📜
๑๒. ทฺวาทสกนิปาโต
๑. สีลวตฺเถรคาถา
‘‘สีลเมวิธ ¶ ¶ ¶ สิกฺเขถ, อสฺมึ โลเก สุสิกฺขิตํ;
สีลํ หิ สพฺพสมฺปตฺตึ, อุปนาเมติ เสวิตํ.
‘‘สีลํ รกฺเขยฺย เมธาวี, ปตฺถยาโน ตโย สุเข;
ปสํสํ วิตฺติลาภฺจ, เปจฺจ สคฺเค ปโมทนํ [เปจฺจ สคฺเค จ โมทนํ (สี. ปี.)].
‘‘สีลวา หิ พหู มิตฺเต, สฺเมนาธิคจฺฉติ;
ทุสฺสีโล ปน มิตฺเตหิ, ธํสเต ปาปมาจรํ.
‘‘อวณฺณฺจ อกิตฺติฺจ, ทุสฺสีโล ลภเต นโร;
วณฺณํ กิตฺตึ ปสํสฺจ, สทา ลภติ สีลวา.
‘‘อาทิ ¶ สีลํ ปติฏฺา จ, กลฺยาณานฺจ มาตุกํ;
ปมุขํ สพฺพธมฺมานํ, ตสฺมา สีลํ วิโสธเย.
‘‘เวลา จ สํวรํ สีลํ [สํวโร สีลํ (สี.), สํวรสีลํ (สี. อฏฺ.)], จิตฺตสฺส อภิหาสนํ;
ติตฺถฺจ สพฺพพุทฺธานํ, ตสฺมา สีลํ วิโสธเย.
‘‘สีลํ พลํ อปฺปฏิมํ, สีลํ อาวุธมุตฺตมํ;
สีลมาภรณํ เสฏฺํ, สีลํ กวจมพฺภุตํ.
‘‘สีลํ เสตุ มเหสกฺโข, สีลํ คนฺโธ อนุตฺตโร;
สีลํ วิเลปนํ เสฏฺํ, เยน วาติ ทิโสทิสํ.
‘‘สีลํ สมฺพลเมวคฺคํ, สีลํ ปาเถยฺยมุตฺตมํ;
สีลํ เสฏฺโ อติวาโห, เยน ยาติ ทิโสทิสํ.
‘‘อิเธว นินฺทํ ลภติ, เปจฺจาปาเย จ ทุมฺมโน;
สพฺพตฺถ ทุมฺมโน พาโล, สีเลสุ อสมาหิโต.
‘‘อิเธว กิตฺตึ ลภติ, เปจฺจ สคฺเค จ สุมฺมโน;
สพฺพตฺถ สุมโน ธีโร, สีเลสุ สุสมาหิโต.
‘‘สีลเมว ¶ อิธ อคฺคํ, ปฺวา ปน อุตฺตโม;
มนุสฺเสสุ จ เทเวสุ, สีลปฺาณโต ชย’’นฺติ.
… สีลโว เถโร….
๒. สุนีตตฺเถรคาถา
‘‘นีเจ ¶ กุลมฺหิ ชาโตหํ, ทลิทฺโท อปฺปโภชโน;
หีนกมฺมํ [หีนํ กมฺมํ (สฺยา.)] มมํ อาสิ, อโหสึ ปุปฺผฉฑฺฑโก.
‘‘ชิคุจฺฉิโต ¶ มนุสฺสานํ, ปริภูโต จ วมฺภิโต;
นีจํ มนํ กริตฺวาน, วนฺทิสฺสํ พหุกํ ชนํ.
‘‘อถทฺทสาสึ ¶ สมฺพุทฺธํ, ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขตํ;
ปวิสนฺตํ มหาวีรํ, มคธานํ ปุรุตฺตมํ.
‘‘นิกฺขิปิตฺวาน พฺยาภงฺคึ, วนฺทิตุํ อุปสงฺกมึ;
มเมว อนุกมฺปาย, อฏฺาสิ ปุริสุตฺตโม.
‘‘วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท, เอกมนฺตํ ิโต ตทา;
ปพฺพชฺชํ อหมายาจึ, สพฺพสตฺตานมุตฺตมํ.
‘‘ตโต การุณิโก สตฺถา, สพฺพโลกานุกมฺปโก;
‘เอหิ ภิกฺขู’ติ มํ อาห, สา เม อาสูปสมฺปทา.
‘‘โสหํ เอโก อรฺสฺมึ, วิหรนฺโต อตนฺทิโต;
อกาสึ สตฺถุวจนํ, ยถา มํ โอวที ชิโน.
‘‘รตฺติยา ปมํ ยามํ, ปุพฺพชาติมนุสฺสรึ;
รตฺติยา มชฺฌิมํ ยามํ, ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธยึ [ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ (ก.)];
รตฺติยา ปจฺฉิเม ยาเม, ตโมขนฺธํ ปทาลยึ.
‘‘ตโต รตฺยา วิวสาเน, สูริยสฺสุคฺคมนํ ปติ;
อินฺโท พฺรหฺมา จ อาคนฺตฺวา, มํ นมสฺสึสุ ปฺชลี.
‘‘‘นโม เต ปุริสาชฺ, นโม เต ปุริสุตฺตม;
ยสฺส เต อาสวา ขีณา, ทกฺขิเณยฺโยสิ มาริส’.
‘‘ตโต ¶ ทิสฺวาน มํ สตฺถา, เทวสงฺฆปุรกฺขตํ;
สิตํ ปาตุกริตฺวาน, อิมมตฺถํ อภาสถ.
[สุ. นิ. ๖๖๐ สุตฺตนิปาเตปิ] ‘‘‘ตเปน ¶ ¶ พฺรหฺมจริเยน, สํยเมน ทเมน จ;
เอเตน พฺราหฺมโณ โหติ, เอตํ พฺราหฺมณมุตฺตม’’’นฺติ.
… สุนีโต เถโร….
ทฺวาทสกนิปาโต นิฏฺิโต.
ตตฺรุทฺทานํ –
สีลวา จ สุนีโต จ, เถรา ทฺเว เต มหิทฺธิกา;
ทฺวาทสมฺหิ นิปาตมฺหิ, คาถาโย จตุวีสตีติ.