📜
๗. สตฺตกนิปาโต
๑. สุนฺทรสมุทฺทตฺเถรคาถา
‘‘อลงฺกตา ¶ ¶ ¶ ¶ สุวสนา, มาลธารี [มาลาภารี (สี.), มาลภารี (สฺยา.)] วิภูสิตา;
อลตฺตกกตาปาทา, ปาทุการุยฺห เวสิกา.
‘‘ปาทุกา โอรุหิตฺวาน, ปุรโต ปฺชลีกตา;
สา มํ สณฺเหน มุทุนา, มฺหิตปุพฺพํ [มิหิตปุพฺพํ (สี.)] อภาสถ’’.
‘‘ยุวาสิ ตฺวํ ปพฺพชิโต, ติฏฺาหิ มม สาสเน;
ภฺุช มานุสเก กาเม, อหํ วิตฺตํ ททามิ เต;
สจฺจํ เต ปฏิชานามิ, อคฺคึ วา เต หรามหํ.
‘‘ยทา ชิณฺณา ภวิสฺสาม, อุโภ ทณฺฑปรายนา;
อุโภปิ ปพฺพชิสฺสาม, อุภยตฺถ กฏคฺคโห’’.
‘‘ตฺจ ทิสฺวาน ยาจนฺตึ, เวสิกํ ปฺชลีกตํ;
อลงฺกตํ สุวสนํ, มจฺจุปาสํว โอฑฺฑิตํ.
‘‘ตโต เม มนสีกาโร…เป… นิพฺพิทา สมติฏฺถ.
‘‘ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม…เป… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ.
… สุนฺทรสมุทฺโท เถโร….
๒. ลกุณฺฑกภทฺทิยตฺเถรคาถา
ปเร อมฺพาฏการาเม, วนสณฺฑมฺหิ ภทฺทิโย;
สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺห, ตตฺถ ภทฺโทว ฌายติ [ภทฺโท’ธิฌายายติ (สี.), ภทฺโท ฌิยายติ (สฺยา. สี. อฏฺ.)].
‘‘รมนฺเตเก มุทิงฺเคหิ [มุติงฺเคหิ (สี. อฏฺ.)], วีณาหิ ปณเวหิ จ;
อหฺจ ¶ รุกฺขมูลสฺมึ, รโต พุทฺธสฺส สาสเน.
‘‘พุทฺโธ เจ [พุทฺโธ จ (สพฺพตฺถ)] เม วรํ ทชฺชา, โส จ ลพฺเภถ เม วโร;
คณฺเหหํ สพฺพโลกสฺส, นิจฺจํ กายคตํ สตึ.
‘‘เย ¶ มํ รูเปน ปามึสุ, เย จ โฆเสน อนฺวคู;
ฉนฺทราควสูเปตา, น มํ ชานนฺติ เต ชนา.
‘‘อชฺฌตฺตฺจ ¶ น ชานาติ, พหิทฺธา จ น ปสฺสติ;
สมนฺตาวรโณ พาโล, ส เว โฆเสน วุยฺหติ.
‘‘อชฺฌตฺตฺจ น ชานาติ, พหิทฺธา จ วิปสฺสติ;
พหิทฺธา ผลทสฺสาวี, โสปิ โฆเสน วุยฺหติ.
‘‘อชฺฌตฺตฺจ ปชานาติ, พหิทฺธา จ วิปสฺสติ;
อนาวรณทสฺสาวี, น โส โฆเสน วุยฺหตี’’ติ.
… ลกุณฺฑกภทฺทิโย เถโร….
๓. ภทฺทตฺเถรคาถา
‘‘เอกปุตฺโต ¶ อหํ อาสึ, ปิโย มาตุ ปิโย ปิตุ;
พหูหิ วตจริยาหิ, ลทฺโธ อายาจนาหิ จ.
‘‘เต จ มํ อนุกมฺปาย, อตฺถกามา หิเตสิโน;
อุโภ ปิตา จ มาตา จ, พุทฺธสฺส อุปนามยุํ’’.
‘‘กิจฺฉา ลทฺโธ อยํ ปุตฺโต, สุขุมาโล สุเขธิโต;
อิมํ ททาม เต นาถ, ชินสฺส ปริจารกํ’’.
‘‘สตฺถา จ มํ ปฏิคฺคยฺห, อานนฺทํ เอตทพฺรวิ;
‘ปพฺพาเชหิ อิมํ ขิปฺปํ, เหสฺสตฺยาชานิโย อยํ.
‘‘ปพฺพาเชตฺวาน ¶ มํ สตฺถา, วิหารํ ปาวิสี ชิโน;
อโนคฺคตสฺมึ สูริยสฺมึ, ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม.
‘‘ตโต สตฺถา นิรากตฺวา, ปฏิสลฺลานวุฏฺิโต;
‘เอหิ ภทฺทา’ติ มํ อาห, สา เม อาสูปสมฺปทา.
‘‘ชาติยา สตฺตวสฺเสน, ลทฺธา เม อุปสมฺปทา;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, อโห ธมฺมสุธมฺมตา’’ติ.
… ภทฺโท เถโร….
๔. โสปากตฺเถรคาถา
‘‘ทิสฺวา ¶ ปาสาทฉายายํ, จงฺกมนฺตํ นรุตฺตมํ;
ตตฺถ นํ อุปสงฺกมฺม, วนฺทิสฺสํ [วนฺทิสํ (สี. ปี.)] ปุริสุตฺตมํ.
‘‘เอกํสํ ¶ จีวรํ กตฺวา, สํหริตฺวาน ปาณโย;
อนุจงฺกมิสฺสํ วิรชํ, สพฺพสตฺตานมุตฺตมํ.
‘‘ตโต ปฺเห อปุจฺฉิ มํ, ปฺหานํ โกวิโท วิทู;
อจฺฉมฺภี จ อภีโต จ, พฺยากาสึ สตฺถุโน อหํ.
‘‘วิสฺสชฺชิเตสุ ปฺเหสุ, อนุโมทิ ตถาคโต;
ภิกฺขุสงฺฆํ วิโลเกตฺวา, อิมมตฺถํ อภาสถ’’.
‘‘ลาภา องฺคานํ มคธานํ, เยสายํ ปริภฺุชติ;
จีวรํ ปิณฺฑปาตฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;
ปจฺจุฏฺานฺจ สามีจึ, เตสํ ลาภา’’ติ จาพฺรวิ.
‘‘อชฺชตคฺเค มํ โสปาก, ทสฺสนาโยปสงฺกม;
เอสา ¶ เจว เต โสปาก, ภวตุ อุปสมฺปทา’’.
‘‘ชาติยา สตฺตวสฺโสหํ, ลทฺธาน อุปสมฺปทํ;
ธาเรมิ อนฺติมํ เทหํ, อโห ธมฺมสุธมฺมตา’’ติ.
… โสปาโก เถโร….
๕. สรภงฺคตฺเถรคาถา
‘‘สเร หตฺเถหิ ภฺชิตฺวา, กตฺวาน กุฏิมจฺฉิสํ;
เตน เม สรภงฺโคติ, นามํ สมฺมุติยา อหุ.
‘‘น ¶ มยฺหํ กปฺปเต อชฺช, สเร หตฺเถหิ ภฺชิตุํ;
สิกฺขาปทา โน ปฺตฺตา, โคตเมน ยสสฺสินา.
‘‘สกลํ สมตฺตํ โรคํ, สรภงฺโค นาทฺทสํ ปุพฺเพ;
โสยํ โรโค ทิฏฺโ, วจนกเรนาติเทวสฺส.
‘‘เยเนว มคฺเคน คโต วิปสฺสี, เยเนว มคฺเคน สิขี จ เวสฺสภู;
กกุสนฺธโกณาคมโน จ กสฺสโป, เตนฺชเสน อคมาสิ โคตโม.
‘‘วีตตณฺหา ¶ อนาทานา, สตฺต พุทฺธา ขโยคธา;
เยหายํ เทสิโต ธมฺโม, ธมฺมภูเตหิ ตาทิภิ.
‘‘จตฺตาริ อริยสจฺจานิ, อนุกมฺปาย ปาณินํ;
ทุกฺขํ สมุทโย มคฺโค, นิโรโธ ทุกฺขสงฺขโย.
‘‘ยสฺมึ ¶ นิวตฺตเต [ยสฺมึ น นิพฺพตฺตเต (ก.)] ทุกฺขํ, สํสารสฺมึ อนนฺตกํ;
เภทา ¶ อิมสฺส กายสฺส, ชีวิตสฺส จ สงฺขยา;
อฺโ ปุนพฺภโว นตฺถิ, สุวิมุตฺโตมฺหิ สพฺพธี’’ติ.
… สรภงฺโค เถโร….
สตฺตกนิปาโต นิฏฺิโต.
ตตฺรุทฺทานํ –
สุนฺทรสมุทฺโท เถโร, เถโร ลกุณฺฑภทฺทิโย;
ภทฺโท เถโร จ โสปาโก, สรภงฺโค มหาอิสิ;
สตฺตเก ปฺจกา เถรา, คาถาโย ปฺจตึสตีติ.