ปวิฏฺตฺเถรคาถา
‘‘ขนฺธา ¶ ทิฏฺา ยถาภูตํ, ภวา สพฺเพ ปทาลิตา;
วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติ.
… ปวิฏฺโ เถโร….
๘. อชฺชุนตฺเถรคาถา
‘‘อสกฺขึ ¶ วต อตฺตานํ, อุทฺธาตุํ อุทกา ถลํ;
วุยฺหมาโน มโหเฆว, สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌห’’นฺติ.
… อชฺชุโน เถโร….
๙. (ปม)-เทวสภตฺเถรคาถา
‘‘อุตฺติณฺณา ปงฺกปลิปา, ปาตาลา ปริวชฺชิตา;
มุตฺโต โอฆา จ คนฺถา จ, สพฺเพ มานา วิสํหตา’’ติ.
… เทวสโภ เถโร….
๑๐. สามิทตฺตตฺเถรคาถา
‘‘ปฺจกฺขนฺธา ปริฺาตา, ติฏฺนฺติ ฉินฺนมูลกา;
วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติ.
… สามิทตฺโต เถโร….
วคฺโค นวโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
เถโร สมิติคุตฺโต จ, กสฺสโป สีหสวฺหโย;
นีโต สุนาโค นาคิโต, ปวิฏฺโ อชฺชุโน อิสิ;
เทวสโภ จ โย เถโร, สามิทตฺโต มหพฺพโลติ.
๑๐. ทสมวคฺโค
๑. ปริปุณฺณกตฺเถรคาถา
‘‘น ¶ ตถา มตํ สตรสํ, สุธนฺนํ ยํ มยชฺช ปริภุตฺตํ;
อปริมิตทสฺสินา โคตเมน, พุทฺเธน เทสิโต ธมฺโม’’ติ.
… ปริปุณฺณโก เถโร….
๒. วิชยตฺเถรคาถา
‘‘ยสฺสาสวา ¶ ¶ ¶ ปริกฺขีณา, อาหาเร จ อนิสฺสิโต;
สฺุตา อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข ยสฺส โคจโร;
อากาเสว สกุนฺตานํ, ปทํ ตสฺส ทุรนฺนย’’นฺติ.
… วิชโย เถโร….
๓. เอรกตฺเถรคาถา
‘‘ทุกฺขา กามา เอรก, น สุขา กามา เอรก;
โย กาเม กามยติ, ทุกฺขํ โส กามยติ เอรก;
โย กาเม น กามยติ, ทุกฺขํ โส น กามยติ เอรกา’’ติ.
… เอรโก เถโร….
๔. เมตฺตชิตฺเถรคาถา
‘‘นโม หิ ตสฺส ภควโต, สกฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต;
เตนายํ อคฺคปฺปตฺเตน, อคฺคธมฺโม [อคฺโค ธมฺโม (สี.)] สุเทสิโต’’ติ.
… เมตฺตชิ เถโร….
๕. จกฺขุปาลตฺเถรคาถา
‘‘อนฺโธหํ หตเนตฺโตสฺมิ, กนฺตารทฺธานปกฺขนฺโท [ปกฺขนฺโน (สี.), ปกฺกนฺโต (สฺยา. สี. อฏฺ.)];
สยมาโนปิ คจฺฉิสฺสํ, น สหาเยน ปาเปนา’’ติ.
… จกฺขุปาโล เถโร….
๖. ขณฺฑสุมนตฺเถรคาถา
‘‘เอกปุปฺผํ ¶ จชิตฺวาน, อสีติ [อสีตึ (สี.)] วสฺสโกฏิโย;
สคฺเคสุ ปริจาเรตฺวา, เสสเกนมฺหิ นิพฺพุโต’’ติ.
… ขณฺฑสุมโน เถโร….
๗. ติสฺสตฺเถรคาถา
‘‘หิตฺวา สตปลํ กํสํ, โสวณฺณํ สตราชิกํ;
อคฺคหึ มตฺติกาปตฺตํ, อิทํ ทุติยาภิเสจน’’นฺติ.
… ติสฺโส เถโร….
๘. อภยตฺเถรคาถา
‘‘รูปํ ¶ ¶ ทิสฺวา สติ มุฏฺา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต;
สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตฺจ อชฺโฌส ติฏฺติ;
ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา, ภวมูโลปคามิโน’’ติ [ภวมูลา ภวคามิโนติ (สี. ก.)].
… อภโย เถโร….
๙. อุตฺติยตฺเถรคาถา
‘‘สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต;
สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตฺจ อชฺโฌส ติฏฺติ;
ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา, สํสารํ อุปคามิโน’’ติ.
… อุตฺติโย เถโร….
๑๐. (ทุติย)-เทวสภตฺเถรคาถา
‘‘สมฺมปฺปธานสมฺปนฺโน, สติปฏฺานโคจโร;
วิมุตฺติกุสุมสฺฉนฺโน, ปรินิพฺพิสฺสตฺยนาสโว’’ติ.
… เทวสโภ เถโร….
วคฺโค ทสโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
ปริปุณฺณโก จ วิชโย, เอรโก เมตฺตชี มุนิ;
จกฺขุปาโล ขณฺฑสุมโน, ติสฺโส จ อภโย ตถา;
อุตฺติโย จ มหาปฺโ, เถโร เทวสโภปิ จาติ.
๑๑. เอกาทสมวคฺโค
๑. เพลฏฺานิกตฺเถรคาถา
‘‘หิตฺวา ¶ ¶ คิหิตฺตํ อนโวสิตตฺโต, มุขนงฺคลี โอทริโก กุสีโต;
มหาวราโหว ¶ นิวาปปุฏฺโ, ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโท’’ติ.
… เพลฏฺานิโก เถโร….
๒. เสตุจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘มาเนน ¶ วฺจิตาเส, สงฺขาเรสุ สํกิลิสฺสมานาเส;
ลาภาลาเภน มถิตา, สมาธึ นาธิคจฺฉนฺตี’’ติ.
… เสตุจฺโฉ เถโร….
๓. พนฺธุรตฺเถรคาถา
‘‘นาหํ เอเตน อตฺถิโก, สุขิโต ธมฺมรเสน ตปฺปิโต;
ปิตฺวา [ปีตฺวาน (สี. สฺยา.)] รสคฺคมุตฺตมํ, น จ กาหามิ วิเสน สนฺถว’’นฺติ.
… พนฺธุโร [พนฺธโน (ก.)] เถโร….
๔. ขิตกตฺเถรคาถา
‘‘ลหุโก วต เม กาโย, ผุฏฺโ จ ปีติสุเขน วิปุเลน;
ตูลมิว เอริตํ มาลุเตน, ปิลวตีว เม กาโย’’ติ.
… ขิตโก เถโร….
๕. มลิตวมฺภตฺเถรคาถา
‘‘อุกฺกณฺิโตปิ น วเส, รมมาโนปิ ปกฺกเม;
น ตฺเววานตฺถสํหิตํ, วเส วาสํ วิจกฺขโณ’’ติ.
… มลิตวมฺโภ เถโร….
๖. สุเหมนฺตตฺเถรคาถา
‘‘สตลิงฺคสฺส ¶ อตฺถสฺส, สตลกฺขณธาริโน;
เอกงฺคทสฺสี ทุมฺเมโธ, สตทสฺสี จ ปณฺฑิโต’’ติ.
… สุเหมนฺโต เถโร….
๗. ธมฺมสวตฺเถรคาถา
‘‘ปพฺพชึ ¶ ตุลยิตฺวาน, อคารสฺมานคาริยํ;
ติสฺโส ¶ วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… ธมฺมสโว เถโร….
๘. ธมฺมสวปิตุตฺเถรคาถา
‘‘ส วีสวสฺสสติโก, ปพฺพชึ อนคาริยํ;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… ธมฺมสวปิตุ เถโร….
๙. สงฺฆรกฺขิตตฺเถรคาถา
‘‘น ¶ นูนายํ ปรมหิตานุกมฺปิโน, รโหคโต อนุวิคเณติ สาสนํ;
ตถาหยํ วิหรติ ปากตินฺทฺริโย, มิคี ยถา ตรุณชาติกา วเน’’ติ.
… สงฺฆรกฺขิโต เถโร….
๑๐. อุสภตฺเถรคาถา
‘‘นคา นคคฺเคสุ สุสํวิรูฬฺหา, อุทคฺคเมเฆน นเวน สิตฺตา;
วิเวกกามสฺส อรฺสฺิโน, ชเนติ ภิยฺโย อุสภสฺส กลฺยต’’นฺติ.
… อุสโภ เถโร….
วคฺโค เอกาทสโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ –
เพลฏฺานิโก เสตุจฺโฉ, พนฺธุโร ขิตโก อิสิ;
มลิตวมฺโภ สุเหมนฺโต, ธมฺมสโว ธมฺมสวปิตา;
สงฺฆรกฺขิตตฺเถโร ¶ จ, อุสโภ จ มหามุนีติ.
๑๒. ทฺวาทสมวคฺโค
๑. เชนฺตตฺเถรคาถา
‘‘ทุปฺปพฺพชฺชํ ¶ ¶ เว ทุรธิวาสา เคหา, ธมฺโม คมฺภีโร ทุรธิคมา โภคา;
กิจฺฉา วุตฺติ โน อิตรีตเรเนว, ยุตฺตํ จินฺเตตุํ สตตมนิจฺจต’’นฺติ.
… เชนฺโต เถโร….
๒. วจฺฉโคตฺตตฺเถรคาถา
‘‘เตวิชฺโชหํ มหาฌายี, เจโตสมถโกวิโท;
สทตฺโถ เม อนุปฺปตฺโต, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… วจฺฉโคตฺโต เถโร….
๓. วนวจฺฉตฺเถรคาถา
‘‘อจฺโฉทิกา ปุถุสิลา,โคนงฺคุลมิคายุตา;
อมฺพุเสวาลสฺฉนฺนา, เต เสลา รมยนฺติ ม’’นฺติ.
… วนวจฺโฉ เถโร….
๔. อธิมุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘กายทุฏฺุลฺลครุโน, หิยฺยมานมฺหิ [หียมานมฺหิ (สี.)] ชีวิเต;
สรีรสุขคิทฺธสฺส, กุโต สมณสาธุตา’’ติ.
… อธิมุตฺโต เถโร….
๕. มหานามตฺเถรคาถา
‘‘เอสาวหิยฺยเส ปพฺพเตน, พหุกุฏชสลฺลกิเกน [สลฺลกิเตน (สี.), สลฺลริเกน (สฺยา.)];
เนสาทเกน ¶ คิรินา, ยสสฺสินา ปริจฺฉเทนา’’ติ.
… มหานาโม เถโร….
๖. ปาราปริยตฺเถรคาถา
‘‘ฉผสฺสายตเน ¶ ¶ ¶ หิตฺวา, คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต;
อฆมูลํ วมิตฺวาน, ปตฺโต เม อาสวกฺขโย’’ติ.
… ปาราปริโย [ปาราสริโย (สี.), ปารํปริโย (ก.)] เถโร ….
๗. ยสตฺเถรคาถา
‘‘สุวิลิตฺโต สุวสโน,สพฺพาภรณภูสิโต;
ติสฺโส วิชฺชา อชฺฌคมึ, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… ยโส เถโร….
๘. กิมิลตฺเถรคาถา
‘‘อภิสตฺโตว นิปตติ, วโย รูปํ อฺมิว ตเถว สนฺตํ;
ตสฺเสว สโต อวิปฺปวสโต, อฺสฺเสว สรามิ อตฺตาน’’นฺติ.
… กิมิโล [กิมฺพิโล (สี. สฺยา.)] เถโร….
๙. วชฺชิปุตฺตตฺเถรคาถา
‘‘รุกฺขมูลคหนํ ปสกฺกิย, นิพฺพานํ หทยสฺมึ โอปิย;
ฌาย โคตม มา จ ปมาโท, กึ เต พิฬิพิฬิกา กริสฺสตี’’ติ.
… วชฺชิปุตฺโต เถโร….
๑๐. อิสิทตฺตตฺเถรคาถา
‘‘ปฺจกฺขนฺธา ปริฺาตา, ติฏฺนฺติ ฉินฺนมูลกา;
ทุกฺขกฺขโย ¶ อนุปฺปตฺโต,ปตฺโต เม อาสวกฺขโย’’ติ.
… อิสิทตฺโต เถโร….
วคฺโค ทฺวาทสโม นิฏฺิโต.
ตสฺสุทฺทานํ ¶ –
เชนฺโต ¶ จ วจฺฉโคตฺโต จ, วจฺโฉ จ วนสวฺหโย;
อธิมุตฺโต มหานาโม, ปาราปริโย ยโสปิ จ;
กิมิโล วชฺชิปุตฺโต จ, อิสิทตฺโต มหายโสติ.
เอกกนิปาโต นิฏฺิโต.
ตตฺรุทฺทานํ –
วีสุตฺตรสตํ เถรา, กตกิจฺจา อนาสวา;
เอกเกว นิปาตมฺหิ, สุสงฺคีตา มเหสิภีติ.