📜
๔๑. เมตฺเตยฺยวคฺโค
๑. ติสฺสเมตฺเตยฺยตฺเถรอปทานวณฺณนา
๑. เอกจตฺตาลีสเม ¶ วคฺเค ปมาปทาเน ปพฺภารกูฏํ นิสฺสายาติอาทิกํ ติสฺสเมตฺเตยฺยตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถ ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต อชินจมฺมํ นิสีทนตฺถาย ทินฺนเมว นานํ. เสสํ อปทานปาฬิยา สุวิฺเยฺยเมวาติ.
๒. ปุณฺณกตฺเถรอปทานวณฺณนา
๒๙. ทุติยาปทาเน ¶ ปพฺภารกูฏํ นิสฺสายาติอาทิกํ อายสฺมโต ปุณฺณกตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถ หิมวนฺเต ยกฺขเสนาปติ หุตฺวา ปรินิพฺพุตสฺส ปจฺเจกพุทฺธสฺส อาฬหนกรณเมว นานตฺตํ. เสสํ ปาานุสาเรน สุวิฺเยฺยเมว.
๔๕. ตติยาปทาเน หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต เมตฺตคุตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถ หิมวนฺตสมีเป อโสกปพฺพเต โส ตาปโส หุตฺวา ปณฺณสาลายํ วสนฺโต สุเมธสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ปตฺตํ คเหตฺวา สปฺปิปูรณํ วิเสโส. เสสํ ปฺุผลานิ จ สุวิฺเยฺยาเนว. อปทานคาถานํ อตฺโถ จ ปากโฏเยว.
๗๒. จตุตฺถาปทาเน คงฺคา ภาคีรถี นามาติอาทิกํ อายสฺมโต โธตกตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺราปิ พฺราหฺมโณ หุตฺวา ภาคีรถีคงฺคาย ตรมาเน ภิกฺขู ทิสฺวา ปสนฺนมานโส เสตุํ การาเปตฺวา พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส นิยฺยาทิตภาโวเยว วิเสโส. ปฺุผลปริทีปนคาถานํ อตฺโถ นยานุสาเรน สุวิฺเยฺโยว.
๑๐๐. ปฺจมาปทาเน หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต อุปสิวตฺเถรสฺส อปทานํ. อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปฺุานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิฺุตํ ปตฺโต ฆราวาสํ ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ¶ หิมวนฺเต ปทุมุตฺตรํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ติณสนฺถรํ สนฺถริตฺวา ตตฺถ นิสินฺนสฺส ภควโต สาลปุปฺผปูชํ อกาสีติ อยํ วิเสโส, เสสมุตฺตานเมว.
๑๖๑. ฉฏฺาปทาเน มิคลุทฺโท ปุเร อาสินฺติอาทิกํ อายสฺมโต นนฺทกตฺเถรสฺส อปทานํ. อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต ¶ กาเล กรวิกสกุโณ หุตฺวา มธุรกูชิตํ กโรนฺโต สตฺถารํ ปทกฺขิณํ อกาสิ. อปรภาเค มยูโร หุตฺวา อฺตรสฺส ปจฺเจกพุทฺธสฺส วสนคุหาทฺวาเร ปสนฺนมานโส ทิวสสฺส ติกฺขตฺตุํ มธุเรน วสฺสิตํ วสฺสิ. เอวํ ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปฺุานิ กตฺวา อมฺหากํ ภควโต กาเล สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต นนฺทโกติ ลทฺธนาโม สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ ¶ สุตฺวา ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. โส อปรภาเค อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต มิคลุทฺโท ปุเร อาสินฺติอาทิมาห. ตตฺถ ปจฺเจกพุทฺธสฺส มณฺฑปํ กตฺวา ปทุมปุปฺเผหิ ฉทนเมว วิเสโส.
๑๘๓. สตฺตมาปทาเน ปพฺภารกูฏํ นิสฺสายาติอาทิกํ อายสฺมโต เหมกตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถาปิ อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา หิมวนฺเต วสนฺโต ปิยทสฺสึ ภควนฺตํ อุปคตํ ทิสฺวา รตนมยํ ปีํ อตฺถริตฺวา อฏฺาสิ. ตตฺถ นิสินฺนสฺส กุมฺภมตฺตํ ชมฺพุผลํ อาหริตฺวา อทาสิ. ภควา ตสฺส จิตฺตปฺปสาทตฺถาย ตํ ผลํ ปริภฺุชิ. เอตฺตกเมว วิเสโส.
๒๒๔. อฏฺมาปทาเน ราชาสิ วิชโย นามาติอาทิกํ อายสฺมโต โตเทยฺยตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถ ราชาสิ วิชโย นามาติ ทหรกาลโต ปฏฺาย สพฺพสงฺคาเมสุ ชินโต, จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ ชนํ รฺชนโต อลฺลียนโต วิชโย นาม ราชา อโหสีติ อตฺโถ. เกตุมตีปุรุตฺตเมติ เกตุ วุจฺจนฺติ ธชปฏากา. อถ วา นครโสภนตฺถาย นครมชฺเฌ อุสฺสาปิตรตนโตรณานิ, เต เกตู นิจฺจํ อุสฺสาปิตา โสภยมานา อสฺสา อตฺถีติ เกตุมตี. ปูเรติ ธนธฺเหิ สพฺพชนานํ มนนฺติ ปุรํ. เกตุมตี จ สา ปุรฺจ เสฏฺฏฺเน อุตฺตมฺเจติ เกตุมตีปุรุตฺตมํ, ตสฺมึ เกตุมตีปุรุตฺตเม. สูโร วิกฺกมสมฺปนฺโนติ อภีโต วีริยสมฺปนฺโน วิชโย นาม ราชา อชฺฌาวสีติ สมฺพนฺโธ. อิตฺถํ ¶ ภูตํ ปุรฺจ สพฺพวตฺถุวาหนฺจ ฉฑฺเฑตฺวา หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา วสนฺโต สุเมธภควนฺตํ ทิสฺวา โสมนสฺสํ อุปฺปาเทตฺวา จนฺทเนน ปูชากรณเมว วิเสโส.
๒๗๖. นวมาปทาเน นคเร หํสวติยาติอาทิกํ อายสฺมโต ชตุกณฺณิตฺเถรสฺส อปทานํ ¶ . ตตฺถ เสฏฺิปุตฺโต หุตฺวา สุวณฺณปาสาเท วสนภาโว จ ปฺจหิ กามคุเณหิ สมงฺคี หุตฺวา วสนภาโว จ สพฺพเทสวาสีนํ สพฺพสิปฺปวิฺูนฺจ อาคนฺตฺวา เสวนภาโว จ วิเสโส.
๓๓๐. ทสมาปทาเน หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต อุเทนตฺเถรสฺส อปทานํ. ตตฺถ หิมวนฺตสมีเป ปทุมปพฺพตํ นิสฺสาย ตาปสปพฺพชฺชํ ¶ ปพฺพชิตฺวา วสนฺเตน ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต ปทุมปุปฺผํ คเหตฺวา ปูชิตภาโวว วิเสโส. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
เอกจตฺตาลีสมวคฺควณฺณนา สมตฺตา.