📜
๑๘. จตฺตาลีสนิปาโต
๑. มหากสฺสปตฺเถรคาถา
‘‘น ¶ ¶ ¶ ¶ คเณน ปุรกฺขโต จเร, วิมโน โหติ สมาธิ ทุลฺลโภ;
นานาชนสงฺคโห ทุโข, อิติ ทิสฺวาน คณํ น โรจเย.
‘‘น กุลานิ อุปพฺพเช มุนิ, วิมโน โหติ สมาธิ ทุลฺลโภ;
โส อุสฺสุกฺโก รสานุคิทฺโธ, อตฺถํ ริฺจติ โย สุขาวโห.
‘‘ปงฺโกติ หิ นํ อเวทยุํ, ยายํ วนฺทนปูชนา กุเลสุ;
สุขุมํ สลฺล ทุรุพฺพหํ, สกฺกาโร กาปุริเสน ทุชฺชโห.
‘‘เสนาสนมฺหา โอรุยฺห, นครํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ;
ภฺุชนฺตํ ปุริสํ กุฏฺึ, สกฺกจฺจํ ตํ อุปฏฺหึ.
‘‘โส เม [ตํ (สี. ก.)] ปกฺเกน หตฺเถน, อาโลปํ อุปนามยิ;
อาโลปํ ปกฺขิปนฺตสฺส, องฺคุลิ เจตฺถ [เปตฺถ (สี. ก.)] ฉิชฺชถ.
‘‘กุฏฺฏมูลฺจ [กุฑฺฑมูลฺจ (สี. สฺยา.)] นิสฺสาย, อาโลปํ ตํ อภฺุชิสํ;
ภฺุชมาเน วา ภุตฺเต วา, เชคุจฺฉํ เม น วิชฺชติ.
‘‘อุตฺติฏฺปิณฺโฑ อาหาโร, ปูติมุตฺตฺจ โอสธํ;
เสนาสนํ รุกฺขมูลํ, ปํสุกูลฺจ จีวรํ;
ยสฺเสเต อภิสมฺภุตฺวา [อภิภฺุชติ (?)], ส เว จาตุทฺทิโส นโร.
‘‘ยตฺถ เอเก วิหฺนฺติ, อารุหนฺตา สิลุจฺจยํ;
ตสฺส พุทฺธสฺส ทายาโท, สมฺปชาโน ปติสฺสโต;
อิทฺธิพเลนุปตฺถทฺโธ ¶ , กสฺสโป อภิรูหติ.
‘‘ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต ¶ , เสลมารุยฺห กสฺสโป;
ฌายติ อนุปาทาโน, ปหีนภยเภรโว.
‘‘ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต, เสลมารุยฺห กสฺสโป;
ฌายติ อนุปาทาโน, ฑยฺหมาเนสุ นิพฺพุโต.
‘‘ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต, เสลมารุยฺห กสฺสโป;
ฌายติ อนุปาทาโน, กตกิจฺโจ อนาสโว.
‘‘กเรริมาลาวิตตา ¶ ¶ , ภูมิภาคา มโนรมา;
กฺุชราภิรุทา รมฺมา, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘นีลพฺภวณฺณา รุจิรา, วาริสีตา สุจินฺธรา;
อินฺทโคปกสฺฉนฺนา, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘นีลพฺภกูฏสทิสา, กูฏาคารวรูปมา;
วารณาภิรุทา รมฺมา, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘อภิวุฏฺา รมฺมตลา, นคา อิสิภิ เสวิตา;
อพฺภุนฺนทิตา สิขีหิ, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘อลํ ฌายิตุกามสฺส, ปหิตตฺตสฺส เม สโต;
อลํ เม อตฺถกามสฺส [อตฺตกามสฺส (?)], ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน.
‘‘อลํ เม ผาสุกามสฺส, ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน;
อลํ เม โยคกามสฺส, ปหิตตฺตสฺส ตาทิโน.
‘‘อุมาปุปฺเผน สมานา, คคนาวพฺภฉาทิตา;
นานาทิชคณากิณฺณา ¶ , เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘อนากิณฺณา คหฏฺเหิ, มิคสงฺฆนิเสวิตา;
นานาทิชคณากิณฺณา, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘อจฺโฉทิกา ปุถุสิลา, โคนงฺคุลมิคายุตา;
อมฺพุเสวาลสฺฉนฺนา, เต เสลา รมยนฺติ มํ.
‘‘น ปฺจงฺคิเกน ตุริเยน, รติ เม โหติ ตาทิสี;
ยถา เอกคฺคจิตฺตสฺส, สมฺมา ธมฺมํ วิปสฺสโต.
‘‘กมฺมํ ¶ พหุกํ น การเย, ปริวชฺเชยฺย ชนํ น อุยฺยเม;
อุสฺสุกฺโก โส รสานุคิทฺโธ, อตฺถํ ริฺจติ โย สุขาวโห.
‘‘กมฺมํ พหุกํ น การเย, ปริวชฺเชยฺย อนตฺตเนยฺยเมตํ;
กิจฺฉติ กาโย กิลมติ, ทุกฺขิโต โส สมถํ น วินฺทติ.
‘‘โอฏฺปฺปหตมตฺเตน, อตฺตานมฺปิ น ปสฺสติ;
ปตฺถทฺธคีโว จรติ, อหํ เสยฺโยติ มฺติ.
‘‘อเสยฺโย เสยฺยสมานํ, พาโล มฺติ อตฺตานํ;
น ตํ วิฺู ปสํสนฺติ, ปตฺถทฺธมานสํ นรํ.
‘‘โย ¶ จ เสยฺโยหมสฺมีติ, นาหํ เสยฺโยติ วา ปน;
หีโน ตํสทิโส [ตีโนหํ สทิโส (สฺยา.)] วาติ, วิธาสุ น วิกมฺปติ.
‘‘ปฺวนฺตํ ¶ ตถา ตาทึ, สีเลสุ สุสมาหิตํ;
เจโตสมถมนุตฺตํ, ตฺเจ วิฺู ปสํสเร.
‘‘ยสฺส ¶ สพฺรหฺมจารีสุ, คารโว นูปลพฺภติ;
อารกา โหติ สทฺธมฺมา, นภโต ปุถวี ยถา.
‘‘เยสฺจ หิริ โอตฺตปฺปํ, สทา สมฺมา อุปฏฺิตํ;
วิรูฬฺหพฺรหฺมจริยา เต, เตสํ ขีณา ปุนพฺภวา.
‘‘อุทฺธโต จปโล ภิกฺขุ, ปํสุกูเลน ปารุโต;
กปีว สีหจมฺเมน, น โส เตนุปโสภติ.
‘‘อนุทฺธโต อจปโล, นิปโก สํวุตินฺทฺริโย;
โสภติ ปํสุกูเลน, สีโหว คิริคพฺภเร.
‘‘เอเต สมฺพหุลา เทวา, อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน;
ทสเทวสหสฺสานิ, สพฺเพ เต พฺรหฺมกายิกา.
‘‘ธมฺมเสนาปตึ วีรํ, มหาฌายึ สมาหิตํ;
สาริปุตฺตํ นมสฺสนฺตา, ติฏฺนฺติ ปฺชลีกตา.
‘‘‘นโม ¶ เต ปุริสาชฺ, นโม เต ปุริสุตฺตม;
ยสฺส เต นาภิชานาม, ยมฺปิ นิสฺสาย ฌายติ [ฌายสิ (ก. อฏฺ.)].
‘‘‘อจฺเฉรํ วต พุทฺธานํ, คมฺภีโร โคจโร สโก;
เย มยํ นาภิชานาม, วาลเวธิสมาคตา’.
‘‘ตํ ตถา เทวกาเยหิ, ปูชิตํ ปูชนารหํ;
สาริปุตฺตํ ตทา ทิสฺวา, กปฺปินสฺส สิตํ อหุ.
‘‘ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหิ, ปยิตฺวา มหามุนึ;
ธุตคุเณ วิสิฏฺโหํ, สทิโส เม น วิชฺชติ.
‘‘ปริจิณฺโณ ¶ มยา สตฺถา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ;
โอหิโต ครุโก ภาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว.
‘‘น ¶ จีวเร น สยเน, โภชเน นุปลิมฺปติ;
โคตโม อนปฺปเมยฺโย, มุฬาลปุปฺผํ วิมลํว;
อมฺพุนา เนกฺขมฺมนินฺโน, ติภวาภินิสฺสโฏ.
‘‘สติปฏฺานคีโว โส, สทฺธาหตฺโถ มหามุนิ;
ปฺาสีโส มหาาณี, สทา จรติ นิพฺพุโต’’ติ.
… มหากสฺสโป เถโร….
จตฺตาลีสนิปาโต นิฏฺิโต.
ตตฺรุทฺทานํ –
จตฺตาลีสนิปาตมฺหิ, มหากสฺสปสวฺหโย;
เอโกว เถโร คาถาโย, จตฺตาสีล ทุเวปิ จาติ.